تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ۇلتتىڭ گۇلدەنۋى جولىندا ەرجۇرەك قۇرباندار شەجىرەسى

قوعام حاۋىپسىزدىگى شەبىندەگى قاھارمان لي لياڭ

لي لياڭنىڭ سۋرەتى. شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 8 - ايدىڭ 17 - كۇنى فۋجۋدان بەرگەن حابارى (ءتىلشى چىن حۇڭي). 170 نەشە جىلدىڭ الدىندا، ۇلت قاھارمانى لين زىشۇيديڭ ىلەگە اسكەرلىككە سۇرگىندەلىپ بارا جاتقان جولىندا قالدىرىپ كەتكەن ”مەملەكەتكە پايدالى بولسا ءولىم، ءومىر، نە تۇرماق، باقىت تايىپ، سور كەلەر دەپ مەن ەمەسپىن قۇتىلماق“ دەگەن قاناتتى ءسوزى كەيىنگى سانسىز ادامدى مەملەكەتكە ۇلەس قوسۋعا جىگەرلەندىرىپ كەلدى.

  ءبىر عاسىردان كەيىن، لين زىشۇيدىڭ ءبىر وبەرەسى ءوزىنىڭ ءومىرى ارقىلى اتا - باباسىنىڭ وسى ءسوزىن امالياتتا ايگىلەپ، پارتيا مەن مەملەكەت ءۇشىن ماڭىزدى قۇپيالىقتى ساقتادى. ونىڭ اتى لي لياڭ (اسىلگى اتى لين زىڭتۇڭ).

  لين زىڭتۇڭ، جاناما اتى تۇڭفۋ، اتا مەكەنى فۋجياننىڭ مينحوۋى، 1918 - جىلى بەيجيڭدە دۇنيەگە كەلگەن، 1931 - جىلى 18 - قىركۇيەك وقيعاسى تۋىلعاننان كەيىن، شىعىس سولتۇستىكتەگى قالىڭ بوسقىندار تيانجينگە اۋىپ بارادى، جاس لين زىڭتۇڭ كوكەي تولى كۇشتى وتانشىلدىق رۋح جانە ۇلتتىق سانامەن، قاشان بولسىن ۇستالىپ كەتەتىن قاتەرگە قاراماستان، ساباقتاستارىمەن بىرگە كوشەگە ەرەۋىلگە شىعىپ، جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى تۇرۋ جونىندە ۇگىت جۇرگىزدى. 16 جاسىندا ول بەيجيڭ داشۋەسىنىڭ باتىس تىلدەرى فاكۋلتەتىنە ەمتيحان بەرىپ ءوتىپ، اعىلشىن ءتىلى - ادەبيەتىن وقيدى، سونداي - اق وزدىگىنەن نەمىس، فرانسۋز تىلدەرىن ۇيرەنەدى.

  1938 - جىلى وقۋ تاۋىسقاننان كەيىن، لين زىڭتۇڭ گەرمانيا اقپارات اگەنتتىگىندە، تيانجيندەگى امەريكا اقپارات باسقارماسىندا قىزمەت ىستەيدى. 1945 - جىلى بەيجيڭدە جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى حۋابەي قالا قىزمەتى بولىمىنە قىزمەتكە قاتىناسادى. 1947 - جىلى لين زىڭتۇڭ جۇڭگو كومۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولادى ءارى اتىن لي لياڭ دەپ وزگەرتەدى. پارتيانىڭ جاسىرىن قىزمەتكەرى بولعان ول اشىق كاسىبىن بۇركەمە ەتىپ، جاۋ قامالىنان كوپتەگەن مالىمەتتەر جينادى ءارى نەشە رەت پارتيانىڭ جاسىرىن ۇيىمدارىن قاتەردەن قۇتقارىپ قالادى.

  جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاننان كەيىن، لي لياڭ تيانجين قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنە اۋىسىپ، بارلاۋ گرۋپپاسىنىڭ باستىعى، ورىنباسار ءبولىم باستىعى بولادى. 1950 - جىلى مەملەكەت مەرەكەسى قارساڭىندا، بەيجيڭدە جاسىرىنعان جاۋ تىڭشىلارى مەملەكەت مەرەكەسى كۇنى تۇستەن بۇرىن ساعات ءدال 10دا، جۇڭگو مەن شەتەلدى ءدۇر سىلكىندىرەتىن پارتيا مەن مەملەكەت باسشىلارىنا قاستاندىق جاساۋعا ۇرىنعان ەلەۋلى وقيعا تۋدىرماقشى بولادى. قىسىلتاياڭ ساتتە، لي لياڭ دەر كەزىندە مالىمەتكە يە بولىپ، وسى ءبىر ەلەۋلى دەلونى اشكەرەلەپ، جاڭا جۇڭگو كوسەمدەرىنىڭ اماندىعىن قورعاپ قالادى.

