رايونىمىزدىڭ نەگىزگى ساتىلارىنداعى ءار ۇلت بۇقاراسى ءبىر اۋىزدان مىنانى ءبىلدىردى، كەدەرگىلەردى الاستاپ، ءبىر نيەتپەن كۇرەس جۇرگىزەمىز −
ءىس جۇزىندىك ارەكەتىمىزبەن وتانىمىزدىڭ شينجياڭىن اناعۇرلىم كوركەم ەتىپ قۇرامىز
امەريكا ايتىلمىس شينجياڭعا ساياتىن ”زاڭ جوبا“نى ماقۇلداپ، جۇڭگو شينجياڭىنىڭ ادامدىق ۇقىق جاعدايىنا قاساقانا جالا جاۋىپ، جۇڭگونىڭ ۇشقارىلىقتى الاستاۋ جانە لاڭكەستىككە سوققى بەرۋ قۇلشىنىستارىنا ورشەلەنە كۇيە جاقتى. مۇنداي بۇرمالاۋ، كۇيە جاعۋ ارەكەتتەرى رايونىمىزدىڭ نەگىزگى ساتىلارىنداعى ءار ۇلت بۇقاراسىن ايرىقشا كەكتەندىردى، قاتاڭ جازعىرۋىن جانە باتىل قارسىلىعىن قوزعادى. كوپشىلىك جاپا - تارماعاي مىنالاردى ءبىلدىردى: ءار ۇلت بۇقاراسى تىعىز ىنتىماقتاسىپ، كەدەرگىلەردى الاستاپ، ءبىر نيەتپەن كۇرەس جۇرگىزىپ، ءىس جۇزىندىك ارەكەتىمىزبەن وتانىمىزدىڭ شينجياڭىن اناعۇرلىم كوركەم ەتىپ قۇرامىز.
”ءبىزدىڭ قازىرگى تۇرمىسىمىز تىنىش تا باقىتتى“
”شينجياڭعا كەلىپ كورمەي، شىنايى شينجياڭدى تۇسىنبەي تۇرىپ شينجياڭدى سان - ساققا جۇگىرتۋگە، شينجياڭعا ورشەلەنە جالا جابۋعا، كۇيە جاعۋعا ءبىز استە جول قويمايمىز“، - دەدى تۇرپان قالاسى گاۋچاڭ رايونى يار قالاشىعى شاڭحۋ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى، حالىقتىق تۇسەلحانا اشاتىن تۇرسىناي يبىراھيم كەكتەنە.
تۇرسىناي بىلاي دەدى: مەن تۇرپاننىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلارىنىڭ جانە الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ قۇرىلعىلارىنىڭ ۇزدىكسىز كەمەلدەنگەندىگىن كوزىممەن كوردىم، اۋىلىمنىڭ جىلدان - جىلعا جاقسارعاندىعىنا كۋا بولدىم. وسى بىرنەشە جىلدا شينجياڭنىڭ قوعامدىق كەلەلى جاعدايى جاراسىمدى دا ورنىقتى بولىپ، تۇرپانعا ساياحاتتاي كەلەتىندەر بارعان سايىن كوبەيدى، كوپتەگەن ەگىنشى ”ساياحات اسىن“ ءىشىپ، كىرىسى جىلدان - جىلعا كوبەيدى. ”پارتيانىڭ ابزال ساياساتىنىڭ يگىلىگىن كورگەن ءبىزدىڭ قازىرگى تۇرمىسىمىز تىنىش تا باقىتتى، ايتسە دە كەيبىرەۋلەر ’ادامدىق ۇقىق‘تى جەلەۋ ەتىپ شىندىقتى بۇرمالادى، بۇل كوكىگەندىك بولماي نە!“
”ايتىلمىس شينجياڭعا ساياتىن ’زاڭ جوبا‘شىلعي وتىرىك“. بۋرىلتوعاي اۋدانى شىعانجيدە اۋىلى سەكىرۋ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى جاناربەك كاكەن مىنالاردى ءبىلدىردى: پارتيا مەن ۇكىمەت حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزەتىن ينجەنەريانى زور كۇشپەن اتقارىپ، ەگىنشى - مالشىلار كەڭ دە جارىق ۇيلەرگە كوشىپ كىردى، قىستاقتارعا اسفالت جول جاتقىزىلدى، قۇبىر سۋى جەتكىزىلدى، تۇرمىسىمىز بارعان سايىن جاقساردى. ”امەريكا جاق ’ادامدىق ۇقىق‘ تونىن جامىلىپ، شينجياڭدى بىلىقتىرماق بولدى، ءبىز بۇعان باتىل قارسى تۇرامىز، ولاردىڭ قاسكۇنەمدىگىنىڭ ىسكە اسۋىنا استە جول بەرمەيمىز“.
