شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى جىڭ حانگىن، حان بيڭ
امەريكا جاق جۋىقتا اتالمىش ”شينجياڭنىڭ ادامدىق ۇقىق ماسەلەسىن“ سىلتاۋ ەتىپ، جۇڭگونىڭ كەيبىر جەرگىلىكتى ۇكىمەت قۇرىلىمدارى مەن كاسىپورىندارىن ەكسپورتتى تەجەۋ تۇلعالىق تىزىمىنە ەنگىزىپ، قاتىستى جۇڭگو ءمانساپتىلارىنا امەريكاعا بارۋ ۆيزاسىنا شەكتەۋ سالاتىندىعىن جاريالادى. بۇل جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە دورەكىلىكپەن كيلىككەندىك، امەريكا جاقتىڭ حالىقارالىق قاتىناستىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرىن كاپەرىنە المايتىن زورەكەرلىك ارەكەتىن كورسەتتى، مۇنداعى ناعىز ماقساتى بارشا جۇرتقا ايان.
شينجياڭ ىستەرى بۇكىلدەي جۇڭگونىڭ ىشكى ىستەرىنە جاتادى، ءارقانداي مەملەكەتتىڭ كيلىگەتىن ۇقىعى جوق. امەريكا جاقتىڭ شينجياڭ ىستەرىنە دورەكىلىكپەن كيلىككەندىگىنە قاراتا، جۇڭگو جاق امەريكا جاقتى قاتەلىگىن دەرەۋ تۇزەتىپ، قاتىستى شەشىمدەرىن كۇشىنەن قالدىرىپ، جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگۋىن توقتاتۋعا قاتاڭ قۋزادى.
ءىس جۇزىندە، شينجياڭدا امەريكا جاق ايتقان اتالمىش ءدىن، ادامدىق ۇقىق ماسەلەسى مۇلدە جوق، كەرىسىنشە بولشەكتەۋ مەن زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك ۇزاق ۋاقىتتان بەرى شينجياڭدى مازالاپ كەلەدى. شينجياڭ قولدانعان لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋ شارالارى ۇشقارىلىق پەن لاڭكەستىكتىڭ وربۋىنەن تۋ باستان ساقتانۋدى ماقسات ەتكەن، بۇل جۇڭگونىڭ زاڭىنا ۇيلەسىپ قانا قالماستان، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ «زورلىقتى كۇش ۇشقارىلىقتان ساقتانۋ ارەكەت جوسپارى»نىڭ ناقتى تياناقتاندىرىلۋى، دۇنيە جۇزىندەگى باسقا ءىشىنارا مەملەكەتتەر مەن رايونداردىڭ ادىستەرىمەن ۇشتاسىپ جاتىر.
شىندىققا تالاس جۇرمەيدى. ءدال دۇرىس شارا قولدانعاندىقتان، شينجياڭدا ءۇرتىس 3 جىل زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك دەلولارى (وقيعاسى) تۋىلعان جوق، قوعامدىق سالت كورنەكتى جاقسارا ءتۇستى، قوعامدىق كەلەلى جاعداي ۇزدىكسىز ورنىقتى بولدى. شينجياڭنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋ شارالارى شينجياڭدى قامتىعان بۇكىل ەلدەگى ءار ۇلت حالقىنىڭ قولداۋىنا يە بولدى، حالىقارانىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ ىستەرىنە بەلسەندى ۇلەس قوستى ءارى كوپتەگەن مەملەكەتتەردىڭ مويىنداۋىنا يە بولدى.
ءىس جۇزىندە، اڭعارلى ادامدار امەريكا جاقتىڭ ءىشىنارا ادامدارىنىڭ ”شىرعاسىنا“ باياعىدا - اق كوز جەتكىزگەن. ولار ”ادامدىق ۇقىقتى“، ”ءدىندى“ جەلەۋ ەتىپ، جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگىپ، جۇڭگونىڭ دامۋىن شاۋجايلاۋ ارام نيەتىندە بولدى. مۇنداي ارام نيەت شياڭگاڭعا ساياتىن، تايۋانعا ساياتىن ىستەردە الدەقاشان ابدەن اشىققا شىققان.
امەريكا جاقتىڭ جۇڭگونىڭ قۇرىلىمدارى مەن كاسىپورىندارىن ەكسپورتتى تەجەۋ تۇلعالىق تىزىمىنە ەنگىزىپ، جۇڭگو ءمانساپتىلارىنا امەريكاعا بارۋ ۆيزاسىنا شەكتەۋ قويۋ ارەكەتى امەريكا جاقتىڭ ۇزاق ۋاقىتتان بەرگى كوپە - كورنەۋ زورەكەرلىك ارەكەتىن اشىق كورسەتتى. ۇزاق ۋاقىتتان بەرى، امەريكا جاق ءوزىن ”دۇنيە ءجۇزىنىڭ ساقشىسى“ ساناپ، ”وزىمنەن كەرەمەت ەشكىم جوق“ دەيتىن وسپادار پيعىلمەن، قيت ەتسە ىشكى زاڭى ارقىلى ”ۇزىن قولمەن باسقارۋ“ جۇرگىزىپ، باسقا مەملەكەتتىڭ قۇرىلىمدارى نەمەسە كاسىپورىندارىنا سىڭار جاقتى جازالاۋ جۇرگىزدى. امەريكا جاقتىڭ ارەكەتى حالىقارالىق قاتىناس ەرەجەلەرىنە اۋىر قايشى كەلىپ، حالىقارالىق زاڭنىڭ بەدەلىن ءبۇلدىردى، بۇل اعىمعا قارسى حاۋىپتى ارەكەت، كۇن سايىن حالىقارالىق قوعامنىڭ جاپپاي قارسى تۇرۋىنا ۇشىراۋدا.
امەريكا جاقتاعى ءىشىنارا ادامدارعا شينجياڭ ىستەرىنە دورەكىلىكپەن كيلىگۋىن دەرەۋ توقتاتۋ، ادامدىق ۇقىق اتىمەن جۇڭگوعا كيلىگەتىن ءتۇرلى ارەكەتتەرىن توقتاتۋ جونىندە اقىل ايتامىز. جۇڭگو دا بارلىق قاجەتتى شارالاردى قولدانىپ، ءوزىنىڭ مۇددەسىن باتىلدىقپەن قورعايدى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - ايدىڭ 9 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
