تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ۇلتتىڭ گۇلدەنۋى جولىندا ەرجۇرەك قۇرباندار شەجىرەسى

ما جۇڭشۋە: ارداگەرلەر جىرى، قاھارمان اكەلى - بالالى جاۋىنگەرلەر

ما جۇڭشۋەنىڭ سۋرەتى. شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - ايدىڭ 26 - كۇنى حاربيننەن بەرگەن حابارى (ءتىلشى چي حۇڭشين). ءورت ءسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ شەبىندە كەزىندە حالىقتىڭ ءومىرى مەن مال - مۇلكىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋ جولىندا ءومىرىن ارناعان سانسىز قاھارمان جارىققا شىققان. سولاردىڭ اراسىندا ما يۇيچيڭ، ما جۇڭشۋە اكەلى - بالالى ەكەۋىنىڭ بىرىنەن سوڭ ءبىرى لاۋلاعان ورتتە قۇربان بولعان حيكاياسى ءتىپتى جان تەبىرەنتەدى.

  1974 - جىلى 12 - ايدىڭ 20 - كۇنى ءورت ءسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ شەبىندەگى قاھارمان ما يۇيچيڭ حاربين 5 - ۇن زاۆودىنىڭ ءورت اپاتىن ءسوندىرۋ شايقاسىندا جارىلىسقا ۇشىراپ، باقىتقا قارسى، قازا بولدى. سول كەزدە ونىڭ ۇلى ما جۇڭشۋە ەندى عانا 5 جاسقا تولعان ەدى.

  قۇرباننىڭ ۇرپاعى رەتىندە ما جۇڭشۋە قارشادايىنان اكەسىن ۇلگى ەتىپ، حالىققا جارامدى ادام بولۋعا بەكىنەدى. شەشەسىنىڭ تاربيەسىندە ول تۋراشىل، باتىل، ىزگى نيەتتى قاسيەتتى جەتىلدىرەدى.

  1988 - جىلى ما جۇڭشۋە ارمانداعانىنداي اسكەرگە قاتىناسىپ، ءورت ءسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ اترەتىنە بارىپ، جاتسا - تۇرسا ارماندايتىن ءورت ءسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ جاۋىنگەرى بولادى. قوسىنعا كىرە سالىسىمەن، ول بانجاڭىنىڭ جاۋىنگەر سەرىكتەرىنە اكەسىنىڭ باتىرلىقپەن شايقاسىپ، داڭقپەن قۇربان بولعان ىزگى ىستەرىن ايتقانىن ەستىپ، وزىندە اكەسىنىڭ ورىندالماعان مۇراتىنا قايتكەندە جاقسى مۇراگەرلىك ەتە الامىن دەيتىن ءبىر ءتۇرلى قىسىم كۇش بار ەكەندىگىن سەزىنەدى. جاۋىنگەر سەرىكتەرى ونىڭ قۇرباننىڭ ۇرپاعى ەكەندىگىن بىلگەندە، بارلىعى تۇگەلدەي ونى توتەنشە قۇرمەتتەيدى جانە وعان كوڭىل بولەدى، ول مۇنى جاۋىنگەر سەرىكتەرىنىڭ اكەسىنە دەگەن قۇرمەتتى وزىنە ويىستىرعانى دەپ بىلەدى دە، سودان باستاپ اكەسىنىڭ ءومىرى ارقىلى كەلگەن داڭقتى ءتىپتى دە قاستەرلەيدى.

  ول اكەسى سياقتى ءورت ءسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ جاۋىنگەرى بولۋ ءۇشىن ساياسيدا توسەلىپ قانا قويماي، ناعىز ونەر يگەرۋ كەرەكتىگىن تەرەڭ تۇسىنەدى. وقۋشىداي قابىلدانعان ونىڭ بويى الاسا، دەنەسى قاڭىلتاق بولعاندىقتان جاتتىعۋدا ەرەكشە قينالادى، الايدا ونىڭ بويىندا مويىماس قايسارلىق بار ەدى. بىلەگى ءىسىپ، اياعى جارالانىپ، تابانى ويىلىپ قالسا دا ەش تايسالعان ەمەس. اكەسى سياقتى قايتپاس قايسارلىعىمەن تەز ارادا ورتا اترەتتىڭ كاسىپ ساڭلاعىنا اينالادى.