  وسىدان كەيىن، لي لياڭ تاعى دا كوپتەگەن جاۋ تىڭشىلارىنىڭ اكىمياتتى قۇلاتپاقشى بولعان دەلولارىن بارلاپ اشادى. 1965 - جىلى ول ماڭىزدى تاپسىرما ارقالاپ، كەز كەلگەن ۋاقىتتا قۇربان بولۋعا بەل بۋىپ، بوتەن جەر، وزگە ەلدە ماڭىزدى مىندەت وتەپ، 1968 - جىلى مىندەتىن تابىسپەن ورىنداپ ەلگە قايتادى.

  ويلاماعان جەردە، وسى كەز ”مادەنيەت زور توڭكەرىسى“ مەزگىلىنە تۋرا كەلىپ، ەندى عانا ەلگە ورالعان لي لياڭ ”جاۋمەن استاستى“، ”مالىمەتتەردى ساتتى“ سياقتى جالالارمەن تۇتقىندالىپ، اياۋسىز جازاعا تارتىلادى.

  تۇرمەدەگى كەزىندە، ول باستان - اياق جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسىنىڭ ار - نامىسىن ساقتاپ، كوپ رەت جوعارىعا حات حازىپ، اقيقات ءۇشىن كۇرەسەتىندىگىن، مەملەكەت قۇپيالىعىنان جۇمعان اۋزىن اشپايتىندىعىن، باس يمەيتىندىگىن بىلدىرەدى. 349 كۇنگە سوزىلعان قارسىلاسۋدان كەيىن، 1969 - جىلى 7 - ايدىڭ 18 - كۇنى لي لياڭ قاستاندىقپەن ولتىرىلەدى، سول جىلى ول 51 جاستا ەدى، ول ءوزىنىڭ قايسارلىعىمەن لين زىشۇيدىڭ ”مەملەكەتكە پايدالى بولسا ءولىم، ءومىر، نە تۇرماق، باقىت تايىپ، سور كەلەر دەپ مەن ەمەسپىن قۇتىلماق“ دەگەن قاھارماندىق جىگەرىن تاعى دا ءبىر رەت ايگىلەيدى.

  1977 - جىلى 12 - ايدىڭ 31 - كۇنى لي لياڭنىڭ ناقاق دەلوسى ءبىر جولاتا اقتالادى. ول توڭكەرىستىك قۇربان بولىپ تانىلادى. 1978 - جىلى 7 - ايدىڭ 18 - كۇنى قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگى حابارلاندىرۋ شىعارىپ بۇكىل ەلدەگى قوعام حاۋىپسىزدىگى كادر - ساقشىلارىن ”قوعام حاۋىپسىزدىگى شەبىندەگى قاھارمان لي لياڭ“نىڭ رياسىز، ەرجۇرەك، ولسە دە باس يمەيتىن، مەملەكەت قۇپيالىعىن باتىل قورعايتىن قاھارماندىق ارەكەتىنەن ۇيرەنۋگە ۇندەدى. 1979 - جىلى بۇقارا باسپاسى «ناعىز التىن لاۋلاعان ورتتە سىنالادى» كىتابىن باسىپ شىعارىپ، ونى ەسكە الادى.

  قاھارماننىڭ اتا مەكەنى فۋجيان ولكەسى مينحوۋ اۋدانىنىڭ گۋمانيتارلىق تاريحى تەرەڭ، ونان دا ماڭىزدىسى قىزىل ىرىستى جەر، ايگىلى ادامدار، ەرجۇرەك قاھارماندار توپ - توبىمەن شىققان جەر. جاقىنعى جىلداردان بەرى، مينحوۋ اۋدانى كورمە سارايى، قۇرباندار قابىرستانى، قۇرباندار ەسكەرتكىشى سياقتىلاردى سالۋ ارقىلى اعا بۋىن قۇربانداردى ەسكە الىپ، كەيىنگىلەرگە شابىت بەردى، قالىڭ حالىق بۇقاراسىنا، وتە - موتە، جاستار مەن جاس وسپىرىمدەرگە وتانشىلدىق تاربيەسى مەن توڭكەرىستىك ءداستۇر تاربيەسىن جۇرگىزدى.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.