− نازاردى نەگىزگى تاقىرىپقا، نەگىزگى جەلىگە شوعىرلاندىرىپ، رەتتەۋ - تۇزەتۋدى يگەرۋ جەلىلەس حابارى
”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسى ورىستەتىلگەننەن بەرى، رايونىمىزدىڭ جەر - جەرى نازاردى نەگىزگى تاقىرىپقا، نەگىزگى جەلىگە شوعىرلاندىرىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمى ارقىلى ساياحات كاسىبىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋگە تاباندى بولىپ، ناقتى شارا قولدانىپ، ”بوگەتتەر“دى تالقانداپ، ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، ساياحات كاسىبىنىڭ دامۋىنا تۇساۋ بولىپ وتىرعان بوگەتتىك ماسەلەلەردى زور كۇشپەن شەشىپ، ساياحات كاسىبىنىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، دارەجەسىن ءوسىرۋدى جەبەدى. ساناققا نەگىزدەلگەندە، بيىل 1 - ايدان 9 - ايعا دەيىن بۇكىل رايون ساياحاتشىلاردان 180 ميلليون ادام - رەت قابىلداپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％40.90، ساياحات كىرىسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％40.78 ارتقان.
■ نەگىزگى ساتىنى ىشكەرىلەي ارالاپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، بوگەت ماسەلەلەرىن شەشتى
”جوعارى قارقىندى جولمەن اۋدان - قالالاردى جالعاۋ، دارەجەلىك جولدارمەن اۋىل - قىستاقتاردى جالعاۋ، اسفالت جول كورىنىس تۇيىندەرىنە دەيىن جەتۋ“ سىندى تاس جول لەنياسىن قۇردى؛ قىستا قاتىنايتىن ۇشاق كەزەكتەرى مەن تومەن كەڭىستىكتە اينالىپ ۇشۋ لەنيالارىن اشىپ، ”نەگىزگى لەنيالار بۇكىل مەملەكەتكە ۇشاتىن، تارماق لەنيالار بۇكىل شينجياڭعا ۇشاتىن، كورىنىس اۋماقتارىنا ۇشاق قاتىنايتىن“ اۆياتسيا لەنياسىن قالىپتاستىردى... التاي ايماقتىق مادەنيەت، دەنە تاربيە، راديو - تەلەۆيزيا جانە ساياحات مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى ليۋ حۇڭبيننىڭ تانىستىرۋىنشا، قاناس كورىنىس ءوڭىرىن باستاماشى ەتكەن التاي ايماعى ساياحات نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، ءتۇيىندى كورىنىس وڭىرلەرىنىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋدى، دارەجەسىن ءوسىرۋدى بار كۇشپەن ىلگەرىلەتكەن. كوكتوعاي حالىقارالىق قار شاڭعى الاڭى سياقتى ءتۇيىندى نىسانداردى اتقارىپ، قوناق ءۇي توسەك ورنىنان 7000ىن، حالىقتىق تۇسەلحانادان 194ىن تىڭنان كوبەيتىپ، ساياحاتتىڭ قاۋىرت ماۋسىمىندا ”ءبىر بولمەنىڭ ءوزى تابىلماۋ“ ماسەلەسىن پارمەندى تۇردە شەشكەن.
نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە بارىسىندا، التاي ايماعى ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋ نەگىزىندە، ”ماسەلەلەردى تابۋ، ولقىلىقتاردى تولىقتاۋ، ءالسىز بۋىنداردى كۇشەيتۋ، دامۋدى جەبەۋ“ ساياحات زەرتتەۋ - تالقى ءماجىلىسىن اشىپ، ساياحاتتاعى الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ قۇرىلعى قۇرىلىسى كەمەلدى بولماۋ، ”جول ۇزاق، ساياحات قىسقا بولۋ“ سياقتى 13 تۇردەگى 284 ماسەلەنى سارالاپ شىعىپ، «التاي ايماعىنىڭ ساياحات كاسىبىنىڭ قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق كەشەندى رەفورماسىن تۇيىندە سىناق ەتۋ جوباسىن» عىلمي جاساپ شىعىپ، كاسىپ سالاسى جۇيەسىن قۇرۋ سياقتى 6 جاقتاعى مىندەتتى تۇراقتاندىرىپ، ءتورت ماۋسىمداعى ساياحاتتىڭ بىركەلكى دامۋىن جەبەدى.
اقسۋ ايماقتىق مادەنيەت، دەنە تاربيە، راديو - تەلەۆيزيا جانە ساياحات مەكەمەسى ايماققا توتە قاراستى مادەنيەت - ساياحات جۇيەسىندەگى اۋدان - باسقارما دارەجەلى كادرلاردى 3 اۋدانعا (قالا)، 8 قىستاققا، 7 ورىنعا بارىپ ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋگە ۇيىمداستىردى. دارەتحانا تابۋدىڭ قيىن بولۋى، اۆتوكولىك توقتاتۋدىڭ قيىن بولۋى، جانار ماي قۇيۋدىڭ قيىن بولۋى، حابارلاسۋ سيگنالىنىڭ ىركىلىسسىز بولماۋى سياقتى ساياحات كاسىبىنىڭ دامۋىن تەجەپ وتىرعان ماسەلەلەرگە باعىتتاي وتىرىپ، قاتىستى قۇرىلىس مىندەتتەرىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، قازىر 50 ساياحات دارەتحاناسىن، 6 جانار ماي پۋنكتىن، 21 اۆتوتۇراق سالىپ، 17 جەرگە حابارلاسۋ نەگىزگى پۋنكتىن سالدى.