  قوسىنعا كىرگەلى نەبارى 7 اي بولسا دا ما جۇڭشۋە قالا بويىنشا ءورت ءسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ ونەر باسەكەسىندە 1 - دارەجەلى جانە 2 - دارەجەلى بولۋداي جاقسى ناتيجەگە قول جەتكىزەدى. تاعى 1989 - جىلى جانە 1990 - جىلى ءۇرتىس 2 جىل بويى ۇلكەن ونەر كورسەتۋ باسەكەسىندە جەكەلەر بەساسپاپ تۇرىنەن 2 - دارەجەلى جانە 1 - دارەجەلى بولۋداي ۇزدىك ناتيجەگە قول جەتكىزىپ، ءۇرتىس 2 جىل بويى جەكە 3 - دارەجەلى ەڭبەك سىڭىرەدى. ما جۇڭشۋەنىڭ ەرەكشە بەينەسىنە نەگىزدەلىپ، 1991 - جىلى تانىستىرىلىپ، ەمتيحاننان وتكەننەن كەيىن، قارۋلى ساقشى حاربين قولباسشىلىق مەكتەبىنە ۇيرەنۋگە بارادى ءارى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولادى. ول مەكتەپتە دە قاجىرلىلىقپەن ۇيرەنىپ، ۇزدىك ناتيجەمەن مەكتەپ تاۋىسادى. وقۋ بىتىرگەننەن كەيىن، اسكەري ءبولىم ونىڭ قۇرباننىڭ ۇرپاعى ەكەندىگىن ويلاستىرىپ، ارتقى شەپ بولىمىنە قىزمەتكە اۋىستىرادى. الايدا ول تارماق اترەتتىڭ باسشىسىن ىزدەپ بارىپ، ءبىرىنشى شەپتە شايقاسۋدى باتىلدىقپەن تالاپ ەتەدى. سونىمەن ول حاربين ءورت ءسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ تارماق اترەتى گۋشياڭ ورتا اترەتىنە قايتىپ بارۋعا ءبولىنىپ، ۋاقىتتىق ورىنباسار ورتا اترەت باستىعى بولادى.

  ما جۇڭشۋە قوسىندى باسقارۋعا بار زەيىن - زەردەسىن سالىپ، اسكەر جەتەكتەۋدىڭ ءتاسىلى جونىندە ىشكەرىلەي ىزدەنىپ، قول استىنداعىلارعا كوڭىل بولەدى جانە ايالايدى. ول كەزىندە ءىنىسىنىڭ ناۋقاسىن ەمدەتۋگە جيناعان اقشاسىن وتباسىندا قيىنشىلىعى بار اسكەردىڭ اكە - شەشەسىنە پوچتادان سالىپ جىبەرگەن؛ نولدەن تومەن 30 نەشە سەلتسي گرادۋستىق سۋىقتاعى ءورت الاڭىندا ءوزىنىڭ قولعابىن جاۋىنگەرگە بەرىپ، قولى اۋىر دارەجەدە ءۇسىپ قالعان. ول تۇرمىستا قاراپايىم، ادامدارعا شىن ىقىلاسپەن مامىلە جاسايدى، تۋراشىل، اشىق - جارقىن، قاشاندا ءوزى ونەگە بولىپ، باسشىلار مەن جولداستاردىڭ بارىنشا قۇرمەتتەۋىنە يە بولعان. ۇلكەندى - كىشىلى 120نەشە رەتتەن استام ءورت ءسوندىرۋ شايقاسىنا قاتىناسىپ، قاشاندا اتويلاپ الدا ءجۇرىپ، حاۋىپ - قاتەردى ءوزى ارقالاپ، ءتىرى قالۋدىڭ ءۇمىتىن جاۋىنگەر سەرىكتەرىنە قالدىرادى.

  1993 - جىلى 3 - ايدىڭ 29 - كۇنى تاڭعى ساعات 3تە حاربين قالاسى داۋلي رايونى چىڭ - ان جولى 1 - نومىرگە ورنالاسقان سۇڭحۋاجياڭ وزەنى ءوڭىرى اۆتوكولىك جوندەۋ - جابدىقتاۋ زاۆودىنىڭ اۆتوكولىك جوندەۋ سەحىنە ۇلكەن ءورت كەتەدى.

