ۋ يۇندونىڭ سۋرەتى. شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - ايدىڭ 13 - كۇنى ۋحاننان بەرگەن حابارى (ءتىلشى لي جينفىڭ). ۋحان قالاسى سايديان رايونى دالالىق شايقاس مەملەكەت قورعانىسى باقشاسىنا ورنالاسقان ۋ يۇندو ەسكەرتكىش سارايىنا كادرلار مەن بۇقارا، جاستار مەن وقۋشىلار تىنباي اعىلىپ جاتادى، ولاردىڭ بارلىعى ”جۇڭگونىڭ پاۆەل كورچاگينى“ دەگەن داڭققا يە بولعان ۋ يۇندوعا قۇرمەت ءبىلدىرۋ ءۇشىن كەلەدى.
ۋ يۇندو، اتا مەكەنى حۋبەيدىڭ ۋحانى، 1917 - جىلى جياڭشيدىڭ پيڭشياڭىندا دۇنيەگە كەلگەن، جاس كەزىندە انيۋان كومىر كەنىندە جۇمىسشى بولعان. 1938 - جىلى جاڭا 4 - ارمياعا قاتىناسىپ، 1939 - جىلى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولعان. جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىستا جانە ازاتتىق سوعىسىندا جاڭا 4 - ارميانىڭ سىليڭبۋى ماشينا رەمونت ورنىنىڭ سەح مەڭگەرۋشىسى، حۋاينان جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى بازاسى وق - ءدارى زاۆودىنىڭ باستىعى، اسكەري ونەركاسىپ ءبولىمىنىڭ ورىنباسار باستىعى، حۋاجۇڭ اسكەري ونەركاسىپ باسقارماسى زەڭبىرەك وعى زاۆودىنىڭ باستىعى، داليان بىرلەسكەن قارۋ - جاراق كاسىپورىندارى بىلتە زاۆودىنىڭ باستىعى، جۋجوۋ قارۋ - جاراق زاۆودىنىڭ باستىعى مىندەتتەرىن وتەگەن.
1941 - جىلى ۋاننان ۋاقيعاسىنان كەيىن، ول بۇيرىق بويىنشا حۋاينان جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى بازاعا اۋىسىپ بارادى. جاۋدىڭ قۇرساۋلاۋى اۋىر، اسكەري ونەركاسىپ وندىرىسىندە قيىنشىلىق قات - قابات جاعدايدا ول قاراپايىم اسپاپتارمەن ىسكە كىرىسىپ، امالىن تاۋىپ جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردى باستاپ وزدەرى ەسكىلىكتى تاسىلمەن ماتەريال دايىنداپ، ەسكىلىكتى تاسىلمەن جابدىق جاساپ، الدىڭعى جاق اسكەري قوسىن ءۇشىن شۇعىل قاجەتتى مىلتىق، زەڭبىرەك وق - دارىلەرىن جاسايدى. جاپون قۋىرشاق ارمياسى بازاعا شابۋىل جاساعاندا، ول كوپشىلىكتى باستاپ جابدىقتاردى كوتەرە ءجۇرىپ پارتيزاندىق سوعىس جۇرگىزەدى، وراي بولا قالسا بولعانى ءوندىرىستى جالعاستىرادى. ءبىر جولى الدىڭعى شەپكە شۇعىل قاجەتتى زەڭبىرەك وعىن جوندەپ جاتقاندا، بىلتە تۇتانىپ كەتىپ، ونىڭ سول قولىنىڭ 4 ساۋساعى قوپارىلىستا جۇلىنىپ، سول تىزەسىنىڭ كۇل - پارشاسى شىعىپ، سول كوزى زاقىمدالىپ، كورمەۋگە شاق قالادى. ول جۇمىسشىلاردى باستاپ قارۋ - جاراقتى جاقسارتۋ جاعىندا زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، شالار قاشىقتىعى 540 مەتردەن اساتىن مىلتىق گراناتى مەن بەكىنىسكە شابۋىلداۋعا پايدالانىلاتىن ءتۇزۋ اتىلاتىن زەڭبىرەكتى، سونداي - اق ۋاقىتپەن جارىلاتىن، باسسا وت الاتىن سياقتى ءتۇرلى مينالاردى زەرتتەپ جاساۋدى باسقارىپ، اسكەري ءبولىمنىڭ سوعىستىق كۇشىن جوعارىلاتۋعا ماڭىزدى ۇلەس قوسادى.
1947 - جىلى ۋ يۇندو بۇيرىق بويىنشا داليانعا بارىپ بىلتە زاۆودىن قۇرادى ءارى زاۆود باستىعى بولادى. ءبىر رەتكى وق - ءدارى قوپارىلىس قۋاتى سىناعىن جاساپ جاتقاندا وقيات جاعداي تۋىلىپ، ونىڭ دەنەسى تۇگەلدەي جارالانادى. ەمدەلىپ جاتقان كەزىندە، ول سوۆەت وداعىنىڭ رومانى «قۇرىش قالاي شىنىقتى»نى وقىپ، ونان شابىت جانە جىگەر الادى. جاراقاتى جازىلعاننان كەيىن قىزمەتتى ءتىپتى دە جاقسى ىستەۋ ءۇشىن، ول جاپون ءتىلىن قۇلشىنا ۇيرەنەدى. توسەكتەن ءتۇسىپ جۇرە الاتىن حالگە كەلە سالىسىمەن، باسشىدان نۇسقاۋ سۇراپ حيميالىق دارىلەر مەن جابدىقتار ساتىپ اكەلىپ، اۋرۋ ءۇيىن تاجىريبەحاناعا اينالدىرىپ، ءبىر ءتۇرلى جوعارى ونىمدىلىكتى قوپارعىش ءدارىنى ءساتتى زەرتتەپ جاسايدى.
