− اۋىر كەدەي اۋداننىڭ ءبىرىنشى شەبىنەن كەلگەن تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ①
راۋاپ ءۇنى كوتەرىلسىن، توڭىرەكتىڭ ءتورت بۇرىشىنداعىلار جينالسىن! 10 - ايدىڭ 29 - كۇنى كونەءشار اۋدانى وعۇساق قالاشىعى تومەنگى وعۇساق قىستاعىنداعى قولونەرشى مامۇتجان راحمان ساياحاتشىلارعا راۋاپ شالىپ بەردى ءارى گۋاڭجوۋلىق ساياحاتشىمەن بىرگە سۋرەتكە ءتۇستى. لي جىننان سىزعان
رەداكتوردان:
كەزەكتە، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شەشۋشى شايقاستىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە جەتۋ كەزەڭىنە ءوتتى، تۇتاس شينجياڭداعى، اسىرەسە، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ 4 ايماق − وبلىسىنداعى كادر - جۇرتشىلىق ۇلكەن سىناۋعا ءدوپ كەلۋمەن بىرگە، تەكسەرۋدى دە قارسى الادى. جوبا بويىنشا، بيىل وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ 4 ايماق − وبلىسىندا 12 اۋدان، قالا كەدەيلىكتەن ارىلىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ ەڭ سوڭعى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋگە بەرىك نەگىز قالايدى. وسىنداي شەشۋشى ساتتە، گازەتىمىز جالپىلىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ تىلشىلەرىنەن ۇيىمداسقان 4 تەكسەرۋ - زەرتتەۋ گرۋپپاسىن 12 اۋدانعا، قالاعا بارىپ، تۇيىندە تۇرىپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋگە تاڭداپ جىبەرىپ، ناقتى تياناقتانعان ءجۇرۋ قابىلەتىن، كورۋ قابىلەتىن، ويلاۋ قابىلەتىن جانە جازۋ قابىلەتىن شىڭداۋ ارقىلى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدىڭ جاندى دا جاڭا حيكايالارىن بايانداپ، جەر - جەردىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ - وركەندەتۋدەگى قىزمەت جەتىستىكتەرىن، جارقىن تۇيىندەرىن جانە تاجىريبە ىزدەنىستەرىن تۇتاس تۇلعالىق ۇلگىدە كورسەتەدى. بۇگىننەن باستاپ، گازەتىمىز ”باس شۋجيگە مالىمەت، كەدەيلىكتەن ارىلتۋعا سەنىمىمىز كامىل“ ارناۋلى ايدارىن جانە ارناۋلى بەتىن شىعارادى، نازار اۋدارۋلارىڭىزدى ءۇمىت ەتەمىز.
شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى تىلشىلەرى باي جىيۇي، جاۋ چۇنحۋا، حى ليڭ، ازات ءيۇسۇپجان، لۇي يحان، تاۋ جىحاۋ
ەگەر تاياۋ جىلداردان بەرگى شينجياڭنىڭ دامۋداعى جارقىن تۇيىندەرىن قورىتىندىلاساق، وندا ساياحات، ءسوز جوق، كىندىك ءسوز بولادى. ورنىقتىلىق پايداسىنىڭ ۇزدىكسىز جارىققا شىعۋىنا جانە ساياحات ارقىلى شينجياڭدى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىنىڭ جاپپاي اتقارىلۋىنا ىلەسە، شينجياڭنىڭ ساياحات كاسىبى بۇرىندى - سوڭدى بولماعان دامۋ ورايىن قارسى الدى، سونىمەن بىرگە، تاريحتاعى ەڭ تاماشا دامۋ اۋقىمى دا جارىققا شىقتى.
ىشكەرىلەي ويلاستىرعاندا، ساياحات − قىزمەت وتەۋ كاسىبىنىڭ ءبىر ءتۇرلى فورماسى بولعانىمەن، 1 -، 2 -، 3 - كاسىپتەردى جالپى تۇلعالىق جەتەكتەپ، دامۋدىڭ بىرىككەن كۇشىن قالىپتاستىرا الادى. اسىرەسە، ساياحات پەن كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ءوزارا ۇشتاستىرىلعان كەزدە كەرەمەت حيميالىق اسەر تۋدىرادى، ادام وزگەرمەگەنىمەن، اۋىل - قىستاق وزگەرمەگەنىمەن، دامۋ جاڭا ورىسكە ءوتتى.
