ءتىلشى جاۋ چۇنحۋا
جۇڭگونىڭ شينجياڭىنا كەلگەلى ءبىر جىلدان اسقان، شينجياڭ داشۋەسى حالىقارالىق مادەنيەت اۋىس - كۇيىس شۋەيۋانى ساياحات باسقارۋ كاسىبىندە وقيتىن گانالىق وقۋشى دانيەل سارف، حانزۋ تىلىندە كەيبىر قاراپايىم سوزدەردى سويلەي الاتىن بولىپتى. 2019 - جىلى 12 - ايدىڭ 24 - كۇنى كەزىندە نە ءۇشىن شينجياڭعا كەلىپ وقۋدى تاڭداعانىن تىلگە العاندا، دانيەل ورنىنان تۇرىپ، قول يشاراتىن كورسەتە سويلەپ كەتتى.
”مەن لي ليانجيەنى جاقسى كورەمىن!“ دەدى دانيەل ءسوزىن ساباقتاپ، ءبىراق مەن جۇڭگو گۇڭفۋىن جاقسى كورگەندىكتەن عانا بۇل اراعا كەلگەمىن جوق. اۋىلىنداعى كەزىندە دانيەل جۇڭگو كينولارىن كورۋدى ۇناتادى ەكەن، كينولارداعى جۇڭگولىقتاردىڭ ءبىر جاق قيىنشىلىققا ۇشىراسا، جان - جاقتان كومەك قولدارىن سوزاتىن رۋحى جانە جۇڭگونىڭ ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋعا كۇش سالعان ءىرى ەلدىك جاۋاپكەرلىگى ونى اسەرلەندىرگەن ەكەن.
جۇڭگونىڭ شينجياڭىنا كەلگەننەن كەيىن، ءار ۇلت اراسىنداعى اق پەيىلدىلىك پەن باۋىرمالدىق، ۇقساماعان مادەنيەت اراسىنداعى ارالاسۋ، توعىسۋ دانيەلدى تەز ارادا بۇل اراعا ۇيىرلەستىرىپ جىبەردى.
مەكتەپتە، ۇيرەنۋ بارىسىندا قيىن ماسەلەگە جولىعا قالسا بولعانى، مۇعالىمدارى مەن ساباقتاستارى وعان كومەكتەسۋگە دايىن تۇرادى. قولما - قول ۇيرەتەدى، ءبىر ءارىپ - ءبىر ارىپتەن، ءبىر سويلەم - ءبىر سويلەمنەن وقىپ بەرەدى، قيىن ماسەلە شەشىلگەنگە دەيىن سولاي ىستەيدى. شەتەلدىك وقۋشىلاردىڭ تۇرمىسىن بايىتۋ، ولاردى وسى ۇلكەن شاڭىراققا ويداعىداي باۋراۋ ءۇشىن، مەكتەپ تاعى مەرەكە - مەيرام، دەمالىس كۇندەرىندە توپتىق قيمىل ۇيىمداستىرادى.
دۋانۋ مەرەكەسىندە قياق كۇرىش ءتۇيۋ، جۇڭچيۋ مەرەكەسىندە ايكۇلشە جەۋ، دۇڭجى كۇنى ءتۇشپارا ءتۇيۋ... دانيەل جانۇياسىنداعىداي جىلۋلىقتى سەزىندى ءارى جۇڭحۋا ءداستۇرلى مادەنيەتىنىڭ تەلەگەي تەڭىز ەكەندىگىنە قايران قالدى.
ساياحات باسقارۋ كاسىبىنىڭ وقۋشىسى رەتىندە، دانيەلدىڭ ەڭ كوپ باراتىن جەرى شينجياڭ حالىقارالىق ۇلكەن بازارى ەدى. ول ارادا ۇقساماعان ناسىلدەگى ادامدار جيىلعان، كوز جاۋىن الاتىن ءتۇرلى تۇستەگى تاۋارلار وڭىرلىك ەرەكشەلىك العان. وزدىكتەرىنەن بيگە باسقان ادامداردى كورگەندە، دانيەل دە قوسىلىپ بيگە باسادى. ونىڭ شەتەلدىك ەكەنىن بايقاعان زامان، ۇنەمى بىرەۋلەر كەلىپ ونى ىرىقتىلىقپەن بيگە شاقىرادى. جاس جىگىتتەر، بويجەتكەندەر ونىمەن بىرگە سۋرەتكە ءتۇسۋدى ۇناتادى.
