− ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ گرەتسيادا مەملەكەت ىستەرى ساپارىندا بولۋى ءارى بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ برازيلياداعى ديدارلاسۋىنا قاتىناسۋى جۇڭگوشا ءىرى ەلدىك ديپلوماتيانىڭ ونەگەسىن ايگىلەدى
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 11 - ايدىڭ 15 - كۇنى برازيليادان بەرگەن حابارى. 2019 - جىلى 11 - ايدىڭ 10 - كۇنىنەن 14 - كۇنىنە دەيىن، مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ ۇسىنىس بويىنشا گرەتسيادا مەملەكەت ىستەرى ساپارىندا بولدى ءارى برازيلياعا بارىپ بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ 11 - رەتكى ديدارلاسۋىنا قاتىناستى. ساپار اياقتالار ساتتە، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ مۇشەسى، قوسىمشا سىرتقى ىستەر مينيسترى ۋاڭ ي ىلەسىپ جۇرگەن تىلشىلەرگە وسى جولعى ساپاردىڭ جاعدايىن تانىستىردى.
ۋاڭ ي بىلاي دەدى: ەل ىشىندە تاياۋدا عانا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءتورتىنشى جالپى ءماجىلىسى ءساتتى اشىلىپ، 2 - كەزەكتى جۇڭگو حالىقارالىق يمپورت كورمەسى تابىستى وتكىزىلدى، ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ قاربالاس شەتەل ساپارى تاعى باستالدى. بىلىسكىڭ كەلسە 10 مىڭ شاقىرىم دا الىس ەمەس، وسى جولعى ساپار ەۆروپا مەن لاتىن امەريكاسىن ەندەي ءوتتى، بريكستىڭ بەس ەلى جينالىپ، دوستىقتى تىلگە الىپ، ۇلكەن اۋقىمدى تالقىلاپ، بىرگە يگىلىككە كەنەلۋگە ۇمتىلدى. ءتوراعا شي جينپيڭ مەن ءار ەل باسشىلارى ىشكەرىلەي اۋىس - كۇيىس جاساپ، تىلدەسىپ، مىڭ جىلعا جالعاسىپ جاتقان شىعىس پەن باتىس وركەنيەتى ۋاقىت پەن كەڭىستىكتەن شارىقتاپ ءوتىپ، جاڭا ءداۋىردىڭ نۇر - شۇعىلاسىن شاشتى.
ءبىرىنشى، جۇڭگو مەن گرەتسيانىڭ ءداستۇرلى دوستىعىن بەكەمدەپ، ءوزارا سەنۋدىڭ، ءوزارا پايدا جەتكىزۋدىڭ تيپتىك ونەگەسىن قالىپتاستىردى
ۋاڭ ي بىلاي دەدى: گرەتسيا مەن جۇڭگو ەكەۋى دە وركەنيەتتى بايىرعى ەلدەر، ءوزارا جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەر. ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناتقان 47 جىلدان بەرى، ەكى ەل باستان - اياق ءبىرىن - ءبىرى ءتۇسىنىپ، ءبىرىن - ءبىرى قۇرمەتتەپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ وزەكتى مۇددەسىنە ساياتىن ماسەلەلەردە ءبىرىن - ءبىرى تاباندىلىقپەن قولدادى. پاۆلوپوۋلوس زۇڭتۇڭ 5 - ايدا جۇڭگوعا بارىپ ازيا وركەنيەتتەر تىلدەسۋ جينالىسىنا قاتىناستى ءارى جۇڭگودا مەملەكەت ىستەرى ساپارىندا بولدى. ميتسوتاكيس زۇڭلي 11 - ايدىڭ باسىندا جۇڭگوعا كەلىپ 2 - كەزەكتى جۇڭگو حالىقارالىق يمپورت كورمەسىنە قاتىناستى. اراعا ءبىر اپتا سالىپ، ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ ۇسىنىس بويىنشا گرەتسيادا ساپاردا بولۋى ەكى ەل باسشىلارىنىڭ جاقىن دوستىعىن جانە جۇڭگو - گرەتسيا قارىم - قاتىناسىنىڭ جوعارى دەڭگەيىن تولىق ايگىلەدى. قارايلاس ۇستانىمدار، جالعاسقان مادەنيەتتەر سەبەبىنەن جۇڭگو مەن گرەتسيا اراسىنداعى ءار رەتكى بارىس - كەلىس ”سىرلاس جاندار كەزدەسكەندە مىڭ توست تا ازدىق ەتەدى“ دەگەن ۇندەستىك تۋدىردى. ەكى ەل باسشىلارى ىقىلاسپەن اڭگىمەلەسىپ، كوپتەگەن جاڭا ماڭىزدى ورتاق تانىمعا كەلىپ، ناقتى سەلبەستىك پەن وركەنيەتتەر بارىس - كەلىسىنىڭ دانەكەرىن نىعايتىپ، جۇڭگو مەن گرەتسيانىڭ جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋگە ءبىر اۋىزدان قوسىلدى. ءتوراعا شي جينپيڭ ساپارى گرەتسيادا ”جۇڭگو ورلەۋىن“ كوتەردى، ءىرى اقپارات قۇرالدارى جارىسا حابارلاپ، قىزۋ باعالار بەردى، حالىقاراداعى نەگىزگى اقپارات قۇرالدارى بارىنشا نازار اۋدارىپ، ”جۇڭگو - گرەتسيا قارىم - قاتىناسى شىرىن اي مەزگىلى“نە ءوتتى دەدى.
