ءتىلشى حان چينيان
”سۇي اعامنىڭ كومەگىندە بيىل مەن جىلىجايدا ەرەكشە ەگىنشىلىكپەن اينالىسىپ 60 نەشە مىڭ يۋان كىرىس تاپتىم“، - دەدى 12 - ايدىڭ 6 - كۇنى يىڭىسار اۋدانى چىڭگۋان اۋىلى قاشارىق قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ءراشيت مامەت تەبىرەنە.
ءراشيت ايتقان سۇي اعاسى يىڭىسار اۋدانىنداعى ايتۋلى بايۋ شەبەرى سۇي چاڭفىڭ بولاتىن.
سۇي چاڭفىڭ 2009 - جىلى شاندۇڭنىڭ لياۋچىڭىنان قاشارىق قىستاعىنا كەلىپ، جىلىجايدى كوتەرمەگە الىپ، قىستاق تۇرعىندارىمەن تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىك ورناتادى.
2012 - جىلى ءراشيت سۇي چاڭفىڭنىڭ كومەگىندە جىلىجايدا كوكونىس ەگۋدى ۇيرەنە باستايدى. قارجىسى بولماعاندا سۇي چاڭفىڭ وعان 10 مىڭ يۋان قارىز اقشا بەردى جانە وعان كومەكتەسىپ، جىلىجايعا قاجەتتى ماقتالى كورپە، سۋلياۋ جاپقىش سياقتىلاردى الىپ بەرەدى. ”سول جىلى جىلىجايدا كوكونىس ەگۋدەن 20 مىڭ يۋاننان استام كىرىس كىرگىزدىم. سۇي اعام ماعان تەحنيكانى قولما - قول ۇيرەتىپ، كوكونىستەردى باپتاۋىما جەتەكشىلىك ەتپەگەن بولسا، مۇنشالىق كوپ اقشانى قايدان تابار ەدىم!“، - دەيدى ءراشيت.
10 جىلدان بەرى سۇي چاڭفىڭ مەن ءراشيت بىرگە تۋعان اعا - ىنىلەردەي ءبىرىن - ءبىرى قولداپ، قول ۇستاسا العا باستى. سۇي چاڭفىڭنىڭ كومەگىندە ءراشيت دە سول جەردەگى ايتۋلى بايۋ شەبەرىنە اينالدى.
قازىر تاتۋ اعايىندار نازارلارىن ەكونوميكالىق ونىمدىلىگى ءتىپتى دە جوعارى ەرەكشە ەگىنشىلىككە اۋدارىپ وتىر.
”بيىل سۇي اعامنىڭ كومەگىندە ەككەن ەرتە پىساتىن 6000 ءتۇپ قاۋىننىڭ ءونۋ سالىستىرماسى ％98تەن استى، شامالاپ كورسەم، كەمىندە، 30 مىڭ يۋان كىرىس كىرگىزەتىن سياقتىمىن“، - دەدى ءراشيت. بيىل 5 - ايدىڭ باسىندا ءراشيت وتباسىنىڭ جىلىجاي قاۋىنى بازارعا شىعارىلدى، لايىقتى باعادا ساتىلماي قالۋدان الاڭداعاندىقتان، سۇي چاڭفىڭ ءوز اۆتوكولىگىمەن 5 جاشىك قاۋىندى قاشقار قالاسىنا اپارىپ ساتتى. ”5 جاشىك قاۋىننان 1170 يۋان كىرىس كىرگىزدىم“، - دەدى ءراشيت، - ”قاۋىندى تاسۋعا كولىگىم جوق بولعاندا، سۇي اعام ىرىقتىلىقپەن اۆتوكولىگىن ايداپ كەلىپ كومەكتەستى؛ قاۋىندى تەزىرەك ساتۋ ءۇشىن، سۇي اعام ماعان كومەكتەسىپ، جان - جاققا شاپقىلاپ، ساتۋ جولىن قاراستىردى“. كوپ وتپەي، ءراشيتتىڭ ەرتە پىساتىن قاۋىنى تۇگەلدەي ساتىلىپ بولدى.