سوعىس جىلدارىندا، ول باستان - اياق مويىماس قايسارلىقپەن جاراقات ازابىن جەڭىپ، ءوندىرىستىڭ، عىلمي زەرتتەۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىندە تاباندىلىقپەن كۇرەس جاسادى. ول: ”ءتىرى جۇرگەن كۇنىمدى، ءسوز جوق، پارتيا ءۇشىن، حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەۋگە ارنايمىن“ دەدى.
جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاننان كەيىن، پارتيا ۇيىمى ونى سوۆەت وداعىنا ەمدەلۋگە جىبەردى. دەن قويا ەمدەۋدەن كەيىن، ونىڭ سول كوزى قايتادان كورەتىن بولدى. ءوزىنىڭ ەسەيۋ، كۇرەس جاساۋ كەشىرمەسىنە نەگىزدەلىپ، ۋ يۇندو ءومىرباياندىق شىعارماسى «بارىمدى پارتياعا ارنايمىن»دى جازدى، شىعارما كەيىن 7 تىلگە اۋدارىلىپ، ەل ءىشى - سىرتىندا كەڭىنەن تارالدى.
1951 - جىلى 10 - ايدا ورتالىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ اكىمشىلىك كەڭەسى مەن بۇكىل مەملەكەتتىك باس جۇمىسشى ۇيىمى ۋ يۇندوعا ەرەكشە ۇسىنىس ەتىلگەن بۇكىل مەملەكەتتىك ەڭبەك ۇلگىسى اتاعىن بەرىپ، ونى بەيجيڭگە كەلىپ مەملەكەت مەرەكەسىن قۇتتىقتاۋ سالتاناتىن كورۋگە ۇسىنىس ەتتى. 10 - ايدىڭ 5 - كۇنى «حالىق گازەتى» ارناۋلى تاقىرىپتىق حابار «قۇرىش قالاي شىنىقتى − جۇڭگونىڭ پاۆەل كورچاگينى قارۋ - جاراقتا ەڭبەك سىڭىرگەن ارداگەر ۋ يۇندو جونىندە تانىستىرۋ»دى جاريالادى دا، ونىڭ ەسىمى وتاننىڭ بايتاق دالاسىنا تەگىس تارالدى.
ۋ يۇندو كەزىندە جۇڭنان قارۋ - جاراق مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى، مەحانيكا عىلىمىن زەرتتەۋ مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باس ينجەنەرى، 5 - مەحانيكا ءبولىمى عىلمي زەرتتەۋ مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى سياقتى مىندەتتەردى وتەپ، كوپ رەتكى قارۋ - جاراق عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتىن باسقارىپ، مەملەكەتكە قىرۋار قارۋ - جاراق دارىندىلارىن جەتىلدىرىپ، مەملەكەت قورعانىسىن وسىزامانداندىرۋ مەن اسكەري ءبولىمنىڭ جابدىعىن جاقسارتۋعا ماڭىزدى ۇلەس قوستى. دەمالىسقا شىققاننان كەيىن ول ۇسىنىس بويىنشا بەيجيڭدەگى، تيانجيندەگى، شاڭحايداعى جۇمىس ىستەي ءجۇرىپ وقيتىن الدەنەشە مەكتەپتىڭ قۇرمەتتى مەكتەپ باستىعى جانە كوپتەگەن ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەردىڭ ساباقتان سىرت جەتەكشىسى بولعان ءارى كەيبىر گازەت - جۋرنالداردىڭ، بۇقارالىق توپتاردىڭ اقىلشىسى مىندەتىن وتەپ، وقۋ - اعارتۋ ىستەرىنە، مۇگەدەكتەر ىستەرىنە تىڭ ۇلەس قوستى، حالىق ىستەرى مينيسترلىگى، كادرلار ىستەرى مينيسترلىگى، جۇڭگو مۇگەدەكتەر بىرلەستىگى وعان ”مەملەكەتتىك ءوزىن قۇدىرەتتەندىرۋ ۇلگىسى“ داڭق اتاعىن بەردى. 1991 - جىلى 5 - ايدا ۋ يۇندو بەيجيڭدە ومىردەن ءوتتى.
سايديان رايونى دالالىق شايقاس مەملەكەت قورعانىسى باقشاسىنىڭ جاۋاپتىسى ۋاڭ ۋىنگۇي بىلاي دەدى: قازىر ءار جىلى نەشە ءجۇز مىڭداعان كادر، بۇقارا ۋ يۇندو ەسكەرتكىش سارايىنا كەلىپ ەكسكۋرسيالاپ، وتانشىلدىق تاربيە قابىلدايدى، ۋ يۇندو جولداستىڭ قالتقىسىز ۇلەس قوساتىن، جانكەشتى، ەشقاشان مىزعىمايتىن رۋحى ءبىزدى ەرلىكپەن العا ىلگەرىلەۋگە شابىتتاندىرۋدا.