تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   كورىكتى مەكەنىمىزدى ويداعىداي قۇرايىق

ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ تاماشا ءداستۇرىن جالعاستىرامىن

موري قازاق اۆتونوميالى اۋدانىنداعى زەينەتكە شىققان كادر

گاۋ يۇڭرۇي

  مەن موريدا تۋىپ - ءوستىم، كىشكەنتايىمنان از ۇلت بالا دوستارىممەن بىرگە وينادىم، اتامنىڭ، اكەمنىڭ اۋزىنان دا وتباسىمىزدىڭ ءار ۇلت كورشىلەرمەن تاتۋ - ءتاتتى ءوتىپ، ءبىر - بىرىنە كومەكتەسىپ، بىرگە تۇرمىس كەشىرگەندىگى جونىندەگى ىستەردى ەستىدىم. 1933 - جىلى سوعىس الاپاتىنان قاشقان ءبىزدىڭ ءۇي جەمسارى اۋدانىنا قاشىپ بارادى. سوعىس لاڭى باسىلعاننان كەيىن اۋىلعا قايتىپ كەلسە، ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ ەگىستىك جەرىنە باسقالار ەگىن سالىپ الىپتى، از ۇلت كورشىلەرىنىڭ كومەگىندە ءبىزدىڭ ءۇي ەگىستىك جەرىن قايتارىپ الادى، از ۇلت كورشىلەر تاعى تۇقىم ساتىپ الۋعا اقشالاي كومەكتەسىپ، سوقا تارتاتىن وگىزدەرىن بەرىپ، ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ ەگىس داقىلدارىن ەگۋىنە كومەكتەسەدى، ولاردىڭ كومەگىندە ءبىزدىڭ ۇيدەگىلەر قيىنشىلىق قىسپاعىنان قۇتىلىپ، تىنىش تىرشىلىگىن جالعاستىرادى. مەنىڭ ءبىر ناعاشى اپايىم كىشكەنتايىندا اكە - شەشەسىنەن ايرىلادى دا، ىزگى نيەتتى ءبىر از ۇلت وتباسى اسىراپ باعادى، سودان 9 جاسقا شىققان جىلى عانا ءبىزدىڭ ۇيگە قايتىپ كەلدى.

  ەسىمدە قالۋىنشا 1975 - جىلى مەن دۇڭچىڭ قالاشىعىندا قىزمەت ىستەپ جۇرگەن كەزىمدە، قىزمەت ۇستىندە ابايسىزدا اياعىمدى قايىرىپ الدىم. قالاشىق ەمحاناسىنداعى شيپاگەر وڭ اياعىمنىڭ توعىزتاراۋىنىڭ بۋىندارى تۇگەلدەي شىعىپ كەتكەندىگىن، شيپاحاناعا بارىپ ەمدەلۋ كەرەكتىگىن ايتتى. ەرتەڭىندە، دۇڭچىڭ قالاشىعى جيشينلياڭ قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى ءبىر قازاق وتاشى مەن ەكى قازاق جىگىتىن ەرتىپ كوڭىلىمدى سۇراي ۇيگە كەلدى. مەن توسەگىمدە قاتتى قينالىپ جاتقان ەدىم، ولار قارا تۇز قوسىپ قايناتقان قويۋ شايعا اياعىمدى مالۋدى، وسىلاي ىستەگەندە اۋىرعاندى باسۋعا بولاتىندىعىن ايتتى. العاشىندا قولىم ءتيىپ كەتسە اياعىم اۋىراتىن، ءبىراق جارتى ساعات شايعا مالعاننان كەيىن، اۋىرعانى باسەيدى. ولار داڭعىرلاي سويلەپ مەنىڭ نازارىمدى ءبولىپ، مەن بايقاماعان ساتتەن پايدالانىپ وتاشى اياعىمدى كۇشپەن تارتىپ باسىپ كەپ قالدى، اۋىرعاندا ويباي سالدىم. وتاشى تابانىڭ تۇزۋلەندى، ەندى جەر باسىپ كور، - دەدى، ناتيجەدە تابانىممەن جەر باسىپ كەتتىم. بىرنەشە از ۇلت باۋىرلاسىم وسىلايشا مەنىڭ شىققان بۋىنىمدى سالىپ بەردى، مەن قاتتى اسەرلەندىم، ءومىر بويى ۇمىتپاي كەلەمىن.

  1993 - جىلى مەن اۋداندىق ورمان شارۋاشىلىعى مەكەمەسىنە قىزمەت اۋىستىرىپ باردىم، كەيىن تومەنگە ءتۇسىپ شينحۋ اۋىلى مال شارۋاشىلىق قىستاعىنا بارىپ قىزمەت ىستەدىم. ءبىر كۇنى تاڭەرتەڭ، قىستاق كەڭسەسىنە قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى نۇران مەنى ىزدەپ كەلىپ، قىستاقتاعى ءبىر ساقا پارتيا مۇشەسىنىڭ ناۋقاستان قايتىس بولعاندىعىن، ەمدەلۋ ءۇشىن ۇيىندەگى بار اقشانى جۇمساپ تاۋىسقاندىعىن، قازاق ۇلتىنىڭ سالتى بويىنشا، بۇگىن ءمايىتتى جەرلەۋ كەرەكتىگىن، ءبىراق ول ۇيدە ءبىر تيىن اقشا قالماعاندىعىن ايتتى. مۇنى ەستىگەننەن كەيىن قالتامداعى بار 200 يۋاندى بەردىم. ازدان كەيىن، بۇكىل قىستاقتاعى ادامدار تۇگەل كەلدى، بىرەۋلەرى ءوز ءۇيىنىڭ شاۋگىمىن، بىرەۋلەرى داستارقانعا ءبىر - ەكى نانىن ءتۇيىپ الا كەلىپتى، كورشى قىستاقتاعى وزبەك تۇرعىندار دا كەلدى، جيىلعان ادام مول بولىپ، قاريانى سوڭعى ساپارعا ءساتتى شىعارىپ سالدىق.

  وسىنداي ءار ۇلتتىڭ ىنتىماقتاسا ءبىر - بىرىنە كومەكتەسكەن ىستەرى تولىپ جاتىر، بۇل ىستەر كىشى - گىرىم ىستەي كورىنگەنىمەن، ءبىراق مەن بۇلاردى ۇمىتا المايمىن. ءار ۇلتتىڭ ىنتىماقتاسا ءبىر - بىرىنە كومەكتەسۋى − ءبىر تاماشا ءداستۇر، ماڭگى جالعاستىرۋىمىز كەرەك. ۇلتتار ىنتىماقتى، جاراسىمدى، ءبىر وتباسىنىڭ ادامدارىنداي بولسا، مۇنداي ورتادا تۇرمىس كەشىرۋدىڭ ءوزى ءبىر باقىت. مەن باستان - اياق ۇلتتار ىنتىماعىن قورعاۋدان اينىمايتىن جاقسى پارتيا مۇشەسى، جاقسى ازامات بولامىن.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.