ءتىلشى ءجازيرا نەسىپبەك
”وسى ءبىر - ەكى كۇندە قىستاقتاعى اۋىل شارۋاشىلىعى جانە قوسىمشا كاسىپ ونىمدەرى بازارى پايدالانۋعا بەرىلىپ، 200دەن استام ادامنىڭ جۇمىستانۋىن شەشىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ قىستا دا كىرىس كىرگىزۋىن قامتاماسىز ەتەدى“، - دەدى 10 - ايدىڭ 18 - كۇنى قۇلجا اۋدانى حۇدياريۇز قالاشىعى گەمە قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى، قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى لي يۋانمين قۋانىشپەن.
گەمە قىستاعى سىندى وسى ءبىر كەزىندەگى ”مەشەۋ قىستاقتىڭ“، ”قاڭقا قىستاقتىڭ“ پارتيا ياچەيكاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى مىندەتىن وتەگەننەن باستاپ لي يۋانمين بۇقارامەن ەتەنە بولىپ، كوپشىلىكتى ىنتىماقتاستىرىپ، باستاپ، گەمە قىستاعىن بۇكىل اۋدان بويىنشا ”قىستاقتى وڭاۋ، قىستاقتى قۇدىرەتتەندىرۋ“ بويىنشا ۇلگى كورسەتەتىن قىستاق ەتىپ قۇرىپ شىقتى. بۇگىنگى كۇنى ول گەمەلىكتەردى ءتىپتى دە كوركەم بولاشاق قۇرۋعا باستاۋدا.
اۋىر مىندەتتى باتىلدىقپەن ارقالاپ، جەكەشىلدىك ىستەمەدى
لي يۋانمين ءبىر جاستاعى كەزىندە اكە - شەشەسىنە ىلەسىپ، شاندۇڭنىڭ مۋپيڭىنەن گەمە قىستاعىنا كەلگەن. اشىق - جارقىن مىنەزدى ول ءار ۇلتپەن دوستاسىپ، بىرنەشە ءتۇرلى از ۇلت ءتىلىن يگەرىپ الادى، وسىنىڭ ىشىندە ۇيعۇر تىلىنە ەرەكشە جاتىق ەدى. 45 جاستاعى لي يۋانمين اتى الىس - جۋىققا ايگىلى اۋقاتتانۋ شەبەرىنە اينالدى، 30 نەشە سيىر باعىپ، تاعى ەرەكشە ەگىنشىلىكتى دامىتتى، جىلدىق كىرىسى 200 مىڭ يۋانعا تاياپ، تۇرمىسى بارعان سايىن شالقي ءتۇستى.
لي يۋانميننىڭ ءوزى جاقسى تۇرمىس كەشىرگەنىمەن، الايدا ول گەمە قىستاعىن شىن جۇرەگىمەن سۇيەدى، ورتاسى ناشار، ەكونوميكاسىنىڭ دامۋى باياۋ، بۇقارانىڭ تۇرمىس شارت - جاعدايى مەشەۋ بولعان اۋىلىن كورگەندە بايىزداپ وتىرا المادى.
”مەن سىناپ كورەيىن!“ 2010 - جىلى لي يۋانمين گەمە قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى بولىپ تاعايىندالادى. سول كەزدە لي يۋانمين سالماقتى قانتتى نەسەپ اۋرۋىنا شالدىققاندىقتان، شيپاگەر وعان شارشاماۋدى ەسكەرتكەن، الايدا ول گەمە قىستاعىنىڭ اۋىر مىندەتىن تايسالماي ۇستىنە الدى.
”گەمە قىستاعى ءوز ءۇيىم سياقتى، ءۇيىم كەدەي، مەشەۋ بولسا، جالعىز ءوزىم قانشا جاقسى تۇرمىس كەشىرسەم دە نە قاجەتى بار. مەن ەشقانداي جەكەشىلدىككە سالىنباي، بۇقارانىڭ مۇددەسىن كوزدەسەم، ءسوز جوق، وسى قىستاققا جاقسى باستاماشىلدىق ەتە الاتىندىعىما سەنەمىن“، - دەدى لي يۋانمين.