■ قاز - قالپىندا رەتتەپ - تۇزەتىپ، دامۋدىڭ بىرىككەن كۇشىن ۇيىستىردى
10 - ايدا، توراڭعى ورمانى ساپ - سارى تۇسكە بويالىپ، تاماشالاۋدىڭ ەڭ جاقسى مەزگىلى جەتىپ، قاشقار ايماعى توراڭعى تاماشالاۋ ساياحاتىنىڭ قاۋىرت مەزگىلىن قارسى الدى. جۋىقتا، قاشقار ايماعى جاڭا اشىلعان 4 ساياحات لەنياسىن ىسكە قوسىپ، ساياحاتشىلاردىڭ قارسى الۋىنا بولەندى.
تيانجيندىك ساياحاتشى لي جياجيا بىلاي دەدى: ”بۇل لەنيالار وتە تاماشا ەكەن، ءبىز جول بويى توراڭعىلاردى، قۇمدى ءشولدى تاماشالادىق، بۇل جەردە تاعى وزگەشە گۋمانيتارلىق كورىنىستەر بار ەكەن، ءبار - ءبارى ەرەكشە كوركەم، كورىنىس وڭىرىندەگى ساياحات قۇرىلعىلار دا ءبىرشاما كەمەلدى، اسىرەسە، قاشقار بايىرعى قالاسى كورىنىس ءوڭىرى ەرەكشە، ءتۇسىندىرۋشى مەن ساۋداگەرلەردىڭ قىزمەت وتەۋ پوزيتسياسى دا وتە جاقسى بولدى“.
نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە بارىسىندا، قاشقار ايماعى كورنەكتى ماسەلەلەردى ءجىتى قاداعالاپ، نىسانانى ءدال كوزدەۋگە كۇش جۇمساپ، تۇتاس وڭىرلىك ساياحات الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋدى كەمەلدەندىرىپ، تۇتاس وڭىرلىك ساياحاتتىڭ ساپاسى مەن ءمانىن تەرەڭدەتىپ، تۇتاس وڭىرلىك ساياحات كاسىبىنىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتتى. ءبىر ءبولىم اۋدان - قالالاردا، ساياحات كاسىپورىندارىندا ورىن تەپكەن ساياحاتتىڭ سايابىر مەزگىلىندەگى قامداۋ - قاجەتسىنۋ قايشىلىعى، نىسان قۇرىلىستارىنىڭ باياۋ بولۋى سياقتى كورنەكتى ماسەلەلەرگە باعىتتاي وتىرىپ سارالاۋ جۇرگىزىپ، ماسەلەلەر ءتىزىمىن جاساپ، قاز - قالپىندا رەتتەپ - تۇزەتتى. اۋداندار، قالالار A دارەجەلى كورىنىس ءوڭىرىن، جۇلدىز دارەجەلى قوناق ۇيلەردى ەسىك بەلەتىن ارزانداتۋ، كەشىرۋ، قوناق ءۇي باعاسىنان تيىمدىلىك جاساۋ جانە ۇلتتىق ادەت - عۇرىپ ساياحاتى، قار - مۇز مەرەكەسى سياقتى ساياحات مەرەكەسى قيمىلدارىن ورىستەتىپ، سايابىر مەزگىلدەگى ساياحات بازارىن كەڭەيتۋگە ىنتالاندىردى.
”ءۇشتىڭ قيىن بولۋى، ءبىردىڭ ىركىلىسسىز بولماۋى“ ماسەلەسىن كوزدەي وتىرىپ، جانار ماي پۋنكتتەرىنىڭ جۇمىس جۇرگىزۋ ۋاقىتىن ۇزارتىپ، اۆتوتۇراق قۇرىلىسىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، ىلەنىڭ كۇزى مەن قىسىنداعى 2 كۇندىك ساياحات جانە ”قار - مۇز +“ جەلىلەس ساياحاتىن قالىپتاستىردى... نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە بارىسىندا، ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىستىق مادەنيەت جانە ساياحات مەكەمەسى ساياحات لەنيالارىنىڭ جوبالانۋى كەمەلدى بولماۋ، ساياحاتتىڭ قاۋىرت مەزگىلىندە قوناق ۇيگە جاتۋ قيىن بولۋ، سايابىر مەزگىلىندە ساياحاتشىلار از بولۋ سياقتى ماسەلەلەردى شەشۋدەن پارىقتاردى تاۋىپ، ساياحات كووپەراتيۆتەرىنىڭ، ساياحات كاسىبىمەن شۇعىلدانۋشى قىزمەتكەرلەردىڭ قىزمەت وتەۋ دەڭگەيى جاعىنداعى ولقىلىقتارىن تاۋىپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بايانداماسىن قالىپتاستىرىپ، رەتتەۋ - تۇزەتۋ جوباسىن جاساپ، جەتەكشى شارالار جاريالاپ، ساياساتتىق جاقتان كومەكتەسىپ - سۇيەمەلدەپ، رەتتەۋ - تۇزەتۋدىڭ تياناقتانۋىن مىقتاپ يگەردى.
”11 - ايدان باستاپ، ءبىز ساياحات كاسىبىمەن شۇعىلداناتىن 2000 ادامعا قىسقى كولەمدى تاربيە ورىستەتىپ، ىلە ساياحاتىنداعى قىزمەت وتەۋدىڭ جالپىلىق دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، ساياحات قىزمەت وتەۋ ورتاسىن جاقسارتىپ، ىلە ساياحاتى كاسىبىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتەمىز“، - دەدى ىلە وبلىستىق مادەنيەت جانە ساياحات مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى جۋ جيانحۋا.
(تىلشىلەر جاڭ يانفاڭ، شيا چيڭ، قاشقار تىلشىلەر پۋنكتىنەن پان يانيۇن، ەرىكتى تىلشىلەر حۋ جۇنشيۋ، لۇي نا، حۋاڭ جيڭ جازعان)
