ٴتىلشى جاۋ مين حابارلايدى. شاڭحايدا «تاريحتاعى ەڭ قاتاڭ قوقىر-قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋ» جاڭا بەلگىلەمەسى اتقارعاننان كەيىن، ەلىمىزدە قوقىر-قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋدىڭ جان-جاقتىلى باسقارۋ داۋىرىنە قادام تاستاعاندىعىن اڭعارتتى. ال، 2020-جىلدىڭ سوڭىندا، بۇكىل ەلىمىزدەگى 46 ٴتۇيىندى قالادا «قوقىر-قوقسىقتى تۇرگە ايىرىپ» ٴبىر جاقتى ەتۋ جۇيەسى نەگىزىنەن قۇرىلادى.
بۇل قوقىر-قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋ بۇكىل ەل كولەمىندە جاپپاي ورىستەتىلگەنىن اڭعارتادى. ولاي بولسا بۇكىل ەلدەگى 46 ٴتۇيىندى قالانىڭ ٴبىرى بولعان ۇرىمجىدە قوقىر-قوقسىقتى قالاي تۇرگە ايىرۋ كەرەك؟
تاياۋدا مەملەكەتتىك تۇرعىن ٴۇي جانە قالا-اۋىل قۇرىلىسى مينيسترلىگى عىلىم-تەحنيكا كوميتەتىنىڭ مۇشەسى، ەل ىشىندەگى قوقىر-قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋ مامانى جاڭ ي «تۇرمىستىق قوقىر ـ قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋ ساياساتىن جەتەكشى ەتۋ جانە ونى ىلگەرىلەتۋ ۇسىنىسى» توڭىرەگىندە، شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق تۇرعىن ٴۇي جانە قالا-اۋىل قۇرىلىسى مەڭگەرمەسىندەگى پارتيالى كادرلارعا تاجىريبە تانىستىردى.
جاڭ ي بىلاي دەدى: كەزەكتە قوقىر-قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋ ورلەۋىندە، جەر-جەر قوقىر-قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋدى ىلگەرىلەتۋ بارىسىندا، اياق الىس باياۋ بولۋدىڭ باستى سەبەبى مىناداي 7 جاقتى: قوقسىقتى سالۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ، الدىن الا تۇرگە ايىرىپ، سوڭىندا ارالاستىرۋدى وزگەرتۋ، اسحاناداعى قوقىر-قوقسىقتى ٴبىر جايلى ەتۋ، جاراقسىز زاتتاردى جيناپ الىپ پايدالانۋ، زياندى قوقىر-قوقسىقتى ٴبىر جايلى ەتۋ جولى، تۇرگە ايىرۋ جاۋاپكەرشىلىگىن تۇراقتاندىرۋ، تىزە قوسىپ باسقارۋدى قالىپتاستىرۋ قيىن بولۋ جاعدايلارى بايقالۋدا.
ول بىلاي دەدى: بۇل سەبەپتەر جەر-جەردىڭ قوقىر-قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋدا بايقالعان جالپىلىق ماسەلە ٴارى ٴۇرىمجى قالاسىنىڭ قوقىر-قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋدا ورىن تەپكەن ماسەلە .
ەندەشە، وسى جەتى ٴتۇرلى قيىن ماسەلەنى قالاي شەشۋگە بولادى؟ جاڭ ي بىلاي دەپ قارادى: قوقىر-قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋ ٴتۇيىندى جاي ٴىس، ٴبىراق جاي ٴىس دەۋگەدە كەلمەيدى، ونى شىنايى اتقارۋ وڭاي ەمەس، شىعارۋ، كەرەكسىز ەتۋ، جيناۋ، تاسىمالداۋدان ٴبىر جاقتى ەتۋگە دەيىن ساياتىن بۋىندار كوپ، تۇتاسۋ ۋاقىتى ۇزاق بولعاندىقتان، قوقىر-قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ ٴۇشىن، جاپپاي وي جۇگىرتىپ، جۇيەلى شەشۋگە تۋرا كەلەدى.
سونىمەن بىرگە، نىسانالى جەتەكتەۋگە تاباندى بولىپ، جالپى حالىقتى ات سالىسۋعا جەتەكتەپ، قوقسىق تاستاۋ ادەتىن جەتىلدىرىپ، ماسەلەنى نىشان ەتۋدەن جازباي، الدىمەن تۇرگە ٴبولۋ، ونان سوڭ قوسۋدى ٴبىر جايلى ەتىپ، قوقىر-قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋدىڭ جولىن تياناقتاندىرۋ كەرەك.
جاڭ ي بىلاي دەپ قارادى: شينجياڭ جونىنەن العاندا، ناقتى ماسەلەلەرگە ناقتى تالداۋ جاساۋ ٴتيىس، قوقىر-قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋدىڭ ٴتۇيىنىن يگەرۋمەن بىرگە، شينجياڭنىڭ ٴىس جۇزىندىك جاعدايىنا ۇيلەسەتىن ساياسات، زاڭ ـ ەرەجە ورناتۋ كەرەك، بەيجيڭ مەن شاڭحايدىڭ قوقىر-قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋ مەحانيزمىن قاز-قالپىندا كوشىرىپ قولدانۋعا بولمايدى.
ٴبىر وقۋشى ٴبىر وتباسىنا، ٴبىر وتباسى ٴبىر عيماراتقا، ٴبىر عيمارات ٴبىر شاعىن رايونعا، ٴبىر شاعىن رايون ٴبىر قالاعا ىقپال جاسايدى، ۇكىمەت جەتەكشىلىك ەتۋ، بازار جۇمىس جۇرگىزۋ، جالپى حالىق ات سالىسۋ جاعدايى قالىپتاسقاننان كەيىن، قوقىر ـ قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋ باياندى، اقاۋسىز ىلگەرىلەپ، ٴۇرىمجىنىڭ تىڭ باستاماسىنا، كورىكتى شينجياڭ قۇرۋدىڭ جاڭا ۇلگىسىنە اينالدىرۋعا بولادى»، ـ دەدى جاڭ ي.
اۋدارعان: قادىر ماقان