”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“دى بىرگە قۇرۋدىڭ جاڭا بولاشاعىن اشتى. جۇڭيۋان تەڭىز تاسىمالى پيراەۋس پورتى نىسانى − ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ىن بىرگە قۇرۋدىڭ تابىستى ۇلگىسى، ول جەرگىلىكتى ورىنداعى 10 مىڭنان استام ادامدى تىكەلەي نەمەسە جانامالاي جۇمىستاندىرىپ، جەر ورتا تەڭىزى وڭىرىندەگى ەڭ ۇلكەن پورتقا اينالدى. ءتوراعا شي جينپيڭ پيراەۋس پورتىنا بارىپ تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، جەرگىلىكتى قىزمەتكەرلەردىڭ قىزۋ قارسى الۋىنا يە بولدى، ولار جۇڭيۋان تەڭىز تاسىمالى پيراەۋس پورتى نىسانىنىڭ اڭگىمەلەرىن تەبىرەنە ايتىپ، جۇڭگو جاقتىڭ ولارعا قىزمەت ورايىن بەرگەنىنە، ولاردىڭ جايلى، راقات تۇرمىس كەشىرۋىنە مۇمكىندىك جاساعانىنا العىس ايتتى. ميتسوتاكيس پەن گرەتسيا جاقتىڭ ءمانساپتىلارى مىنالاردى ءبىلدىردى: پيراەۋس پورتى نىسانى ءوزارا تيىمدىلىك، پايدا جەتكىزىپ، گرەتسيا ەكونوميكاسىنىڭ قايتا كوتەرىلۋى مەن قوعامىنىڭ دامۋىن پارمەندى تۇردە جەبەپ، گرەتسيا حالقىنىڭ كەڭ كولەمدى قولداۋىنا يە بولدى. ولار جۇڭگونىڭ گرەتسيا قارىز داعدارىسىنا ۇشىراعاندا قول ۇشىن بەرىپ كومەكتەسىپ، قيىنشىلىق كەزىندە شىنايى سۇيىسپەنشىلىك تانىتقانىنا العىس ايتىپ، وسىدان ”دوس“ دەگەن ءسوزدىڭ شىنايى ءمانىن سەزىندى، جۇڭگو جاقپەن بىرگە پيراەۋس پورتى نىسانىن ۇلعايتىپ، كۇشەيتىپ قۇرۋدى قالادى. ءتوراعا شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جۇڭگو دۇرىس مۇددە - بورىش كوزقاراسىن ۇستانادى. پيراەۋس پورتى نىسانى − جۇڭگو مەن گرەتسيا ەكى جاقتىڭ ءوز ارتىقشىلىقتارىمەن ءبىرىن - ءبىرى تولىقتاۋدىڭ، قۋاتتىلاردىڭ قول ۇستاسۋىنىڭ، ءوزارا تيىمدىلىك جەتكىزىپ، بىرگە پايداعا كەنەلۋدىڭ تابىستى ۇلگىسى. ەكى جاقتىڭ پورتتىڭ كەيىنگى قۇرىلىسىن جاقسى جۇرگىزىپ، جۇڭگو - ەۆروپا قۇرلىق - تەڭىز جەدەل جەلىسىن قالىپتاستىرۋىن ءۇمىت ەتەمىن. ەكى جاقتىڭ بىرگە قۇلشىنۋىندا پيراەۋس پورتى سەلبەستىگىنىڭ بەلسەندى اسەرى مەن ىقپالىنىڭ اناعۇرلىم كورنەكتىلەنىپ، ەكى ەل جانە ءوڭىر حالقىنا ۇزدىكسىز تيىمدىلىك جەتكىزەتىندىگىنە سەنەمىن. فاكتتەر ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“دىڭ ۇران مەن اڭىز ەمەس، قايتا تابىسقا جەتۋدىڭ امالياتى مەن كەرەمەت رەالدىق ەكەندىگىن دالەلدەدى.
