جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنىڭ ىقپالىنا ۇشىراپ، كوپتەگەن قارتتار تورىققان كوڭىل كۇيگە ءتۇستى. قالاي تەڭشەۋ كەرەك؟ 2-ايدىڭ 14-كۇنى، ءۇرىمجى قالالىق ءتورتىنشى حالىق شيپاحاناسى رۋحاني اۋرۋلار ءبولىمىنىڭ جاۋاپتى شيپاگەرى، ورتا دارەجەلى پسيحولوگيالىق ەمدەۋشى ماليكە ۇسىنىس قويدى.
تانىستىرۋعا قاراعاندا، جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى تۋىلعاننان بەرى، ماليكە قابىلداعان قارتتاردىڭ كەڭەس سۇراۋى نەگىزىنەن ەكى ءتۇردى قامتىعان. ءبىرىنشى، تۇرمىس ريتىمى كەنەتتەن وزگەرگەن، كەيبىر قارتتار ۇيلەسە الماي، تورىققان كوڭىل - كۇيدە بولعان. ەكىنشى، جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋسپەن جۇعىمدالۋدان الاڭداعان، ءتىپتى كۇماندانعان، سوندىقتان مامانداردىڭ كەڭەس سۇراعان.
ماليكە بىلاي دەپ ۇسىنىس بەردى: قارتتاردىڭ ىندەت جاعدايىن ەلەپ - ەسكەرمەۋىنە دە، تىم قورقىپ كەتۋىنە دە بولمايدى، عىلمي تۇردە ساقتانۋ - تىزگىندەۋ، سالاماتتىعىن ساقتاۋدا ءبىرىنشى جاۋاپتى ادام بولۋ كەرەك.
الدىمەن، قارتتار اقاۋسىز تۇرمىس دەمالىسىن ساقتاپ، ازىقتانۋدى لايىقتى ورنالاستىرۋ، لايىقتى ارەكەتتەنۋ، سونىمەن قاتار جەكەلىك قورعانۋدى ويداعىداي ىستەۋ. ماسكىنى دۇرىس تاعۋ، قولدى ءجيى جۋۋ، بولمەنىڭ اۋاسىن الماستىرىپ تۇرۋ. سوزىلمالى ناۋقاسى بار قارتتار، شيپاگەردىڭ كەڭەسىن تىڭداۋ، ۋاعىندا، قاعيدالى ءدارى تۇتىنۋ، قاتىستى ناۋقاستىڭ ەكىنشى دارەجەلى الدىن الۋ، ساقتانۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ، جايسىزدانعانىن سەزسە دەرەۋ شيپاگەرگە كورىنۋ كەرەك.
بۇدان سىرت، قارتتار تۇرمىسىن بايىتىپ، نازارىن باسقاعا اۋدارۋ كەرەك. سىرتقا شىقپاعان جاعدايدا، وتباسىندا لايىقتى كوڭىل اشۋ قيمىلىمەن شۇعىلدانۋ. مىسالى، وتباسىنداعىلار بىرلىكتە ويىن ويناۋ، لايىقتى ارەكەتتەنۋ، بالالارمەن بىرگە بولۋ، تەلەفون، ينتەرنەت ارقىلى كونەكوز دوستارىمەن حابارلاسۋ. قاتىستى ينفورماتسيانى لايىقتى قابىلداۋعا كوڭىل ءبولۋ، قايتا - قايتا ىندەت جاعدايى حابارلارىن كورە بەرمەۋ، جامان ىستەردىڭ ءوز كوڭىل - كۇيىنە اسەر ەتۋدەن ساقتانۋ كەرەك.
كەيبىر قارتتاردىڭ بالالار ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ الدىڭعى شەبىندە شايقاسىپ جاتقاندىعىنان الاڭدايدى، مازاسىزدانادى، بۇل جاعدايدى ماليكە تۇسىنەدى ءارى كاسىپتىڭ تۇرعىدان بىلاي دەدى: بالالارى قىزمەت ورنىنا باراردان بۇرىن جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋستان ساقتانۋ كۋرسى ارقىلى، كاسىپتىك ساۋاتقا يە بولىپ، جاقسى قورعانۋدى بىلەدى، قارتتاردىڭ بالالارى مەن ۇيىمنىڭ ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەيتىنىنە سەنۋىن ءۇمىت ەتەمىن.
ەڭ سوڭىندا ماليكە جاستارعا بىلاي دەپ ۇسىنىس بەردى: ەگەر اتا - انالارىمەن بىرگە تۇراتىن بولسا، ولارعا كوبىرەك كوڭىل ءبولىپ، ولاردىڭ كوڭىل - كۇيىنە كوڭىل ٴبولۋ، كوپ ارالاسۋ. ەگەر بالالارى اتا - انالارىمەن بىرگە تۇرمايتىن بولسا، ۇنەمى اتا - انالارىنا تەلەفون سوعىپ، ولارعا بەلسەندى، اقاۋسىز جاعىن ءبىلدىرۋ كەرەك.
