”حالىق گازەتى“ باسماقالاسى
ەندى عانا جابىلعان ورتالىقتىڭ اۋىل - قىستاق قىزمەتى ءماجىلىسى ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ماجىلىسىنەن كەيىنگى تاعى ءبىر رەتكى ماڭىزدى ءماجىلىس. وسى رەتكى ءماجىلىس جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋ نىساناسىنىڭ تالاپ - ولشەمدەرىنە تۋرالانىپ، كەلەر جىلعى ”اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار“ سالاسىنداعى ءتۇيىندى قىزمەتتەردى ورنالاستىردى، بۇل يدەيانى بىرلىككە كەلتىرىپ، سەنىمدى بەكەمدەۋ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىندا جاپپاي جەڭىسكە قول جەتكىزۋگە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ تابىستى اياقتاۋىن جۇزەگە اسىرۋ جونىنەن ەرەكشە ماڭىزدى مانگە يە.
”اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار“ قىزمەتى جاقسارسا، جالپى جاعداي ىرىقتى بولادى. بيىل جىل باسىنان بەرى، ەل ءىشى - سىرتىنداعى حاۋىپ - قاتەرلەر، سايىستار كورنەكتى كوبەيگەن كۇردەلى جاعدايدا، ”اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار“ قىزمەتىنىڭ دامۋى وڭاي - وسپاق قولعا كەلمەگەن جاقسى ناتيجەگە قول جەتكىزدى: جىلدىق كەدەيلىكتەن ارىلتۋ مىندەتى جاپپاي ورىندالدى، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋى جالپى جاقتان ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋدى جۇزەگە اسىردى، اۋىل - قىستاقتاعى حالىق تۇرمىسى اناعۇرلىم جاقساردى، اۋىل - قىستاق رەفورماسى ۇزدىكسىز تەرەڭدەدى، اۋىل - قىستاقتى جونگە سالۋ ورەسى ۇزدىكسىز جوعارىلادى. اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ، اۋىل - قىستاقتىڭ دامۋىنىڭ ۇزدىكسىز جاقسارۋ جاعدايى ەكونوميكالىق، قوعامدىق كەلەلى جاعدايدى ورنىقتىرىپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋعا بەرىك نەگىز قالادى.
دوڭگەلەك داۋلەتكە جەتتىك پە - جەتپەدىك پە، باستىسى، اۋىلداستارعا قاراۋ كەرەك. كەدەيلىكتەن ارىلۋ ساپاسىنىڭ قانداي ەكەندىگىن، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتىلىكتىڭ ساپاسىنىڭ قانداي ەكەندىگىن تارازىلاۋدا كوبىنەسە كەلەر جىلعى ”اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار“ قىزمەتىنىڭ ونىمدىلىگىنە قاراۋ كەرەك. كەلەر جىلى جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋ اياقتالاتىن جىل، ءبىز، ءسوزسىز، ”اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار“ ماسەلەسىن ويداعىداي شەشۋدى بۇكىل پارتيا قىزمەتىندە ەڭ ماڭىزدى ورىنعا قويۋعا تاباندى بولۋىمىز، كەزەك كۇتتىرمەيتىن ىستەردى ويداعىداي شەشىپ، كۇشتى شوعىرلاندىرا وتىرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىندا جەڭىسكە قول جەتكىزىپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەت بويىنشا ”اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار“ سالاسىنداعى كورنەكتى ولقىلىقتاردى جەدەل تولىقتاۋمەن بىرگە، ۇزاق بولاشاقتىق دامۋعا دا كۇش سالىپ، ”اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار“ سالاسىنداعى ستراتەگيالىق مىندەتتەر مەن نەگىزدىك قىزمەتتەردى ويداعىداي يگەرىپ، سان ميلليونداعان شارۋانىڭ بۇكىل ەل حالقىمەن بىرگە جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعامعا قادام تاستاۋىنا كەپىلدىك ەتۋىمىز كەرەك.
كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىندا جەڭىسكە قول جەتكىزۋ، ءسوزسىز، ورىنداۋعا ءتيىستى بۇلتارماس مىندەت. ەڭ سوڭعى كەدەيلىك قامالىن الۋدا، ”ءۇش رايون، ءۇش وبلىس“ سياقتى اۋىر كەدەي وڭىرلەرگە نازاردى اناعۇرلىم شوعىرلاندىرىپ، كورنەكتى ماسەلەلەر مەن ءالسىز بۋىنداردى نىساناعا الىپ، اناعۇرلىم پارمەندى شارا، اناعۇرلىم تىڭعىلىقتى قىزمەت ارقىلى كەدەيلىكتەن ارىلتۋ مىندەتىن جان - جاقتى ورىنداۋ كەرەك. كەدەيلىكتەن ارىلتۋ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەپ، قايتا كەدەيلەسۋدەن ساقتانۋ، ماسەلە تىزىمدىگىن كورسەتىپ، ءبىر - بىردەن رەتتەپ - تۇزەتىپ، اداقتاپ، وتباسى سايىن تەكسەرىپ، تىزىمدىكتەن ءوشىرۋ كەرەك. كەدەي اۋدانداردىڭ كەدەيلىك تىزىمدىگىنەن شىعارىلۋ وتكەلىن قاتاڭ يگەرىپ، كەدەيلىك تىزىمدىگىنەن شىعارۋ ولشەمى مەن ءتارتىبىن قاتاڭ اتقارىپ، ەسەپ جاساۋ ۇلگىسىندەگى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدى، جالعان ۇلگىدەگى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدى باتىل تيۋ كەرەك. كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ ساياساتىنىڭ جالپى جاقتان ورنىقتى بولۋىن ساقتاپ، كەدەي اۋدانداردىڭ كەدەيلىك قالپاعى الىنعانىمەن جاۋاپكەرشىلىكتى تاستاماۋىنا، ساياساتتى توقتاتپاۋىنا، كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋدى توقتاتپاۋىنا، باقىلاۋ - باسقارۋدى توقتاتپاۋىنا تاباندى بولىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋ جەتىستىكتەرىنىڭ تاريح پەن امالياتتىڭ سىنىنان وتۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.
اۋىل - قىستاقتىڭ جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋداعى ولقىلىقتارىن جەدەل تولىقتاۋ − شارۋالار قاۋىمىنىڭ ەڭ تىكە، ەڭ كوكەي تەستى ارمانى. جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى بولۋدىڭ ولقىلىقتارى اۋىل - قىستاقتا، كورنەكتى ولقىلىقتار − اۋىل - قىستاق نەگىزدىك قۇرىلعىلارى مەن الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ. اۋىل - قىستاق الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ قۇرىلعىسى قۇرىلىسىنىڭ سەرپىنىن كۇشەيتىپ، اۋىل - قىستاقتى سۋمەن قامداۋدى قامتاماسىز ەتۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ قونىس ورتاسىن رەتتەۋ - جونگە سالۋدى تىڭعىلىقتى ويداعىداي ىستەپ، اۋىل - قىستاقتىڭ وقۋ - اعارتۋ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، اۋىل - قىستاق قوعامدىق قامتاماسىز ەتۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، شارۋا قاۋىمىنىڭ تابىس سەزىمىن، باقىت سەزىمىن جانە حاۋىپسىزدىك سەزىمىن ۇزدىكسىز ءوسىرۋ كەرەك.