وركەنيەتتەر اۋىس - كۇيىسىن جانە ءوزارا ۇلگى الۋىن تىڭ ورەگە كوتەردى. ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ گرەتسياداعى وسى جولعى ساپارى − شىعىس وركەنيەتىنىڭ باتىس وركەنيەتىمەن توعىسۋى، ول جۇڭگو مەن گرەتسيا سىندى ەكى ۇلى بايىرعى وركەنيەتتىڭ سايكەسىمدى سۇلۋلىعىن ايگىلەدى. ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى كەڭەس وتكىزدى ءارى افينانىڭ اكروپوليس مۇراجايىن بىرگە ەكسكۋرسيالاپ، تاريحتىڭ سالقار كوشىنە كوز جۇگىرتىپ، وركەنيەتتەردىڭ اقىل - پاراساتىن كەڭىنەن تىلگە الدى، بۇرىنعىنى قازىرگىگە اينا ەتىپ، بولاشاققا نازار سالدى. ءتوراعا شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: مەن وركەنيەتكە دەگەن قۇرمەت جانە بولاشاققا دەگەن ۇمىتپەن گرەتسياعا كەلدىم. جۇڭگو مەن گرەتسيانىڭ دوستىعى ەكى ەلدىڭ سەلبەستىگى عانا ەمەس، تىپتەن، ەكى ۇلكەن وركەنيەتتىڭ تىلدەسۋى. ادامزات وسكەلەڭ قۇلىق ۇستانۋ جانە وعان تالپىنۋ كەرەك. جۇڭگو قۇدىرەتتەنسە دە استە زورەكەر بولمايدى، ءبىرى جەڭىلىپ، ءبىر جەڭەتىن نولدىك جيىنتىق ويىنىن قۇپتاپ كورگەن ەمەس. ءتوراعا شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو مەن گرەتسيا ەكى ەل حالىقتارى مايەكتى مادەنيەت تامىرىن ماقتانىش ەتەدى، تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتتىڭ قازىرگى تاڭداعى قۇنىن بارىنشا قاستەرلەيدى. جۇڭگو مەن گرەتسيا قوردالاعان مىڭ جىلدىق اقىل - پاراسات ەكى ەلدىڭ تاريح اعىمىنا ۇيلەسۋ سىندى ساياساتتىق دارىپتەمەسىن جەتىلدىردى. ەكى جاق وزدەرىنىڭ مادەنيەت جاعىنداعى قوردالى ابزالدىلىعىن ساۋلەلەندىرىپ، تۇرلىشە وركەنيەتتەردىڭ، سونداي - اق ءار ەل حالىقتارىنىڭ جاراسىمدى قاتار تۇرۋ جولىن بىرگە اشۋ كەرەك. پاۆلوپوۋلوس زۇڭتۇڭ مىنالاردى ءبىلدىردى: بايىرعى، شۇعىلالى، ۇلى وركەنيەتتەر ەكى ەل حالىقتارىنىڭ جۇرەكتەرىن تىعىز بايلانىستىرادى. ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ گرەتسيا وركەنيەتىن تۇسىنگەنىنە العىس ايتامىن، گرەتسيا حالقى دا ۇزاق زاماندىق جۇڭحۋا وركەنيەتىن ەرەكشە قۇرمەتتەيدى، جۇڭگونىڭ وسىزاماندانۋ قۇرىلىسىنىڭ جەتىستىكتەرىنە سۇيىنەدى. گرەتسيا ايتىلمىس ”وركەنيەتتەر قاقتىعىسى ءپاتۋاسى“نا باتىل قارسى تۇرادى، ناعىز ماندەگى وركەنيەتتەر اراسىندا قاقتىعىس بولمايدى، كيكىلجىڭ بولمايدى، قايتا بارىس - كەلىس جاساپ، ءوزارا ۇلگى الادى، جاراسىمدى قاتار ءومىر سۇرەدى. مەيلى جۇڭگونىڭ تاريحي مادەنيەت ءداستۇرى بولسىن، الدە بۇگىنگى تاڭداعى جۇڭگونىڭ ەسىك اشۋ، العا باسۋ، دامۋ شىندىعى بولسىن، جۇڭگو بارىندە ”وركەنيەتتەر قاقتىعىسى ءپاتۋاسى“نا جانە ”قۇدىرەتتەنگەندە، ءسوز جوق، زورەكەر بولادى ءپاتۋاسى“نا پارمەندى تويتارىس