كونەءشار اۋدانى سىندى ساياحات بايلىعى مول دا شوعىرلى بولماعان وسى وڭىردە ۇكىمەت، قوعام جانە بۇقارا سىندى ءتۇرلى كۇشتەر كەڭىنەن ويلانىپ - تولعانىپ، تاباندىلىقتان جازباي، ادامدى اسەرلەندىرەتىن، ادامدى ەكپىندەي ىلگەرىلەۋگە جەبەيتىن كەدەيلىكتەن ارىلتۋ حيكاياسىن جازۋدا.
■ اناعۇرلىم كەڭ كىرىس ارناسى
قوڭىر كۇزدە اق تەرەكتىڭ تۇسكەن جاپىراعى الۋان تۇسكە بولەنىپ، گەز وزەنىنىڭ سۋى دامىلسىز اعىپ، جاعاداعى اعاش شارباقتار قىزىل تۇسكە، سارى تۇسكە جانە جاسىل تۇسكە بويالدى، بۇرالاڭداي اققان وزەن سۋىن بويلاي جۇرە بەرسەڭىز، كونەءشار اۋدانى تاشىمىلىق اۋىلى اياقسەرىقاتا قىستاعىنىڭ سۋ تيىرمەنىنە جەتەسىز.
150 جىلدىق تاريحى بار، بۇگىنگى تاڭدا قىستاقتاعى بەلگى سيپاتتى قۇرىلىسقا اينالعان وسى سۋ تيىرمەننىڭ 2 جىلدىڭ الدىنداعى كورىنىسى مۇلدە باسقاشا بولاتىن. ”ۇن تارتقىزاتىن ادام بولماعاندىقتان، ءبىز اقشا تابا المادىق؛ قۇرىلعىلاردى جاقسارتاتىن اقشا بولماعاندىقتان، تيىرمەن بارعان سايىن ەسكىرىپ كەتتى“، - دەدى سۋ تيىرمەننىڭ 3 - ۇرپاق يەسى زۇنۇن رۋ وتكەندى ەسكە الا.
”100 جىلدىق تيىرمەن، تيىرمەننەن تارتىلعانى سۇيىسپەنشىلىك، ماركا جاراتا الساق بولعانى، ساياحات ارقىلى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدىڭ ماڭىزدى دانەكەرى بولىپ تابىلادى“. جۇڭگو اۋىل شارۋاشىلىق بانكەسى شينجياڭ بولىمشە بانكەسىنىڭ اياقسەرىقاتا قىستاعىندا تۇراتىن ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى، ءبىرىنشى شۋجي باي شۋەيۋاننىڭ سايكەستىرۋىندە، اۋەلگى ورنىنان قايتا سالىنعان سۋ تيىرمەن كونە قالپىنان جازباي، ءداستۇرلى ءوندىرىس ءتاسىلىن ساقتاۋمەن بىرگە، قۇرىلىس جوبالاۋ جاعىندا دا اناعۇرلىم ايقىن ۇلتتىق ەرەكشەلىككە يە بولدى.
بۇگىنگى تاڭدا، ىلگەرىدەگى اۋىر كەدەي قىستاق بارعان سايىن دۋماندى بولا ءتۇستى. جان - جاقتان كەلگەن بۇقارا بوس ۋاقىتتارىندا سۋ تيىرمەندى كورىپ، تيىرمەننىڭ قۇرىلىس ەرەكشەلىگىن تاماشالايدى، ونان كەيىن جول - جونەكەي بىرنەشە قالتا ۇن ساتىپ الادى. ”قىزمەت اترەتى ارنايى ماعان كومەكتەسىپ 2 كيلوگرامدىق ۇن قالتا جوبالاپ بەردى، سونداي - اق وعان مەنىڭ باس سۋرەتىمدى باستى، مەن اۋەلى قىستاقتاعى ’جۇلدىز‘عا اينالاتىن بولدىم“، - دەدى زۇنۇن كۇلە سويلەپ.
