شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - ايدىڭ 30 - كۇنى ۇرىمجىدەن بەرگەن حابارى (ءتىلشى گۋان چياۋچياۋ). بۇل كۇندەرى كۇنلۇن تاۋى ەتەگىندەگى يىڭسار اۋدانى بيىكجار اۋىلىندا اۋا رايى بىرتىندەپ سالقىنداي باستادى. ەرتە تۇرعان گۇلحان قۇدابەردى سالقىن لەپ بىلىنگەن تاڭ بوزىنان باستاپ اۋلانى تازالادى. الدىمەن گۇلدى كەرپىش توسەلگەن جەرگە سۋ سەپتى، ودان تاپ - تازا سىپىردى، ونان سوڭ الاسا تامداعى بىرنەشە تۇبەك گۇلگە سۋ قۇيدى، ول تاعى داۋالمەن بولىنگەن قوراعا كىرىپ سيىر - قويلارعا جەم بەردى − بۇل ءۇي شارۋالارى ونىڭ ءار كۇنى تاڭەرتەڭ ىستەيتىن تۇراقتى جۇمىسىنا اينالعان.
”بۇل كۇندەرى تاڭەرتەڭ اۋلانى سىپىرىپ تازالاپ، سيىر - قويلارعا جەم بەرىپ بولعاننان كەيىن تاڭەرتەڭگى تاماققا دايىندىق كورەمىز“، - دەدى گۇلحان قۇدابەردى، - ادام شيراقى بولسا اۋلا دا تازا - رەتتى، رۋحاني كوڭىل كۇي دە كوتەرىڭكى بولادى ەكەن.
بىلتىر شينجياڭ اۋىل - قىستاقتاردىڭ قونىستانۋ ورتاسىن رەتتەۋ - وڭاۋدى باستاعاننان بەرى، شينجياڭ نەگىزگى ساتىدا، اسىرەسە، اۋىر كەدەي وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ اۋىل - قىستاقتارىندا زور كۇشپەن ۇگىت جۇرگىزىپ جانە جەتەكشىلىك ەتىپ، اۋلالاردى رەتتەۋ - وڭاۋ ارقىلى جاتىن ءۇي اۋماعى، ەگىنشىلىك اۋماعى، باعىمشىلىق اۋماعى سىندى ”ءۇش اۋماقتى ءبولۋ“دى جۇزەگە اسىردى. كوپتەگەن تۇرعىن گۇلحان قۇدابەردى سياقتى، تۇرمىس ورتاسىنىڭ وزگەرىسىنەن كەلگەن تيىمدىلىكتەن يگىلىكتەندى.
بۇرىن وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ اۋىل - قىستاقتارىندا تۇرعىنداردىڭ اۋلا تازالىعىندا كومەسكى حاۋىپ قات - قابات ەدى. قوي مەن سيىر وڭتۇستىك شينجياڭداعى بۇقارا ەڭ كوپ باعاتىن مال، الايدا ادام مەن مالدىڭ تۇراتىن ورتاسى بولەك ەمەس، قورا مەن اسحانانىڭ، قازان - وشاقتىڭ اراسى جاقىن بولعاندىقتان، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جۇعىمدالۋ، ادام مەن مالدىڭ جۇقپالى اۋرۋعا بىردەي دۋشار بولۋ قاتەرى جوعارى ەدى.
”وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ اۋىل - قىستاقتارىندا وتباسى اتاۋلىنىڭ بارلىعىندا دەرلىك سيىر، قوي سياقتى مال باعىلادى، تازالىق جاعدايى جاقسى ەمەس، بۇرگە قاپتاپ جۇرەدى“، - دەدى قىستاقتا تۇراتىن كادر اليجان يساق، - تازالىقتاعى كومەسكى قاتەردىڭ ار جاعىندا وڭتۇستىك شينجياڭ وڭىرىندە اۋىل - قىستاقتاردىڭ قونىستانۋ ورتاسىن جاقسارتۋ ماسەلەسى جاتقان ەدى، اۋلالاردا ”ءۇش اۋماقتى بولەكتەۋ“ − ادام مەن مالعا جۇقپالى اۋرۋ بىردەي تيەتىن جۇعىمدالۋ ارناسىن ءونىمدى تەجەيدى.
”بيىل ءۇيدىڭ ارتىنا داۋال تۇرعىزىپ، سيىر مەن قويدى ارت جاقتاعى قوراعا قامادىق، ۇيدەن نەشە ون مەتر الىس، تاعى ەگىنشىلىك اۋماقتى بولەكتەدىك، اسىرەسە، شىبىن، قۇرت - قۇمىرىسقا ازايدى، كوپ تازاردى“. قاشقار ايماعى پوسكام اۋدانى كۇچۇي كوشكەندەردى شوعىرلى جايعاستىرۋ رايونى تۇڭ - ان اۋىلىندا، راناگۇل قاھارمان ءوز ءۇيىنىڭ اۋلاسىنا ارنايى كوپتەپ گۇل ەگىپ قويدى. ”اۋلامىز رەتتەلىپ، تازاردى، قىر ۇلگىسىندەگى تۇرمىس باقىت سەزىمىمىزدى كۇشەيتتى“.
بيىلدان بەرى، شينجياڭداعى بارلىق اكىمشىلىك قىستاقتاردا تۇگەلدەي قىستاقتى تازالاۋ ارەكەتى ورىستەتىلىپ، جالپى 5 ميلليون 26 مىڭ 700 توننا قوقىر - قوقسىق تازالاندى، قۇلاعان تام - قابىرعا قالدىقتارىنان 735 مىڭى تازالاندى. ”بۇرىن كوپتەگەن شارۋا وتباسىلارىنىڭ اۋلاسىندا كەرەكسىز اعاش، ەسكى جيھاز ءۇيىلىپ، جابايى ءشوپ قاپتاپ ءوسىپ، قوقسىپ جاتاتىن. قازىر رەتتەلىپ تازالانعان جەرلەرگە قاۋىن - قاربىز، كوكونىس ەگىلىپ، تۇتىنۋدان اسىپ قالاتىن بولدى، ءجۇزىم سورەسى استىندا سايالاۋعا بولادى، ورتا جاقسارعان سوڭ اۋلانىڭ پايدالانىلۋى دا جوعارىلادى“، - دەدى بيىكجار اۋىلى تاعلىعايرىق قىستاعىنىڭ ءبىرىنشى شۋجيى ياڭ يۇڭشين.
2018 - جىلى شينجياڭداعى ءار دارەجەلى قازىنادان اۋىل - قىستاقتاردىڭ قونىستانۋ ورتاسىن رەتتەۋ - وڭاۋعا قوسىلعان قارجى 4 ميلليارد 196 ميلليون يۋانعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ءبىر ەسەگە جۋىق ارتقان. قازىر وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ اۋىل - قىستاقتارىندا ”ءۇش اۋماقتى بولەكتەۋ“ جالپى بەتتىك جۇزەگە اسىرىلدى.