وسىدان باستاپ لي يۋانمين قىستاق تۇرعىندارىنا كوكونىس ەگۋدى، سيىر، قوي باعۋدى، قۇرىلىم رەتتەۋدى، ەكونوميكانى دامىتۋدى ءوزى ۇيرەتتى؛ قىستاقتىڭ كوپىرىن، جولىن جوندەپ، سۋ قۇبىر ورناتىپ، سۋ سىڭبەيتىن توعان جوندەپ، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتتى... ول ءبىر - بىرلەگەن ناقتى ىستەر ارقىلى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ باقىتىن كوزدەۋ اۋەلگى ماقساتىن ورىندادى.
ەڭ قيىن تۇيىندەردەن باستاپ كىرىستى
مىندەت وتەگەن باستاپقى 3 جىلدا لي يۋانمين 3 ءىس ىستەپ قىستاق تۇرعىندارى مەن قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ جۇرەگىن تىعىز توعىستىردى.
ءبىرىنشى ىستە، قىستاققا ”قابىلەتتىلەردى قابىلداۋ قۇلاقتاندىرۋىن“ جاپسىرىپ، قىستاققا 7 قىستاق كادرىن تولىقتاپ، مىقتاپ دايىندادى. بۇل ىستەن قىستاق پارتيا ۇيىمى بۇقارانىڭ سەنىمىنە يە بولىپ، بۇقارانىڭ قىستاق كادرلارىنا پوزيتسياسى وزگەردى، قىستاق جيىن ۇيىمداستىرسا، كوپتەگەن بۇقارا ىرىقتىلىقپەن قاتىناساتىن بولدى.
ەكىنشى ىستە، ەڭ تومەنگى تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ ولشەمىنە تولمايتىن 28 قىستاق تۇرعىنىن اداقتاپ شەگىندىرىپ، ەڭ تومەنگى تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ تۇراقتاندىرعان ولشەم بويىنشا ەڭ تومەنگى تۇرمىسى قامتاماسىزداندىرىلاتىن 28 وتباسىن قايتا تۇراقتاندىردى. بۇل ءىستى باسىم كوپ بۇقارا القاپ: ”لي شۋجي شىنىمەن بۇقارانىڭ ماسەلەسىن شەشۋگە كەلگەن ەكەن!“ دەستى.
ءۇشىنشى ىستە، لي يۋانمين قىستاقتىڭ كوللەكتيۆ شارۋاشىلىعىن كوزدەدى. ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ارقىلى لي يۋانمين قىستاقتا الەۋمەتتىك جەر جانە 4 شاعىل ماتەريالى الاڭى بار ەكەندىگىن بايقايدى، الايدا قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ قازىناسىندا ءبىر تيىن دا جوق ەدى. لي يۋانمين باتىلدىقپەن جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، ىسكەرلىك كورسەتىپ، ءبىر ايدان استام ۋاقىت جۇمساپ، 345 مۋ الەۋمەتتىك جەردى قايتادان ولشەپ شىعادى. قىستاق ”ەكى كوميتەتى“ 200 نەشە مۋ جەردى سىرتقا كوتەرمەگە بەرىپ، قىستاقتىڭ كوللەكتيۆ كىرىسى ەتەدى، تاعى ءبىر ءبولىم جەردى قىستاقتاعى 100 نەشە وتباسىنداعى تۇرعىندارعا تۇرعىن ۇيلىك جەر ەتىپ ءبولىپ بەرەدى؛ قىستاقتاعى كوتەرمەگە بەرىلگەن 4 شاعىل الاڭىن كوتەرمەگە الۋشى اداممەن اقىلداسۋ ارقىلى قايتا توقتامعا قول قويىسىپ، قىستاق تۇرعىندارىن شاعىل الاڭداعى قۇمدى ءتيىمدى باعامەن ىستەتۋ ۇقىعىنا يە ەتىپ قويماي، قىستاقتىڭ 600 مىڭ يۋان كوللەكتيۆ كىرىسىن ارتتىرادى.