تاعى دا اۋەلگى ءونىم، تاعى دا اۋەلگى ءدام، الايدا الىستان ات تەرلەتىپ كەلگەن ساياحاتشىلار سەبەپتى ۇقساماعان قۇن جاراتىلدى. قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىن ارتتىرۋ ارناسى ساياحاتشىلار سانىنىڭ ۇزدىكسىز ارتۋىنا ىلەسە، كۇن سايىن كەڭەيىپ كەلەدى.
10 - ايدىڭ 29 - كۇنى تۇستەن بۇرىن كونەءشار اۋدانى وعۇساق قالاشىعى تومەنگى وعۇساق قىستاعىنىڭ قولونەرشىسى راحمان ابدۇللانىڭ قولونەر شەبەرحاناسى گۋاڭجوۋدان كەلگەن 20 نەشە ساياحاتشىمەن لىق تولدى. راحماننىڭ ۇلى مامۇتجان راحمان ويناقى راۋاپ شەرتتى، ساياحات جەتەكشىسى كورمە زالىندا كوزدىڭ جاۋىن الاتىن مۋزيكا اسپاپتارىن تانىستىردى. ۇلكەندى - كىشىلى مۋزيكا اسپاپتارى اراسىنان شاعىن ۇيعۇر دابى ساياحاتشىلاردىڭ نازارىن اۋداردى، بىردەمدە - اق بىرنەشە داپ ساتىلىپ ۇلگىردى.
قولونەر شەبەرحاناسىنان شىققاننان كەيىن، ساياحاتشىلار قىستاق تۇرعىنى راحمانجان تۇرسۇننىڭ ۇيىنە كەلىپ، جەرگىلىكتى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىسىن سەزىندى. ايەل وتاعاسى تۇتگۇل تۇرسۇن جاڭا دا ءدامى ءتىل ۇيىرەتىن قاۋىن، ءجۇزىم جانە نانمەن الىستان كەلگەن قوناقتاردى كۇتتى. ال اۋلاداعى كەپتىرىلگەن شىلان وسىندا تۇرعانداردىڭ نازار تۇيىنىنە اينالدى، ءدامىن تاتىپ كورگەننەن كەيىن، ساياحاتشىلار سول ورىندا تاپسىرىس بەردى.
مەيلى ەگىن ەگۋ، ۇن تارتۋ، الدە مۋزيكا اسپابىن جاساۋ بولسىن، بارلىعىنىڭ ءورىسى كەڭەيە ءتۇستى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس وربيتاسى بۇرىنعىداي بولعانىمەن، ساياحاتتىڭ دەم بەرۋىندە، ولاردىڭ تالاي جىلعى ەڭبەگى اناعۇرلىم كوپ قارىمجىعا يە بولدى. ال باسقا تۇرعىدان كوز جىبەرگەندە، ساياحاتشىلار ەڭ جەرگىلىكتى ونىمدەردەن جانە ەڭ ەرەكشەلىككە يە قىزمەت وتەۋدەن يگىلىكتەندى، ساياحات كاسىپورىندارى دا اناعۇرلىم كوپ كىرىسكە يە بولدى، جەرگىلىكتى ورىن دا اناعۇرلىم كوپ دامۋ ناقتى قۋاتىن توپتادى، كوپ جاقتىڭ توعىسۋىندا، ساياحات ارقىلى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدىڭ كوپ بولىپ يگىلىككە كەنەلۋ جاعدايى جارىققا شىقتى.
■ اناعۇرلىم كوپ كاسىپ سالاۋاتى
كەدەي وڭىرلەردەگى بۇقارا جونىنەن العاندا، ۇزاق ۋاقىتتان بەرى كەلە جاتقان مەحانيكالى قايتالانبالى ەڭبەك ولاردىڭ وزدەرى قانىق بىلەتىن سالاسىندا كەدەيلىكتەن ارىلىپ اۋقاتتانۋ جولىن قاراستىرۋىنا ەرەكشە قيىنشىلىق تۋدىردى. الايدا ساياحاتتىڭ ولارعا اناعۇرلىم تەرەڭ ىقپال جەتكىزگەنى كاسىپ جانە سالاۋات وزگەرىسى بولماق.
