شايار اۋدانى وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى دامۋىنىڭ جاڭا ۇلگىسىنە ىزدەنىس جاسادى
500 مىڭ مۋ جەردە جوعارى ءونىمدى سۋ ۇنەمدەۋ ينجەنەرياسى بيىل جىل ىشىندە سالىنىپ بولادى
تىلشىلەر ۋاڭ تەجۇن، يىن شياۋجۇن، ليۋ دۇڭلاي، جاڭ جىلي 8 - ايدىڭ 19 - كۇنى شاياردان حابارلايدى. تاسپاداي تارتىلعان سۋ سىڭبەيتىن توعان الىستى بەتكە الا تەگىس تە كەڭ ماقتا اتىزدارىن تۇتاستىرىپ اعىپ جاتىر. ”بيىل جىل ىشىندە 500 مىڭ مۋلىق جوعارى ءونىمدى سۋ ۇنەمدەپ كىرىستى ارتتىرۋ سىناق ءتۇيىنى نىسانى ينجەنەرياسى تۇگەلدەي سالىنىپ بولادى“. 8 - ايدىڭ 12 - كۇنى تۇستەن كەيىن شايار اۋدانى نۇرباق اۋىلى جىنشيڭ قىستاعىنداعى اتىز باسىندا شايار اۋداندىق سۋ يگىلىگى مەكەمەسىنىڭ باستىعى جىڭ ۋي بىلاي دەدى:”بۇل نىساننىڭ ماقساتى وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋدا جالپىلاستىرۋعا، كوشىرۋگە بولاتىن جاڭا ۇلگىگە ىزدەنىس جاساۋ“.
ادام باسىنا تۋرا كەلەتىن ەگىستىك جەر از، شارۋالاردىڭ جەرگە سۇيەنىپ كىرىسىن ارتتىرۋ قيىندىعى زور، اۋىل شارۋاشىلىعىن كولەمدەندىرىپ تيجارات جۇرگىزۋدە كۇش جەتكىلىكسىز بولۋ − وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ اۋىل - قىستاقتارىندا جاپپاي ورىن تەۋىپ وتىرعان ماسەلە. 2017 - جىلى شايار اۋدانى وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ 500 مىڭ مۋلىق جوعارى ءونىمدى سۋ ۇنەمدەپ كىرىستى ارتتىرۋ ينجەنەرياسىن ۇستىنە الىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىنا جانە شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋعا تۇساۋ بولىپ وتىرعان كوپتەگەن قيىن ماسەلەلەردى شەشە باستادى.
الدىمەن جەردى تەگىستەۋ. ”ءبىزدىڭ بۇل ارادا جەردىڭ قيقىمدالۋ ەرەكشەلىگى كورنەكتى، ونىڭ ۇستىنە جوعارى - تومەندىگى اركەلكى، ءىرى تيپتەگى ماشينالار قولتىعىن جازا المايدى، بۇل كولەمدەندىرىپ تيجارات جۇرگىزۋگە كەدەرگى بولىپ وتىر. سوندىقتان ەڭ نەگىزگى قىزمەت − جەردى تەگىستەۋ بولىپ تابىلادى“. جىڭ ۋي: ”بۇل بولىك قارجى نىسان قۇرىلىسى قارجىسىنىڭ ىشىندە جوق، اۋدان قوعامدىق كاپيتال ەنگىزۋ ارقىلى ەڭ الدىمەن نەگىزدىك سيپاتتى قىزمەتتى تىندىردى“، - دەدى.
قازىرگە دەيىن، شينجياڭ ليحۋا توبى شەكتى جارنا سەرىكتەستىگى شايار اۋداندىق ۇكىمەتپەن سەلبەسىپ، 400 مىڭ مۋدان ارتىق جەردى تەگىستەدى، وزىندە بار 200 مىڭ مۋ اينالاسىنداعى جەردى اينالىمعا سالدى. ”شايار ماقتا شارۋاشىلىعىنداعى ءىرى اۋدان، ءدال وسى جەردى تەگىستەۋ جانە اينالىمعا سالۋ ارقىلى، ءبىز’ كاسىپورىن + سەلبەستىك كووپەراتيۆى + شارۋا وتباسى‘ تاسىلىمەن تۇتاس كاسىپ تىزبەگى قۇرىلىسىن جۇرگىزە الدىق“، - دەدى وسى توپتىڭ قاراستىلىعىنداعى سەرىكتەستىك − شايار ليحۋا وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىندا جاڭالىق اشۋ شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ القا باستىعى سۇن بين.