جاسادى. ول جۇڭگونىڭ حالىقاراداعى وسكەلەڭ ءمورال ولشەمىن القاپ، ەگەر ءار ەلدىڭ بارلىعى وسىنداي ۇستانىم ۇستانسا، ادامزاتتىڭ العا باسۋ جولىنىڭ بارعان سايىن داڭعىلدانا تۇسەتىندىگىن باسا دارىپتەدى. ەكى ەلدىڭ باسشىلارى تۋرالىقتان تايماي جاڭالىق اشىپ، تۇرلىشە وركەنيەتتەر مەن مەملەكەتتەردىڭ سيىسىمدى بولۋىن، ءوزارا ۇلگى الۋىن ىلگەرىلەتىپ، بايىرعى وركەنيەتتىڭ اقىل - پاراساتىنىڭ بولاشاققا نۇر - شۇعىلا شاشۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن گۇلدەنۋىن جەبەۋگە، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋعا ءتيىستى ۇلەس قوسۋعا ءبىر اۋىزدان قوسىلدى.
جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ ءوزارا ءتيىمدى سەلبەستىگىنە جاڭا قوزعاۋشى كۇش قوستى. بيىل ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ تۇڭعىش ساپارى ەۆروپادان باستالدى، جىل اياعىندا دا ساپارىن ەۆروپامەن تامامدادى، ەكى جاق تاعى كەلەر جىلى ءبىر قىدىرۋ ماڭىزدى قيمىلدار وتكىزۋدى جوسپارلاپ، جۇڭگو جاقتىڭ جۇڭگو - ەۆروپا قارىم - قاتىناسىن دامىتۋعا بارىنشا ءمان بەرەتىندىگىن تولىق بەينەلەدى. گرەتسيا − ەۆروپا وداعىنىڭ ماڭىزدى مۇشەسى، بيىل 4 - ايدا عانا جۇڭگو − ورتا - شىعىس ەۆروپا ەلدەرى سەلبەستىك مەحانيزمىنە كىردى. حالىقاراداعى جۇڭگو - ەۆروپا قارىم - قاتىناسىنا ىرتكى سالاتىن ءىشىنارا اۋەندەرگە قاراتا ءتوراعا شي جينپيڭ جۇڭگو - ەۆروپا قارىم - قاتىناسىنىڭ قازىرگى تاڭداعى ءىرى ەلدەر قارىم - قاتىناسىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولەگى ەكەندىگىن، جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ ۇتىمدى ىقپالداستىعى مەن ءوزارا ءتيىمدى سەلبەستىگىن كۇشەيتۋ اركىمنىڭ مۇددەسىنە ۇيلەسەتىندىگىن، ستراتەگيالىق مانگە يە ەكەنىن باسا دارىپتەدى. جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ ىنتىماقتى، ورنىقتى، گۇلدەنگەن، قۇدىرەتتى ەۆروپانى تاباندىلىقپەن قولدايتىندىعىن قايتالاي دارىپتەپ، جۇڭگو − ورتا - شىعىس ەۆروپا ەلدەرى سەلبەستىگىنىڭ جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىنىڭ ءمانىن بايىتىپ، ەۆروپانىڭ ءبىر تۇلعالانۋ ۇدەرىسىن ىلگەرىلەتۋگە سەپتىگىن تيگىزگەندىگىن اتاپ كورسەتتى. گرەتسيا جاقتىڭ باسشىلارى مىنانى ءبىلدىردى: ”1 + 17“ سەلبەستىگى ەۆروپانى بولشەكتەيدى دەگەن ايتىلىمدى قۇپتامايمىز، جۇڭگو جاق دارىپتەگەن ”1 + 17“ سەلبەستىك مەحانيزمى گرەتسيا مەن جۇڭگونى، ەۆروپا مەن جۇڭگونى تىعىز بايلانىستىرادى. گرەتسيا جاق وسى سەلبەستىككە بەلسەنە كۇش سالادى ءارى ەۆروپا مەن جۇڭگونىڭ تۇلعالىق قارىم - قاتىناسىنىڭ العا قاراي دامۋىن ىلگەرىلەتۋدە كوپىرلىك جانە دانەكەرلىك رولىن ساۋلەلەندىرۋدى قالايدى.
