شينجياڭ قازىنا - ەكونوميكا داشۋەسى پارتكومىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، مەكتەپ باستىعى
ءجۇرات تۇردى
امەريكا پارلامەنتى قاۋىم پالاتاسى ماقۇلداعان ايتىلمىس شينجياڭعا ساياتىن ”زاڭ جوباسى“ جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ ادامدىق ۇقىق جاعدايىن قاساقانا داتتاپ، جۇڭگونىڭ ۇشقارىلىقتى الاستاۋداعى جانە لاڭكەستىككە سوققى بەرۋدەگى قۇلشىنىستارىنا ورشەلەنە كۇيە جاعىپ، جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ ساياساتىنا جات نيەتپەن شابۋىلداپ، اق پەن قارانى شاتاستىرىپ، شىندىقتى بۇرمالادى. ءبىز كورگەن سوڭ توتەنشە تىكسىندىك، قاتتى كەكتەندىك، بۇعان باتىل قارسى تۇرامىز. ءبىر جەردىڭ ادامدىق ۇقىق جاعدايىنىڭ قالاي ەكەندىگىن تەك سول جەردە تۇرعان ادام عانا سەزىنە الادى، امەريكانىڭ شىندىقتى ەلەڭ قۇرلى كورمەي، سان - ساققا جۇگىرتەتىن قانداي تولىمدىلىعى بار!
ايتىلمىس شينجياڭ ماسەلەسى استە ادامدىق ۇقىق، ۇلت، ءدىن ماسەلەسى ەمەس، قايتا زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ مەن بولشەكتەۋشىلىككە قارسى تۇرۋ ماسەلەسى. شينجياڭ كەزىندە ۇشقارىلىقتىڭ، زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك ارەكەتتەرىنىڭ زيانىنا تەرەڭ ۇشىرادى. قاتاڭ جاعدايعا مەڭزەس، شينجياڭ زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك قىلمىستارىنا زاڭ بويىنشا قاتاڭ سوققى بەرۋمەن بىرگە، قاينارىنان جونگە سالۋعا دا دەن قويدى، مۇندا ۇشقارىلىقتى الاستاۋ قىزمەتىن بەلسەنە ىلگەرىلەتۋ، ەكونوميكانىڭ دامۋىن، ۇلتتار ىنتىماعىن جانە قوعام ورنىقتىلىعىن ۇزدىكسىز جەبەۋ قامتىلعان. وسى شارالار شينجياڭدا ءۇرتىس 3 جىل بويى زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك دەلوسى (وقيعا) تۋىلماۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، شينجياڭداعى 25 ميلليون ءار ۇلت حالقىنىڭ جاپپاي قولداۋىنا يە بولدى. قازىر شينجياڭنىڭ ەكونوميكاسى دامىدى، قوعامى ورنىقتى، ءار ۇلت جۇرتشىلىعى تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىرۋدە، ۇيعۇر ۇلتىن قامتىعان ءارقايسى ۇلت وتان ۇلى شاڭىراعىندا تەپە - تەڭ ءومىر ءسۇرىپ، ىنتىماقتاسا ءبىر - بىرىنە قارايلاسىپ، ءتۇرلى ۇقىقتارىنىڭ بارلىعى تولىق قامتاماسىزداندىرىلىپ، توتەنشە كوڭىلدى شىعىسىپ، شەكسىز باقىتتى تۇرمىس كەشىرۋدە.
