تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   شينجياڭ حابارلارى

امەريكا ساياساتپازدارىنىڭ شينجياڭداعى ادامدىق ۇقىقتى قارالاۋ ارەكەتى كولگىرلىك، پاسىقتىق

اۆتونوميالى رايوننىڭ ورىنباسار ءتوراعاسى

جاروللا يسامدين

  جۋىردا امەريكا پارلامەنتى قاۋىم پالاتاسى ايتىلمىس ”2019 - جىل ۇيعۇر ادامدىق ۇقىقتارى ساياسات زاڭ جوباسىن“ ويدان شىعارىپ، قۇتىرىنا جالا جاۋىپ، شينجياڭداعى ادامدىق ۇقىق جاعدايىن مەيلىنشە قارالاپ، شينجياڭنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ، ۇشقارىلىقتى الاستاۋ شارالارىن داتتادى. وسى توپىراقتا ۇزاق ۋاقىت قىزمەت ىستەگەن، تۇرمىس كەشىرگەن جۇڭگولىق رەتىندە، مەن امەريكالىق بۇل ساياساتپازداردىڭ شىندىقپەن ساناسپاي، اق پەن قارانى شاتاستىرعان سوراقى قىلىعىنان تۇرشىكتىم، ولاردىڭ ەلىمىزدىڭ ىشكى ىسىنە كيلىككەن دورەكى قىلىعىنا ءتىپتى دە زىعىردانىم قاينادى.

    − لاڭكەستىككە زاڭ بويىنشا قارسى تۇرۋ، ءدىني ۇشقارىلىقتى شاۋجايلاۋ ادامدىق ۇقىققا سۇعاناقتىق جاساۋ ما، الدە ادامدىق ۇقىقتى قورعاۋ ما؟

  كوپشىلىككە ايان، لاڭكەستىك ادامزات قوعامىنداعى ۋلى وسپە. لاڭكەس ەلەمەنتتەردىڭ قانقۇيلىلىق جاساۋ نىساناسى ۇلتقا بولمەيدى، كارى - جاسقا بولمەيدى، جازىقسىزدارعا راقىمسىزدىقپەن ءولتىرىپ، ادامگەرشىلىكتەن شىعادى. لاڭكەس ەلەمەنتتەردىڭ شابۋىلداۋ ءتاسىلى توتەنشە قاندەس، ادامشىلىقتان شىققان، ول ادامزاتقا قارسى، قوعامعا قارسى، وركەنيەتكە قارسى مانگە يە، تۇتاس ادامزاتتىڭ ورتاق جاۋى. زورلىقتى كۇش لاڭكەستىكتەن، ءدىني ۇشقارىلىقتان ساقتانۋ مەن وعان سوققى بەرۋ حالىقارالىق قوعامنىڭ ورتاق تانىمى، دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەلدىڭ دە ورتاق جاۋاپكەرشىلىگى. ۇزاق ۋاقىتتان بەرى، ”ءۇش ءتۇرلى كۇش“ شينجياڭ قاتارلى جەرلەردە زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك وقيعالارىن تۋدىرىپ، قىرۋار جازىقسىز بۇقارانى ءولتىرىپ، قيساپسىز مال - مۇلىك زيانىن تۋدىرىپ، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنا توتەنشە اۋىر زيانكەستىك جاسادى. جازىقسىز بۇقارا زيانكەستىككە ۇشىراعاندا مەن ەشقاشان امەريكانىڭ بۇل ساياساتپازدارىنىڭ شينجياڭداعى ادامدىق ۇقىققا كوڭىل بولگەندىگىن كورمەدىم؛ قازىر ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمى، باقىت سەزىمى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى ۇزدىكسىز جوعارىلاپ وتىرعان كەزدە، بۇل ادامدار شينجياڭداعى ادامدىق ۇقىققا كوڭىل بولە قالىپتى، ولاردىڭ ماقساتى، نيەتى نە؟

