شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - ايدىڭ 21 - كۇنى ۋحاننان بەرگەن حابارى. (ءتىلشى فىڭ گودۇڭ). قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگى بيىل وتكىزگەن ”وتانعا جىر ارناۋ − 4 − كەزەكتى مەملەكەتتىك قوعام حاۋىپسىزدىگى جۇيەسىنىڭ مادەنيەت - كوركەمونەر شوعىرلى كونسەرتى“ندە ”1 - دارەجەلى قاھارمان ۇلگى“ شياۋ ليبيننىڭ حيكاياسى كوپتەگەن كورەرمەندى اسەرلەندىردى. اۋىر جاراقاتتانعان جاعدايدا، شياۋ ليبين تاڭ قالارلىق قايسارلىقپەن مىلتىق ۇستاعان بۇزاقىمەن داڭقپەن قۇربان بولعانعا دەيىن باسىن ءباي تىگە ايقاسادى. قاھارمان كوز جۇمعانىمەن، قاھارمان رۋحى ماڭگى وشپەيدى، ول كوزى تىرىسىندە قىزمەت ىستەگەن ۋحان قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ حالىق ساقشىلارى ونىڭ حيكاياسىن مەلودراما ەتىپ جازىپ شىعىپ، قاھارماننىڭ ”بارلىعى حالىق ءۇشىن“ دەگەن اۋەلگى ماقساتىنىڭ جاڭا داۋىردەگى حالىق ساقشىلارىن ەرلىكپەن العا باسۋعا شابىتتاندىرۋىنا مۇمكىندىك جاسادى...
شياۋ ليبين، ۋحان قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى ارەكەت تەحنيكاسى باسقارماسىنىڭ بۇرىنعى زورلىقتى كۇشتەن ساقتانۋ اترەتىنىڭ حالىق ساقشىسى، ورىنباسار اترەت باستىعى. 1963 - جىلى تۋعان، حىبەي ولكەسىنىڭ چاڭلي اۋدانىنان، حانزۋ، 1983 - جىلى ۋحان قالاسىنىڭ ساقشى - وفيتسەرلەر مەكتەبىندە وقىعان، 1985 - جىلى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولعان، 1985 - جىلى قوعام حاۋىپسىزدىگى قىزمەتىنە قاتىناسقان. ساقشى بولعاننان كەيىن ءار رەتكى مىندەت اتقارۋدا شياۋ ليبين ۇنەمى اتويلاپ الدا ءجۇردى. ساقشى بولعان 7 جىل ارالىعىندا جيىنى 118 دەلو بىتىرۋگە قاتىناسقان، مۇنىڭ ىشىندە 102 ەلەۋلى دەلونى اشادى، ءتۇرلى قىلمىستىق ىستەر قىلمىستى ەلەمەنتتەرىنەن 221ىن تۇتقىندايدى.
1992 - جىلى 10 - ايدا ۋحان قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى قارا قوعام سيپاتىنداعى ەرەكشە ءىرى ادام ءولتىرۋ، توناۋشىلىق ىستەۋ، ۇرلىق ىستەۋ، ەسىرتكى ساۋدالاۋ قىلمىستىق توبىن قۋعىندايدى. بۇل قىلمىستىق توپ ليۋ شيۇڭسايدى اتامان ەتكەن، جازا مەرزىمى تولىپ بوساتىلعانداردان، ەڭبەكپەن تاربيەلەۋدەن بوساعانداردان قۇرالعان. جەرگىلىكتى قوعام حاۋىپسىزدىگى ورگاندارى ارناۋلى دەلو گرۋپپاسىن قۇرىپ، كوپ ساقشى تۇرلەرىن شىعارىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى چىن يۇيفەي قاتارلى 5 قىلمىس مۇشەسىن تۇتقىندايدى، الايدا اككى اتامان ليۋ شيۇڭساي ءىز - توزسىز كەتەدى.
10 - ايدىڭ 11 - كۇنى ارناۋلى دەلو گرۋپپاسى ليۋ شيۇڭسايدىڭ قيمىل دەرەگىن يگەرەدى. بۇيرىق قابىلداعاننان كەيىن، زورلىقتى كۇشتەن ساقتانۋ اترەتىنىڭ ورىنباسار اترەت باستىعى شياۋ ليبين 6 حالىق ساقشىسىن باستاپ قورشاۋ جۇرگىزەدى. ءتىنتۋ جۇرگىزىپ، ۋچاڭ اۆتوكولىك زاۆودىنىڭ ۋنيۆەرسال دۇكەنى ماڭىنا كەلگەندە، شياۋ ليبين قاتارلىلار دۇكەن ەسىگى الدىندا تۇرعان ليۋ شيۇڭسايدى بايقايدى. شياۋ ليبين مەن حالىق ساقشىلارى جىلدام جاقىنداپ تۇتقىنداماقشى بولعان كەزدە، قىلمىس كۇماندىسى سەزىپ قالىپ، ارتىنا بۇرىلىپ دۇكەنگە سىتىلىپ كىرىپ، ادامدار شوعىرىنا قوسىلىپ قاشىپ كەتۋگە ۇرىنادى. شياۋ ليبين مەن حالىق ساقشىسى شيە ميڭ دەرەۋ قۇرالىن سۋىرىپ ىلەسە قۋادى، حالىق ساقشىسى حان فىڭ سىرتتا ساقتىق جاساپ سايكەسەدى.