ەكونوميكالىق جاعداي نەعۇرلىم كۇردەلى بولعان سايىن، ”اۋىل شارۋاشىلىعىنا، اۋىل - قىستاققا، شارۋالارعا“ سولعۇرلىم ءمان بەرۋ كەرەك. ”قولدا استىق بولسا، كوڭىل الاڭسىز بولادى“. ءبىر ميللياردتان ارتىق جان سانىنىڭ تاماق ماسەلەسىن ويداعىداي شەشۋ باستان - اياق پارتيامىزدىڭ ەل باسقارۋداعى ماڭداي الدى ءىرى ءىسى. ماڭىزدى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىمەن ءونىمدى قامداۋدى قامتاماسىز ەتىپ، استىق ءوندىرىسىن زور كۇشپەن ويداعىداي يگەرىپ، استىق حاۋىپسىزدىگىنە ولكە باستىعى جاۋاپتى بولۋ ءتۇزىمى بويىنشا باعالاۋدى كۇشەيتىپ، استىق ەگىلەتىن جەر اۋدانىن تۇراقتاندىرىپ، استىقتىڭ ءونىم مولشەرىن ورنىقتىرۋ كەرەك. شوشقا ءوندىرىسىن قالپىنا كەلتىرۋدى جەدەلدەتىپ، قولدا باعىلاتىن سانىن ارتتىرۋ مەن دەرت - دەربەزدەن ساقتانۋدى، تىزگىندەۋدى ۇشتاستىرۋعا تاباندى بولىپ، شوشقانى ولشەمدەستىرىپ، كولەمدەندىرىپ باعۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىق قۇرىلعىلارى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىراتىن اۋىل - قىستاق كاسىپ سالاسىن دامىتىپ، شارۋا جۇمىسكەرلەردىڭ جۇمىستانۋىن ورنىقتىرىپ، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ۇزدىكسىز ارتتىرۋدى جەبەۋ كەرەك. ”اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار“ سىندى نەگىزدى ورنىقتىرعاندا عانا، ءتۇرلى حاۋىپ - قاتەرلەرگە، سايىستارعا توتەپ بەرۋدە ىرىقتىلىققا قول جەتكىزۋگە بولادى.
اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدىڭ تەتىگى − پارتيادا. پارتيانىڭ ”اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار“ قىزمەتىنە جان - جاقتى باسشىلىعىن كۇشەيتىپ، بەس دارەجەلى شۋجيلەردىڭ اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى يگەرۋ جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنان حابارى بار، اۋىل - قىستاقتى سۇيەتىن، شارۋالاردى سۇيەتىن ”اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار“ قىزمەتى قوسىنىن زور كۇشپەن باۋلۋ كەرەك. قامتاماسىز ەتۋ مەحانيزمىن كۇشەيتىپ، ”اۋىل شارۋاشىلىعىنا، اۋىل - قىستاققا، شارۋالارعا“ ۇسىنىلىم بەرۋدى الدىمەن قامتاماسىز ەتىپ، اۋىل - قىستاقتى دامىتۋدا جەردەن پايدالانۋداعى قيىن ماسەلەلەردى شەشىپ، دارىندىلاردى اۋىل - قىستاققا بارۋعا باۋراپ، عىلىم - تەحنيكا تىرەگىن كۇشەيتۋ كەرەك. اۋىل - قىستاقتىڭ ءتۇيىندى رەفورما مىندەتتەرىن ويداعىداي يگەرىپ، اۋىل - قىستاق نەگىزگى تيجارات ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرىپ، اۋىل - قىستاق كوللەكتيۆ مال - مۇلىك ۇقىعى ءتۇزىمى رەفورماسىنىڭ سىناق ءتۇيىنىن جاپپاي ەتەك الدىرۋ كەرەك. اۋىل - قىستاقتىڭ ءىس جۇزىندىك جاعدايىن شىعار ءتۇيىن ەتۋگە تاباندى بولىپ، شارۋالاردىڭ تىلەگىنە قۇرمەت ەتىپ، بار كۇشتى سالىپ، شاماعا قاراي ىستەپ، كەزەك كۇتتىرمەيتىن ىستەردى ءبىر - بىردەن ويداعىداي شەشۋ كەرەك.
كەلەر جىلعى ”اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار“ قىزمەتىنىڭ ءتۇيىندى مىندەتتەرى تۇراقتاندىرىلدى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە اناعۇرلىم تىعىز ىنتىماقتاسىپ، تىلەك توعىستىرىپ، كۇش بىرىكتىرىپ، تياناقتاندىرۋدى مىقتاپ يگەرىپ، قامال الىپ، قيىنشىلىقتاردى جەڭىپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ ۇلى جەڭىسىنە قايراتتانا قول جەتكىزەيىك.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 12 - ايدىڭ 21 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
