ءتىلشى لي چۇنشيا
بيىلعى مەملەكەت مەرەكەسىنىڭ دەمالىسى كەزىندە، اقشي اۋدانى اسىل تۇقىم فەرماسىنىڭ ۇسەنحۇش قىستاعىنداعى 84 جاستاعى ساقا پارتيا مۇشەسى ءبيبىش قۇرمانجان كەزىگە قالعاندارعا پارتيانىڭ حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتتارىن ۇگىتتەۋمەن قاربالاس بولدى. ”جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 70 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسىن كورىپ قاتتى تەبىرەندىم، وتانىمىز گۇلدەنىپ - كوركەيىپ، كۇن كورىسىمىز كۇن سايىن جاقسارىپ، تۇرمىسىمىز باقىتتى بولا ءتۇستى!“.
باقىت − سەكسەننىڭ سەڭگىرىندەگى ءبيبىش قاريانىڭ تۇرمىستان سەزگەنى ءارى 25 ميلليون تيانشان ۇلانىنىڭ ورتاق جۇرەك ءۇنى. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شىنايى قامقورلىعىندا، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋدىڭ نۇر - شۇعىلاسى تيانشان الابىن نۇرلاندىرىپ، شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىندا تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشكەن جاڭا كورىنىس جارىققا شىقتى.
■ حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسى حالىققا مەيىر جەتكىزدى
”وسى جولعى مەملەكەت مەرەكەسىندە ايەلىم ەكەۋىمىز سەرىكتەستىك تاراتقان يگىلىكتى الىپ، اۆتوكولىگىمىزبەن اۋىلعا اتا - انامىزعا امانداسا باردىق، اتا - انام ەرەكشە قۋاندى“، - دەيدى 10 - ايدىڭ 7 - كۇنى شينجياڭ جۇڭتاي توقىماشىلىق توبى شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ قىزمەتكەرى ابدۇلاحات ءماتتۇرسىن جۇزىنەن كۇلكى ءۇيىرىلىپ.
ابدۇلاحاتتىڭ ءۇيى كەريا اۋدانىندا. 2 جىلدىڭ الدىندا اۆتونوميالى رايوننىڭ باسقا سالاعا ويىستىرىپ جۇمىسقا ورنالاستىرۋ جونىندەگى ابزال ساياساتىنىڭ ارقاسىندا، ول ايەلى ەكەۋى شارۋادان كاسىپ سالاسى جۇمىسشىسىنا اينالدى. قازىر ولاردىڭ تۇراقتى قىزمەتى، تۇراقتى كىرىسى بار، بولاشاقتاعى تاماشا تۇرمىسقا ەرەكشە ءۇمىت ارتىپ وتىر.
”دامۋدى يگەرۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ ارقىلى بۇقارانىڭ ىستەيتىن جۇمىسىنىڭ، تاباتىن اقشاسىنىڭ بولۋىنا، ارمانىنىڭ بولۋىنا، تۇرمىسىنىڭ كۇن سايىن جاقسارۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك“. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرگەندە العا قويعان تالابى شينجياڭنىڭ وزىندىك دامۋ ءىس جۇزىندىك جاعدايىمەن ۇشتاستىرىپ، حالىق تۇرمىسىن اناعۇرلىم كۇشەيتۋىنە جانە جاقسارتۋىنا ءتۇبىرلى ولشەم ازىرلەپ، كۇش سالۋ بەتالىسىن ايقىن كورسەتتى.
اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم قاشاندا باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شىنايى تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، حالىق تۇرمىسىنىڭ ىرىس - قۇتىن ارتتىرۋدى دامۋدىڭ ءتۇبىرلى ماقساتى ەتىپ، حالىق ەڭ ارماندايتىن، ەڭ كوڭىل بولەتىن جۇمىسقا ورنالاسۋ، وقۋ - اعارتۋ، ەمدەۋ، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ سياقتى ماسەلەلەردەن باستاپ كىرىسىپ، 9 ءىرى حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، كورىپ بىلۋگە بولاتىن ناقتى تيىمدىلىكتەر ارقىلى حالىق جۇرەگىن جىلىتتى، حالىقتى الاڭسىزداندىردى، حالىق تىلەگىن ۇيىستىردى.