ەكىنشى، بريكس ەلدەرى سەلبەستىگىنىڭ جوباسىن سىزىپ، ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناستى تەرەڭدەتتى.
ۋاڭ ي بىلاي دەدى: بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ وسى رەتكى برازيلياداعى ديدارلاسۋى دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ دامۋى مەن حالىقارالىق ارنا وزگەرىسىنىڭ شەشۋشى ساتىندە وتكىزىلدى. ءبىر جاعىنان، بريكس ەلدەرىن ۋاكىل ەتكەن بازارى جاڭادان گۇلدەنگەن جانە دامۋ ۇستىندەگى ەلدەر ىركەس - تىركەس ەڭسە كوتەرىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ كوپ ۇيەكتەنۋ اياق الىسىن پارمەندى ىلگەرىلەتتى، جاڭا عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ وزگەرىسى ءار ەلدىڭ قارىشتاپ دامۋدى جۇزەگە اسىرۋىنا اناعۇرلىم كوپ وراي ازىرلەدى. ەندى ءبىر جاعىنان، قورعامپازدىق، سىڭار جاقتىلىق بارعان سايىن كۇشەيىپ، دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنداعى ورنىقسىزدىق، تۇراقسىزدىق فاكتورلارى كورنەكتى جوعارىلادى. ءتوراعا شي جينپيڭ جۇڭگو جاقتىڭ ساياساتتىق ۇستانىمىن العا قويىپ، ساياسي، ەكونوميكا، گۋمانيتارلىق سىندى ”ءۇش قوزعالتقىش“تى ىلگەرىلەتۋدى باسا دارىپتەپ، بريكس ەلدەرىنىڭ ىنتىماقتاسىپ سەلبەسۋدى كۇشەيتۋىنە، ەكىنشى ”التىن 10 جىلدىق“تى تۇلعالاۋىنا ايقىن بەتالىس كورسەتتى. ديدارلاسۋ باسشىلار جارناماسىن جاريالاپ، جۇڭگو جاقتىڭ تۇرعىسى مەن باستاماسىن تولىق قابىلدادى.
ستراتەگيالىق بايلانىستى، سايكەستىكتى قويۋلاتىپ، حالىقارانىڭ ادىلدىگىن، تۋراشىلدىعىن قورعادى. ءتوراعا شي جينپيڭ باسشىلار ديدارلاسۋىندا، سونداي - اق برازيليا، رەسەي، ءۇندىستان، وڭتۇستىك افريكا باسشىلارىمەن ەكى جاقتى ديدارلاسۋ كەزىندە مىنانى ايقىن العا قويدى: بريكس ەلدەرىنىڭ ءار دارەجەلى كەڭەس مەحانيزمى ارقىلى ستراتەگيالىق بايلانىستى، سايكەستىكتى قويۋلاتىپ، بريكس ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن تەرەڭدەتۋ ارقىلى ءتۇرلى حاۋىپ - قاتەرلەر مەن سىن - سايىستارعا سەلبەسە توتەپ بەرىپ، ءوز - ءوزىنىڭ يەلىك ۇقىعىن، حاۋىپسىزدىگىن، دامۋ مۇددەسىن قورعاۋ كەرەك. تەپە - تەڭ تىلدەسۋ ارقىلى قولامتالى ماسەلەلەردى شەشۋ اياق الىسىنا سىندارلىقپەن ات سالىسىپ، حالىقارالىق ءتارتىپتىڭ اناعۇرلىم ءادىل، ۇيلەسىمدى بەتالىسقا قاراي دامۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ءار ەل باسشىلارى تۇگەلدەي مىنالاردى ءبىلدىردى: كەلەلى حالىقارالىق جانە وڭىرلىك ماسەلەلەردەگى ستراتەگيالىق سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، حالىقارانىڭ ادىلدىگىن، تۋراشىلدىعىن قورعاپ، بازارى جاڭادان گۇلدەنگەن جانە دامۋ ۇستىندەگى ەلدەردىڭ ورتاق مۇددەسىن قورعايمىز. برازيليا جارناماسى بريكس بەس ەلدىڭ بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ۋستاۆىنىڭ باستى ماقساتى مەن پرينسيبىن قورعاۋداعى، كوپ جاقتىلىققا تاباندى بولۋداعى، قولامتالى ماسەلەلەردى ساياسي جولمەن شەشۋدەگى ايقىن تۇرعىسىن جۇيەلى بايانداپ، جارقىن دا ايقىن بريكس ءۇنىن تاراتىپ، تۇراقسىز حالىقارالىق جاعدايعا ورنىقتىلىق ۇستەپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىنە، حاۋىپسىزدىگىنە وڭ ەنەرگيا ازىرلەدى.