  شينجياڭ جۇڭگوداعى لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ، ۇشقارىلىقتى الاستاۋ كۇرەسىنىڭ نەگىزگى شايقاس مايدانى رەتىندە، باستان - اياق زاڭمەن جونگە سالۋ تۋىن بيىك ۇستاپ، نەگىزگى زاڭ مەن زاڭداردىڭ بەدەلىن باتىل قورعاپ، ماسەلەنى زاڭمەن جونگە سالۋ وي جەلىسىمەن جانە زاڭمەن جونگە سالۋ تاسىلىمەن ءبىر جاقتى ەتۋگە تاباندى بولدى. ءبىز «بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ الەمدىك لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ ستراتەگياسى» (60/288)، «زورلىقتى كۇش، ۇشقارىلىقتىڭ الدىن الۋ، تەجەۋ ارەكەت جوسپارى» (70/674) سياقتى حۇجاتتار رۋحى مەن حالىقارالىق لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ شارتىنا قاتاڭ بويسۇندىق؛ مەملەكەت ساتىسىنان، ءبىز لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋدىڭ ءبىرشاما كەمەلدى زاڭ جۇيەسىن ورناتتىق؛ اۆتونوميالى رايون ۇلتتىق وڭىرلىك اۆتونوميا ءتۇزىمىنىڭ ابزالدىلىعىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، ءىس جۇزىندىكپەن ۇشتاستىرا وتىرىپ ءبىر قىدىرۋ سايكەستى جەرگىلىكتى زاڭ ەرەجەلەردى ىلگەرىندى - كەيىندى شىعارىپ، لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ، ۇشقارىلىقتى الاستاۋ كۇرەسىن باستان - اياق زاڭمەن جونگە سالۋ ارناسىندا جۇرگىزدى. ءونىمدى جونگە سالۋ ارقىلى شينجياڭدا ءۇرتىس 3 جىل بويى زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك دەلوسى (وقيعاسى) تۋىلماي، قوعامدىق جالپى جاعداي جاراسىمدى، ورنىقتى بولدى. بيىل 1 - ايدان 10 - ايعا دەيىن، شينجياڭ ەل ءىشى - سىرتىنان 200 ميلليون ادام - رەتتەن استام ساياحاتشى قابىلدادى، بۇل سايكەستى مەزگىلدەگىدەن %42.62 ارتىق. جۇڭگو - شەتەل ساياحاتشىلارى ءوز ساپارلارى ارقىلى دالەلدەپ، امەريكانىڭ كەيبىر ساياساتپازدارىنىڭ ءجۇزىن ايداي قىلىپ، شينجياڭنىڭ لاڭكەستىككە جانە ءدىني ۇشقارىلىققا سوققى بەرۋدە قول جەتكىزگەن ونىمدىلىكتەرىن ايگىلەدى.

    − تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىنا كۇيە جاعۋ تۋراشىلدىقتى مەڭگەرۋ مە، الدە اق پەن قارانى شاتاستىرۋ ما؟