”ولار شينجياڭنىڭ شىنايى بەينەسىن كورىپ پە ەدى؟ شينجياڭنىڭ بەرتىنگى بىرنەشە جىلداعى ورنىقتى بولعان، دامىعان زور وزگەرىستەرىن كورىپ پە ەدى؟ اق پەن قارانى شاتاستىراتىن، شىندىقتى بۇرمالايتىن مۇنداي ارەكەتتەر ەرەكشە ۇياتتى، ءبىز بۇعان استە جول قويمايمىز“. ءۇرىمجى قالاسى ميدۇڭ رايونى شىحۋا ءمالىسى گۋاڭميڭ الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ تۇرعىنى ميجيت توحتى مىنالاردى ءبىلدىردى: شينجياڭنىڭ گۇلدەنگەندىگى، ورنىقتىلىعى داۋ جۇرمەيتىن شىندىق، بوتەن نيەتتە بولاتىن، شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعىنا كەدەرگىلىك جاساماق بولعان، جۇڭگونىڭ ورنىقتىلىعىنا، دامۋىنا تۇساۋ بولماق بولعان سايقالدىق اتاۋلىنىڭ ءبارى ىسكە اسپايدى.
”تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك ادامدىق ۇقىقتىڭ ەڭ زور قامتاماسىز ەتىلگەندىگى“
”شينجياڭنىڭ ىسىندە ءبىز ەڭ سويلەۋ ۇقىعىنا يەمىز. ءار ۇلت اعا - باۋىر، اپەكە - سىڭلىلەر وسى توپىراقتا وتە الاڭسىز تىرشىلىك ەتىپ كەلەدى، تەك زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك، ءدىني ۇشقارى كۇشتەر بۇلىك شىعارماسا بولعانى، ءبىزدىڭ تۇرمىسىمىز بارعان سايىن جاقسى بولادى“، - دەدى يوپۇرعا اۋدانى اشمە قالاشىعى يىما قىستاعىنىڭ تۇرعىنى تۇرسۇنالي ابدۇرۇسۇل.
”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ بويىنشا قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ كومەگىندە، تۇرسۇنالي دانەكەرلەۋ ونەرىنە باۋلۋعا قاتىناسىپ، تەمىرشىلىك دۇكەنىن اشتى. وسى 2 جىلدا اۋلانى وزگەرتىپ سالۋ، اۋىل - قىستاق دارەتحانالارىن وزگەرتىپ سالۋ، بەيقۇت ءۇي قۇرىلىسى سياقتى ينجەنەريالاردىڭ اتقارىلۋىنا ىلەسە، تەمىرشىلىك دۇكەنىنىڭ جۇمىستارى بارعان سايىن جاندانىپ، بيىل تازا پايداسى 100 مىڭ يۋانعا جەتتى. ”بۇرىن قىستاعىمىزداعى كەيبىر ادامدار ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ ىقپالىنا ۇشىراپ، باقىتتى وتباسىلارى ويراندالدى. قازىر قوعام ورنىقتى، ادامداردىڭ جۇزىنە كۇلكى ءۇيىرىلدى، مىنە بۇل ءبىز قاجەت ەتكەن باقىتتى تۇرمىس“، - دەدى تۇرسۇنالي.
”تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعى بولماسا شينجياڭنىڭ قازىرگى الاڭسىز كۇنى بولماس ەدى. امەريكانىڭ ايتىلمىس شينجياڭعا ساياتىن ’زاڭ جوبا‘سى شىندىققا مۇلدە قايشى، جۇرت كوڭىلىنەن شىقپايدى. ءبىز ءارقانداي كۇشتىڭ شينجياڭنىڭ اسا تاماشا جاعدايىن بۇلدىرۋىنە استە جول بەرمەيمىز“. اقتاۋ اۋدانى ۇجمە اۋىلى قونساق قىستاعىنىڭ تۇرعىنى قۋان توحتى ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ جەلىكتىرۋىمەن قاتە جولعا تۇسكەن ادامداردىڭ تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىنان ۇيرەنۋدى تاۋىسقاننان كەيىن رۋحى كوتەرىلىپ، العا باسىپ، كاسىپتىك شەبەرلىك ۇيرەنۋ ارقىلى ىستەيتىن جۇمىس تاۋىپ، باقىتتى تۇرمىسقا كەنەلگەندىگىن ءوز كوزىمەن كورگەنىن ايتتى. ”تاربيەلەۋ - باۋلۋ قىزمەتىنىڭ ءونىمىن كوزىمىزبەن كوردىك. ءبىز ۇكىمەتتىڭ قولدانعان ءبىر قىدىرۋ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋ شارالارىن شىن جۇرەگىمىزبەن قولدايمىز جانە قورعايمىز. ءارقانداي ادامنىڭ وڭاي - وسپاق قولعا كەلمەگەن وسى تاماشا جاعدايدى بۇلدىرۋىنە استە جول بەرمەيمىز“.