نازاردى عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ سەلبەستىگىنە شوعىرلاندىرىپ، جاڭا ونەركاسىپ توڭكەرىسى سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن ىلگەرىلەتتى. ءتوراعا شي جينپيڭ برازيليا ديدارلاسۋىنىڭ ”ەكونوميكانىڭ ارتۋىنىڭ جاسامپاز كەلەشەگىن تۇلعالاۋ“ سىندى نەگىزگى تاقىرىبىن مىقتاپ كوزدە ۇستاپ، رەفورما جاساۋ، جاڭالىق اشۋدىڭ ءداۋىر ورايىن يگەرىپ، بريكس ەلدەرىنىڭ جاڭا ونەركاسىپ توڭكەرىسى سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، ”جاسامپاز بريكس“ تورى، كەلەشەك ينتەرنەت زەرتتەۋ اكادەمياسى سياقتى ناقتى سەلبەستىكتەردىڭ كومەسكى كۇشىن تەرەڭدەي اشىپ، سيفرلى ەكونوميكا، ءوزارا ۇلاستىرۋ - تۇتاستىرۋ سياقتى سالالاردا جاڭا ارتۋ تۇيىندەرىن اشىپ، جاڭا سەلبەستىك جەتىستىكتەرىن قالىپتاستىرىپ، ءار ەلدىڭ ءوز بيلىگى وزىندە بولىپ دامۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋعا ۇندەدى. برازيليا جارناماسىنىڭ ”جاسامپاز بريكس“ تورىن جانە بريكس ەلدەرى عىلىم - تەحنيكا جاسامپازدىعى، سەلبەستىگىنىڭ جاڭا قۇرىلىمىن ورناتۋدى قارسى الۋى بريكس ەلدەرىنىڭ جاڭا ونەركاسىپ توڭكەرىسى سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن ىلگەرىلەتۋدە ماڭىزدى قادامدار باسقانىن كورسەتتى، ول بەس ەل ەكونوميكاسىنىڭ تيپ وزگەرتىپ، دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى جۇزەگە اسىرۋىنا پايدالى.
”بريكس +“ رۋحىن اسقاقتاتىپ، بازارى جاڭادان گۇلدەنگەن جانە دامۋ ۇستىندەگى ەلدەردىڭ ورتاق مۇددەسىن كەڭەيتتى. ءتوراعا شي جينپيڭ سوزىندە بەس ەلدىڭ ”بريكس +“ سەلبەستىگىن تۇعىر ەتىپ، قالىڭ بازارى جاڭادان گۇلدەنگەن جانە دامۋ ۇستىندەگى ەلدەردىڭ ءوزارا قولداۋىن جەبەپ، تۇرلىشە وركەنيەتتەر، تۇرلىشە مەملەكەتتەر اراسىنداعى اۋىس - كۇيىستى، تىلدەسۋدى كۇشەيتىپ، بريكستىڭ دوستار شەڭبەرىن بارعان سايىن ۇلعايتۋىن، سەرىك تورىن بارعان سايىن كەڭەيتۋىن باسا دارىپتەدى. باسشىلار تۇڭعىش رەت بريكس جاڭا وركەندەتۋ بانكەسىنىڭ مۇشەلەرىن مولايتۋ ماسەلەسىن مويىندادى ءارى بريكس كۇن تارتبىنە شىعاردى، ”بريكس +“ سەلبەستىگى شەشۋشى سالالاردا ماڭىزدى ىلگەرىلەۋشىلىكتەرگە قول جەتكىزدى، بۇل بريكس مەحانيزمىنىڭ دامۋ ومىرشەڭدىك كۇشىن ىشكەرىلەي كۇشەيتىپ، بازارى جاڭادان گۇلدەنگەن جانە دامۋ ۇستىندەگى ەلدەردىڭ ىنتىماقتاسىپ ءوزىن كۇشەيتۋىن جەبەيدى.