  شينجياڭنىڭ زاڭ بويىنشا كاسىپتىك شەبەرلىككە تاربيەلەۋ - باۋلۋ قىزمەتىن ورىستەتۋ − لاڭكەستىكتىڭ، ءدىني ۇشقارىلىقتىڭ زيانىنا، ىقپالىنا ۇشىراعان ادامداردى ەڭ جوعارى شەكتە قۇتقارۋ، لاڭكەستىك، ءدىني ۇشقارىلىق تۋىلاتىن توپىراق پەن شارت - جاعدايدى ەڭ جوعارى شەكتە جويۋ، ازاماتتاردىڭ نەگىزگى ۇقىق - مۇددەسىنىڭ لاڭكەستىكتىڭ، ءدىني ۇشقارىلىقتىڭ زالالىنا ۇشىراماۋىن ەڭ جوعارى شەكتە قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن. شينجياڭداعى ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەر ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ جۇعىمداۋىنا ۇشىراعان، سونداي - اق زاڭعا جەڭىل دارەجەدە قايشىلىق جاساپ قىلمىس وتكىزگەن ادامدارعا قاراماي تاستاپ قويعان جوق، قايتا ولاردىڭ مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى، زاڭدىق بىلىمدەردى، كاسىپتىك شەبەرلىكتى جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋدى نەگىزگى مازمۇن ەتكەن جۇيەلى، تەگىن كاسىپتىك شەبەرلىك تاربيەسىن - باۋلۋىن قابىلداۋىنا مۇمكىندىك جاسادى. تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىندا، تاربيەلەنۋشىلەردىڭ باس بوستاندىعى، سالت - سانا، عۇرىپ - ادەت، ءوز ۇلت ءتىل - جازۋىن قولدانۋ، ءدىني سەنىم ەركىندىگى، اۋرۋ كورسەتۋ، ەمدەۋ سياقتى نەگىزگى ۇقىقتارى تۇگەلدەي تولىق قامتاماسىز ەتىلدى. شينجياڭداعى ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەر تاعى قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ، وقۋ - اعارتۋ، ەمدەۋ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ سياقتى جاقتاردا تاربيەلەنۋشىلەردىڭ وتباسىلارىنا، ۇيىندەگىلەرگە بىردەي تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتىنان يگىلىكتەنۋ ۇقىعىن بەرىپ، ءىس جۇزىندىك قيىنشىلىقتارىن شەشۋىنە كومەكتەسىپ، تاربيەلەنۋشىلەردى ۋايىمنان ارىلتىپ، ۇيرەنۋدەگى قوزعاۋشى كۇشىن ارتتىردى. قازىر باسىم كوپ ساندى وقۋ تاۋىسقان ۇيرەنۋشىلەر ءساتتى جۇمىستاندى نەمەسە تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىندا ۇيرەنگەن تەحنيكالارىنا سۇيەنىپ ءوز كۇشىمەن شارۋاشىلىق قۇردى ءارى جۇمىستاندىرۋدىڭ ءتۇرلى تيىمدىلىك ساياساتتارىنان يگىلىكتەندى. تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بارىسىندا، مەن كەيبىر وقۋ تاۋىسقان تاربيەلەنۋشىلەرمەن اڭگىمەلەستىم، ولار ۇيرەنۋ ارقىلى وزدەرى جان باعىستىق شەبەرلىك يگەرىپ، قوعامعا قايتادان ارالاسىپ، قالىپتى ادامداردىڭ تۇرمىسىن وتكىزە باستاعاندىقتارىن جابال ءبىلدىردى.