جۇرت تىلەگىن توعىستىرۋمەن بىرگە، كوللەكتيۆ كىرىسكە يە بولدى، لي يۋانميننىڭ اۋىل - قىستاق قۇرىلىسىنا ەركىن كىرىسۋىنىڭ ءساتى ءتۇستى. كەيىن قىستاق تاعى شينجياڭعا كومەكتەسۋ قارجىسىنا قول جەتكىزىپ، قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ جۇمىس ءبىتىرۋ ورنى، كوپ يقۋاتتى قيمىل ورنى سياقتىلاردى جاڭادان سالىپ، گەمە قىستاعىن بىرتىندەپ بۇكىل اۋدان بويىنشا ۇلگى كورسەتۋ قىستاعى ەتىپ قۇرىپ شىقتى.
باستاماشى بولىپ تىڭ جورىققا اتتاندى
لي يۋانمين ىلگەرىندى - كەيىندى مەملەكەتتىك ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى جەكە، مەملەكەتتىك جەلەكتىلەردىڭ ۇلەس قوسۋ ۇلگىسى، مەملەكەتتىك 8 - ناۋرىز قىزىلتۋشىسى، مەملەكەت بويىنشا ەڭ ارداقتى ايەل، مەملەكەتتىك تاڭداۋلى كومپارتيا مۇشەسى سياقتى داڭقتى اتاقتارعا يە بولدى. بيىل 10 - ايدىڭ 1 - كۇنى لي يۋانمين ءتىپتى داڭقپەن جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 70 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسىنىڭ بۇقارالىق شەرۋىندەگى ”اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ“ اشەكەيلى اۆتوموبيلىنەن ورىن الدى.
لي يۋانمين تاعى ۋاقىت شىعارىپ سۋجوۋعا بارىپ، ىشكى جەرلەردىڭ وزەن - كولدەردى جونگە سالۋداعى وزىق تاجىريبەلەرىن ۇيرەندى. لي يۋانمين بىلاي دەدى: ”قىسىتاقتاعى جىرعالاڭ وزەنى سۋ سىڭبەيتىن توسپا قۇرىلىسى ينجەنەرياسىنىڭ قارجىسى دا تياناقتانۋعا از قالدى، سۋ سىڭبەيتىن توسپا سالىنىپ بولعاننان كەيىن، ءبىز ەكى جاعىنا اعاش ەگىپ، شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن اشىپ، باعىمشىلىق، بالىق اۋلاۋ ورنىن، ات بايگە الاڭىن سالىپ، قىستاقتا ەكولوگيالىق سەيىل - سەرۋەن ساياحاتىن دامىتامىز“.
بۇگىنگى كۇنى 55 جاستاعى لي يۋانمين ارقالاعان جاۋاپكەرشىلىگىنىڭ ءتىپتى دە اۋىر ەكەندىگىن سەزىندى، سونداي - اق بۇرىنعىدان بەتەر قاربالاستىققا ءتۇستى. ”2018 - جىلى گەمە قىستاعىنىڭ جان باسىندىق كىرىسى 14 مىڭ 300 يۋانعا جەتىپ، باعىمشىلىق ءىرى وتباسىلارىنىڭ سانى كوبەيدى، ەرەكشە ەگىنشىلىكتىڭ كولەمى كەڭەيدى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ يدەياسى دا اشىلا ءتۇستى، جۇمىس ىستەيتىن جانە شارۋاشىلىق قۇراتىن جاستار بارعان سايىن كوبەيدى“، - دەدى لي يۋانمين، ”قىستاقتىڭ وسى بىرنەشە جىلداعى دامۋ بەتالىسى جاقسى، الايدا اۋىل شارۋاشىلىعى اناعۇرلىم قۇدىرەتتى، قىستاعى اناعۇرلىم كوركەم، شارۋالارى اناعۇرلىم باي قىستاق قۇرۋدىڭ مىندەتى اۋىر، جولى الىس، باستاماشى رەتىندە مەن قايراتتانا ۇمتىلىپ، كوپشىلىكتى بىلەك سىبانا قايراتتانا ىستەۋگە باستايمىن“.
