لوپ اۋدانى بۇيا اۋىلى تامەعىل قىستاعىنداعى تامەعىل مەشىتىنىڭ يمامى
ابدۇسالام ميجيت
مەنىڭ اتىم ابدۇسالام ميجيت، حوتان ايماعى لوپ اۋدانى بۇيا اۋىلى تامەعىل قىستاعىنداعى تامەعىل مەشىتىنىڭ يمامىمىن. حاباردان امەريكا پارلامەنتى قاۋىم پالاتاسىنىڭ ايتىلمىس شينجياڭعا ساياتىن ”زاڭ جوبا“نى ماقۇلداعاندىعىن كورگەننەن كەيىن، مەن ەرەكشە ىزاعا بۋلىقتىم. شينجياڭدا جاساپ جاتقان ۇيعۇر ۇلتىنىڭ ءبىر قاراپايىم بۇقاراسى، وتانشىل ءدىني قايراتكەر رەتىندە، مەن امەريكانىڭ ساياساتپازدارىنا مىنالاردى قاتاڭ ەسكەرتكىم كەلەدى: سەندەردىڭ ايتىلمىس شينجياڭعا ساياتىن ”زاڭ جوبا“لارىڭ قاتە، بارىپ تۇرعان جونسىزدىك. سەندەردىڭ ءىس - ارەكەتتەرىڭ ءبىز ۇيعۇر ۇلتىنىڭ ار - نامىسى مەن سۇيىسپەنشىلىگىنە بارىنشا داق سالدى، قورلادى، اياققا تاپتادى.
مەنىڭ امەريكانىڭ ساياساتپازدارىنا ءوز كەشىرمەمدى، ءبىزدىڭ قىستاقتىڭ وزگەرىستەرىن ايتقىم كەلەدى.
مەن ۇيعۇر ۇلتىنىڭ قاراپايىم ءبىر وتباسىندا تۋدىم، اتا - بابامنان تارتىپ ديقان، بالا كۇنىمدە وتباسىمىزدىڭ ەكونوميكالىق شارت - جاعدايى جاقسى بولماعاندىقتان، مەن جانە اعا - اپەكەلەرىم ورتالاۋ مەكتەپتى تاۋىسقاننان كەيىن - اق، ۇيدە اتا - انامىزعا كومەكتەسىپ ەگىن ەگىپ، تىنىش تۇرمىس كەشىرىپ كەلدىك. رەفورما جاساۋدىڭ، ەسىك اشۋدىڭ ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىلۋىنە ساي، وتباسىمىزدىڭ تۇرمىسىندا دا ەرەكشە ۇلكەن وزگەرىستەر تۋىلدى، توپىراق ءۇيىمىز كەرپىش ۇيگە وزگەردى، توقتاۋ سۋ ىشۋدەن قۇبىر سۋىن ىشەتىن بولدىق، كوجە - كولمەك ىشە سالۋدان ءدامدى عۇزىرعا اۋزىمىز تيەتىن بولدى. بۇگىنگى تاڭدا مەن جەڭىل اۆتوكولىك ايداپ، زەردەلى قول تەلەفون ىستەتەمىن، وتباسىمىزدا ءتۇرلى ەلەكتر جابدىقتارى تولىق، قۋانىشىمىزدا شەك جوق. ايتسە دە وتكەن ءبىر مەزگىلدە قىستاعىمىزدا ءىشىنارا تاڭعاجايىپ جايتتەر تۋىلدى، شاشتارىن ادەمىلەپ ءورىپ الاتىن قىزدار كوزدەن تاسا بولىپ، نيقاپ تاعىنىپ، بۋرقا كيىنگەن ايەلدەر پايدا بولدى؛ مۋزيكا شالىپ، ءان ايتىپ، ءماشىراپقا باساتىن تويلار جوعالىپ، ءان ايتپايتىن، ءبي بيلەمەيتىن، تۇنجىراڭقى وتەتىن تويلار پايدا بولدى؛ اۋەل دەسەڭ، بالاسى شەشەسى جاساعان تاماقتى جەمەيتىن، اتا - اناسىن جەرلەۋگە بالالارى قاتىناسپايتىن، وسى سياقتى اقىلعا سيمايتىن ىستەر پايدا بولدى. 20 - عاسىردىڭ 90 - جىلدارىنان بەرى، شينجياڭ وڭىرىندە نەشە مىڭداعان زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك دەلولارى (وقيعا) تۋىلىپ، كوپتەگەن بەيكۇنا بۇقارا قىمباتتى ومىرلەرىنەن ايرىلدى. جان تۇرشىگەرلىك زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك دەلولارى ماعان زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك ارەكەتتەرى مەن ءدىني ۇشقارى يدەيا ءبىزدىڭ تىنىش تا بەرەكەلى تۇرمىسىمىزدى اۋىر دارەجەدە بۇلدىرگەندىگىن ايقىن تانىتتى.