10 - ايدىڭ 29 - كۇنى تۇستە تومەنگى ۇعۇساق قىستاعى يەزىحاي ۇلتتىق سالت - سانا، عۇرىپ - ادەت ساياباق اسپاز مامەتسالي ابدۇرەيىم ساياحاتشىلارعا لاڭمان ىستەپ جاتتى. بيىل 7 - ايدا كونەءشار اۋدانىنىڭ كاسىپتىك تولىق ورتا مەكتەبىنەن وقۋ تاۋىسقان ول قىزمەتكە قابىلداۋعا قاتىناسۋ ارقىلى سالت - سانا باقشاسىنا كەلدى، بۇگىنگى تاڭدا ول ايىنا 3500 يۋان ەڭبەكاقى الادى.
ۇيىندە 6 ادام بار مامەتسالي تۋعاننان بەرى 19 جىلدا وتباسىنداعىلاردىڭ جاپالى قۇلشىنىسىن جانە ونىڭ ءماز ەمەس قارىمجىسىن كورىپ ءوستى. سوندىقتان مەكتەپكە ءتۇسىپ وقىعاننان باستاپ ول اكەسىنىڭ ءومىر جولىن قايتالاماۋعا بەكىدى. جۇمىسقا تۇرعاننان كەيىن، ءۇيىنىڭ قامىن ويلايتىن جىگىت وزىنە ايىنا نەشە ءجۇز يۋان تۇرمىستىق قاراجات قانا قالدىرىپ، قالعان اقشاسىن تۇگەلىمەن ۇيىندەگىلەرگە بەرەتىن بولدى. ول تىلشىگە قازىر ءۇيىنىڭ مۇلدەم جاڭارىپ، تۇرمىس شارت - جاعدايلارىنىڭ بۇرىنعىدان كوپ جاقسارعانىن ايتتى. ”قوجايىن اۋەلى ماعان كەيىن ساياحاتشىلار كوبەيگەندە سيلىق اقشا بەرەمىن دەيدى، سوندىقتان مەن جۇمىسقا ەرەكشە ىقىلاستىمىن“، - دەيدى مامەتسالي ۇيالا كۇلىپ.
اسپازعا ءبىرشاما كۇشتى كاسىپتىك شارت قويىلاتىندىقتان، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ءبىر تالايى مامەتساليدىڭ ايىنا الاتىن 3500 يۋان ەڭبەكاقىسىنا تەك قىزىعا قارايدى، ەسەسىنە يەزىحاي ۇلتتىق سالت - سانا، عۇرىپ - ادەت ساياباعىنان ونشا الىس ەمەس جەردەگى كايشينيۋان شارۋالار شاتتىعى ساياجايى كەدەي بۇقاراعا اناعۇرلىم كوپ جۇمىستانۋ ورايىن ۇسىنىپ وتىر.
كۇتۋشى اينۇر ياقۇپ بيىل 27 جاستا، كايشينيۋانعا كەلۋدىڭ الدىندا ول ءار كۇنى وت باسى، وشاق قاسىنان ۇزامايتىن. ەگىس جۇمىسىنىڭ قاربالاس كەزىندە ۇيدەگىلەردىڭ ءبارى اتىزعا بارىپ قانشاما شارشاپ ەڭبەك ەتسە دە، تابىستارىنىڭ ماردىمى از ەدى. بيىل 6 - ايدا بەلىن بەكەم بۋعان ول كۇيەۋىمەن اقىلداسىپ، ۇيىندەگى جەردىڭ ءبارىن اينالىمعا سالىپ سەلبەستىك كووپەراتيۆىنە بەرىپ، كايشينيۋانعا كەلىپ جۇمىس ىستەيدى.
