1950 - جىلى 10 - ايدىڭ 14 - كۇنى اكىمشىلىك كەڭەس «حۋايحى وزەنىن جونگە سالۋ جونىندەگى قاراردى» جاريالاپ، جوعارى، ورتا، تومەن اعارداعىلاردىڭ ۇقساماعان جاعدايعا قاراي تاسقىن سۋدى بوگەۋ، اعىزۋ ءىسىن قاتار جوبالاۋ باعىتىن اتقارۋدى بەلگىلەدى. سونىمەن، جاڭا جۇڭگونىڭ سۋ يگىلىگى قۇرىلىسى ىسىندەگى تۇڭعىش ءىرى قۇرىلىس جۇمىسى باستالدى.
1950 - جىلى 7 - اي مەن 8 - اي ارالىعىندا، حۋايحى وزەنى اڭعارىندا ەرەكشە اۋىر تاسقىن اپاتى تۋىلدى. حىنان، انحۇي 2 ولكەسىندە 13 ميلليوننان استام ادام اپاتقا ۇشىراپ، 40 نەشە ميلليون مۋ جەردى سۋ باسىپ كەتتى. 7 - ايدىڭ 20 - كۇنى ماۋ زىدۇڭ: ”كەزەكتە ساقتانۋ مەن قۇتقارۋدان سىرت، ءبىرجولاتا تىزگىندەۋ ءادىسىن ويلاستىرۋ، قازىردەن باستاپ دايىندىق جاساپ، كۇز كىرىسىمەن حۋايحى وزەنىن تىزگىندەۋ كولەمدى قۇرىلىسىن ۇيىمداستىرىپ، ءبىر جىل ۋاقىتتا حۋايحى وزەنىن باستاۋ جۇمىسىن ورىنداپ، كەلەر جىلى سۋ اپاتىن بولدىرماۋ كەرەك“ دەپ بەكىتۋ جازدى.
بۇكىل ەل حالقىنىڭ قولداۋىندا، حۋايحى وزەنىن جونگە سالۋ 1 - كەزەڭدىك قۇرىلىسى 1950 - جىلى 11 - ايدىڭ سوڭىندا باستالدى. نەشە ءجۇز مىڭداعان حالىق جۇمىسكەرلەرى مەن قۇرىلىس تەحنيكتەرى حۋايحى وزەنىن جونگە سالۋ قۇرىلىس جۇمىسى باسىندا شايقاس جۇرگىزدى. 1951 - جىلى 5 - ايدا ورتالىقتىڭ حۋايحى وزەنىن جونگە سالۋدى باقىلاۋ ۇيىرمەسى ماۋ زىدۇڭنىڭ ءوز قولىمەن جازعان ”حۋايحى وزەنىن قالايدا ويداعىداي وڭاۋ كەرەك“ دەگەن ءسوزى باسىلعان جالاۋشانى جەكە - جەكە حۋايحى وزەنىن جونگە سالۋ كوميتەتى مەن حۋايحى وزەنىن جونگە سالۋعا قولباسشىلىق ەتۋ 3 شتابىنا جەتكىزىپ بەرىپ، حۋايحى وزەنىن جونگە سالۋ قوسىنىنىڭ جىگەرىنە زور شابىت بەردى. 1951 - جىلى 7 - ايدىڭ اياق شەنىندە 1 - كەزەڭدىك قۇرىلىس جاپپاي سالىنىپ بىتەدى. وسى كەزەڭدەگى قۇرىلىستا تاسقىن بوگەۋ، قوسارلانبا بوگەۋ، ارشۋ، توعان سياقتى توپىراق قازۋ جۇمىسى بويىنشا 195 ميلليون تەكشەمەتر (مۇنىڭ ىشىندە توعان قۇرىلىسى بويىنشا قازىلعان توپىراق مولشەرمەن ءجۇز ميلليون تەكشەمەتر) توپىراق قازىلادى، شىمانتان شاتقالىنان ءبىر سۋ قويماسى، بانچياۋ مەن بايشا شاتقالىنان ءبىر ءبولىم سۋ قويماسى سالىندى، رۇنحى وزەنىنەن تاسقىندى ىركەتىن ءبىر سۋ ايىرعىش ورناتىلدى، باسقا جەرلەردەن ۇلكەندى - كىشىلى 62 تيەك ورناتىلىپ، 155 ساي توسپاسى سالىندى.
حۋايحى وزەنىن جونگە سالۋ 1 - كەزەڭدىك قۇرىلىسىنىڭ سالىنىپ ءبىتۋى 1951 - جىلى حۋايحى وزەنى اڭعارىنان مول ءونىم الۋعا كەپىلدىك ەتتى. قۋانىشى قوينىنا سيماعان شارۋالار ماۋ زىدۇڭعا تۇس - تۇستان حات جازىپ، مول ءونىم العان جاعدايلارىن جەتكىزدى.
1951 - جىلى قىستا حۋايحى وزەنى جاعالاۋىنداعى حالىق تاعى حۋايحى وزەنىن جونگە سالۋ 2 - كەزەڭدىك قۇرىلىسى شايقاسىنا كىرىستى. 1952 - جىلى 7 - ايدا حۋايحى وزەنىن جونگە سالۋ 2 - كەزەڭدىك قۇرىلىسى اياقتادى؛ 1953 - جىلى حۋايحى وزەنىن جونگە سالۋ قۇرىلىسىنىڭ قاۋىرت دايىندىعى قايتا باستالدى.
8 جىل تالىقپاي جونگە سالۋدىڭ ارقاسىندا، 1957 - جىلى قىستا مەملەكەت ءبىر ميلليارد 240 ميلليون يۋان قارجى شىعارىپ، ۇلكەندى - كىشىلى وزەن ارناسىنان 175ىن جونگە سالىپ، 9 سۋ قويماسىن سالدى، سۋ قويمالارىنىڭ سيىمدىلىعى 31 ميلليارد 600 ميلليون تەكشەمەتر. مۇنان سىرت، 4600 نەشە كيلومەترلىك ارالىققا توسپا سالىنىپ، تاسقىننان ساقتانۋ، تاسقىن سۋىن اعىزۋ قۋاتىن بارىنشا جوعارىلاتتى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 6 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
