تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ايبىندى 70 جىل ، كۇرەسكە تولى جاڭا ءداۋىر

”اسىعىس - ۇسىگىس العا ۇمتىلۋ“

  1958 - جىلى 5 - ايدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى 8 - قۇرىلتايىنىڭ 2 - رەتكى ءماجىلىسى بەيجيڭدە اشىلدى، ءماجىلىس قايراتتانا ۇمتىلىپ، بيىككە تالپىنىپ، كوپ، تەز، جاقسى، ۇنەمدى تۇردە سوتسياليزمدى قۇرۋ باس لۋشيانىن ماقۇلدادى، 15 جىلدا ۇلى بريتانيانى قۋىپ جەتۋ جانە ودان وزۋ نىساناسىن، سونداي - اق ”3 جىل جاپالى ىستەپ، بەت - بەينەنى، نەگىزىنەن، وزگەرتۋ“ سياقتى ۇرانداردى ماقۇلدادى.

  بۇل باس لۋشياندا قالىڭ حالىق بۇقاراسىنىڭ ەلىمىز ەكونوميكاسىنىڭ، مادەنيەتىنىڭ مەشەۋ جاعدايىن وزگەرتۋدى كوكەي تەستى تالاپ ەتكەن جالپىلىق ارمان - تىلەگى بەينەلەنگەنىمەن، وبيەكتيۆ ەكونوميكالىق زاڭدىلىق ەسكەرىلمەگەن. ماجىلىستەن سوڭ، ونەركاسىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسى مەن قۇرىلىسىنىڭ جوعارى قارقىنىنا سىڭار جاقتىلىقپەن بوي ۇرۋدى، جوسپار كورسەتكىشىن ۇزبەي زور مولشەردە جوعارىلاتۋدى جانە وزگەرتۋدى بەلگى ەتكەن ”زور سەكىرۋ“ قوزعالىسى بۇكىل ەل كولەمىندە ورىستەتىلدى.

  ”زور سەكىرۋ“ ونەركاسىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسى مەن قۇرىلىسىنىڭ جوعارى قارقىنىنا، جوعارى كورسەتكىشىنە بوي ۇردى ءارى وندىرىستىك قاتىناستىڭ اتالمىش اناعۇرلىم جوعارى فورماعا اسىعىس ءوتۋىن ىلگەرىلەتتى.

  8 - ايدىڭ 17 - كۇنىنەن 30 - كۇنىنە دەيىن، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ساياسي بيۋروسى كەڭەيتىلگەن ءماجىلىس اشىپ، «اۋىل - قىستاقتاردا حالىق كوممۋناسىن قۇرۋ ماسەلەسى جونىندەگى قاۋلىنى» شىعاردى. ماجىلىستەن سوڭ، ”زور سەكىرۋ“ مەن حالىقتىق كوممۋنالاستىرۋ ناۋقانى قاۋىرت جوعارى ورلەۋگە كوتەرىلىپ، جوعارى كورسەتكىشتى، كورسوقىرلىقپەن قولباسشىلىق ەتۋدى، كوپىرمەشىلىكتى، ”ورتاقتاستىرۋ“ جەلىن نەگىزگى بەلگى ەتكەن ”سولشىل“ قاتەلىكتەر اۋىر دارەجەدە ەتەك الدى.

  بولات - تەمىر ءوندىرىسى مىندەتىن ورىنداۋ ءۇشىن، بۇكىل ەلدىڭ قالا، اۋىلدارىندا بۇكىل حالىقتىڭ جالپى بەتتىك بولات - تەمىر قورىتۋ دابىرالى بۇقارالىق ناۋقانى كوتەرىلدى. سونىمەن بىرگە، بۇكىل ەلدىڭ اۋىل - قىستاقتارىندا حالىقتىق كوممۋنالاستىرۋ ناۋقانىنىڭ جوعارى ورلەۋى جارىققا شىقتى. كوپ جەرلەر ءىس جۇزىندىك جاعدايمەن ساناسپاي، حالىق كوممۋناسىن حالىقتىق مەنشىك ءتۇزىمى دەپ جاريالادى ءارى ”كوممۋنيزمگە ءوتۋدى“ تۇيىندەردە سىناق ەتتى.

  1958 - جىلى كۇز بەن قىستىڭ اراسىندا، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى مەن ماۋ زىدۇڭ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ارقىلى ناۋقان بارىسىندا كوپتەگەن ماسەلەلەر تۋىلعانىن بايقاي باستادى، 11 - ايدان باستاپ بۇكىل پارتياعا جەتەكشىلىك ەتىپ قاتەلىكتەردى تۇزەتۋگە كىرىستى. اۋقىم جاقسى جاققا قاراي بۇرىلىس جاساي باستادى، الايدا، ”سولشىل“ قاتەلىكتەر تۇبەگەيلى تۇزەتىلمەدى. 1959 - جىلى 7 -، 8 - ايلاردا اشىلعان لۋشان ءماجىلىسىنىڭ سوڭعى مەزگىلىندە، پىڭ دىحۋاي قاتارلى ادامداردى قاتە سىن تەزىنە الدى، ىلە - شالا ”وڭشىلدىققا قارسى تۇرۋ“ كۇرەسى باستالىپ، بۇكىل اۋقىم كەرى بۇرىلدى.

  پارتيا تاماشا تىلەككە نەگىزدەلە وتىرىپ، جۇڭگونىڭ وزىنە ءتان سوتسياليزم قۇرۋ جولىن قاراستىرۋ جاعىندا جاڭا جاعداي اشۋعا كۇش سالدى. ايتسە دە، شەشىم اعات جانە اتقارۋ بارىسىندا اۋىتقۋ بولعاندىقتان، اسىعىس تىندىرۋعا ۇمتىلۋ قۇلشىنىسى مەجەلى نىساناعا جەتكەنى بىلاي تۇرسىن كەرىسىنشە اۋىر ساتسىزدىككە ۇشىرادى.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 17 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.

  • وسى كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى تۇڭعىش رەت نەگىزگى قوناق ولكەلەردى بەلگىلەدى
  • تاپسىرىس ونىمدەردى جەدەل ءوندىرىپ، قامداۋدى قامتاماسىز ەتتى
  • جىلدىق مىندەتتى ءساتتى ورىنداۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى
  • شينجياڭ جۇڭتاي توبى دۇنيە جۇزىندەگى 500 قۋاتتى كاسىپورىن قاتارىنا ءوتتى
  • جەل - جارىق ەنەرگياسى ءوزارا تولىقتىردى