316 مىڭ 300 تۇرعىننىڭ قىستان شىعۋىن ”تازا“ جىلۋمەن قامتاماسىز ەتتى
ءتىلشى ليۋ شياڭ 11 - ايدىڭ 19 - كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. ”بۇرىن قىستان شىعۋ ءۇشىن وتىن تەرىپ، كومىر جاعىپ جىلىناتىنبىز. قازىر تۇتاس شاعىن اۋماقتىڭ ءبارى ەدەن ارقىلى جىليدى، قالامەن ۇقساس، وتە جىلى!“ - دەدى 11 - ايدىڭ 15 - كۇنى اقتاۋ اۋدانى بارىن اۋىلى حانتەرەك قىستاعىنىڭ تۇرعىنى سىدىقجان جۇماق تەلەفوندا تىلشىگە.
ول تۇراتىن سىلۋجيايۋان شاعىن اۋماعى كەدەيلەردى قونىس جاڭالاپ سۇيەمەلدەۋ بويىنشا ورنالاستىرۋ ءتۇيىنى. شاعىن اۋماقتا اۋانى قاينار ەتەتىن جىلۋ ناسوس اگراگاتى بار، 1473 وتباسى وسىدان پايدالانىپ، قىستان توڭباي شىعادى. جىلۋمەن شوعىرلى قامدايتىن بۇل جابدىق ەلەكترمەن قوزعالاتىن كومپرەسسورمەن ارەكەتتەنەتىن اۋانى قاينار ەتەتىن جىلۋ ناسوسى ارقىلى جىلۋمەن قامدايدى، بۇل كومىر جاعاتىن بۋ قازاننىڭ ورنىن باسىپ، جىلۋمەن قامداۋ ونىمدىلىگىن بارىنشا جوعارىلاتىپ، لاستانۋدى ازايتتى.
قاشقار، حوتان، قىزىلسۋ سىندى 3 ايماق - وبلىستا 316 مىڭ 300 تۇرعىن، سىدىقجان سياقتى وڭتۇستىك شينجياڭداعى كومىردى ەلەكترگە وزگەرتۋدىڭ (1 - مەرزىمدىك) سايكەسپەلى ەلەكتر جەلىسى ينجەنەرياسىنىڭ تامامدالۋىنىڭ پايداسىن كورىپ، ”كومىردى ەلەكترگە وزگەرتۋ“دىڭ جەتىستىكتەرىنەن يگىلىكتەنىپ، بيىل قىستا ءداستۇرلى جىلىنۋ تاسىلىنە قوش ايتتى.
بيىل وڭتۇستىك شينجياڭداعى كومىردى ەلەكترگە وزگەرتۋدىڭ (1 - مەرزىمدىك) سايكەسپەلى ەلەكتر جەلىسى ينجەنەرياسى وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق، وبلىستا جيىنى 35 كيلوۆولتتىق جانە بۇدان جوعارى 61 ينجەنەريا، 10 كيلوۆولتتىق جانە بۇدان تومەن 135 ينجەنەريانى اتقاردى. اسىرەسە، 10 كيلوۆولتتىق جانە بۇدان تومەن ەلەكتر جەلىسى بويىنشا جيىنى 9060 كيلومەتر جەلى سالىندى، وزگەرتىلدى، ەلەكتر ۇلەستىرەتىن ترانسفورماتوردان 4903تى كوبەيتتى، اۋىستىردى.
مەملەكەتتىك ەلەكتر جەلىسى شينجياڭ ەلەكتر قۋاتى شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ وڭتۇستىك شينجياڭداعى ”كومىردى ەلەكترگە وزگەرتۋ“دىڭ سايكەسپەلى ەلەكتر جەلىسى ينجەنەرياسىنا كاسىپتىك جەتەكشىلىك ەتۋ گرۋپپاسىنىڭ ورىنباسار باستىعى چىن دىگاۋ مىنالاردى ءبىلدىردى: مەملەكەتتىك ەلەكتر جەلىسى شينجياڭ ەلەكتر قۋاتى شەكتى سەرىكتەستىگى ۇقساماعان اۋىل، قالاشىقتىڭ، ۇقساماعان شارۋانىڭ ءىس جۇزىندىك شارت - جاعدايىنا مەڭزەس، ناقتى قۇرىلىس جۇرگىزۋ جوباسىن جاساپ، جەر - جەردەگى تۇرعىنداردىڭ جايلى، قولايلى، زەردەلى ەلەكتر ەنەرگياسى قىزمەت وتەۋىنەن يگىلىكتەنۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
”كومىر جاعىپ جىلىنعاندا ءتۇتىن ەرەكشە كوپ بولادى، ونىڭ ۇستىنە حاۋىپسىزدىك كومەسكى قاتەرى دە بار. قازىر ەلەكترمەن جىلىناتىن بولدىق، تازا ءارى جىلى، ءارى ارزان، حاۋىپسىز“. يوپۇرعا اۋدانى سيەك اۋىلى بۇلىمە قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ابدۇرۇسۇل احمەت تىلشىگە، ءبىر جارىم ايدىڭ الدىندا، تەحنيكتەردىڭ ۇيىنە شىت جاڭا ەلەكتر پار ورناتىپ بەرگەندىگىن، وتباسىنداعىلاردىڭ ءماز - ءمايرام بولعاندىعىن ايتتى. ابدۇرۇسۇل تۇراتىن قىستاقتاعى تۇرعىنداردىڭ سانى شەكتى، ونىڭ ۇستىنە بۇرىن جىلۋمەن قامداۋ جۇيەسى سالىنباعاندىقتان، سايكەسپەلى ەلەكتر جەلىسى ولشەمگە جەتكەننەن كەيىن، ەلەكترمەن جىليتىن پار ورناتۋ وتە قولايلى بولدى.
”’كومىردى ەلەكترگە وزگەرتۋ‘دىڭ اتقارىلۋى وڭتۇستىك شينجياڭداعى قىستا كومىرمەن قامداۋدىڭ جەتىسپەۋى جاعدايىن ءونىمدى تۇردە باسەڭدەتىپ، اۋىل - قىستاق تۇرعىندارىن جىلۋمەن قامداۋ شارت - جاعدايىن جاقسارتىپ، اۋىل - قىستاقتى ەلەكترلەندىرۋ دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن قورعادى“. چىن دىگاۋ بىلاي دەدى: ”ەلەكتر جەلىسى قۇرىلىسى ارقىلى وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق - وبلىستاعى ەلەكتر جەلىسى جۇلگەسى جان - جاقتى تولىقتانىپ، كۇشەيتىلدى، ءار وتباسىنىڭ ورتاشا ەلەكتردەن پايدالانۋ سيىمدىلىعى 4 كيلوۆاتتان جوعارى بولىپ، مەملەكەتتىڭ اۋىل - قىستاق ەلەكتر جەلىسى قۇرىلىسىنىڭ ولشەمىنەن اسىپ، جەر - جەردىڭ اۋىل - قىستاق ەكونوميكاسىن دامىتۋى ءۇشىن ەنەرگيا نەگىزىن قالادى“.