  شينجياڭ جولعا قويعان ساقتانۋ سيپاتتى لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋ شاراسى تۋ باستان جونگە سالۋ امالى، ول باسقا مەملەكەتتەر مەن وڭىرلەر جولعا قويعان لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ ارەكەتىمەن ماندىك پارىققا يە ەمەس، ۇلتپەن، دىنمەن قاتىسسىز، ونىڭ ءتۇبىرى − ادامدىق ۇقىقتى اناعۇرلىم جاقسى قامتاماسىز ەتۋ. جۇڭگو ادامدىق ۇقىق ماسەلەسىندە ەجەلدەن اشىق، جاريا پوزيتسيا ۇستانىپ كەلدى. 2019 - جىلدان بەرى امەريكانى قامتىعان ديپلومات، اقپارات قۇرالى، وقىمىستى، ءدىني توپ سياقتى ءار ەلدىڭ مىڭنان استام قايراتكەرى شينجياڭعا كەلىپ سول جەردىڭ ءوزىن كوزدەن كەشىردى. ساۋد ارابياسى، پاكيستان قاتارلى ءىسلام ەلدەرىن قامتىعان 50دەن استام ەلدىڭ جەنەۆادا تۇراقتى تۇراتىن ۋاكىلدەرى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ادامدىق ۇقىق القالار كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسىنا جانە ادامدىق ۇقىق ىستەرى جوعارى دارەجەلى ارنايى قىزمەتكەرلەرىنە بىرلەسىپ حات جولداپ، جۇڭگو شينجياڭداعى ادامدىق ۇقىقتىڭ دامۋ جەتىستىكتەرى مەن لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ، ۇشقارىلىقتى الاستاۋ ناتيجەلەرىن بەلسەندى باعالادى، ولار شينجياڭنىڭ ەكونوميكاسىنىڭ تەز دامىعاندىعىن، قوعامىنىڭ جاراسىمدى، ورنىقتى ەكەندىگىن ءوز كوزدەرىمەن كوردى، شىنايى سەزىندى. الايدا كەيبىر مەملەكەتتەر ءبىر جاعىنان، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ءمانساپتىلارىنىڭ شينجياڭعا ساپارلاۋىنا جول قويۋ كەرەك دەپ داۋرىقسا، ءبىر جاعىنان، شينجياڭعا ساپارلاعان بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ ءمانساپتىلارىنا ولەرمەندەنە قىسىم كورسەتتى جانە كەدەرگى بولدى، مۇنداي وزىنە - ءوزى قايشى ءىس ولاردىڭ سۇرقيا ساياسي ماقساتىن ءپاش ەتتى. كەيبىر مەملەكەتتەر لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ مەن ادامدىق ۇقىقتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ ءوزارا جەبەۋ رولىن ەلەپ - ەسكەرمەي، ايتىلمىس شينجياڭعا ساياتىن ”زاڭ جوبا“سى ارقىلى ەلىمىزدىڭ ىشكى ىسىنە اشىقتان - اشىق كيلىگۋگە ۇرىنىپ، حالىقارالىق زاڭنىڭ ولشەمدەرىنە اۋىر قايشىلىق جاسادى. سىرتتاي قاراعاندا ۇيعۇرلاردىڭ ادامدىق ۇقىعىن قورعاعان سياقتى كورىنگەنىمەن، ءىس جۇزىندە ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ ىقپالىنا ۇشىراعان ادامداردىڭ زاڭدى، مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى جانە شەبەرلىكتى ۇيرەنۋىنە جول قويعىسى كەلمەي، ولاردى ءومىر ءسۇرۋ ۇقىعىنان، دامۋ ۇقىعىنان ماقرۇم ەتۋ، ءتىپتى ۇيعۇر ۇلتى مەن لاڭكەستىكتى بىرگە قويىپ، ۇيعۇر ۇلتىن جۇڭحۋا ۇلتى ۇلى شاڭىراعىنىڭ سىرتىندا قالدىرۋ، ولاردىڭ نيەتى توتەنشە قارا جانە سۇمپايى. شينجياڭنىڭ جاقسى - جامانى جونىندە، شينجياڭ حالقى ەڭ ءسوز سويلەۋ ۇقىعىنا يە، بۇل جات نيەتتى مەملەكەتتەردىڭ سان - ساققا جۇگىرتەتىن ۇقىعى جوق، ءارقانداي ايتىلمىس ادامدىق ۇقىق ماسەلەسىن قولدانىپ، جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگۋگە ۇرىنۋ، شينجياڭنىڭ بۇگىنگى اسا تاماشا جاعدايىن ءبۇلدىرۋ قاسكۇنەمدىگى ىسكە اسپايدى، اقىرىندا بارلىعىنىڭ ءوز شوقپارى ءوز باسىنا تيەدى.