10 - ايدىڭ 29 - كۇنى تۇستەن بۇرىن اينۇر ساياجايدىڭ ءىشى - سىرتىن تاپ - تۇيناقتاي تازالاپ بولعان سوڭ، اسحاناعا باس قويىپ قۋىرماشتار دايىنداي باستادى. ”بۇل جۇمىستار مەنىڭ ۇيىمدە ىستەپ جۇرگەن جۇمىستارداي كادىمگى ىستەر، ەسەسىنە بۇدان اقشا تاۋىپ، تۇرمىسىم نەداۋىر وڭالىپ قالدى. قازىر ايىنا ايلىق الامىن، ساياجاي دا ۇيگە وتە جاقىن، جۇمىس سايابىر كەزدە ارا كىدىك ۋاقىت تاۋىپ ۇيگە قايتىپ ۇلكەندەر مەن بالالاردىڭ تاماعىن جاساي قويامىن“، - دەيدى اينۇر.
اينۇر ايتقانداي، ەڭبەكتىڭ مازمۇنى وزگەرمەگەنىمەن، كاسىپتە كىم بولۋى مەن تابىس - تاپاۋات جاعدايىندا ساياحات كاسىبىنىڭ دامۋىنا سايكەس وراسان زور وزگەرىس بولدى.
بۇدان سىرت، ساياحات كاسىبىنىڭ ايشىقتالا دامۋىنىڭ ۇزدىكسىز ىلگەرىلەۋىنە مەڭزەس، سالاداعى تارامدالعان كاسىپ تۇرلەرى دە مولايىپ كەلەدى. ايتالىق، تومەنگى وعۇساق قىستاعىنىڭ ءبىر وزىندە كاسىبي مۋزيكا اسپاپتارىن جاساۋشى، كورىنىس اۋماعىنىڭ ءتۇسىندىرۋشىسى سياقتىلار بار. بۇرىن اۋىل - قىستاقتا ىلۋدە ءبىر كەزدەسەتىن وسى كاسىپتەر ساياحات كاسىبىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋى ءۇشىن اناعۇرلىم كوپ دەمەۋشى كۇش ۇستەپ، بۇقارانىڭ كەدەيلىكتەن ارىلۋىنىڭ، بايۋ جولىنا ءتۇسۋىنىڭ ماڭىزدى تاسىلىنە اينالۋدا.
■ اناعۇرلىم كوركەم اۋىل - قىستاق كەلبەتى
جاي تانىم بويىنشا، ساياحات بايلىعى ساياحات كاسىبىن دامىتۋدىڭ نەگىزى سانالادى، ايتپەسە ەكسكۋرسيالاۋ، اسەر الۋ ءۇشىن تارتىمدىلىعى جوق جەرگە ەشكىم كەلمەيدى. ءبىراق كونەءشار اۋدانىندا ساياحات بايلىعى سالىستىرمالى تۇردە تاپشى، ساياحات نەگىزدىك قۇرىلعىلارى كەمەلسىز بولسا دا، جۇرت بارىن سالىپ شارت - جاعداي جاساپ، قورشاعان ورتانى جاقسارتىپ، جوعارى مەن تومەن ءبىر نيەتتە بولا وتىرىپ ساياحات ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ جولىن ىركىلىسسىزدەندىرۋدى ماقسات ەتۋدە.
10 - ايدىڭ 29 - كۇنى كەشقۇرىم يەزىحاي ۇلتتىق سالت - سانا، عۇرىپ - ادەت ساياباعىنا ساياحاتشىلار تولاسسىز كەلە باستادى. كەيبىرەۋى التىباقان تەپسە، كەيبىرى سولقىلداق كوپىردى قىزىقتاپ ءجۇر، تاعى بىرەۋلەر وزدەرى ىستىككە ەت تۇيرەپ كاۋاپ قاقتاپ ءماز، دىر - دۋمان قاراڭعى تۇسكەنشە جالعاستى. كەشكى ساعات 8دە مىڭداعان LED شامدار ءبىر ساتتە جانىپ، تۇتاس ساياباقتى دۋمانعا بولەدى.
كەش كۇزدىڭ تۇنگى تەمپەراتۋراسى تومەندەۋ بولعانىمەن، بالالار مەن ۇلكەندەردىڭ بارلىعى قالاعان جەرىندە قۋانا - قۋانا سۋرەتكە ءتۇسىپ ەستەلىك قالدىرىپ جاتتى. قاشقار قالاسىنان كەلگەن ساياحاتشى لي چاڭ بىلاي دەدى: ساياباققا العاش كەلىپ ساياحاتتاۋىم ەدى، قىستاقتا وسىنشاما كوركەم شىراق سالتاناتى بولادى دەپ ويلاماعان ەكەم.