اۆتونوميالى رايوندىق ادام كۇشى بايلىعى جانە قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ مەڭگەرمەسىنىڭ ساناعىنا قاراعاندا، بيىل الدىڭعى 8 ايدا رايونىمىزدىڭ اۋىل - قىستاقتارىنداعى 2 ميلليون 237 مىڭ ارتىق ەڭبەككۇش (رەت) باسقا سالاعا ويىستىرىلىپ جۇمىسقا ورنالاسىپ، جىلدىق نىسانالىق مىندەتتىڭ ％80تەن استامى ورىندالعان؛ وڭتۇستىك شينجياڭداعى 22 اۋىر كەدەي اۋداندا ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسىلارىنداعى ەڭبەككۇشتەردەن 60 مىڭنان استام ادام باسقا سالاعا ويىسىپ جۇمىسقا ورنالاسۋعا ۇيىمداستىرىلىپ، جىلدىق نىسانالىق مىندەتتىڭ ％155.6ى ورىندالعان.
ەكونوميكالىق دامۋ العا قاراي ءبىر قادام ىلگەرىلەسە، حالىق تۇرمىسى دا وعان ىلەسە ءبىر قادام ىلگەرىلەيدى: جالپى حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن تەكسەرۋدە نوپوستاعى جان سانىن جاپپاي قامتۋ جۇزەگە اسىرىلدى؛ كاسىپورىنداردان زەينەتكە شىققانداردىڭ زەينەتاقىسى ءۇرتىس 15 رەت ءوسىرىلدى؛ قالا، اۋىلدارداعى ەڭ تومەنگى تۇرمىستى قامتاماسىزداندىرۋ ولشەمى مەن جاردەماقى دەڭگەيى جاپپاي جوعارىلادى... رايونىمىزدا حالىق تۇرمىسى شىعىسى ءۇرتىس تالاي جىل ادەتتەگى الەۋمەتتىك مەجە ەسەپ شىعىسىنىڭ ％70تەن استامىن ۇستاپ، دامۋ حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋدا ناقتاپ تياناقتاندىرىلدى، جەرگىلىكتى ورىنعا تيىمدىلىك جەتكىزۋدە تياناقتاندىرىلدى، ىنتىماقتى كۇشەيتۋدە تياناقتاندىرىلدى.
تيانشان الابىندا حالىق تۇرمىسى كارتيناسى جۇرەككە شۋاق شاشىپ، ايشىقتالا ءتۇستى. كەلپىن اۋدانى گەزلىك قالاشىعىنىڭ قالما قىستاعىندا 205 تۇرعىننىڭ بارلىعى بەيقۇت ۇيگە كوشىپ كىردى، بالالار جاقىن ماڭداعى بالاباقشا مەن مەكتەپتە شات - شادىمان ەسەيىپ - ەرجەتۋدە، 60 جاستان اسقان قارتتار زەينەتاقىدان يگىلىكتەندى. مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەدەن يگىلىكتەنىپ، وقىسا مەكتەبى بولدى، قارتايعاندا كۇتىمدەلە الاتىن بولدى، اۋىرعاندا ەمدەلە الاتىن بولدى، جۇرت تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىرىپ، تۇرمىسى بارعان سايىن ورنىقتى بولا ءتۇستى.
تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىلگەن حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ داۋىرمەن بىرگە العا باسىپ، وتانمەن بىرگە دامىپ، اناعۇرلىم تاماشا تۇرمىسقا كەنەلۋىنە مۇمكىندىك جاسادى.
■ ءاربىر ادامنىڭ حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتىنىڭ شۇعىلاسىنان يگىلىكتەنۋىنە مۇمكىندىك جاسايمىز
”مەملەكەتتىڭ ’ءۇشتى كەشىرۋ، بىرگە جاردەماقى بەرۋ‘ وقۋعا كومەك ساياساتى بولعاندىقتان عانا، مەن ءساتتى وقۋ تاۋىستىم“، - دەيدى 10 - ايدىڭ 6 - كۇنى اقسۋ حۋافۋ ءتۇستى توقىما شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ قىزمەتكەرى پاتەم قۇربان العىس سەزىممەن.