”شاقايدىڭ اياققا ءدال كەلەتىن - كەلمەيتىنىن كيگەن ادام عانا بىلەدى“. شينجياڭنىڭ ىستەرىندە تەك شينجياڭداعى ءار ۇلت جۇرتشىلىعىنىڭ ەڭ سويلەۋ ۇقىعى بار، باتىستاعى جاۋ كۇشتەردىڭ سان - ساققا جۇگىرتىپ، اق پەن قارانى شاتاستىرۋىنىڭ قاجەتى جوق. شينجياڭ قاينارىنان جونگە سالۋعا تاباندى بولىپ، ءدىني ۇشقارىلىقتىڭ ءورشۋى مەن زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىكتىڭ تارالۋىن شاۋجايلاۋ ءۇشىن مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ، زاڭ بىلىمدەرى، كاسىپتىك شەبەرلىك جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋدى نەگىزگى وقىتۋ مازمۇنى ەتكەن تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىن زاڭ بويىنشا قۇرىپ، ۇشقارىلىق يدەيانىڭ ازدىرۋىنا ۇشىراعان جۇرتشىلىقتى ارناۋلى كاسىپتىك ساباقپەن باۋلىپ جانە تەگىن تاماقپەن قامداپ، جاتاق ازىرلەپ، از ۇلتتاردىڭ ادەت - عۇرپىنا تولىق قۇرمەت ەتىپ، تاربيەلەنۋشىلەردىڭ ۇيرەنۋ، تۇرمىس، كوڭىل اشۋ سياقتى جاقتارداعى لايىقتى تالاپتارىن ەڭ جوعارى شەكتە قامتاماسىزداندىردى جانە قاناعاتتاندىردى. كوپتەگەن تاربيەلەنۋشىلەر ۇيرەنۋ ارقىلى شەبەرلىك يگەرىپ، كىرىسى ءتاۋىر جۇمىس تاۋىپ، وتباسىنىڭ تۇرمىسى زور دارەجەدە جاقسارىپ، بۇكىل وتباسى باقىتتى تۇرمىس كەشىردى. بۇل تەمىردەي فاكت! كاسىپتىك شەبەرلىككە تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعى باسىنا حاۋىپ تونگەن تالاي ادامدى قۇتقارىپ قالدى دەۋگە بولادى، كاسىپتىك شەبەرلىككە تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورىستەتۋ ارقىلى تاربيەلەنۋشىلەردىڭ ادامدىق ۇقىعى قامتاماسىزداندىرىلىپ قالماستان، زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك قىلمىستارى ازايىپ، اناعۇرلىم كوپ ادامدى زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىكتىڭ زالالىنا ۇشىراۋدان امان الىپ قالدى. ال باتىستاعى جاۋ كۇشتەر قوس ولشەم قولدانىپ، قيسىنسىز قارالاپ، شىندىقتى بۇرمالاپ، شينجياڭنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋداعى، ۇشقارىلىقتى الاستاۋداعى اسا زور قۇلشىنىسىن تەرىستەۋگە، شينجياڭنىڭ ادامدىق ۇقىق ىستەرىندە قول جەتكىزگەن اسا زور تابىستارىن تەرىستەۋگە ۇرىندى. ولاردىڭ سۇرقيا نيەتى بەسەنەدەن بەلگىلى بولىپ، ادامدارعا ولاردىڭ جالعان كەيىپ - كەسپىرىن تاعى ءبىر رەت انىق كورسەتتى. ولار شينجياڭعا كۇيە جاعاتىن بارلىق قاتە ءسوز - ارەكەتتەرىن، ءسوزسىز، دەرەۋ توقتاتۋى كەرەك.
ىنتىماقتىلىق، ورنىقتىلىق − قۇت، بولشەكتەۋشىلىك، بىلىقپالىق − جۇت. توڭىرەگىمىزدەگى كورشى ەل اۋعانستانعا قارايىقشى، ورتا شىعىستاعى سيرياعا، يراققا قارايىقشى، لاڭكەستىك پەن ۇشقارى كۇشتەر ول اراداعى ادامداردى قاسىرەتى شەكسىز توزاققا ءتۇسىردى، ولار امالسىزدان تۋعان جەرىن تاستاپ، قاڭعىرىپ كەتتى. ”ءۇش ءتۇرلى كۇش“ اۋعانستانداعى، سيرياداعى اپاتتى قايتا تۋدىرىپ، شينجياڭدى اۋىر ازاپقا قالدىرۋعا ۇرىنۋدا، ءبىز بۇعان مۇلدە جول قويمايمىز.