  كەزەكشىلىك مىندەتتە تۇرعان ما جۇڭشۋە ءورت اپاتى حابارلاندىرۋىن تاپسىرىپ العاننان كەيىن، لەزدە جاۋىنگەرلەردى باستاپ ءورت تۋىلعان جەرگە تارتادى. ول كەزدە بوران سوعىپ، لاۋلاعان ءورت جەلدىڭ ەكپىنىمەن تەز ارادا كەڭەيە تۇسەدى، سەح ىشىندە قويۋ ءتۇتىن مەن لاۋلاعان ءورت قوسىلىپ، اۆتوكولىك جانار ماي ساندىعىنىڭ جارىلىس جاساعان ءۇنى تولاستامايدى. ەگەر وسى كەزدە ءورتتى ءونىمدى مەڭگەرە الماسا، ۇلكەن ءورت سەحپەن كورشى تۇرعان ىقتاسىن جاقتاعى 40 توننا بەنزين ساقتالعان جانار ماي قويماسى مەن قۇنى ەرەكشە جوعارى شيكىزات قويماسىنىڭ حاۋىپسىزدىگىنە اۋىر دارەجەدە قاتەر توندىرەتىن ەدى.

  جاعداي توتەنشە قىسىلتاياڭ، ما جۇڭشۋە ءورت كەتكەن جەرگە جەتكەننەن كەيىن ىرىقتىلىقپەن شايقاسقا قاتىناسۋدى ءوتىنىش ەتىپ، ءورت ءسوندىرۋ ماشيناسىن باستاپ ىقتاسىن جاقتاعى جانار ماي قويماسىنىڭ ماڭىنا جەتىپ، ءورتتى تىكە بوگەپ، جانار ماي قويماسى مەن شيكىزات قويماسىنىڭ حاۋىپسىزدىگىنە كەپىلدىك ەتەدى. ما جۇڭشۋە قاشاندا ەڭ الدىڭعى شەپتە شايقاس جاساپ، لاۋلاعان ءورت الدىندا ءورتتىڭ شارپۋىن توسىپ، 2 ساعات شايقاس جاساپ، اقىرى ءورتتى تىزگىندەيدى. ءورتتى قورشاماقشى بولعان كەزدە ما جۇڭشۋە تۇرعان ورتا اترەت بازاسىندا سۋ جەتپەي قالادى. ءورت الاڭىنا ىستەتەتىن سۋعا كەپىلدىك ەتىپ، ءورتتى تولىق ءسوندىرۋ ءۇشىن، ما جۇڭشۋە دەر كەزىندە اۆتوكولىكتەردى ۇيىمداستىرىپ سۋ قۇيادى ءارى ءوزى اۆتوكولىكتى باستاپ ەدمومدۇن جولى كوپىرى ماڭىنداعى سۋ مۇناراسىنا بارىپ سۋ تولىقتايدى.

  ءتۇن قاراڭعىلىعىندا ءبىر ۇلكەن جۇك اۆتوموبيلى بەلگىلەنگەن قارقىننان اسا جۇيتكىپ كەلەدى، بار نازارىمەن ءورت ءسوندىرۋ ماشيناسىنا سۋ قۇيۋعا قولباسشلىق ەتىپ تۇرعان ما جۇڭشۋە ارت جاعىنان اعىزىپ كەلە جاتقان ۇلكەن جۇك اۆتوموبيلىن مۇلدە بايقامايدى. قۇرباننىڭ ۇرپاعىن، ءورت ءسوندىرۋشى جاس قولباسشىنى اۆتوكولىك سوعىپ، جوسىلعان قان ىشىندە قۇربان بولادى.

  19 جىلدىڭ الدىندا اكەسى ءورت الاڭىندا ەرلىكپەن قۇربان بولعان؛ ارالىقتا 19 جىل عانا وتكەندە، ۇلى دا ءورت الاڭىندا ەرلىكپەن قۇربان بولدى.

  1993 - جىلى 5 - ايدىڭ 26 - كۇنى ما جۇڭشۋەنى حيلۇڭجياڭ ولكەلىك حالىق ۇكىمەتى توڭكەرىستىك قۇربان دەپ بەكىتەدى. 2009 - جىلى تاعى حيلۇڭجياڭ ولكەلىك قوعام حاۋىپسىزدىگى مەڭگەرمەسى جاعىنان جاڭا جۇڭگو قۇرىلعان 60 جىلدان بەرى حيلۇڭجياڭ ولكەسىنىڭ قوعام حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋ شايقاس شەبىندەگى ەڭ زور ىقپال كۇشكە يە قاھارمان ۇلگى قايراتكەر بولىپ باعالانادى.

  ما يۇيچيڭ، ما جۇڭشۋە اكە مۇراتىنا ۇلى مۇراگەر بولدى، ءبىر وتباسىنداعى 2 قۇرباننىڭ حيكاياسى ادامداردى ماڭگى جىگەرلەندىرىپ كەلەدى.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.