تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ۇلتتىڭ گۇلدەنۋى جولىندا ەرجۇرەك قۇرباندار شەجىرەسى

جاي كيىمدى ساقشى اترەتى باستىعىنان قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگىنىڭ مينيسترىنە دەيىن

− حالىق اكىمياتىنىڭ قورعاۋشىسى جاۋ ساڭبي

جاۋ ساڭبيدىڭ سۋرەتى. شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - ايدىڭ 28 - كۇنى شي - اننان بەرگەن حابارى (ءتىلشى لي حاۋ). سولتۇستىك شانشيدىڭ چيڭجيان اۋدانى يۇيجياحى قالاشىعىنىڭ جاۋجياۋا قىستاعىندا جەرگىلىكتى قىستاق تۇرعىندارى تۇرعىزعان قۇلىپتاستا جاۋ ساڭبيدىڭ توڭكەرىستىك كەشىرمەسى باياندالعان. جاۋدىڭ تىڭشىلارىن ۇستايتىن جاي كيىمدى ساقشى اترەتى باستىعىنان ناقاق، جالعان، قاتە دەلولاردى اقتاپ شىعاراتىن قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگىنىڭ مينيسترىنە دەيىن جاۋ ساڭبي باستان - اياق قالتقىسىز، ەرجۇرەك توڭكەرىستىك رۋح پەن وزىنە قاتاڭ پارتيالىلىق قاسيەتىن ساقتاپ كەلدى.

  جاۋ ساڭبي، 1916 - جىلى شانشي ولكەسى چيڭجيان اۋدانى يۇيجياحى قالاشىعىنىڭ جاۋجياۋا قىستاعىنداعى ءبىر قاراپايىم شارۋا وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1934 - جىلى 1 - ايدا توڭكەرىسكە قاتىناسقان، سول جىلى 11 - ايدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولعان.

  1935 - جىلى جاۋ ساڭبي جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى باتىس سولتۇستىك ساياسي قورعاۋ مەكەمەسىنىڭ ۋاياۋبۋدا اشقان اماندىق قورعاۋشىلار كۋرسىنا ۇيرەنۋگە جىبەرىلەدى، كۋرس اياقتاعاننان كەيىن، ول ويى قاعىلەز، ناتيجەسى ۇزدىك بولعاندىقتان باتىس سولتۇستىك ساياسي قورعاۋ مەكەمەسىنە قالىپ قىزمەت ىستەپ، قورعاۋ مەكەمەسىنىڭ شارلاۋشىسى مىندەتىن وتەپ، سودان باستاپ يان - انداعى جاسىرىن شەپتەگى ىستەرىن باستايدى.

  جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىس كەزىندە، جاۋ ساڭبي ءۇش شەكارا بولىمشە رايونى اماندىق قورعاۋ سىليڭبۋىنىڭ ورىنباسار سىليڭيۋانى، ايماقتىق كوميتەتىنىڭ مۇشەسى، سۇيدى اماندىق قورعاۋ بولىمشە باسقارماسىنىڭ باستىعى، سولتۇستىك باعىت ارمياسىنىڭ توتەنشە ۋاكىلى، جيڭحىڭ سىليڭبۋىنىڭ توتەنشە ۋاكىلى، شانشي - گانسۋ - نيڭشيا شەكارا رايونى اماندىق قورعاۋ باسقارماسى جاتتىقتىرۋ بانىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، جاي كيىمدى ساقشى اترەتىنىڭ باستىعى، لۇڭدۇڭ بولىمشە رايونى ايماقتىق كوميتەتىنىڭ مۇشەسى، اماندىق قورعاۋ بولىمشە باسقارماسىنىڭ باستىعى سياقتى مىندەتتەردى وتەدى.

  وسى ارالىقتا جاۋ ساڭبي ساتقىنداردى باتىل جانىشتاپ، كەرتارتپا كۇشتەرگە سىلەيتە سوققى بەرىپ، كوپتەگەن شەكارا وڭىرگە جاسىرىنعان تىڭشىلىق ۇيىمداردى تالقانداپ، ۇزاق ۋاقىت حالىقتى زيانداپ كەلگەن ءبىرسىپىرا باندىلاردى الاستاپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىن قورعاۋعا كورنەكتى ۇلەس قوستى.

  1940 - جىلى شانشي - گانسۋ - نيڭشيا شەكارا رايونى جاي كيىمدى ساقشى اترەتىن قۇردى، جاۋ ساڭبي اترەت باستىعى مىندەتىن وتەپ، نەگىزگى مىندەتى جاۋدىڭ تىڭشىلىق ۇيىمدارىن تابۋ بولدى. جاۋ ساڭبي سوۆەت وداعىنىڭ وقىتۋ ماتەريالدارىنان پايدالانىپ، ءىس جۇزىندىك جاعدايمەن جانە ءوزىنىڭ مول بارلاۋ قىزمەت تاجىريبەسىمەن ۇشتاستىرىپ، «مالىمەتتى قالاي توپتاۋ جانە جەتكىزۋ كەرەك»، «بارلاۋ جانە قارسى بارلاۋ» سياقتى نەگىزدىك وقۋ ماتەريالدارىن قۇراستىردى، نازاريا مەن امالياتتى ۇشتاستىرىپ، جاي كيىمدى ساقشى اترەتى مۇشەلەرىن باۋلىپ، وسى قوسىندى تەز ارادا جەتىلدىردى.

