جۇڭ شىڭ
امەريكا جاق جۇڭگونىڭ امەريكاعا شىعاراتىن تاۋارلارىنان الىناتىن كەدەن باجىسىنىڭ مولشەرىن ونان ارى جوعارىلاتىپ، ەكى ەل مەملەكەت باسشىلارىنىڭ ورتاق تانىمىنا اۋىر دارەجەدە قايشىلىق جاسادى، جۇڭگو - امەريكا ەكى ەلدىڭ مۇددەسىنە زيان جەتكىزدى، جەر شارىنىڭ كاسىپ تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ حاۋىپسىزدىگىنە قاتەر ءتوندىردى، حالىقارالىق ساۋدانىڭ جانە دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋىنا تۇساۋ بولدى، بۇل وزگەگە دە، وزىنە دە بۇكىلدەي زياندى ءىس. امەريكاداعى كەيبىرەۋلەر اڭعالاقتىقپەن ”جۇڭگو جاق امەريكانىڭ كەدەن باجىسىن جوعارىلاتقاندىعىنا قارسى شارا قولدانبايدى“ دەپ قۇر قيالعا سالىندى، بۇل ولاردىڭ جاعدايدى قاتە تۇجىرىمداعاندىعىن، اسىرەسە، جۇڭگونىڭ باتىل قارسى شارا قولدانۋ ەركىن، قابىلەتىن اۋىر دارەجەدە قاتە تۇجىرىمداعاندىعىن تۇسىندىرەدى.
امەريكا جاقتىڭ قايتا - قايتا شەگىنە جەتە قىسىم تۇسىرۋىنە قاراتا، جۇڭگو جاق ۇستامدىلىق، بايسالدىلىق پوزيتسيا ۇستادى، مەملەكەتتىڭ وزەكتى مۇددەسى مەن حالىقتىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسىن باتىل قورعايدى جانە ساقتايدى، كەلەلى پرينسيپتىك ماسەلەلەردە استە جول بەرمەيدى. جۇڭگو جاق ءارقانداي ارانداتۋشىلىققا باتىل قارسى شارا قولدانادى، سوڭىنا دەيىن بەلدەسۋگە شاماسى قاپتال جەتەدى. 6 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن باستاپ امەريكادا وندىرىلگەن ءبىر ءبولىم يمپورت تاۋارلارىنا كەدەن باجىسىن ۇستەمەلەپ سالۋ مولشەرىن جوعارىلاتقاننان تارتىپ ”سەنىمسىز ناقتى تۇلعالار تىزىمدىگى“ ءتۇزىمىن ورناتۋدى جاريالاعانعا، امەريكاعا وقۋعا بارۋعا، ساياحاتتاۋعا ەسكەرتۋ دابىلىن قاعىپ، جۇڭگو كاسىپورىندارىنىڭ امەريكانىڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن ساتىپ الۋىن ۋاقىتشا توقتاتۋدان تارتىپ تاياۋدا ءۇشىنشى كەزەكتى قارسى شارا قولدانۋ شاراسىن شىعارعانعا دەيىن... جۇڭگو جاق ايتقانىن ورىندادى! ءارقانداي ادامنىڭ شەگىنە جەتە قىسىم ءتۇسىرۋ ارقىلى جۇڭگونى ورىنسىز تالاپتاردى قابىل الۋعا ماجبۇرلەيتىن ءىسى استە جۇزەگە اسپايدى.
امەريكاداعى كەيبىرەۋلەر ”مۇددەنى جەكە يەمدەنۋ“ دامەسىنە تاس كەنەدەي جابىسىپ، زورەكەرلىك ورىنعا قۇشتارلانىپ، وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ ورىندى ۇقىق - مۇددەسىن زيانداۋدان ايانبادى. ايتسەدە امەريكا كولومبيا داشۋەسى ەكونوميكا ءىلىمىنىڭ پروفەسسورى دەفري ساكىس اتاپ كورسەتكەندەي: ”امەريكانىڭ سىڭار جاقتىلىق ارەكەتى دۇنيە ءجۇزىنىڭ ەكونوميكاسىنا قاباتتامالى ىقپال جاسادى، بارلىق ادام وسىنداي ساياسات ءۇشىن بوداۋ بەرۋدە، ويتكەنى بۇل الەمدىك سەلبەستىكتى السىرەتىپ، ءتۇرلى قاقتىعىستاردىڭ تۋىلۋ حاۋىپىن كۇشەيتتى“. امەريكا جاقتىڭ سىڭار جاقتىلى جانە زورەكەرلىك ارەكەتتەرى حالىقارالىق ادىلدىكتى، تۋراشىلدىقتى اۋىر دارەجەدە اياققا تاپتادى، ەرەجەنى نەگىز ەتكەن حالىقارالىق ءتارتىپ پەن كوپ جاقتى ساۋدا تۇزىلىسىنە اۋىر قاتەر ءتوندىردى. جۇڭگونىڭ باتىلدىقپەن ءونىمدى قارسى شارا قولدانۋى ءوز مۇددەسىن قورعاعاندىق جانە ساقتاعاندىق ءارى بۇكىل دۇنيە ءجۇزى حالقىنىڭ ورتاق مۇددەسىن قورعاعاندىق جانە ساقتاعاندىق.
جۇڭگو جاقتىڭ تۇرعىسى دايەكتى، ايقىن: ساۋدا شايقاسىندا جەڭىسكە جەتۋشى جوق، ءبىز ايقاسۋدى قالامايمىز، ايقاسۋدان قورىقپايمىز، قاجەت بولعاندا، ءسوزسىز، ايقاسامىز. ءارقانداي ادام جۇڭگونىڭ باتىل قارسى شارا قولدانۋ ەركىن، قابىلەتىن قاتە تۇجىرىمداپ، العان بەتىنەن قايتپاسا، ءسوزسىز، جۇڭگو حالقىنىڭ قۇرىشتاي بەرىك ەركى الدىندا بوداۋ بەرەدى.
(ماقالا 2019 - جىلى 8 - ايدىڭ 27 - كۇنگى «حالىق گازەتى»ندە باسىلعان)