ءۇشىنشى، ءىرى ەلدىڭ جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋىن ايگىلەپ، جۇڭگو ۇستانىمىن، اقىل - پاراساتىن ورتاقتاستى.
ۋاڭ ي بىلاي دەدى: 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىس الدىندا، ءتوراعا شي جينپيڭ ادامزاتتىڭ تاريحي ۇدەرىسى مەن حالىقارالىق جاعداي وزگەرىسى بيىگىنەن جۇڭگونىڭ تابىستى تاجىريبەلەرىن تاماشا قورىتىندىلاپ، حالىقارالىق قوعامنىڭ تىلەگىنە سايكەسەتىن، ءار جاقتىڭ ورتاق مۇددەسىنە ۇيلەسەتىن جۇڭگو جوباسىن العا قويىپ، الەمدىك جونگە سالۋدى كەمەلدەندىرۋگە جەتەكشىلىك ازىرلەدى.
كوپ جاقتىلىق ءداۋىرىنىڭ ءمانىن بايىمدادى. كەزەكتە دۇنيە جۇزىندە ءار ءتۇرلى يدەيالىق اعىندار شىرما - شاتۋ تولقىپ، ءار جاق كوپ جاقتىلىققا تاباندى بولۋ كەرەك پە، كەرەك ەمەس پە؟ قانداي كوپ جاقتىلىققا تاباندى بولۋ كەرەك دەگەن جونىندە ىشكەرىلەي تالقى ورىستەتتى. ءتوراعا شي جينپيڭ سوزىندە كوپ جاقتىلىقتى امالياتتا ايگىلەۋگە ۇندەپ، كوپ جاقتىلىققا تاباندى بولۋ دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن قورعاۋدى، ورتاق دامۋدى جەبەۋدى نىسانا، ادىلدىكتى، تۋراشىلدىقتى قورعاۋدى، ءوزارا تيىمدىلىك جاساپ، تەڭ پايداعا كەنەلۋدى باستى ماقسات ەتىپ، حالىقارالىق زاڭ مەن جاپپاي مويىندالعان حالىقارالىق قارىم - قاتىناستىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرىنە تاباندى بولىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ حالىقارالىق جۇيەدەگى ۇيتقىلىق ورنىن قورعاپ، الەمدىك جونگە سالۋ جۇيەسى قۇرىلىسى مەن وزگەرىسىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك دەپ ايقىن اتاپ كورسەتتى. كوپ جاقتىلىقتى دارىپتەۋدىڭ وزەكتى ءمانى − حالىقاراداعى ىستەردى كوپشىلىك اقىلداسىپ ءبىتىرۋ، ءبىر ەلدىڭ نەمەسە از عانا بىرنەشە ەلدىڭ ايتقانى ەسەپ بولماۋ. ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ كوپ جاقتىلىق نىساناسى، باستى ماقساتى جونىندەگى بايىمداۋلارى كەزەكتەگى حالىقارالىق جاعدايدا ماڭىزدى رەال جەتەكشى مانگە يە.
ەسىك اشىپ، تەڭ پايداعا كەنەلۋدىڭ سەلبەستىك ورايىمەن ورتاقتاستى. ءتوراعا شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: دامۋ ۇستىندەگى ەلدەر تاباندىلىقتى، سەنىمدىلىكتى ساقتاپ، جاھاندانۋ اعىنىمەن توعىسىپ، عىلىم - تەحنيكا العا باسارلىعى اۋقىمىن يگەرىپ، ءوز جولىمەن بۇلجىماستان ءجۇرىپ، ەسىك اشۋدى كەڭەيتۋگە تاباندى بولىپ، ءوزارا تيىمدىلىك جەتكىزىپ، تەڭ پايداعا كەنەلۋگە تالپىنىپ، اشىق دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىن تۇلعالاۋ كەرەك. ءتوراعا شي جينپيڭ ءار ەلدى جۇڭگونىڭ سىرتقا ەسىك اشۋدى ىشكەرىلەي كەڭەيتۋىنىڭ، سونداي - اق زور بازار كومەسكى كۇشى ازىرلەگەن ماڭىزدى ورايدى مىقتى ۇستاپ، ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“دى بەلسەندىلىكپەن بىرگە قۇرىپ، ونان اناعۇرلىم كوپ سەلبەستىك تابىسىنا قول جەتكىزۋگە شابىتتاندىردى.