    − ۇيعۇر ادامدىق ۇقىقتارى مەن ءدىني ۇشقارىلىقتى بىرگە قويۋداعى نيەتى نە؟

  شينجياڭ كوپ ۇلت شوعىرلى قونىستانعان، كوپ ءدىن قاتار ءومىر سۇرگەن ءوڭىر. ازاماتتاردىڭ ءدىني سەنىم ەركىندىگىنە قۇرمەت ەتۋ جانە ونى قورعاۋ − ەلىمىزدىڭ نەگىزگى زاڭنىڭ پرينسيپتەرىنە ساي حالىقتىڭ مۇددەسىن قورعاۋىنىڭ، ازاماتتاردىڭ ۇقىعىنا قۇرمەت ەتۋىنىڭ، ادامدىق ۇقىقتى قورعاۋىنىڭ ماڭىزدى بەينەسى. مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ «ءدىن ىستەرى ەرەجەسى»نە نەگىزدەلىپ، رايونىمىز «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ ءدىن ىستەرى ەرەجەسىن» جاريالادى، ازاماتتار ءدىني سەنىم ەركىندىگىنەن تولىق يگىلىكتەنەدى، دىنگە سەنۋ نەمەسە دىنگە سەنبەۋ، قايسى تۇردەگى دىنگە سەنۋ بۇكىلدەي ازاماتتاردىڭ وزىندىك جەكە تالعامى؛ شينجياڭدا، ەشقاشان ازاماتتار دىنگە سەنۋ سەبەبىنەن كەمسىتۋگە جانە ادىلەتسىز مامىلەگە ۇشىراپ كورگەن جوق، قالىپتى ءدىني قيمىل زاڭنىڭ قورعاۋىندا بولادى. ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەر مەشىتتە ”جەتى كىرۋ، ەكى بولۋدى“، ”توعىز سەپتەۋدى“ ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، ءدىني قيمىل ورىندارى مەن ءدىني قيمىل شارت - جاعدايىن بارىنشا جاقسارتىپ، شينجياڭ بۇقاراسىنىڭ قالىپتى ءدىني قاجەتىن قامتاماسىز ەتتى. جوعارىدا باياندالعانداردى باتىس مەملەكەتتەرىندەگى كەيبىر ساياساتپازدار كورسە دە كورمەسكە سالىنۋدى تاڭداعانداعى نيەتى نە؟ مەن كەزىندە ۇلت جانە ءدىن ىستەرى قىزمەتىن باسقارعانمىن، ءدىن قىزمەتى ەجەلدەن ”زاڭدىلارىن قورعاۋ، زاڭسىزدارىن تەجەۋ، ۇشقارىلىقتى اۋىزدىقتاۋ، سىنالاپ كىرۋگە قارسى تۇرۋ، قىلمىسقا سوققى بەرۋ“ پرينسيبىن ۇستانىپ، ەشقاشان قاراپايىم تۇردە از ساندى قىلمىستى ەلەمەنتتەردى ءارقانداي دىنمەن، ءارقانداي ۇلتپەن تەڭ دەپ قاراعان جوق. ءدىني ۇشقارىلىق ءىسلام ءدىنىن جەلەۋ ەتكەنىمەن، ءبىراق ءدىن جوسىندارىنا بۇكىلدەي قايشىلىق جاسادى، ول ءىسلام ءدىنى ەمەس. ۇزاق ۋاقىتتان بەرى، ولار ۇشقارى يدەيا مەن ءدىندى ماتاستىرىپ، قالىڭ دىنگە سەنەتىن بۇقارامەن ماتاستىرىپ، ”جيھاد جولىندا شەيت بولعاندار جانناتقا كىرەدى“ دەگەن سياقتى ساندىراقتاردى قۇتىرىنا دارىپتەپ، كەيبىرەۋلەردى رۋحى بۇكىلدەي شەڭگەلدەنگەن ۇشقارى ەلەمەنتكە جانە لاڭكەس ەلەمەنتكە، ءتىپتى قانعا قۇنىققان زۇلىمعا اينالدىردى. قازىر امەريكانىڭ كەيبىر پارلامەنت مۇشەلەرى مەن ساياساتپازدارى ”ادامدىق ۇقىقتى“ جانە ”ءدىندى“ جەلەۋ ەتىپ اكىرەڭدەۋدە، ناعىندا بۇل ”ءۇش ءتۇرلى كۇش“كە بولىسۋ، شينجياڭ بىلىعا ءتۇسسىن دەپ تىلەۋ، بۇل ۇياتسىز، ءوزىمشىل قوس ولشەم مەن كولگىر، جەكسۇرىن زورەكەر لوگيكانى تولىق ءپاش ەتتى.

    − حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋ، قوعام جاراسىمدىلىعى ادامدىق ۇقىققا قول سۇعۋ ما، الدە، ادامدىق ۇقىقتى قامتاماسىز ەتۋ مە؟