پاتەم اقسۋ كاسىپتىك تەحنيكالىق شۋەيۋانىنىڭ توقىما ينجەنەريا فاكۋلتەتىنەن بىلتىر وقۋ تاۋىسقان، قازىر ول ايىنا 3000 يۋاننان ارتىق ەڭبەكاقى الىپ، ءوز تاعدىرىن وزگەرتەتىن قابىلەت پەن تاماشا ءومىر سۇرەتىن ورايعا يە بولدى. اۆتونوميالى رايونىمىزدا پاتەم سياقتى جىلىنا 10 مىڭداعان كەدەي وقۋشى وقۋعا كومەك ساياساتىنىڭ قولداۋىندا وقۋلارىن تامامدايدى، تەك 2018 - جىلدىڭ وزىندە بۇكىل رايونداعى وقۋشىلارعا قارجىلاي جاردەم قاراجات 5 ميلليارد 854 ميلليون يۋانعا جەتىپ، وتباسىندا ەكونوميكالىق قيىنشىلىعى بار وقۋشىلاردى جاپپاي قامتۋدى جۇزەگە اسىردى.
حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋ بارىسىندا، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن ۇكىمەت قيىنشىلىعى بار بۇقاراعا ايرىقشا كوڭىل ءبولىپ، ولاردىڭ كۇي - جايىنا كوڭىل قويىپ، ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، تومەنگى شەكتەن تۇسىرمەي، ەڭ نەگىزگى، ەڭ كوكەي تەستى حالىق تۇرمىسى ماسەلەلەرىن شەشىپ، بارلىق ادامنىڭ حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتىنىڭ شۇعىلاسىنان يگىلىكتەنۋىنە مۇمكىندىك جاسادى.
بيىل 62 جاستاعى ابدىكەرىم قادىردىڭ ءۇيى قاعىلىق اۋدانى كوكيار اۋىلىنىڭ ۇسۇلۇش قىستاعىندا، ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسى، بۇرىن وتباسىنداعى ەكونوميكالىق قيىنشىلىق سەبەبىنەن زەينەتكەرلىك قامسىزداندىرۋىن ۋاقتىلى تاپسىرا الماي قالعان. بيىل جىل باسىندا اۆتونوميالى رايوننىڭ قوعامدىق قامسىزداندىرۋ ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەپ، 60 جاستان اسقان كەدەي بۇقارانى زەينەتكەرلىك قامسىزداندىرۋى مامىلەسىنەن يگىلىكتەندىرۋ ساياساتىن اتقاردى، سودان باستاپ ول ايىنا زەينەتاقى الىپ تۇراتىن بولدى، مۇنداي بولادى دەپ ءاسىلى ويلاپ تا كورمەگەن ەدى.
اۆتونوميالى رايوندىق قوعامدىق قامسىزداندىرۋدى باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ ساناعى بويىنشا، بيىل 6 - ايعا دەيىن بۇكىل رايوندا ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي جان سانىنىڭ قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ نەگىزگى زەينەتكەرلىك قامسىزداندىرۋىنا قاتىناسۋ مولشەرى ％99.64كە جەتكەن، 60 جاستان اسقان، ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەيلەر تۇگەلدەي قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ زەينەتكەرلىك قامسىزداندىرۋ مامىلەسىنەن يگىلىكتەنگەن.
ەمدەۋ قامسىزداندىرۋى ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدىڭ سەرپىنى كۇشەيدى. بيىل 6 - ايعا دەيىن اۆتونوميالى رايونىمىزداعى ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي جان سانى نەگىزگى ەمدەۋ قامسىزداندىرۋىمەن، سالماقتى ناۋقاس قامسىزداندىرۋىمەن جاپپاي قامتىلعان. رايونىمىز تاعى سالاماتتىق ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدىڭ ”ءۇش ءبىر توپ“ ارەكەت جوسپارىن اتقارىپ، سالماقتى ناۋقاسقا، سوزىلمالى ناۋقاسقا، اۋىر ناۋقاسقا شالدىققان كەدەي جان سانىن ”تومەنگى شەكتەن تۇسىرمەيتىن“ بولدى.
كەدەي جان سانىنىڭ ”قامسىزداندىرىلۋعا تيىستىلەرىنىڭ مۇمكىندىگىنشە قامسىزداندىرىلۋى“ نەگىزىنەن جۇزەگە اسىپ، وتباسىندا ەكونوميكالىق قيىنشىلىعى بار وقۋشىلاردىڭ ”جاردەم بەرىلۋگە تيىستىلەرىنە مۇمكىندىگىنشە جاردەم بەرىلۋى“ ورىندالىپ، اۋىل - قىستاقتاعى كەدەي جان سانىنىڭ سالماقتى ناۋقاسقا، سوزىلمالى ناۋقاسقا شالدىققاندارىنىڭ ”ەمدەلۋگە تيىستىلەرىنىڭ مۇمكىندىگىنشە ەمدەلۋى“ جۇزەگە اسىپ، قالا، اۋىلدى قامتىعان حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋ تورى ۇزدىكسىز بەكەمدەلىپ، حالىق تۇرمىسىنىڭ شۇعىلاسى سانسىز وتباسىلاردى مەيىرگە بولەۋدە.