  ازاتتىق سوعىسى كەزىندە، جاۋ ساڭبي شانشي - گانسۋ - نيڭشيا شەكارا رايونى اماندىق قورعاۋ باسقارماسىنىڭ ورىنباسار باستىعى، باتىس سولتۇستىك بيۋروسى باقىلاۋ - تەكسەرۋ كوميتەتىنىڭ مۇشەسى مىندەتتەرىن اتقارىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتى ءۇشىن جاۋدىڭ تالاي ءىس - ارەكەتتەرىن بارلاپ انىقتايدى.

  1949 - جىلى 2 - ايدا جاۋ ساڭبي ارميامەن بىرگە بەيپيڭگە كىرىپ، بەيپيڭ قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى قوعام اماندىعى باسقارماسىنىڭ باستىعى مىندەتى وتەيدى. 5 - ايدا نانجيڭ قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى مىندەتىن وتەپ، ءبىر توپ جاسىرىن كەرى توڭكەرىستىك دەلولاردى اشكەرەلەپ، جاڭادان دۇنيەگە كەلگەن حالىق اكىمياتىن قورعايدى.

  جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاننان كەيىن، جاۋ ساڭبي 2 - دالالىق سوعىس ارمياسىمەن بىرگە باتىس وڭتۇستىككە شەرۋ تارتىپ، باتىس وڭتۇستىك اسكەري - ساياسي كوميتەتى قوعام حاۋىپسىزدىگى ءبولىمىنىڭ ورىنباسار باستىعى، باتىس وڭتۇستىك اكىمشىلىك كوميتەتى قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى مىندەتىن وتەيدى. 1954 - جىلى ۇلكەن رايون كۇشىنەن قالدىرىلعاننان كەيىن، جاۋ ساڭبي سىچۋان ولكەلىك قوعام حاۋىپسىزدىگى مەڭگەرمەسىنىڭ باستىعى، سىچۋان ولكەلىك پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى ورىنباسار ولكە باستىعى سياقتى مىندەتتەردى وتەيدى.

  ”مادەنيەت زور توڭكەرىسى“ كەزىندە جاۋ ساڭبي اۋىر زيانكەستىككە ۇشىرايدى. 1974 - جىلى ول قىزمەت ورنىنا قايتىپ بارىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى سىچۋان ولكەلىك ساياسي - زاڭ پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، سىچۋان ولكەلىك پارتكومى شۋجيچۋىنىڭ شۋجيى، سىچۋان ولكەلىك پارتكومنىڭ ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى شۋجيى مىندەتتەرىن وتەيدى.

  1977 - جىلى جاۋ ساڭبي قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگىنىڭ مينيسترى، پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، ورتالىق ساياسي - زاڭ كوميتەتىنىڭ مۇشەسى، جۇڭگو حالىق قارۋلى ساقشى اسكەري ءبولىمىنىڭ جىڭۋيى، ورتالىق حاۋىپسىزدىك باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى بولىپ اۋىستىرىلىپ تاعايىندالادى. وسى ارالىقتا ول ورتالىقتىڭ ورنالاستىرۋى بويىنشا، بۇكىل مەملەكەتتەگى قوعام حاۋىپسىزدىگى ورگاندارىنىڭ بىلىقپالىقتى وڭاۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، ناقاق، جالعان، قاتە دەلولاردى اقتاپ، پارتيانىڭ كادرلار ساياساتىن تياناقتاندىرىپ، قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگىنىڭ ءار دارەجەلى باسشىلىق القاسىن قايتادان ۇيىمداستىرىپ قۇرىپ، قارۋلى ساقشى اسكەري ءبولىمىن ۇيىمداستىرىپ قۇرىپ، قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكتەپتەرىن قالپىنا كەلتىرىپ، قوعام حاۋىپسىزدىگى ورگاندارىنىڭ ۇيىمدىق قۇرىلىسى مەن كاسىپتىك قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، قوعام اماندىعى ءتارتىبىن بار كۇشپەن رەتكە سالىپ، اۋىر قىلمىستىق ىستەر قىلمىستىلارىنىڭ ءبۇلدىرۋ ارەكەتتەرىنە پارمەندى سوققى بەرىپ، بۇكىل ەلدەگى قوعام حاۋىپسىزدىگى قوسىندارىنىڭ قوعام حاۋىپسىزدىگى قىزمەتىنىڭ كۇش سالۋ ءتۇيىنىن ويىستىرۋدى باتىلدىقپەن اتقارۋىنا باسشىلىق ەتىپ، قوعام حاۋىپسىزدىگى قىزمەتىنىڭ جاڭا جاعدايىن اشتى.

  1993 - جىلى 5 - ايدىڭ 11 - كۇنى جاۋ ساڭبي 77 جاسىندا بەيجيڭدە قايتىس بولدى.

  قازىر جاۋ ساڭبيدىڭ ەجەلگى تۇراعىن جەرگىلىكتى ورىن جوندەپ قالپىنا كەلتىردى ءارى اۋدان دارەجەلى پاكتىك تاربيە بازاسى ەتىپ قۇردى. ”قانداي ورىندا بولايىن، قانداي مىندەت اتقارايىن، قاي - قاشان دا پارتيانىڭ پرينسيبىنە بويسۇنىپ ءىس بىتىرەمىن“. ”قاي - قاشان دا قاجىرلى دا قاراپايىم بولۋعا دەن قويىپ، ىسىراپشىلدىقتان ساقتانامىن“. جەر كەپەدە قويىلعان حاتتار تاريحتىڭ شاڭىن باسىپ ءوتىپ، ادامدارعا اعا بۋىن كوممۋنيستەرىنىڭ اۋەلگى ماقساتىن بايانداپ تۇر.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.