  قاتاڭ دا كۇردەلى جاعداي الدىندا، شينجياڭ سوتسياليستىك زاڭمەن جونگە سالۋ رۋحىن جانە حالىقارالىق قوعامنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ، ۇشقارىلىقتى الاستاۋ پرينسيپتەرىن، ۇستانىمدارىن ۇستانىپ، قاجىماي - تالماي قۇلشىنۋ ارقىلى قوعامدىق جالپى جاعدايدىڭ جاراسىمدىلىعىن، ورنىقتىلىعىن جۇزەگە اسىرىپ، ەكونوميكانى ورنىقتى، اقاۋسىز دامىتىپ، حالىق تۇرمىسىن ۇزدىكسىز جاقسارتتى، ءار ۇلت حالقى بەرەكەلى بىرگە تۇرىپ، ءتۇرلى ىستەر جاپپاي العا ىلگەرىلەدى. مىنە بۇل شينجياڭداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ەڭ زور ادامدىق ۇقىق قامتاماسىزدىعى. شينجياڭ ورنىقتىلىقتىڭ پايداسىنىڭ تىنباي جارىققا شىققان ورايىن مىقتى ۇستاپ، حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىن دايەكتىلەندىرىپ، ءىس جۇزىندىكپەن ۇشتاستىرىپ، ەرەكشە، باسىمدىققا يە كاسىپ سالالارىن كۇش سالا جەتىلدىرىپ، دامىتىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، حالىق تۇرمىسىن بۇلجىماستان قامتاماسىز ەتتى جانە جاقسارتتى. ۇزاق ۋاقىت بويى دارەجەلەس قازىنا شىعىسىنىڭ %70تەن استامىن حالىق تۇرمىسى سالاسىنا پايدالانۋعا تاباندى بولىپ، جۇمىستاندىرۋ، وقۋ - اعارتۋ، ەمدەۋ سياقتى حالىققا ءتيىمدى ينجەنەريالاردى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، وڭتۇستىك شينجياڭدا 3 جىلدا 100 مىڭ ادامدى جۇمىستاندىرۋ جوسپارىن اتقارىپ، اۋىر كەدەي وتباسىلارىنىڭ ەڭبەككۇشتەرىنەن 75 مىڭ ادامدى باسقا كاسىپكە ويىستىرىپ جۇمىستاندىردى؛ 2016 − 2018 - جىلدارى قالا - قالاشىقتاردا جاڭادان ءبىر ميلليون 400 مىڭنان استام ادام - رەت جاڭادان جۇمىستانىپ، اۋىل - قىستاقتارداعى ارتىق ەڭبەككۇشتەردەن 8 ميلليون 300 مىڭنان استام ادام - رەت باسقا كاسىپكە ويىسىپ جۇمىستاندى؛ قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ جۇيەسى ۇزدىكسىز كەمەلدەنىپ، قالا - اۋىلداعى قيىنشىلىعى بار بۇقارانىڭ ەڭ تومەنگى تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋ ولشەمى ۇزدىكسىز جوعارىلادى. حالىقتىڭ تۇرمىس ورەسى ۇزدىكسىز جوعارىلاپ، ءار ۇلت حالقىنىڭ تابىس سەزىمى، باقىت سەزىمى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى كورنەكتى كۇشەيىپ، لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ قىزمەتىنىڭ بۇقارالىق نەگىزى اناعۇرلىم بەكەمدەلدى. شينجياڭدا حالىق تۇرمىسى جاقسارعاندىعى، دامۋ جەتىستىكتەرى، وركەنيەتتىڭ العا باسۋى، جونگە سالۋدىڭ ونىمدىلىگى جالپاق جۇرتقا تەگىس انىق، دۇنيە ءجۇزى مويىندايدى. ”ءتۇستى كوزىلدىرىك“، ”قوس ولشەم“، تۇپتەپ كەلگەندە، وبيەكتيۆ شىندىقتى بۇركەمەلەپ، سۇرقيا ماقساتقا جەتپەككە ۇرىنۋ. بۇركەمەلەۋ دەگەنىمىز قورعاشتاۋ مەن ىرقىنا جىبەرۋ، لاڭكەستىككە تەكشە بولۋ، ۇشقارىلىققا ساتىلۋ، ول حالىقارالىق جوسىن مەن ادامزاتتىڭ ار - ۇجدانىنا اۋىر قايشىلىق جاساۋ، ءسوز جوق، جۇرت جۇرەگىنەن ورىن المايدى، جولدان ازىپ وقشاۋ قالىپ، ساتسىزدىكپەن اياقتايدى.

  قازىرگى دۇنيە جۇزىندە، وڭىرلىك سيپاتتى سوعىس، قاقتىعىس پەن ءتۇرلى زورلىقتى كۇش ارەكەتتەرى تولاسسىز تۋىلۋدا. ونىمەن سالىستىرعاندا، شينجياڭنىڭ جاراسىمدىلىعى، تىنىشتىعى ءتىپتى دە وڭاي - وسپاق كەلمەگەن. حالىقتىڭ باقىتى ەڭ زور ادامدىق ۇقىق. كەيبىر مەملەكەتتەردىڭ بار زەيىنىن سارقۋىنىڭ، قۇر ارامتەر بولۋىنىڭ قاجەتى جوق، جۇڭگولىقتار ءوزىنىڭ ءىسىن ءوزى جاقسى باسقارا الادى، ءبىز قازىرگى باقىتتى تۇرمىستى قاستەرلەيمىز، دۇنيە ءجۇزى حالىقتارىنىڭ دا ورنىقتى، دامىعان شينجياڭ باستان كەشكەن قۋانارلىق وزگەرىستەردى ءوز باسىنداعىداي سەزىنۋىن ءۇمىت ەتەمىز. شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىن قامتىعان ءبىر ميلليارد 400 ميلليون جۇڭگو حالقى دۇنيە ءجۇزى حالىقتارىمەن بىرگە، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرىپ، باقىتتى، تاماشا تۇرمىستان بىرگە يگىلىكتەنۋدى قالايدى.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.