قاعىلىق اۋدانى جىلقىشى اۋىلىنداعى وقۋ تاۋىسقان تاربيەلەنۋشى
ءزاينۇر مامەت
اتى - ءجونىم ءزاينۇر مامەت، ءۇيىم قاعىلىق اۋدانى جىلقىشى اۋىلىندا، كەزىندە قاعىلىق اۋدانى تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىندا تاربيەلەنگەنمىن. مەن حاباردان امەريكا پارلامەنتى قاۋىم پالاتاسىنىڭ ايتىلمىس شينجياڭعا ساياتىن ”زاڭ جوبا“نى شىعارىپ، تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىن ”جازا لاگەرى“ دەپ كۇيە جاققانىن كورىپ قاتتى اشۋلاندىم. مەن تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىندا ءبىر جىلدان استام ۋاقىت ۇيرەندىم، تۇرمىس كەشىردىم، بۇل ارا بۇكىلدەي تاربيەلەنۋشىلەردىڭ ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ شىرماۋىنان قۇتىلۋىنا، زاڭدىق بىلىمدەردى، وسى زامانعى مادەنيەتتى جانە جۇمىسقا ورنالاسۋ شەبەرلىگىن يگەرەتىن اشىق قوعامدىق مەكتەپ، ءبىز تاربيەلەنۋشىلەردىڭ باقىتتى تۇرمىسقا قايتا يە بولعان تۇراعى، استە امەريكانىڭ كەيبىر ساياساتپازدارى كوكىگەن ”جازا لاگەرى“ ەمەس.
مەن كەزىندە ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ ۋلاۋىنا ۇشىراعاندىقتان قوعام مەن ۇيدەگىلەرگە زيان سالدىم. پارتيا مەن ۇكىمەت مەنىڭ تاربيەلەۋ - باۋلۋعا قاتىناسۋىما وراي بەرىپ، مەنى دەر كەزىندە قۇتقاردى.
بۇرىن مەن قول تەلەفوندى ينتەرنەتكە جالعاپ، ءدىني ۇشقارى يدەيا مازمۇنىنداعى سۋرەتتەردى جانە زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك بەينەجازبالارىن كورىپ، ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ ۋلاۋىنا تەرەڭ ۇشىراپ، ”جيھاد“ جاساۋ قۇر دامەسىنە سالىنىپ، ولگەننەن كەيىن جانناتقا كىرەمىن دەپ ويلادىم. ۇيدەگىلەر مەنى تالاي رەت ءناسيحاتتاپ، اداسقان بەتتەن قايتپاي قاتەلىكتى ونان ارى جالعاستىرا بەرمەۋىمدى ايتقان بولسا دا، مەن ولاردىڭ سوزىنە قۇلاق اسپادىم. ۇيدەگىلەر مەنىڭ ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ شەڭگەلىنەن قۇتىلۋىما كومەكتەسۋ ءۇشىن، مەنىڭ جاعدايىمدى الەۋمەتتىك اۋماق كادرلارىنا ايتتى. الەۋمەتتىك اۋماق كادرلارى مەنىمەن تالاي رەت اڭگىمەلەستى ءارى ماعان: ”ەندىگارى اداسقان جولدان قايتپاساڭ، وپىنۋ بىلدىرمەسەڭ، وزىڭە، ۇيىڭدەگىلەرگە، قوعامعا ورنى تولماس زيان جەتكىزەسىڭ“، - دەدى. كەيىن ۇيدەگىلەردىڭ ناسيحاتتاۋىمەن مەن قاعىلىق اۋدانى تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىنا كەلىپ ۇيرەنۋ - باۋلۋعا قاتىناستىم.
تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىنا بارعاننان كەيىن، مۇعالىمنىڭ سابىرلىلىقپەن ءتالىم بەرۋىندە، مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى، زاڭدىق بىلىمدەردى، كاسىپتىك شەبەرلىكتى، سونداي - اق ۇشقارىلىقتى الاستاۋدى نەگىزگى مازمۇن ەتكەن ساباقتاردى ۇيرەنگەننەن كەيىن، مەن نەنىڭ زاڭدى، نەنىڭ زاڭسىز ەكەنىن، نەنى ىستەۋگە بولاتىنىن، نەنى ىستەمەۋ كەرەك ەكەنىن ءبىلدىم، ءوز كۇشىمە سۇيەنىپ قۇلشىنعاندا عانا، ارماندى جۇزەگە اسىرۋعا بولاتىندىعىن ءتۇسىندىم. تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىنداعى ۇيرەنۋ بارىسىندا مەن تاعى كلاستىڭ وقىتۋ جەتەكشىسى جانە جاتاق باستىعى مىندەتتەرىن وتەدىم.
ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ ۋلاۋىنا ۇشىراعان مەنى، قوعام تاستاپ قويعان جوق، پارتيا مەن ۇكىمەت مەنى قۇتقاردى، مەنىڭ وتباسىمدى قۇتقاردى، ماعان ءبىر رەت ۇيرەنۋ - باۋلىنۋ، ءوزىمدى وزگەرتۋ ورايىن بەردى. تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىندا مەن كوپتەگەن باعالى بايلىققا يە بولدىم، مەنىڭ مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ ورەم جوعارىلادى، زاڭدىق تانىمىم كۇشەيدى. مۇنان سىرت، شەبەرلىك يگەردىم، اسىرەسە، ميىمداعى ۇشقارى يدەيادان ارىلىپ، دۇرىس پەن بۇرىستى پارىقتاۋ قابىلەتىم كۇشەيىپ، ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ ۋلاۋىنان ىرگەمدى اۋلاققا سالدىم. بۇل كەشىرمەلەر مەن تابىستاردى مەن ءومىر بويى ەسىمدە بەرىك ساقتايمىن، ءومىر بويى پايداسىن كورەمىن. سونىمەن بىرگە، پارتيا مەن ۇكىمەت مەنىڭ قاتەلىگىمە بولا ۇيىمدەگىلەر مەن تۋىستارىمدى كەمسىتپەدى، ولار باسقا بۇقارا سياقتى، ەمدەۋ، قارتتاردى كۇتۋ، تۇرعىن ءۇي، وقۋ - اعارتۋ، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ سياقتى پارتيانىڭ حالىققا ءتيىمدى، حالىققا پايدالى ءبىر قىدىرۋ ساياساتتارىنان بىردەي يگىلىكتەنىپ، پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ قامقورلىعىن، ايالاۋىن تەرەڭ سەزىندى.
قازىر ءبىزدىڭ ۇيدەگىلەردىڭ ەڭ كوپ تىلگە الاتىنى ”پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ ساياساتى وسىنشاما جاقسى، ءبىز بۇقاراعا وسىنشا كوڭىل بولەدى، ءبىز، ءسوز جوق، قازىرگى تاماشا تۇرمىستى جاقسى قاستەرلەۋىمىز كەرەك“. ءبىز مۇنى اۋىزدا ايتىپ قانا قويماي، ءتىپتى دە ماڭىزدىسى، ءىس جۇزىندىك ارەكەتىمىز بولۋ كەرەك. مۇنان كەيىن، مەن، ءسوز جوق، ۇزدىكسىز زاڭدى ۇيرەنىپ، زاڭدى ءبىلىپ، زاڭعا بويسۇنىپ، دۇرىس پەن بۇرىستى پارىقتاۋ، دۇرىس پەن قاتەنى اجىراتۋ قابىلەتىمدى ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، زاڭ ارقىلى ءوزىمنىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەمدى قورعايمىن، ەندىگارى ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ سىنالاپ كىرۋى مەن ۋلاۋىنا ۇشىرامايمىن. سونىمەن بىرگە، مەن سۇرقيا ءدىني ۇشقارى ەلەمەنتتەرگە مىنانى قاتاڭ ەسكەرتەمىن: سەندەر اناۋ جيرەنىشتى ارامزالىقتارىڭمەن مومىن، دىنگە سەنەتىن بۇقاراعا ىقپال ەتەمىن جانە ولاردى ۋلايمىن دەپ ويلاپ قالماڭدار. مەن امەريكاداعى كەيبىر ساياساتپازدارعا دا مىنالاردى قاتاڭ ەسكەرتەمىن: جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ كوڭىل ءبولۋى مەن قامقورلىعىندا، ءبىز شينجياڭداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تۇرمىسى بارعان سايىن باقىتتى بولىپ، ادامدىق ۇقىق تولىق قامتاماسىزداندىرىلدى. ەستەرىڭدە بولسىن، ءبىز سەندەردىڭ ەشقانداي تومەنگى شەگى جوق قوس ولشەمدەرىڭ مەن مونتانى، پاسىق زورەكەر لوگيكالارىڭدى ابدەن تانىدىق؛ ءارقانداي قاسكۇنەمدىك اتاۋلىنىڭ بارلىعىءبىزدىڭ شينجياڭنىڭ دامۋ، گۇلدەنۋ اياق الىسىنا كەدەرگى بولا المايدى.
