− نازاردى نەگىزگى تاقىرىپقا، نەگىزگى جەلىگە شوعىرلاندىرىپ، رەتتەۋ - تۇزەتۋدى يگەرۋ جەلىلەس حابارى
11 - ايدىڭ 13 - كۇنى تۇستەن بۇرىن باركول قازاق اۆتونوميالى اۋدانى شىرىنزى اۋىلى داچۋانۋان قىستاعى ايىنا ءبىر رەت جۇرىلەتىن ”كورشىلەر مەرەكەسى“ قيمىلىن وتكىزدى. «تۇرمىسىمىز اناعۇرلىم كورىكتى» دەگەن جەلدىرمە ۇلتتار ىنتىماعى قيمىلىندا شىققان جاڭا ادامداردى، جاڭا ىستەردى جىرلاپ، اۋىلداستاردىڭ قارسى الۋىنا يە بولدى.
شىرىنزى اۋىلىنا حانزۋ، قازاق، حۇيزۋ، موڭعۇل قاتارلى كوپ ۇلت بۇقاراسى قونىستانعان. 2 - توپتاعى ”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسى ورىستەتىلگەننەن بەرى، بۇل اۋىل نازاردى ”1+3+3“ حالىق ءۇشىن ناقتى ءىس ىستەۋگە شوعىرلاندىرىپ، ۇلتتار ىنتىماعىندا وزات ورىن قۇرۋ قيمىلىن تىڭعىلىقتى قانات جايدىرىپ، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ داڭقتى داستۇرىنە مۇراگەر بولۋدى جانە ونى ساۋلەلەندىرۋدى نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ ”نەگىزگى وقىلاتىن ساباعى“ ەتىپ، ءار ايدا ءبىر رەت وتكىزىلەتىن ”كورشىلەر مەرەكەسىن“ دانەكەر ەتىپ، كورشىلەر ارا جاراسىمدىلىقتى، ۇلتتار ىنتىماعىن جەبەدى.
ءتىلشى ءار رەتكى ”كورشىلەر مەرەكەسى“ سايىن كوپشىلىكتىڭ تۇگەلدەي قاسىنداعى ۇلتتار ىنتىماعى حيكايالارىن بولىسەتىندىگىن ۇعىستى. 49 جاستاعى موڭعۇل ازامات يىنگۋاڭ شىرىنزى اۋىلى سانشىليگۋانزى قىستاعى مالشىلىق گرۋپپاسىنىڭ باستىعى، ول ”كورشىلەر مەرەكەسى“ندە ءوزىنىڭ حانزۋ كورشىسى گو يانشيۇڭمەن بىرگە دامىپ، بىرگە بايىعان حيكاياسىن اۋىلداستارىمەن ءبولىستى.
”بۇرىن نەگىزىنەن مال باعىپ كۇن كورەتىنمىن، كوپ ۋاقىتتا ۇيدە بولمايتىنمىن، لاۋگو مەنىڭ كورشىم، ول مەنىڭ ەگىن شارۋالارىما ىرىقتىلىقپەن كومەكتەسەدى، ونىڭ كومەگىندە مەن الاڭسىز مال باعاتىنمىن“. يىنگۋاڭ جانارىندا جاس مونشاقتارى مولدىرەپ، ءوزى مەن گو يانشيۇڭ وتباسى اراسىنداعى اڭگىمەلەردى اسەرلەنە ايتا باستادى، ”ءبىز ەكى وتباسى تۋىس بولعانىمىزعا 20 جىل بولدى، تۋعان اعا - باۋىرلاردان دا جاقىن بولىپ كەتتىك!“
مۇنداي حيكايالارمەن ءبولىسۋ ادامنىڭ ءوزىن دە مەيىرگە بولەپ، باسقالاردى دا اسەرلەندىرەدى. بۇگىندەرى ”كورشىلەر مەرەكەسى“ سىندى وسى تۇعىر ارقىلى شىرىنزى اۋىلىنىڭ 1032 وتباسىنداعى ءار ۇلت بۇقاراسى ءوزارا جۇپ قۇرادى، ارالاسۋ، ىشتەسۋ، توعىسۋ بارىسىندا ءار ۇلت اراسىنداعى سۇيىسپەنشىلىك بارعان سايىن تەرەڭدەدى، بارعان سايىن قويۋلادى.
2 - توپتاعى ”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسى ورىستەتىلگەننەن بەرى، رايونىمىزدىڭ جەر - جەرى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ۇلت قىزمەتى جونىندەگى ماڭىزدى بايىمداۋلارىن جانە باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ مەملەكەتتىك ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى جونىندەگى ماداقتاۋ - سيلاۋ جينالىسىنداعى ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، ۇلتتار ىنتىماعى دانەكەرى مەن فورماسىندا جاڭالىق اشىپ، ۇلتتار ىنتىماعى تاربيەسىن جانە ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىندا وزات ورىن قۇرۋ قيمىلىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ ءىس جۇزىندىك ونىمدىلىگى ارقىلى قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ پارمەندى كۇشىن ۇيىستىردى.
شىڭگىل اۋدانى نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە بارىسىندا ۇلتتار ىنتىماعىن تەرەڭدەتۋ قىزمەتىنىڭ فورماسىندا جاڭالىق اشىپ، نازاريا ۇگىتتەۋ، وقۋ - اعارتۋعا قىزمەت وتەۋ، زاڭدىق قىزمەت وتەۋ سياقتى 7 ەرىكتىلەر قىزمەت وتەۋ اترەتىن قۇرىپ، نەگىزگى ساتىعا ىشكەرىلەي بارىپ، ءتۇرلى شوعىردىڭ تانىمدىق ورەسى مەن قاجەتىنە دالمە - ءدال تالداۋ جاساپ، فورماسى جاڭا، مازمۇنى باي نازاريا ۇيرەنۋ، تاراتۋ ۇلگىسىن ورناتىپ، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن ەگىنشى - مالشىلاردىڭ جۇرەگىنە جەتكىزدى.
نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە ورىستەتىلگەننەن بەرى، ”ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى“ قيمىلىمەن بىرلەستىرىپ، شىڭگىل اۋدانىنداعى ەرىكتىلەردىڭ قىزمەت وتەۋ اترەتى ”ءبىزدىڭ جۇڭگو ارمانىمىز، مادەنيەتتى سان مىڭداعان وتباسىلارعا جەتكىزۋ“ ادەبيەت - كوركەمونەر كونسەرتىن قويۋ، ءبىلىم جەتكىزىپ قىزمەت وتەۋ سياقتى قيمىلداردى ۇنەمىلىك ورىستەتىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى ارالتوبە قالاشىعىنا، ارال قالاشىعىنا بارىپ ادەبيەت - كوركەمونەر كونسەرتتەرىن قويىپ، پارتيانىڭ ۇلت ساياساتىن كەڭىنەن ۇگىتتەپ، ۇلتتار ىنتىماعى ۇستانىمىن ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالاتتى.
شىڭگىل اۋدانى ارال قالاشىعى قۋىرسىن قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ءۋاپيلا بىلاي دەدى: ”اۋداندا قۇرىلعان ەرىكتىلەردىڭ قىزمەت وتەۋ اترەتى ەرەكشە جاقسى، ءبىز ۇيدەن شىقپاي - اق تاماشا كونسەرتتەردى كورە الامىز ءارى بىزگە ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ۇعىندىردى“.
(ءتىلشى جاڭ يۇنمەي، ەرىكتى تىلشىلەر چىن ليۋىن، ياڭ شوۋميڭ، ۋاڭ جياۋشۋە جازعان)