بيىلدان بەرى، 86 مۋ اۋماقتى يەلەپ جاتقان يەزىحاي ۇلتتىق سالت - سانا، عۇرىپ - ادەت ساياباعى 30 مىڭ ادامنان (رەت) ارتىق ساياحاتشى قابىلداپتى، 10 - ايدىڭ 18 - كۇنى باستالعان شىراق سالتاناتى اپتا سوڭىنداعى ءار كەشتە 300 − 400 ادامدى ەكسكۋرسيالاۋعا باۋرادى. ”ءبىز ساياحات ورىندارىمەن سويلەسىپ جاتىرمىز، بۇل جەردى ۇدايىلىق ساياحات لەنياسىنىڭ قۇرامداس بولىگىنە اينالدىرماق ويىمىز بار“، - دەيدى ساياباقتىڭ باسقارۋشىسى فاڭ جيە.
ۇلى تابيعاتتىڭ بەرگەنى از بولسا، ونىڭ ورنىن ادامنىڭ قۇلشىنىسىمەن تولىقتاۋعا بولادى. بۇقاراعا ەڭ جاقىن اۋىل - قىستاق، قوعامدىق كاپيتالدىڭ ءدامى جەرگىلىكتى جۇرتشىلىقتىڭ تۇرمىسىنا قىزىق قوسىپ، اناعۇرلىم كوپ ادامدى كەدەيلىكتەن ارىلۋعا، بايۋ جولىنا تۇسۋگە جەتەكتەدى. ءتىپتى دە نەگىزگى دەڭگەيدەن الىپ قاراساق، ساياحاتتىڭ اۋىل - قىستاق قۇرىلىسى ءۇشىن جەتكىلىكتى دەمەۋشى كۇش ازىرلەگەنىن بايقايمىز.
10 - ايدىڭ 30 - كۇنى تاڭەرتەڭ ەرتە كونەءشار اۋدانى توققۇزاق قالاشىق پارتكومىنىڭ مۇشەسى، اياقمەنگەن قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى تيان يشيۋ قىستاقتاعى ءجۇزىم دالىزىنە كەلدى. 200 مەترلىك ۇزىن دالىزگە مۋدان قالامشاسى تولتىرىلا ءۇيىلىپتى، بۇلار بۇگىننەن باستاپ ءدالىزدىڭ ەكى جاعىنداعى 30 نەشە مۋ جەرگە ەگىلمەك. قىستاقتاعى 8 وتباسىنىڭ ارتقى اۋلاسىنداعى بوس جەردەن تەگىستەلىپ شىعارىلعان بۇل اۋماق كەلەر جىلى اياقمەنگەن قىستاعىنىڭ سەيىل - سەرۋەن ورنىنا اينالماق.
”قىستاعىمىزدىڭ ەڭ ۇلكەن ەرەكشەلىگى − قىزىل ساياحات، باس شۋجي شي جينپيڭ قىستاعىمىزعا كەلىپ قىزمەت تەكسەرگەن ابزالدىلىققا سۇيەنىپ، ءبىز وتانشىلدىق تاربيە جانە ساياحاتتى دامىتۋ جاعىندا جەتكىلىكتى جۇمىستار تىندىرماقپىز“. تيان يشيۋدىڭ ايتۋىنشا، قىستاق ساياحاتتى دامىتۋ وي جەلىسىن بەلگىلەگەن سوڭ، قىستاق كەلبەتىندە وراسان زور وزگەرىس بولعان. ”بيىل جىل باسىنان بەرى، ءبىز 2.5 كيلومەتر جولدى جاڭادان جاساپ، 164 جول شامىن، 120 قوقسىق شەلەگىن ورناتتىق“.