ەكەۋى قۋىپ كەلىپ قىلمىس كۇماندىسىنا 2 مەتر ارالىق قالعان كەزدە، ليۋ شيۇڭساي توسىننان ارتىنا بۇرىلىپ، شيە ميڭگە قاراتا 2 رەت وق شىعارادى. وق ءتيىپ جىعىلعان شيە ميڭ قاتتى اۋىرعانىنا شىداپ باسىن كوتەرىپ، شالقالاي جاتىپ قۇرالىمەن وق شىعارىپ، ليۋ شيۇڭسايدىڭ جاعىنا تيگىزەدى. شياۋ ليبين جىلدام العا ۇمتىلىپ، باتىل تۇردە ليۋ شيۇڭسايدى نىساناعا العاندا، ويلاماعان جەردەن جەز شىقپاي قالادى. اينالاسىنداعى بۇقارانىڭ باس اماندىعىن قورعاۋ ءۇشىن، شياۋ ليبين قۇرال ۇستاعان بۇزاقىعا قاراي بار پارمەنىمەن ۇمتىلىپ، ونىڭ قوس قولىن مىقتاپ ۇستاپ الادى. قانىپەزەر قىلمىس كۇماندىسى بىلەزىگىن اينالدىرىپ تاعى 2 وق شىعارادى، شياۋ ليبيننىڭ سول بىلەگى مەن كوكىرەگىنە باقىتقا قارسى وق ءتيىپ، قان سورعالاپ اعادى. اۋىر جاراقاتتانعان جاعدايدا، شياۋ ليبين بويىنداعى بار كۇشىن سارقا جۇمساپ ليۋ شيۇڭسايدى تارپا باس سالىپ، جىبەرمەي قۇشاقتاپ الادى. وسى كەزدە، دۇكەن سىرتىنداعى حان فىڭ مىلتىق داۋىسىن ەستىپ دۇكەنگە اتىلىپ كىرىپ، حابار تاۋىپ جەتكەن باسقا حالىق ساقشىلارىمەن بىرگە ليۋ شيۇڭسايدى ءتىرى تۇتقىندايدى. سول ورىنداعى 30 نەشە بۇقارانىڭ بىردە - بىرىندە ءولىم - ءجىتىم احۋالى بولمايدى. شياۋ ليبين، شيە ميڭ اۋىر جارالانعاندىقتان باقىتقا قارسى قۇربان بولادى.
1992 - جىلى 11 - ايدا شياۋ ليبينگە قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگى جاعىنان ”1 - دارەجەلى قاھارمان ۇلگى“ اتاعى تولىقتاپ بەرىلەدى.
”قازىر مەن ەسەيدىم، الايدا ۇلىڭ ساعىنىشىن سىزگە ايتۋعا باتىلدىق ەتە المادى، شالعايعا كوز سالۋىم ءسىزدىڭ ۋايىمىڭىزعا اينالۋىنان الاڭدادىم. وسىدان باستاپ مەن ءسىزدى ونەگە ەتىپ جورىققا اتتاندىم، ءسىزدى ونەگە ەتىپ، تولىمدى ساقشى بولدىم، ءسىزدىڭ ادالدىعىڭىزدان ۇيرەندىم، ءسىزدىڭ باتىلدىعىڭىزدان ۇيرەندىم، ءسىزدىڭ قالتقىسىزدىعىڭىزدان ۇيرەندىم...“ بۇل شياۋ ليبيننىڭ ۇلى شياۋ شىپىڭنىڭ اكەسىنە جازعان ولەڭى. شياۋ ليبين قايتىس بولعان جىلى شياۋ شىپىڭ جاسقا تولماعان ەدى. ەسەيىپ - ەرجەتۋ جولىندا اكەسىنىڭ ىزگى ىستەرى ءسات سايىن ونى العا باسۋعا ىنتالاندىردى. داشۋە تاۋىسقاننان كەيىن، شياۋ شىپىڭ ەش تايسالماستان ساقشى اترەتىنە قاتىناسۋدى تاڭداپ، اكەسى سياقتى ءبىر حالىق ساقشىسى بولىپ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاپ، قىزمەت مىندەتىن ادالدىقپەن وتەپ، سەرتىن امالياتتا ايگىلەۋگە بەكيدى.
ۋحان قوعام حاۋىپسىزدىگى جۇيەسىندە شياۋ ليبيننىڭ ىزگى ىستەرى كەڭىنەن تارالدى. ”شياۋ ليبين باستان - اياق اۋەلگى ماقساتتى ماڭگى ساقتاپ، قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگىن، بورىشىن باتىلدىقپەن ارقالاپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ باس اماندىعى قاتەرگە ۇشىراعان شەشۋشى ساتتە بۇزاقىلارمەن ەرلىكپەن ايقاسىپ، كوكىرەك تولى ىستىق قانىمەن ”بارلىعى حالىق ءۇشىن“ دەگەن اۋەلگى ماقساتىن امالياتتا ايگىلەدى، ونىڭ قاھارمان ەرلىك ءىسى ماڭگى ەستە ساقتالادى“، - دەدى ۋحان قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى جياڭ - ان رايوندىق بولىمشە مەكەمەسى قىلمىستىق ىستەردى بارلاۋ ۇلكەن اترەتىنىڭ ساياسي جەتەكشىسى شۇي كۇي.