پارتيا مەن ۇكىمەت ءبىزدىڭ ويىمىزداعىنى ويلاپ، ءبىزدىڭ جوعىمىزدى جوقتادى، زاڭ بويىنشا ”ءۇش ءتۇرلى كۇش“كە سوققى بەرۋدىڭ ءبىر قىدىرۋ شاراسىن اتقارىپ، حالىققا تيىمدىلىك جاسايتىن ءبىر قىدىرۋ ساياساتتى العا قويىپ، اتقاردى، قىستاعىمىزدا زاۆود قۇرىلدى، قىستاقتان شىقپاي - اق اقشا تابا الاتىن بولدىق؛ قىستاعىمىزدا حالىققا قولايلى قىزمەت وتەۋ ورتالىعى قۇرىلدى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ توي - تومالاق، ءنازىر - شىراق ىستەرىنىڭ ءبارى وسى ارادا وتكىزىلەتىن بولدى، كوپ قولايلىلىق اكەلدى؛ قىستاعىمىزدا بالاباقشا دا سالىندى، بالالارىمىز بالاباقشادا تەگىن وقيتىن، تەگىن تاماقتاناتىن بولدى. بىرنەشە كۇننىڭ الدىندا، اكەم ءبىرىنشى رەت ۇلىمدى بالاباقشاعا اپارىپ قايتىپ كەلگەننەن كەيىن ماعان بالاباقشانىڭ ورتاسىنىڭ سونشاما جاقسى ەكەندىگىن، تاماقتارىنىڭ سونشاما مول ەكەندىگىن قۋانا ايتتى، ءوزىنىڭ وقىعان كەزدەگى شاقتارىن ەسكە العان اكەم ايرىقشا تەبىرەندى. ول ءوزى وقىعان كەزدە، كلاستارىنىڭ ءبىر كونەتوز ۇيدە ەكەندىگىن، قالام مەن قاعاز جوق بولعاندىقتان، تاياقپەن جەرگە جازىپ - سىزاتىندىقتارىن، مۇعالىم تەكسەرىپ بولعاننان كەيىن، قولدارىمەن ءوشىرىپ تاستاپ، جالعاستى جازاتىندىقتارىن ايتتى. اكەمنىڭ سول كەزدەگى تۇرمىسىن ەسكە الىپ، ءبىزدىڭ قازىرگى جاقسى تۇرمىسىمىزعا زەر سالعانىمىزدا پارتيا مەن ۇكىمەتكە دەگەن العىس سەزىمىمىزدى تىلمەن جەتكىزىپ بەرە المايمىز.
ءبىز قايراتتى تاسقىنداتىپ، اناعۇرلىم تاماشا باقىتتى تۇرمىس جاراتۋعا قۇلشىنعان كەزىمىزدە، امەريكا جاق ايتىلمىس شينجياڭعا ساياتىن ”زاڭ جوبا“نى ماقۇلداپ، شينجياڭنىڭ ادامدىق ۇقىق جاعدايىن قاساقانا داتتاپ، ەلىمىزدىڭ ۇشقارىلىقتى الاستاۋ جانە لاڭكەستىككە سوققى بەرۋ جولىنداعى قۇلشىنىستارىن ورشەلەنە قارالادى. قىستاعىمىزدا تۋىلعان وراسان زور وزگەرىستەردى باستان وتكىزگەن كۋاگەر، پارتيانىڭ جاقسى ساياساتىنىڭ يگىلىگىن كورۋشى رەتىندە، مەن امەريكاداعى كەيبىر جات نيەتتى ساياساتپازدارعا مىنالاردى قاتاڭ ەسكەرتكىم كەلەدى: سەندەردىڭ شىندىقپەن ساناسپاي، اق پەن قارانى شاتاستىرىپ، جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە دورەكىلىكپەن كيلىگىپ، ءبىزدىڭ باقىتتى تۇرمىسىمىزدى بۇلدىرۋگە ۇقىقتارىڭ جوق؛ سەندەردىڭ اۋىزعا كەلگەندى الباتى كوكىپ، ءبىزدىڭ ادامدىق ۇقىعىمىزدى اياققا تاپتايتىن ۇقىقتارىڭ جوق.ءبىزدىڭ ادامدىق ۇقىعىمىز جونىندە ءبىز ءوزىمىز ەڭ سويلەۋ ۇقىعىنا يەمىز. ءوز تۇرمىسىمىزدى ءوزىمىز ابدەن بىلەمىز. كىمدە - كىم ءبىزدىڭ وڭاي - وسپاق قولعا كەلمەگەن باقىتتى تۇرمىسىمىزدى بۇلدىرۋگە ۇرىنادى ەكەن، وعان شينجياڭداعى 25 ميلليون ءار ۇلت حالقى استە جول قويمايدى، ءبىر ميلليارد 400 ميلليون جۇڭگو حالقى استە جول قويمايدى. مەن سەندەردىڭ ساندىراق شاتپاقتارىڭنىڭ، ءسوز جوق، جەڭىلىسكە ۇشىرايتىندىعىنا، سەندەردىڭ ارامزا سايقالدىقتارىڭنىڭ، ءسوز جوق، جەڭىلىسكە ۇشىرايتىندىعىنا، سەندەردىڭ سۇرقيا قاسكۇنەمدىكتەرىڭنىڭ، ءسوز جوق، جەڭىلىسكە ۇشىرايتىندىعىنا كامىل سەنەمىن.