ۇيعۇر ۇلتىندا ”وتاننان بەت بۇرعان ادام، بەينە ورماننان ايرىلعان بۇلبۇلعا ۇقسايدى“ دەگەن ماقال بار. ”ءۇش ءتۇرلى كۇش“ شينجياڭ تاريحىن قيسىنسىز بۇرمالاپ، ”پانتۇركيزم، ءپانىسلاميزم“ يدەياسىن ورشەلەنە ساۋدالاپ، تاراتىپ، ۇلتتىق نارازىلىققا جەلىكتىرىپ، ۇلت قاتىناسىنا ىرتكى سالىپ، ۇلتتىق وشپەندىلىك تۋدىرىپ، شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىعىنا ىقپال جاسايتىن زۇلىمدىق يدەيانىڭ ءتۇپ قاينارىنا اينالدى، ولاردىڭ ۇلتتىڭ قىلمىسكەرى بولارى داۋسىز، تۇبىندە جاقسىلىق تابا المايتىندىعى داۋسىز! ال امەريكا باستاعان باتىستاعى جاۋ كۇشتەر اق پەن قارانى شاتاستىرىپ، دۇرىس پەن بۇرىستى الماستىرىپ، بۇعىنى ات دەپ كورسەتىپ، اۋزىنا كەلگەنىن كوكىپ، ”ءۇش ءتۇرلى كۇش“كە دەم بەردى، ولار ”ءۇش ءتۇرلى كۇش“تىڭ پەردە ارتىنداعى ناعىز قولداۋشىلارى ەكەنى ايدان انىق. ءبىز، ءسوزسىز، قىراعىلىقتى ارتتىرىپ، ناقتى ءمانىن ايقىن تانىپ، ”ءۇش ءتۇرلى كۇش“پەن جانە ونىڭ پەردە ارتىنداعى قولداۋشىلارىمەن باتىلدىقپەن كۇرەس جاساۋىمىز كەرەك. ءبىزدىڭ وتاننىڭ تۇتاستىعىن قورعاۋ، شينجياڭنىڭ ورنىقتىلىعىن قورعاۋ سەنىمىمىز بەن بەكىمىمىز ەش بۇلجىمايدى، ”ءۇش ءتۇرلى كۇش“پەن جانە ونىڭ پەردە ارتىنداعى قولداۋشىلارىمەن سوڭىنا دەيىن كۇرەسۋ سەنىمىمىز بەن بەكىمىمىز ەش بۇلجىمايدى، امەريكا باستاعان باتىستاعى جاۋ كۇشتەردىڭ شينجياڭعا ساياتىن ماسەلەدەن پايدالانىپ ۇلت قاتىناسىنا ىرتكى سالىپ، شينجياڭنىڭ گۇلدەنىپ - كوركەيۋىن، ورنىقتىلىعىن ءبۇلدىرۋ قاسكۇنەمدىگى استە ىسكە اسپايدى!
شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىقتى شينجياڭ قىزمەتىنىڭ باس نىساناسى ەتىپ تۇراقتاندىرىپ، بۇكىل پارتيانىڭ، بۇكىل ەلدىڭ، بۇكىل شينجياڭداعى ءار ۇلت كادر - جۇرتشىلىعىنىڭ ءبىر اۋىزدان قولداۋىنا يە بولدى، ول شينجياڭ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدىڭ جالپى باعدارلاماسى. ءبىز ءاربىر شينجياڭدىق، ءسوز جوق، باس نىسانانى ارقاۋ ەتۋدى، نازاردى باس نىساناعا شوعىرلاندىرۋدى، باس نىسانانى تياناقتاندىرۋدى قىزمەتتەردى جاقسى ىستەۋدىڭ ءبىرىنشى ولشەمى ەتۋدەن جازباي، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىقتى شىن مانىندە تياناقتى ويلاپ، تياناقتى ورىنعا قويىپ، تياناقتى تۇرىپ، تياناقتى ىستەپ، ”ءۇش ءتۇرلى كۇش“ سىندى ورتاق جاۋعا باتىلدىقپەن سوعىس جاريالاۋىمىز كەرەك، ءاربىر شينجياڭدىق ءوزىنىڭ بار قۋاتىمەن ۇلى قورعاندى مىقتاپ سوعۋى كەرەك.
”ءۇش ءتۇرلى كۇش“تىڭ بىزبەن شەپكە تالاسۋ، جاستارعا تالاسۋ، جۇرت تىلەگىنە تالاسۋ كۇرەسىنىڭ كۇن سايىن شيەلەنىسكەن، بولشەكتەۋشىلىككە قارسى تۇرۋ، سىنالاپ كىرۋگە قارسى تۇرۋ، لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ كۇرەسىنىڭ قيان - كەسكى دە كۇردەلى بولعان جاعدايىنا مەڭزەس، شينجياڭداعى جاستار مەن جاس وسپىرىمدەر، اسىرەسە، جوعارى دارەجەلى تاربيە الىپ جاتقان ءار ۇلت جاستار مەن جاس ءوسپىرىم وقۋشىلار جۇڭحۋا ۇلتى ۇلى شاڭىراعىنىڭ ىنتىماعىن قورعاۋ، شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىعىن قورعاۋ سىندى داۋىرلىك جاۋاپكەرشىلىكتى بۇلتارماستان ارقالاپ وتىر. ءبىز جوعارى مەكتەپ شەبىن باتىل قورعاپ، ونەگە كورسەتىپ، ادام تاربيەلەۋدەن