سۇي چاڭفىڭ مەن ءراشيت سىندى بايۋ جولىنداعى وسى ەكى تاتۋ اعايىندار وندىرىستە ءوزارا كومەكتەستى، تۇرمىستا تىپتەن ءوزارا قارايلاستى.
ءبىر جىلى قىستا قالىڭ قار جاۋدى. سۇي چاڭفىڭ وتباسىنىڭ جىلىجايلارى كوپ بولاتىن، ەرلى - زايىپتى ەكەۋىنىڭ قار تازالاپ قاربالاستىققا تۇسكەندىگىن كورگەن ءراشيت پەن ونىڭ اكەسى سىبىرتكى، قار كۇرەگىشتەرىن الىپ، سۇي چاڭفىڭعا كومەكتەسىپ قاردى تازالايدى. ”اكەلى - بالالى ەكەۋىنىڭ جىلىجايدا قاردى تازالاعان كورىنىسى ءالى كوز الدىمنان كەتپەيدى“. تالاي جىل وتكەن بولسا دا وسى ءىستى اۋىزعا العاندا، سۇي چاڭفىڭ كۇنى بۇگىنگە دەيىن ەرەكشە تەبىرەنەدى.
بىلتىر ءراشيت وتباسى جاڭا ءۇي سالىپ، ۇيىندەگى جيناعان تيىن - تەبەنىن دەرلىكتەي جۇمساپ تۇگەتەدى، قىس كىرۋدەن بۇرىن جىلىجايعا جىلۋ ساقتاعىش ماقتالى كورپە ساتىپ الۋعا قارجى جەتىسپەيدى، سوندا سۇي چاڭفىڭ مەن ايەلى ءارى - ءسارى بولماستان، راشيتكە 20 مىڭ يۋان قارىز اقشا بەرەدى. ”ءبىز ءبىر ءۇيلى جانداردايمىز، كەي كەزدەرى جىلىجايدا جۇمىستىڭ كوپتىگىنەن قاربالاسقا تۇسكەندە، راشيتكە تەلەفون شالسام بولعانى، ول جۇگىرىپ كەلىپ كومەكتەسەدى، ىنىمىزگە ەرەكشە العىس ايتامىز“، - دەدى سۇي چاڭفىڭنىڭ ايەلى جاۋ ليحۋا تىلشىگە.
”سۇي اعام ءار كۇنى ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ قاۋىن ەگىلگەن جىلىجايىنا كەلىپ، مايسانى قالاي ءوسىرۋدى، قالاي كوشىرىپ ەگۋدى، قىراۋ ۇسىگىنەن قالاي ساقتانۋدى ۇيرەتەدى ءارى ماعان كومەكتەسىپ قاۋىندى ساتۋ ءۇشىن ارلى - بەرلى شاپقىلايدى، سۇي اعاممەن سالىستىرعاندا، مەنىڭ ىستەگەنىم بولماشى عانا“، - دەدى ءراشيت ءبىراز ىڭعايسىزدانا.
ەرەكشە جەمىس، كوكونىس ەگۋدىڭ بولاشاعى جاقسى، ونىمدىلىگى جوعارى، سوڭعى جىلدارى سۇي چاڭفىڭ ءراشيتتى باستاپ، جىلىجايدا قيار، پاميدور، قاۋىن ەگۋمەن بىرگە، شيە قىزاناق، بۇلدىرگەن سياقتىلاردى دا سىناق رەتىندە ەگە باستادى.
”ءبىر ادامنىڭ بايىعانى بايىعاندىق سانالمايدى، كوپشىلىك بىرگە بايىسا عانا بايىعاندىق ەسەپتەلەدى“، - دەدى سۇي چاڭفىڭ.
قازىر قاشارىق قىستاعىندا ءبىر - سىپىرا قىستاق تۇرعىنى جىلىجايدا جەمىس، كوكونىس ەگىپ، كەدەيلىكتەن ارىلىپ، بايۋ جولىنا قادام تاستادى.
