ياڭ يۇيسايدىڭ سۋرەتى. شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 12 - ايدىڭ 25 - كۇنى شي - اننان بەرگەن حابارى (ءتىلشى لي حاۋ). جۇڭگو حالىق توڭكەرىستىك اسكەري مۇراجايىنداعى وڭتۇستىك چاۋشيان استانا شىسى ”بايحۋتۋانى“نىڭ تۋان جالاۋى جۇڭگو حالىق ەرىكتىلەر ارمياسىنىڭ ەرلىك ىستەرىنە كۋا بولىپ تۇر، ونىڭ استارىنداعى اڭگىمەلەر وسى زامانعى بەيجيڭ تياترى «بايحۋتۋانعا تۇتقيىل شابۋىل جاساۋ» جانە كينو «تۇتقيىل شابۋىل جاساۋ» بولىپ وزگەرتىلىپ قۇراستىرىلدى، سونىڭ ىشىندەگى نەگىزگى كەيىپكەر ”يان ۋيساي“دىڭ ءتۇپ تۇلعاسى جۇڭگو حالىق ەرىكتىلەر ارمياسىنىڭ ءبىرىنشى دارەجەلى سوعىس قاھارمانى ياڭ يۇيساي.
ياڭ يۇيساي 1926 - جىلى شانشيدىڭ ميانشيان اۋدانى ديڭجۇنشان قالاشىعىنىڭ ياڭجياشان قىستاعىندا كەدەي ديقان وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن، 1949 - جىلى 4 - ايدا جۇڭگو حالىق ازاتتىق ارمياسىنا قاتىناسقان، 1950 - جىلى 5 - ايدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولعان، 1951 - جىلى 6 - ايدا جۇڭگو حالىق ەرىكتىلەر ارمياسىنا قاتىناسىپ، چاۋشيان سوعىسىنا اتتانعان. ياڭ يۇيساي تەز ارادا ءبىر قاراپايىم جاۋىنگەردەن بارلاۋ پايىنىڭ ورىنباسار پايجاڭى بولىپ جەتىلەدى، سۇڭعىلا دا ەرجۇرەك بولعاندىقتان، جاۋىنگەر سەرىكتەرى ونى جاقىن تارتىپ ”جەلاياق“، ”بالۋان“، ”كىشكەنە جۋگى“ دەپ اتاعان.
1953 - جىلى 7 - ايدا جينچىڭ شايقاسى باستالادى دا، ياڭ يۇيساي بۇيرىق بويىنشا شاعىن بولىمشە دۇيدى باستاپ ”بارىستىڭ ءتىسىن قاعۋ“ − وڭتۇستىك چاۋشياننىڭ سۇرىپتالعان اسكەري ءبولىمى استانا شىسى 1 - تۋانى ”بايحۋتۋانى“نىڭ تۋان باسقارماسىنا تۇتقيىل شابۋىل جاساۋ مىندەتىن اتقارادى. 7 - ايدىڭ 13 - كۇنى كەشتە ول ”امەريكانىڭ اقىلشىسى“، 12 بارلاۋشى ”اقىلشى“نى جەتكىزىپ سالاتىن جاۋ ارمياسى بولىپ جاسانىپ، جاۋ اراسىنا ىشكەرىلەي كىرەدى. ولار جاۋدىڭ ءجيى زەڭبىرەك وعىنا قاراماي، بارلاۋ جولىن بويلاپ جاۋ ارمياسى تۇرعان ۇستىرتكە جەتەدى. جورىق بارىسىندا ياڭ يۇيساي ىلەسە الماي قالعان ءبىر جاۋ ارمياسى اسكەرىن ۇستاپ الىپ، جاۋ ارمياسىنىڭ بايلانىس جاساۋ شارتتى تىلىنە شەبەرلىكپەن يە بولادى ءارى جاۋلاردىڭ بىرنەشە قاراۋىلحاناسىنىڭ تەكسەرۋىنەن ءساتتى وتەدى.
