شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 12 - ايدىڭ 12 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى (چي شىڭ). 2016 - جىلى 1 - ايدىڭ 3 - كۇنى مەملەكەتتىك كەڭەس «مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ نەگىزدىك ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن بىرىكتىرۋ جونىندەگى پىكىر»دى باسىپ تاراتىپ، قالا - قالاشىق تۇرعىندارىنىڭ نەگىزدىك ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ مەن جاڭاشا اۋىل - قىستاق سەلبەسىپ ەمدەلۋ سىندى 2 ءتۇرلى ءتۇزىمدى بىرىكتىرىپ، قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ءبىر تۇتاس نەگىزدىك ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن ورناتۋدى العا قويدى. بۇل ەمدەۋ، ءدارى - دارمەك، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءتۇزىلىسى رەفورماسىن ىلگەرىلەتۋدەگى، قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ نەگىزدىك ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ ۇقىق - مۇددەسىنەن تەڭ يگىلىكتەنۋىن جۇزەگە اسىرۋداعى، قوعامنىڭ ءادىل، تۋراشىلدىعىن جەبەۋدەگى، حالىقتىڭ ىرىس - قۇتىن ارتتىرۋداعى كەلەلى شارا.
رەفورما جاساپ، ەسىك اشقاننان بەرى، پارتيا مەن ۇكىمەت حالىق بۇقاراسىنىڭ ەمدەلۋىن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسىنە وسكەلەڭ ءمان بەرىپ، ەمدەلۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءتۇزىمىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىردى. 20 - عاسىردىڭ 90 - جىلدارى، ەلىمىز قالا - قالاشىق جۇمىسشى، قىزمەتكەرلەرىنىڭ نەگىزدىك ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن ورناتا باستادى. 2003 - جىلى جاڭاشا اۋىل - قىستاق سەلبەسىپ ەمدەۋ ءتۇزىمىن ورناتا باستادى. 2007 - جىلى قالا - قالاشىق تۇرعىندارىنىڭ نەگىزدىك ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن ورناتا باستادى. بۇل 3 ءتۇرلى ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمى ۇقساماعان مەزگىلدە ۇقساماعان ادامدار شوعىرىنا باعىتتاي ارت - ارتىنان ورناتىلىپ، بۇقارانىڭ نەگىزدىك ەمدەلۋىن قامتاماسىز ەتۋ، اۋرۋ سەبەبىنەن كەدەيلەسۋدىڭ الدىن الۋ سياقتى جاقتاردا ماڭىزدى رول اتقاردى. الايدا مۇنداي تۇزىلىستىك ءبولىس بولەك ورناتىلعان ءتۇزىم، بىتىراندى اتقارۋ سىندى قالا، اۋىلدىڭ ەكىلىك قۇرىلىمىن دا، تەڭسىزدىك ماسەلەسىن دە الا كەلدى. اسىرەسە، قالا - قالاشىق تۇرعىندارىنىڭ نەگىزدىك ەمدەۋ قامسىزداندىرۋى مەن جاڭاشا اۋىل - قىستاق سەلبەسىپ ەمدەلۋىن قامسىزداندىرۋى قارجى جيۋ ۇلگىسى، اقى تولەۋ ولشەمى قارايلاس بولعانىمەن، يگىلىك مامىلەسىندە ءبىرشاما زور پارىق بولدى.
وسىعان قاراتا، 2013 - جىلى 11 - ايدا، پارتيا 18 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى جالپى ماجىلىسىندە قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ نەگىزدىك ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن بىرىكتىرۋدى العا قويدى. 2015 - جىلى 12 - ايدا، ورتالىقتىڭ رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋگە باسشىلىق ەتۋ گرۋپپاسىنىڭ 19 - رەتكى ماجىلىسىندە «مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ نەگىزدىك ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن بىرىكتىرۋ جونىندەگى پىكىر»دى قاراپ ماقۇلدادى. 2016 - جىلى 1 - ايدا پىكىر رەسمي باسىپ تاراتىلدى.
پىكىردە قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ نەگىزدىك ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن بىرىكتىرۋ ساياساتىندا ”التى بىركەلكىلەندىرۋ“ تالابىن ايقىن العا قويدى، ياعني قامتۋ كولەمىن بىركەلكىلەندىرۋ، قارجى جيۋ ساياساتىن بىركەلكىلەندىرۋ، قامتاماسىز ەتۋ مامىلەسىن بىركەلكىلەندىرۋ، ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ مازمۇنىن بىركەلكىلەندىرۋ، تۇراقتى ورىندا باسقارۋدى بىركەلكىلەندىرۋ، قور باسقارۋدى بىركەلكىلەندىرۋ ارقىلى قامتاماسىز ەتۋدى اناعۇرلىم ءادىل ەتتى.
قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ نەگىزدىك ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمى بىرىكتىرىلگەننەن كەيىن، ەسەپتەن كوتەرۋ ولشەمى تومەندەۋدىڭ ورنىنا جوعارىلاتىلىپ، ىستەتىلەتىن ءدارى - دارمەكتىڭ ءتۇرى ازايۋدىڭ ورنىنا ارتتىرىلىپ، بەكىتىلگەن شيپاحانالار ازايۋدىڭ ورنىنا كوبەيتىلىپ، قامسىزداندىرۋعا قاتىناسقاندارعا ناقتى پايدا جەتكىزدى.