■ حالىقتىڭ تاماشا تۇرمىسقا دەگەن جاڭا تىلەگىنە جاۋاپ بەردى
”ىلگەرتىندە شەشەم ناۋقاستانىپ ەمدەتۋ قاجەت بولدى، جاسى ۇلعايىپ، ءجۇرىپ - تۇرۋى قولايسىز بولعاندىقتان، مەن قول تەلەفونداعى APP ارقىلى تاپسىرىس بەردىم، شيپاحانانىڭ سەسترالارى ۇيگە كەلىپ قىزمەت وتەدى، بۇل وتە قولايلى ەكەن“، - دەيدى ءۇرىمجى قالاسىنىڭ تۇرعىنى لي جۇن اۋىز جاپپاي القاپ.
لي جۇن ايتىپ وتىرعان ينتەرنەتتە سەسترانىڭ قىزمەت وتەۋىنە كەلىسۋ رايونىمىز ىلگەرىلەتكەن ”ينتەرنەت + ەمدەۋ - سالاماتتىقتىڭ“ ءبىر مازمۇنى سانالادى. ماتەريالدىق تۇرمىستىڭ بايۋىنا مەڭزەس، حالىق اناعۇرلىم جاقسى وقۋ - اعارتۋدى، اناعۇرلىم تۇراقتى قىزمەتتى، اناعۇرلىم سەنىمدى قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋدى، اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدەگى ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەت وتەۋىن قالايتىن بولدى.
قاشىقتان ەمدەۋ، بەينەەكرانمەن دياگنوز قويۋ، وتباسى شيپاگەرىمەن قىزمەت وتەۋ تۋرالى كەلىسىم - شارت جاساسۋ... ەمدەۋ - سالاماتتىق ينتەرنەتپەن تەرەڭ توعىسقان جاڭاشا ەمدەۋ - سالاماتتىق قىزمەت وتەۋ ۇلگىسى ادامداردىڭ ەمدەلۋ كەشىرمەلەرىن وزگەرتۋدە. ”قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ءبارىنىڭ كەلىسىم - شارت جاساسقان شيپاگەرلەرى بار، سونىمەن بىرگە بىزگە تاعى دەنساۋلىق ارحيۆى دە تۇرعىزىلدى“، - دەيدى ءبيبىش قاريا ماقتانىشپەن.
زەردەلى مەكتەپ اۋلاسى، كلاستار جەلىسى، تىكە تاراتىلىم ساباقحاناسى... وقۋ - اعارتۋدى ينفورماتسيالاندىرۋ سىندى ينتەرنەت جەلىسى قالا، اۋىل ساباقحانالارىن جالعاستىردى. قاشىقتان ءىس جۇرگىزۋ جۇيەسى ارقىلى وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ اۋىل - قىستاقتارىنداعى بالالار ۇرىمجىدەگى، ءتىپتى، ىشكى وڭىرلەردەگى بالالارمەن ساباقتى بىرگە وقىپ، ساپالى وقۋ - اعارتۋ بايلىعىنان تەڭ يگىلىكتەنە الاتىن بولدى.
”التىنشى قامسىزداندىرۋ“ اتالعان ۇزاق ۋاقىت كۇتىمدەلۋ قامسىزداندىرۋى تۇيىندە سىناق ەتىلە باستاپ، نەگىزگى ساتى بۇقاراسىنىڭ قوعامدىق قامسىزداندىرۋ كارتچكاسىن تولىقتاۋى، اۋىستىرۋى اۋىلدىڭ وزىندە - اق جۇزەگە اساتىن بولدى، ەلەكتروندىق قوعامدىق قامسىزداندىرۋ كارتچكاسىن بۇكىل شينجياڭ كولەمىندە جاساپ بەرۋ جۇزەگە اسىرىلدى... اناعۇرلىم كەمەلدى قوعامدىق قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمى مەن اناعۇرلىم قولايلى قوعامدىق قامسىزداندىرۋ جۇمىستارىن ءبىتىرۋ جانە قىزمەت وتەۋ بۇقارانىڭ باقىت كەشىرمەلەرىن ۇزدىكسىز كۇشەيتۋدە.