”اياق كيىمنىڭ ءدال كەلگەن - كەلمەگەندىگىن كيگەن ادام بىلەدى. تۇرمىسىمىزدىڭ قانداي ەكەندىگى وزىمىزگە ەڭ ايان“. قاراقاش اۋدانى زاۋا قالاشىعى جايتەرەك قىستاعىنىڭ تۇرعىنى قامارنيسا ابدۇمامەت قاراقاش اۋدانى رۇيشين اياق كيىم شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ تەحنيك جۇمىسشىسى. ول پارتيانىڭ ءتۇرلى ءتيىمدى ساياساتتارىنىڭ يگىلىگىنە كەنەلىپ، ۇيىندە اۋىل شارۋاشىلىق كىرىسىنەن تىس، ءوزى جانە كۇيەۋى باسقا كاسىپكە ويىستىرىلىپ جۇمىسقا ورنالاسىپ، وتباسىنىڭ كىرىسى ارتىپ، تۇرمىستارى بارعان سايىن شالقىعاندىعىن ايتتى. ”قازىر قوعام تىنىش، ادامداردىڭ بارلىعى تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشۋدە، ءدال مىنە بۇل ءبىزدىڭ ادامدىق ۇقىعىمىزدىڭ ەڭ زور قامتاماسىز ەتىلگەندىگى، ءبىز امەريكانىڭ كەيبىر ساياساتپازدارىنىڭ ’ادامدىق ۇقىق‘تى جەلەۋ ەتىپ، باقىتتى تۇرمىسىمىزدى بۇلدىرۋىنە استە جول بەرمەيمىز“.
”جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ شينجياڭدى ءتىپتى دە ويداعىداي قۇرامىز“
”ءبىز بۇگىنگى باقىتتى تۇرمىسىمىزدى قاستەرلەپ، قىراعىلىقتى ارتتىرىپ، دۇرىس پەن بۇرىستى اجىراتىپ، ءىس جۇزىندىك ارەكەتىمىزبەن كورىكتى مەكەنىمىزدى قۇرىپ، امەريكا جاقتىڭ شينجياڭعا ساياتىن ماسەلەلەردەن پايدالانىپ ۇلتتار ىنتىماعىن ءبۇلدىرىپ، شينجياڭنىڭ ورنىقتىلىعىنا، دامۋىنا كەدەرگىلىك جاسايتىن ارەكەتتەرىنە باتىل سوققى بەرەمىز“، - دەدى ءۇشتۇرپان اۋدانى اقتوعاي اۋىلى جيدەلى قىستاعىنىڭ اۋقاتتانۋعا باستاۋشىسى سالام ۋايىت.
سالام ۋايىت كەدەي ەدى، پارتيانىڭ ابزال ساياساتىنىڭ يگىلىگىنە كەنەلىپ، ول باستاماشىلدىقپەن باعىمشىلىق سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇرىپ، حۋناندىق دوسى لو چاۋجۇنمەن سەلبەسىپ ءۇي جيھازدارى زاۆودىن اشتى، ساۋداسى كۇسەت بولىپ، 60 ادامدى جۇمىستاندىردى. ”مەنىڭ حانزۋ ۇلتىنان، ۇيعۇر ۇلتىنان، قازاق ۇلتىنان دوستارىم بار، ءبارىمىز بەرەكەلى وتەمىز. كوپشىلىك جۇدىرىقتاي جۇمىلساق بولدى، تۇرمىسىمىزدى بارعان سايىن جاقسى وتكىزىپ، اۋىلىمىزدى ءتىپتى دە كوركەم ەتىپ قۇرىپ شىعامىز“، - دەدى سالام.
”قازىر شينجياڭنىڭ قوعامى تىنىش، كەلەتىن ساياحاتشىلار دا كوبەيدى، مەنىڭ شارۋالار شاتتىعى ساياجايىمنىڭ ساۋداسى دا شالقىپ تۇر“. 12 - ايدىڭ 14 - كۇنى تاڭەرتەڭ بۇراتالا قالاسى ۇتىبۇلاق قالاشىعى گىندىن جاڭا قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ما جىبين اۋلاسىنداعى قاردى تازالاپ، شارۋالار شاتتىعى ساياجايىنا قوناق قابىلداۋعا دايىندالدى.
ما جىبين تىلشىگە كەلەر جىلى تەرۋ - ءۇزۋ باقشاسىن دامىتىپ، ءتىپتى دە كوپ ساياحاتشىنى ساياحاتتاۋعا، ارالاۋعا باۋراۋعا دايىندالىپ جاتقانىن ايتتى. ”مەن ءتىپتى دە كوپ قىستاق تۇرعىنىن باستاپ، پارتيانىڭ ابزال ساياساتتارىنىڭ دەمەۋىندە اۋقاتتانۋ جولىنا ءتۇسىپ، ءىس جۇزىندىك ارەكەتىم ارقىلى جاراسىمدى، ورنىقتى اسا تاماشا جاعدايدى قورعايمىن“، - دەدى ما جىبين سەنىممەن.
(تىلشىلەر لي چۇنشيا، جاۋ چۇنحۋا، ۋاڭ دۇڭ، جاڭ جىلي، حان چينيان، جاڭ تيڭ، جاڭ رۇيلين، سۇڭ ياۋىن، حى ليڭ، ءپاريزات ابدۇ، ەرىكتى ءتىلشى باي يانان جازعان)