جازباي، ماركسيزمدىك ”بەس كوزقاراس“تى انىق ءتۇسىندىرىپ، ”پانتۇركيزم، ءپانىسلاميزم“ يدەياسىن باتىل تەجەپ، وقۋشىلارعا ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ اۋىر زالالىن ۇگىتتەپ، كوزقاراسىمىزدى ايقىن ءبىلدىرىپ، پوزيتسيامىزدى اڭعارتىپ، بولشەكتەۋشىلىككە، سىنالاپ كىرۋگە قارسى قىزمەت جاۋاپكەرشىلىك مىندەتىمىزدى سانالىلىقپەن ارقالاۋىمىز؛ وقۋشىلار وزدەرىنىڭ ارمان - تالپىنىستارىن مەملەكەت پەن ۇلتتىڭ ۇلى ىستەرىمەن سانالى توعىستىرىپ، وتاندى ءسۇيۋدى، وتانعا قىزمەت ەتۋدى، شينجياڭدى ورنىقتىرۋدى، شينجياڭدى كوركەيتۋدى ءوز مىندەتى ساناپ، قازىرگى تاماشا تۇرمىس پەن اسا تاماشا جاعدايدى ەسەلەي قاستەرلەپ، بولشەكتەۋشىلىك، ۇشقارىلىق ءسوز - ارەكەتتەرىمەن كۇرەس جاساپ، ءۇنسىز كوپشىلىك بولماۋلارى؛ ءار ۇلت جۇرتشىلىعى سانالى تۇردە ۇشقارىلىقتان اۋلاق بولىپ، زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىكتەن اۋلاق بولىپ، زورلىقتى كۇش، لاڭكەس ەلەمەنتتەرىنىڭ جانە ولاردىڭ پەردە ارتىنداعى قولداۋشىلارىنىڭ سۇرقيا كەيىپ - كەسپىرى مەن ناقتى ءمانىن، زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك ەلەمەنتتەرىنە جان اشىرلىق ىستەيتىن، ىشتەي قۇپتايتىن، ىرقىنا جىبەرەتىن، ءتىپتى، قولدايتىن ءارقانداي ءسوز - ارەكەتتىڭ بارلىعى ۇلتىمىزدى قۇردىمعا جىبەرىپ، باقىتىمىز بەن بولاشاعىمىزدىڭ تۇبىنە جەتەتىندىگىن سەرگەكتىكپەن تانۋى كەرەك! ءار ۇلت وقىتۋشى - وقۋشىلارى وتان تۇتاستىعى مەن ۇلتتار ىنتىماعىن سانالىلىقپەن قورعاپ، ءارقانداي ساتتە وتاننىڭ مۇددەسىن قورعاۋدى ءبىرىنشى ورىنعا قويىپ، وتاننىڭ تۇتاستىعىن بۇلدىرەتىن، ۇلتتار ىنتىماعىن بۇلدىرەتىن، ۇلتتىق بولشەكتەۋشىلىك تۋدىراتىن بارلىق ارەكەتپەن باتىلدىقپەن كۇرەس جاساۋى كەرەك. ءوزارا ءتۇسىنىسىپ، ءوزارا قۇرمەت ەتىپ، ءوزارا سيىسىمدى بولىپ، ءوزارا ءسۇيىنىپ، ءوزارا ۇيرەنىپ، ءوزارا كومەكتەسىپ، وسى زامانعى مادەنيەت بىلىمدەرىن قۇلشىنا ۇيرەنىپ، كورسوقىرلىقتان اۋلاق بولىپ، ۇشقارىلىقتان قاشىق ءجۇرىپ، وركەنيەتتىڭ باستاۋشىسى جانە تاراتۋشىسى بولۋعا قۇلشىنىپ، جاستىق ۇنىمەن، جاستىق كۇرەسىمەن شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىعىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ اۋىر مىندەتىن ارقالاپ، ۇلى وتانعا ءوزىن ارناۋ بارىسىندا ءوزىنىڭ ءومىر قۇنىن جۇزەگە اسىرۋلارى كەرەك. ”ءۇش ءتۇرلى كۇش“تىڭ جانە ونىڭ پەردە ارتىنداعى قولداۋشىلارىنىڭ سۇرقيا نيەتىن اناعۇرلىم انىق تانىپ، ءارقاشان تۇرعىسى بەرىك، تۋى ايقىن، ساناسى سەرگەك بولۋدى ورىنداپ، ساياسي ءتارتىپ پەن ساياسي قاعيداعا قاتاڭ بويسۇنىپ، قىزىل سىزىق تانىمى مەن تومەنگى شەك ويلامىن كۇشەيتىپ، وقۋ - اعارتۋ شەبىن ويداعىداي قورعاپ، ساباق مىنبەسىن مىقتى ۇستاپ، ”ءۇش ءتۇرلى كۇش“پەن جانە ونىڭ پەردە ارتىنداعى قولداۋشىلارىمەن باتىلدىقپەن سوڭىنا دەيىن كۇرەس جاساپ، پارتيانىڭ وقۋ - اعارتۋ ىستەرىنىڭ ۇزدىكسىز جاڭا ىلگەرىلەۋشىلىكتەرگە، تىڭ تابىستارعا قول جەتكىزۋىن بار كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋعا ءتيىستى ۇلەس قوسۋ كەرەك!