ازيا - تىنىق مۇحيت تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى دارىپتەدى. بريكس مۇشەلەرى ازيا، افريكا، لاتىن امەريكاسى، ەۆروپا قۇرلىقتارىنان كەلدى. ءتوراعا شي جينپيڭ اناعۇرلىم تىعىز جۇڭگو - افريكا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن، قول ۇستاسا بىرگە ىلگەرىلەيتىن جۇڭگو - لاتىن امەريكاسى تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن بىرگە قۇرۋدى العا قويعاننان كەيىن، تۇڭعىش رەت اشىق، سيىسىمدى، جاسامپازدىقپەن ارتاتىن، ءوزارا ۇلاسقان - تۇتاسقان، سەلبەسىپ تەڭ پايداعا كەنەلەتىن ازيا - تىنىق مۇحيت تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋعا كۇش سالۋدى ورتاعا قويدى. بۇل نىسانانىڭ العا قويىلۋى اشىق، توعىسقان ءداۋىر اعىنىنا ۇيلەسىپ، ازيا - تىنىق مۇحيت وڭىرىندەگى ءار ەلدىڭ دۇرىس سەلبەستىك بەتالىسىن كورسەتتى، ول ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسى ۇستانىمى ءمانىنىڭ بايىتىلۋى مەن كەڭەيتىلۋى، ءسوز جوق، قۇدىرەتتى ومىرشەڭدىك كۇشىن ايگىلەيدى.
ساپار كەزىندە ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ حانىمى پىڭ لييۋان قاتىستى ەكى جاقتى جانە بريكس ەلدەر باسشىلارى جۇبايلارىنىڭ قيمىلدارىنا قاتىناسىپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگونىڭ باۋرامدىلىعى مەن ەرەكشە كەلبەتىن ايگىلەپ، جۇڭگونىڭ قاتىستى ەلدەرمەن ءوزارا تۇسىنىستىگىن، ءوزارا ەتەنەلىگىن جەبەۋدە ورىن باسقىسىز رول اتقاردى.
ۋاڭ ي بىلاي دەدى: 2019 - جىلى ءتوراعا شي جينپيڭ ىلگەرىندى - كەيىندى 7 رەت ساپارعا شىعىپ، 4 رەت وتاعاسىلىق ديپلوماتيانى باسقارىپ، جاڭا جۇڭگو قۇرىلعان 70 جىلدان بەرگى ۇلى جەتىستىكتەر مەن جۇڭگوشا ءىرى ەلدىك ديپلوماتيا كەلبەتىن جان - جاقتى ايگىلەدى. اۋمالى - توكپەلى تولقىعان حالىقارالىق جاعدايدا، ءتوراعا شي جينپيڭ بەرىك سەنىمگە يە ساياسي ارىنمەن، ءىرى ەل كوسەمىنىڭ جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋىمەن ادامزاتتىڭ كەلەشەك تاعدىرىن تەرەڭدەي ويلانىپ، ديپلوماتيا تاراۋلارىن بايسالدىلىقپەن جازىپ، جۇڭگونىڭ باۋراۋ كۇشى مەن ىقپال كۇشىن پارمەندى جوعارىلاتتى.
”اقشا بۇلتتار قالىقتاپ، جاڭا ءبىر اسپان تۋعالى“. 70 جىلدىق جۇڭگو ديپلوماتياسى جاپا - ماشاقاتتار مەن قيىن - قىستاۋلاردى باستان كەشىرىپ، اسىل اقىقتاي شىڭدالىپ، وزگەشە تابىسقا جەتۋ جولىن تاپتى. جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو ديپلوماتياسى ارىنى اسىپ، اۋىر مىندەت ارقالاۋدا، ءسوز جوق، اناعۇرلىم كەرەمەتكە تولى تاماشا كەلەشەكتى اشادى. شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە تىعىز ىنتىماقتاسىپ، شي جينپيڭنىڭ ديپلوماتيا يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، ىنتىماقتاسا كۇرەس جاساپ، ءورىس اشا العا ىلگەرىلەپ، جاڭا داۋىرگە سايما - ساي، پارتيا مەن حالىقتىڭ ءۇمىتىن اقتايتىن تىڭ ۇلەس قوسىپ، جۇڭگوشا ءىرى ەلدىك ديپلوماتياسى ءۇشىن جاڭا دا ايبىندى تاراۋلار جازايىق.