وسىنداي دوستىق قيمىلداردى دانيەل قاشاندا اشىق - جارقىن قابىلدايدى. ونىڭ قاراۋىنشا، مەيماندوس جۇڭگونىڭ شينجياڭدىقتارىندا ءبىر ءتۇرلى ەمەن - جارقىن، باۋىرمالدىق، كەڭ پەيىلدىلىك بار بولىپ، جات ەلدەن كەلسە دە ونى بۇل ارادا جالعىزسىراتپايدى ەكەن.
وسى بىرنەشە جىلدا، شينجياڭدى ساياحات ارقىلى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىنىڭ زور كۇشپەن اتقارىلۋىنىڭ ارقاسىندا، دانيەل دە شينجياڭنىڭ، اسىرەسە، ءۇرىمجىنىڭ ساياحات كاسىبىن دامىتۋداعى وراسان زور كومەسكى كۇشىن سەزىنىپتى. ارەدىك ۋاقىتتاردا، شۋەيۋان ولاردى كەيبىر كورىنىس وڭىرلەرىن ەكسكۋرسيالاۋعا، ۇيرەنۋگە ۇيىمداستىرادى ەكەن. ول ءۇرىمجى سىندى وسى قالادا ءار كۇنى دەرلىك جاڭا وزگەرىستەر تۋىلىپ جاتقاندىعىن، زاماناۋي قۇرىلىستار بارعان سايىن كوبەيىپ عانا قالماستان، كەيبىر ءداستۇرلى كورىنىس تۇيىندەرى دە ۇزدىكسىز وزگەرتىپ سالىنىپ، دارەجەسىنىڭ ءوسىرىلىپ، ومىرشەڭدىگىنىڭ تاسقىنداعاندىعىن بايقادى.
”قازىر شينجياڭ حالىقارالىق ۇلكەن بازارىندا ساياحاتشىلار بارعان سايىن كوبەيۋدە، ساياحاتتىڭ قاۋىرت ماۋسىمىندا، الاڭدا ادامدار ءيىن تىرەسكەنىمەن، ءبىراق تيتتەي دە تارتىپسىزدىك بولمايدى. ءاربىر بۋىن تۇگەلدەي وتە ءتارتىپتى بولادى، مەنىڭ ۇيرەنەتىندەرىم، راسىندا، وتە كوپ“، - دەيدى دانيەل اسەرلەنە.
ءبىر جىلدان بەرى، دانيەل ءار كۇنى دەرلىك جۇڭحۋا مادەنيەتىن قۇلشىنا ۇيرەنۋدە. ال، ونى شىن مانىندەگى جۇڭگولىق سياقتى كورسەتەتىنى جۇڭگولىق دوستارمەن ۇزدىكسىز ارالاسۋ بارىسىندا ۇيرەنگەن كەيبىر ”جاڭا بىلىمدەرى“ ەكەن.
”ەسىككە ءدال قاراعان جاق ءتور جاق بولادى، تاماق ىشكەندە ساقپىنى شىنىنىڭ ىشىنە شانشىپ قويۋعا بولمايدى، قالاي، مەنىڭ بىلەرىم از ەمەس شىعار؟!“، - دەدى دانيەل ازىلدەي سويلەپ.
تاياۋدان بەرى دانيەل ءان ايتۋعا جاتتىعىپ قاربالاستانىپ ءجۇر، الدا وتكىزىلەتىن حالىقارالىق مادەنيەت اۋىس - كۇيىس شۋەيۋانىنىڭ جاڭا جىلدى قارسى الۋ ساۋىق كەشىندە، ول ءوز ومىرىندە ءبىرىنشى رەت حانزۋ تىلىندە شىعارعان ءانى «جۇڭگو، راقىمەت سەنىڭ ىزگى نيەتىڭە» دەگەن ءاندى حانزۋ تىلىندە ورىنداماقشى.
”مەن جۇڭگونى سۇيەمىن، مەن شينجياڭدى سۇيەمىن. شينجياڭدىقتاردىڭ اشىق - جارقىن، باۋىرمالدىعى، ىنتىماقتاسا العا باسقاندىعى مەنى ءتانتى ەتتى. جۇڭگونىڭ شينجياڭى مەنىڭ 2 - مەكەنىم!“، - دەيدى دانيەل.