قازىر اياقمەنگەن قىستاعىنا بارساڭىز، جولدىڭ ەكى جاعىنان ۇلتتىق ەرەكشەلىككە باي ۇيلەردىڭ ەرەكشە كوز تارتىپ تۇرعانىن، شارۋالار ۇيىندە كاننا گۇلىنىڭ قۇلپىرا اشىلعانىن كورەسىز. تەك بۇلار عانا ەمەس، ساياحاتتىق تۇتىنۋدىڭ قاجەتىنە ۇيلەسۋ ءۇشىن، قىستاقتاعى كۇرە جولدىڭ ەكى جاعىنداعى دۇكەندەر دە 2 جىلدىڭ الدىنداعى ءتورت - بەسەۋدەن كوبەيىپ قازىر 60تان اسقان. ”قازىر ساياحات قۇرىلعىلارىمىز ءالى دە كەمەلدى ەمەس، كەلەر جىلى كەلسەڭىز، بىزدە ساياحات دارەتحاناسى، ساياحات ساۋدا دۇكەنى، شاعىن كەشكى بازار جانە جەكە حالىقتىق تۇسەلحانا تولىق دايىن بولادى، ول كەزدە اياقمەنگەن قىستاعى شىت جاڭا بولىپ شىعا كەلەدى“، - دەيدى تيان يشيۋ نىق سەنىممەن.
■ اناعۇرلىم جوعارى دامۋ ارمانى
پارتيا 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءتورتىنشى جالپى ماجىلىسىندە كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە باتىل قول جەتكىزىپ، سالىستىرمالى كەدەيلىكتى شەشەتىن ۇزاق ۋاقىتتىق ءونىمدى مەحانيزمىن ورناتۋ كەرەك دەپ العا قويىلدى. كونەءشار اۋدانى كەدەيلىك قالپاعىن الىپ تاستاۋ نىساناسىنا تاياعان سايىن، بۇكىل اۋداننىڭ جوعارى - تومەنىندە ساياحات ارقىلى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدى ارقاۋ ەتكەن وي تولعانىسى دا بىرتىندەپ قالىپتاستى.
”قالالىقتارعا اۋىل - قىستاقتى ءتىپتى كوپ، ءتىپتى جاقسى سەزىندىرىپ، ولاردى قاي - قاشاندا كەلۋىنە، قۋانا كەلۋىنە مۇمكىندىك جاساۋمەن بىرگە، تاعى دا كەلۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك“، - دەدى تومەنگى وعۇساق قىستاعىنىڭ پارتيا ياچەيكا شۋجيى ۋي باڭجۇڭ.
ۋي باڭجۇڭنىڭ جەتەكشىلىگىندە، قىستاقتاعى 40 مۋ جەر 400 ۇلەسكە ءبولىنىپ، ءار فىن جەردى قالالىقتاردىڭ ەگۋىنە جالعا بەردى. ەگىس قاربالاستىعى مەزگىلى جەتكەندە، اپتا سوڭىندا كوپتەگەن ”قالالىق ەگىنشىلەر“ اۆتوكولىكپەن كەلىپ جەر ەگىپ، دەم الىپ، سەيىل - سەرۋەن قۇرادى. ”جەردەن پايدالانۋ اقىسى، كۇندەلىكتى رەتتەۋ اقىسى سياقتىلارعا سۇيەنىپ، ءبىر فىن جەردىڭ ەكونوميكالىق ءونىمى 1000 يۋانعا جەتەدى، 80گە جۋىق كەدەي وتباسى وسىدان پايدا بولىسەدى“، - دەدى ۋي باڭجۇڭ.
تومەنگى وعۇساق قىستاعىنىڭ ”قالالىق ەگىنشىلەر“ نىسانى ساياحات پەن اۋىل - قىستاق تۇرمىسىن ىشكەرىلەي توعىستىرۋداعى ءبىر ءتۇرلى ىزدەنىسى. وسى بارىستا ساياحاتشىلاردىڭ ات سالىسۋى اناعۇرلىم جوعارى، سەزىنۋى اناعۇرلىم جاقسى بولىپ، تابيعي تۇردە ءتىپتى كوپ ەكونوميكالىق ونىمدىلىك اكەلدى.