كەڭ كولەمدە جەر تەگىستەۋ مەن اينالىمعا سالۋ اياقتالعاننان كەيىن، سۋ سىڭبەيتىن توعان، تامشىلاتىپ سۋارۋ ينجەنەرياسى، ينفورماتسيالاندىرۋ قۇرىلىسى ينجەنەرياسى قاتارلىلار ىلە - شالا ءجۇرىلدى. ”قاقپاقشا اشىلىسىمەن، سۇيىق تىڭايتقىش ءبىر تۇلعالاندىرىلعان جەتكىزۋ قۇرىلعىسى ارقىلى اتىزعا جەتكىزىلەدى، ەرەكشە قولايلى بولدى“، - دەدى جىنشيڭ قىستاعى قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى لين يۇڭگو.”ءتىپتى دە ماڭىزدىسى، مەحانيزم قۇرىلىسى“. جىڭ ۋي مىنالاردى ءبىلدىردى: شايار اۋدانى جالپى مولشەردى مەڭگەرۋ مەن نورما بويىنشا باسقارۋ، باستاپقى كەزدەگى سۋ ۇقىعى ءتۇزىمىن ورناتۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى سۋ باعاسىن قالىپتاستىرۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ، شارۋالاردىڭ سۋ ىستەتۋ سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇرۋ، شاعىن تيپتەگى ەگىستىك سۋ يگىلىگى ينجەنەرياسى مال - مۇلىك ۇقىعى ءتۇزىمى رەفورماسىن ورىستەتۋ، ت. ب قاتاڭ تياناقتاندىرۋ ارقىلى سۋ جانە سۋ يگىلىگى قۇرىلعىلارىن شارۋالاردىڭ ءتول مۇددەسىمەن تىعىز بايلانىستىردى.
قايلور قالاشىعى چاڭگاتەرەك قىستاعىندا، شارۋالاردىڭ سۋ ىستەتۋ سەلبەستىك كووپەراتيۆى سۋ ىستەرىنىڭ قىستاقتا شەشىلەر ورنى بولۋىن جۇزەگە اسىردى. ”بۇرىن سۋ قىستاققا كەلگەن سوڭ نەگىزىنەن ەشكىم باسقارمايتىن، ويتكەنى سۋ ىستەرىن باسقارۋ پۋنكتىندە بىرنەشە ادام عانا بولعاندىقتان، باسقارۋعا مۇلدە جەتىسپەيتىن“، - دەدى شايار اۋدانى سۋ ىستەرىن باسقارۋ باس پۋنكتىنىڭ ورىنباسار باستىعى رىن چۇنشيڭ.
”قازىر شىت جاڭا وزگەردى“. چاڭگاتەرەك قىستاعى شارۋالاردىڭ سۋ ىستەتۋ سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ القا باستىعى حالىق ايسا بىلاي دەدى: ”قازىر قىستاقتا ءاربىر سۋ ىستەتەتىن وتباسىندا تۇگەلدەي سۋ ۇقىعى كۋالىگى بار، ينجەنەريانىڭ يەلىك ۇقىعى كووپەراتيۆكە ءتان، ال ءاربىر سۋ ىستەتۋشى وتباسى سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ مۇشەسى، سۋعا قاتىستى ىستەردى باسقاراتىن ادام بولىپ عانا قويماي، ونىڭ ۇستىنە ناقتى تياناقتانعان قاعيداسى مەن شارالارى دا بار بولدى“.
ازەز اسەن ءار مۋىن 700 يۋاندىق باعامەن ءوز ءۇيىنىڭ 20 مۋ جەرىن اينالىمعا سالدى. ول تاعى چاڭگاتەرەك قىستاعى شارۋالاردىڭ ەگىنشىلىك كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ القا مۇشەسى. ”ءبىر تۇتاس ەگەدى، وزىندىك قۇن تومەن، ءونىمى جوعارى، ادامعا اۋىر سالماق تۇسپەيدى، وسىزاماندانۋ دەگەننىڭ نە ەكەنىن وسىدان سەزىندىك“، - دەدى ازەز.
