تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ايبىندى 70 جىل ، كۇرەسكە تولى جاڭا ءداۋىر

حالىقارا ساحناسىنا شىعۋ

  جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاندىعىنىڭ باستاپقى مەزگىلىندە، ماۋ زىدۇڭ ”ءۇيدى تازالاپ بولىپ قوناق شاقىرۋ“ سىندى ديپلوماتيا باعىتىن العا قويىپ، قورلىقتى ديپلوماتيادان ارىلۋ بەكىمى مەن ديپلوماتيا قىزمەتىن ورىستەتۋدەگى نەگىزگى جالپى جوبانى ءبىلدىردى. چاۋشيان سوعىسى توقتاعاننان كەيىن، حالىقارالىق جاعداي ءسال ساباسىنا ءتۇسىپ، جاڭا جۇڭگونىڭ حالىقاراداعى بەدەلى بىرتىندەپ جوعارىلادى. جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسى ىلگەرىندى - كەيىندى جەنەۆا ماجىلىسىنە جانە باندۇڭ ماجىلىسىنە قاتىناستى، بۇل جاڭا جۇڭگونىڭ حالىقارا ساحناسىنا شىعۋىنىڭ ءساتتى امالياتى.

  1954 - جىلى 4 - ايدان 7 - ايعا دەيىن، جوۋ ىنلاي ۇيىرمە باستاپ جەنەۆا ماجىلىسىنە قاتىناستى. بۇل جاڭا جۇڭگونىڭ تۇڭعىش رەت 5 ءىرى ەلدىڭ ءبىرى بولۋداي مارتەبە جانە سالاۋاتپەن حالىقارالىق ماجىلىسكە قاتىناسۋى. جوۋ ىنلاي قاربالاس تا دامىلسىز ديپلوماتيا جۇرگىزدى، كوپ جاقتىڭ قۇلشىنىسىمەن ءماجىلىس «جەنەۆا ءماجىلىسىنىڭ ەڭ سوڭعى جارناماسى»نا كەلىسىپ، يندۋچينانىڭ بەيبىتشىلىگى نەگىزىنەن قالپىنا كەلدى. ماجىلىستەن سىرت، جوۋ ىنلاي بارلىق ورايدان پايدالانىپ ءار ەلدىڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەلەرىمەن جانە ءار جاقتاعى قايراتكەرلەرمەن كەزدەستى، ول شىنايى، بۇكپەسىز، پاراساتتى جانە جايدارى بولۋداي جەكە باسىنىڭ باۋرامدىلىعىمەن ادامدارعا، اسىرەسە، جاڭا جۇڭگومەن بارىس - كەلىس جاساپ كورمەگەن، بۇرىن كوڭىلىندە ءشۇباسى بار ادامدارعا تەرەڭ اسەر قالدىردى.

  ءماجىلىستىڭ ءۇزىلىس كەزىندە، جوۋ ىنلاي ءۇندىستان مەن بيرماعا ساپارلاي بارىپ، ەكى ەلدىڭ زۇڭليلەرىمەن جەكە - جەكە بىرلەسكەن مالىمدەمە جاريالاپ، بەيبىت قاتار تۇرۋدىڭ 5 پرينسيبى جونىندە باستاما كوتەردى. ونىڭ نەگىزگى مازمۇنى مىناداي: ءبىر - ءبىرىنىڭ يەلىك ۇقىعى مەن تەرريتوريا تۇتاستىعىنا قۇرمەت ەتۋ، ءبىر - بىرىنە سۇعاناقتىق جاساماۋ، ءبىر - ءبىرىنىڭ ىشكى ىسىنە كيلىكپەۋ، تەڭدىك، ءوزارا تيىمدىلىك جەتكىزۋ، بەيبىت قاتار تۇرۋ. بۇل بىرتىندەپ حالىقارالىق قارىم - قاتىناستى ءبىر جاقتى ەتۋدەگى جالپىلىق ولشەمگە اينالدى.

  1955 - جىلى 4 - ايدا، جوۋ ىنلاي تاعى دا ۇيىرمە باستاپ يندونەزيانىڭ باندۇڭىندا اشىلعان ازيا - افريكا ماجىلىسىنە قاتىناستى. ماجىلىسكە قاتىناسقان كەيبىر ەلدەر جاڭا جۇڭگونى تۇسىنبەيتىندىكتەن، سوزىندە كوممۋنيزمدى سىنعا الدى جانە وعان شابۋىلدادى. بۇعان قاراتا جوۋ ىنلاي ءسوزىنىڭ باسىندا - اق بىلاي دەپ ايقىن اتاپ كورسەتتى: ”جۇڭگونىڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسى سالعىلاسۋ ءۇشىن ەمەس، ىنتىماققا تالپىنۋ ءۇشىن كەلدى“، ”جۇڭگو ۋاكىلدەر ۇيىرمەسى وقشاۋلانۋ ءۇشىن ەمەس، ورتاقتىققا ۇمتىلۋ ءۇشىن كەلدى“. ءماجىلىستىڭ شيەلەنىستى بەينەسى جوۋ ىنلايدىڭ سوزىمەن وزگەردى. ءماجىلىس اقىرىندا «ازيا - افريكا ءماجىلىسىنىڭ ەڭ سوڭعى مازمۇنداماسى»نا كەلىسىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن سەلبەستىگىن جەبەۋ جونىندەگى 10 پرينسيپتى العا قويدى، بۇل، ءىس جۇزىندە، بەيبىت قاتار تۇرۋدىڭ 5 پرينسيبىنىڭ ونان ارى ايگىلەنۋى جانە كەڭەيتىلۋى بولاتىن.

  باندۇڭ ماجىلىسىندە بەينەلەنگەن ىنتىماق، دوستىق، سەلبەستىك سىندى ”باندۇڭ رۋحى“ ازيا مەن افريكاداعى ءار ەل حالىقتارىنىڭ بەيبىت قاتار تۇرۋ، وتارشىلدىققا قارسى تۇرۋ تاريحي پاراعىن اشتى ءارى جاڭا جۇڭگونى ءتىپتى دە كوپ حالىقارالىق دوسقا يە ەتتى.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 10 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.

  • وسى كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى تۇڭعىش رەت نەگىزگى قوناق ولكەلەردى بەلگىلەدى
  • تاپسىرىس ونىمدەردى جەدەل ءوندىرىپ، قامداۋدى قامتاماسىز ەتتى
  • جىلدىق مىندەتتى ءساتتى ورىنداۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى
  • شينجياڭ جۇڭتاي توبى دۇنيە جۇزىندەگى 500 قۋاتتى كاسىپورىن قاتارىنا ءوتتى
  • جەل - جارىق ەنەرگياسى ءوزارا تولىقتىردى