كىرىستىڭ ارتۋى الا كەلگەن تىكەلەي ىقپالدان تىس، ساياحات كاسىبىنىڭ دامۋى دا اۋىل - قىستاق بۇقاراسىنا سىرتقى دۇنيەمەن تانىساتىن تەرەزە اشىپ بەردى. كەزىندەگى الاقانداي جەر ەندىگارى بىردەن - ءبىر تۇرمىس قاينارى بولمادى، ادامداردىڭ وزگەرىسى كەدەيلىكتەن ارىلتۋ بارىسىنداعى ەڭ زور وزگەرىس سانالدى.
مامەتسالي ءوزىنىڭ اسپاز بولۋدى توتەنشە ۇناتاتىندىعىن، قولى بوساعان كەزدەرىندە توڭىرەكتىڭ ءتورت بۇرىشىنان كەلگەن ساياحاتشىلارمەن اڭگىمەلەسىپ، وي ءورىسىنىڭ كەڭەيىپ، ءوزىنىڭ مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ دەڭگەيىنىڭ دە بارعان سايىن جوعارىلاعاندىعىن ايتتى؛
اينۇر قىستاقتاعى كوپتەگەن ايەلدەردىڭ ۇيىنەن شىعىپ زاۆودتارعا بارىپ جۇمىس ىستەپ، رۋحاني بەت - بەينەسىندە زور وزگەرىس بولعاندىعىن، ءوزىنىڭ دە سەنىمدى، سۇلۋ كاسىپتىك ايەل بولۋدى ارماندايتىندىعىن ايتتى؛
كوپتەگەن ادام ساياحاتتى دامىتۋ ارقىلى وزدەرىنىڭ تۇرمىستارىندا اناعۇرلىم كوپ مۇمكىندىك تۋىلعاندىعىن، تالعام ەركىندىگى وزدەرىنە ەڭ زور ەركىندىك سيلاعاندىعىن ايتتى؛
......
”قىستاق ساياحاتتى باستاپ دامىتقان كەزدە، ءىشىنارا كۇدىكتى اۋەندەردى دە قوزعاعان بولاتىن“، - دەدى تيان يشيۋ، كەيبىر قىستاق تۇرعىندارى قىستاققا كوپ بەيتانىس ادامنىڭ كەلۋىن ءۇمىت ەتپەدى، كەي قىستاق تۇرعىندارى ساياحاتتان كىرىس كىرە قويمايدى دەپ ويلادى، ءبىراق نىسانداردىڭ ءبىر - بىرلەپ تياناقتانۋىنا ىلەسە، سونداي - اق قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ جانە قىستاق ”ەكى كوميتەتى“نىڭ جەتەكشىلىك ەتۋ قىزمەتىنىڭ ۇزدىكسىز كۇشەيۋىنە ىلەسە، كوپشىلىكتىڭ قىزعىندىلىعى بارعان سايىن ارتتى.
”قازىر مەيلى ۇدايىلاندىرىپ ۇيىمداستىرعان مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ باۋلۋى بولسىن، الدە اسپازدىق شەبەرلىك، جول - جورانى جۇيەگە ءتۇسىرۋ باۋلۋى بولسىن، كوپشىلىكتىڭ قاتىناسۋ دەڭگەيى توتەنشە جوعارى بولدى“، - دەدى تيان يشيۋ، بارلىق ادام ساياحات جەتەكشىسى، ءاربىر وتباسى ساياحات جالپىلاستىرۋ، تانىستىرۋ ءتۇيىنى بولا الاتىن راي قالىپتاسىپ ۇلگىردى، مىنە وسى بولاشاقتاعى دامۋ جونىندەگى ەڭ زور سەنىم قاينارىمىز.
ۇكىمەت جاقتىڭ ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، 2019 - جىلى 9 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن، كونەءشار اۋدانى ساياحاتشىدان جيىنى 402 مىڭ 100 ادام - رەت قابىلداپ، سايكەس مەزگىلدەگىمەن سالىستىرعاندا ％43.8 ارتقان، ساياحات كىرىسى 83 ميلليون 880 مىڭ يۋانعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىمەن سالىستىرعاندا ％67.3 ارتقان.
ساياحات ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدىڭ جولىن باسىپ كەلەمىز، ءالى دە باسا بەرەمىز.