”بايحۋتۋانى“نىڭ تۋان باسقارماسىنا كىرگەندە، شاعىن بولىمشە دۇي تاس جولعا توقتاتىلعان جاۋ ارمياسى استانا شىسى ماشينالى - ساۋىتتى تۋانى 2 - يىڭى كولىك اترەتىنىڭ توسقاۋىلىنا ۇشىرايدى. ياڭ يۇيساي باتىلدىقپەن تۇتقيىل شابۋىلعا قولباسشىلىق ەتىپ، جاۋلاردىڭ ەسى شىققان ورايدا، تاس جولدان بۇزىپ ءوتىپ، ”بايحۋتۋانى“نىڭ تۋان باسقارماسى ىرچيڭدۇڭعا توتە تاپ بەرەدى. ياڭ يۇيساي شاعىن بولىمشە اترەتتىڭ 3 گرۋپپاسىنىڭ ءبولىنىپ سوعىس جۇرگىزۋىنە قولباسشىلىق ەتىپ، جاۋدىڭ كۇزەتشىلىك بولمەسىنە، جيىن زالىنا باسىپ كىرىپ، جاۋلاردى تىرپ ەتكىزبەي، ون نەشە مينۋتتا شايقاستى اياقتاتىپ، جاۋدىڭ ماشينالى - ساۋىتتى تۋانىنىڭ تۋانجاڭنان تومەنگى 97 ادامىن اتىپ ءولتىرىپ، جارالاپ، اسكەري ىستەر ءبولىم باستىعى، گرانات - زەڭبىرەك يىڭىنىڭ ورىنباسار يىڭجاڭى سياقتى 19 ادامدى تۇتقىنعا الىپ، لي چىڭۋان ءوز قولىمەن ”بايحۋتۋانى“نا بەرگەن ”وزات“تىق بارىس باستى تۋىن قولعا ءتۇسىرىپ، تۇتقيىل شابۋىل جاساۋ مىندەتىن تابىسپەن ورىنداپ، جينچىڭ قايتارما شابۋىل سوعىسىنىڭ ەڭ سوڭعى جەڭىسكە جەتۋىنە كورنەكتى ۇلەس قوسادى.
1953 - جىلى 10 - ايدىڭ 13 - كۇنى جۇڭگو حالىق ەرىكتىلەر ارمياسىنىڭ باسشىلىق ورگانى ياڭ يۇيسايعا ەرەكشە دارەجەلى ەڭبەك جازادى، 1954 - جىلى وعان ”ءبىرىنشى دارەجەلى سوعىس قاھارمانى“ اتاعى بەرىلەدى. چاۋشيان دەموكراتيالىق حالىق رەسپۋبليكاسى ەڭ جوعارى حالىق ءماجىلىسى تۇراقتى كوميتەتى دە ياڭ يۇيسايعا ”چاۋشيان دەموكراتيالىق حالىق رەسپۋبليكاسى قاھارمانى“ اتاعىن جانە التىن جۇلدىز مەدالىن، ءبىرىنشى دارەجەلى مەملەكەت تۋى وردەنىن بەرەدى.
ەلگە قايتقاننان كەيىن، ياڭ يۇيساي جۇڭگو حالىق ازاتتىق ارمياسىنىڭ ليانجاڭى، يىڭجاڭى، ورىنباسار تۋانجاڭى، شىنىڭ ورىنباسار سانمۋجاڭى، ورىنباسار شىجاڭى سياقتى مىندەتتەردى وتەيدى، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ 9 -، 10 - رەتكى مەملەكەتتىك قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، 4 -، 5 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى. قىزمەتىنەن بوساپ، دەمالعاننان كەيىن، ياڭ يۇيساي جاستار مەن ورەندەردى باۋليتىن قوعامدىق قيمىلداردى بەلسەنە ارقالادى، كوپتەگەن مەكتەپتەردىڭ مەكتەپ سىرتىنداعى تاربيەشىسى جانە احىلاق كەڭەسشىسى بولدى، ول بۇكىل ەلدى ارالاپ توڭكەرىستىك ءداستۇر بايانداماسىن جاسادى، شاندۇڭ ولكەسى جاعىنان رۋحاني وركەنيەتتەگى وزات جەكە بولىپ باعالاندى. 1999 - جىلى 5 - ايدىڭ 26 - كۇنى بەيجيڭدە ناۋقاستان قايتىس بولدى.
چينبا تاۋلى ءوڭىرى، ياڭجياحى وزەنى جاعالاۋى، حۋتوۋشان تاۋى بوكتەرى، ياڭ يۇيسايدىڭ اۋىلىندا قازىرگە دەيىن ونىڭ قاھارماندىق ىستەرى اۋىزدان - اۋىزعا تارالىپ كەلەدى، ونىڭ توڭكەرىستىك رۋحى سول جەردەگى كادرلار مەن بۇقارانى ۇزدىكسىز جىگەرلەندىرۋدە.
