شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى تىلشىلەرى
2 - ايدىڭ 23 - كۇنى كەريا اۋدانى كوكيار اۋىلىنىڭ كوپ ءتولدى قويدى كوبەيتىپ ءوسىرۋ فەرماسىندا جۇمىسشىلار جەم بەرۋدە. قازىر كوبەيتىپ ءوسىرۋ فەرماسى جەرگىلىكتى ورىنداعى 15 كەدەي شارۋانى جۇمىستاندىردى. سۋرەتتى شۇي شياۋلۇڭ تۇسىرگەن
جۇمىستى قالپىنا كەلتىرۋدىڭ ءوزى جۇمىستاندىرۋدى ورنىقتىرۋ، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋدىڭ ءوزى ەكونوميكانى ورنىقتىرۋ بولىپ تابىلادى. ىندەت كەزىندە، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 4 ايماق - وبلىس ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ العى شارتىندا، بەلسەندى تۇردە ءتۇرلى شارالار قولدانىپ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدەگى باستاماشى كاسىپورىنداردى، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ سەحتارىن جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋگە تارتىپپەن جەتەكتەپ، كەدەي ەڭبەككۇشتەردى جاقىن ماڭدا، سول جەردە جۇمىستاندىردى.
2 - ايدىڭ 23 - كۇنى كەريا اۋدانى مۇعالا قالاشىعىنىڭ جۇمىستاندىرۋ ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ كاسىپ باقشاسىنداعى شينجياڭ حىساي كيىم - كەشەك شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ كيىم تىگۋ سەحىندا وسى قالاشىقتىڭ قارعا قىستاعىنىڭ تۇرعىنى تۇردىحان ءماتتوحتى تىگىن ماشيناسىن اسا شەبەرلىكپەن جۇرگىزىپ وتىر.
ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قىزمەتىنىڭ تارتىپپەن ىلگەرىلەتىلۋىنە ىلەسە، حوتان ايماعىنداعى ءارقايسى اۋدان، قالالاردىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ سەحتارى جۇمىستى، ءوندىرىستى تارتىپپەن قالپىنا كەلتىرۋدە. ۇكىمەتتىڭ قامتاماسىزداندىرۋ قىزمەت وتەۋى تىڭعىلىقتى بولىپ، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرگەن كاسىپورىندار ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىن قاتاڭ تياناقتاندىردى، جۇمىس ىستەۋشىلەردىڭ رۋحاني كۇيى كوتەرىڭكى بولىپ، ءتۇرلى ءوندىرىس، تيجارات ورنىقتى دا ءتارتىپتى جۇرگىزىلدى. قازىر حوتان ايماعىنداعى 229 كاسىپورىن جۇمىستى، ءوندىرىستى جاپپاي قالپىنا كەلتىردى، جۇمىستى قالپىنا كەلتىرگەن جۇمىس ورىندارىنىڭ سانى 30 مىڭعا تايادى.
”بۇل جەردە جۇمىس ىستەپ ايىنا 1500 يۋان تابامىن، بيىل كەدەيلىكتەن ارىلۋعا سەنىمىم بار“، - دەدى 2 - ايدىڭ 23 - كۇنى كەريا اۋدانى كوكيار اۋىلىنىڭ كوپ ءتولدى قويدى كوبەيتىپ ءوسىرۋ فەرماسىنىڭ جۇمىسشىسى حارنيسا وبۇل قۋانىشپەن.
1870 قويدىڭ اقاۋسىزدىعىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن، حارنيسا مەن 14 كەدەي شارۋا كوبەيتىپ ءوسىرۋ فەرماسىندا تاپجىلماي، ءار كۇنى 3 رەت زارارسىزداندىرىپ، قويلاردىڭ دەنە تەمپەراتۋراسىن 3 رەت ولشەيدى ءارى تەمپەراتۋرا ساندى مالىمەتتەرىن مۇقيات ەستەلىككە الىپ، كوپ ءتولدى قويدىڭ قاتارعا قوسىلۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتەدى.
ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ويداعىداي ىستەۋمەن بىرگە، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 4 ايماق - وبلىس كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ قىزمەتىن ناقتى يگەردى، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدەگى باستاماشى كاسىپورىندار، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ سەحتارى ىركەس - تىركەس جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرىپ، كەدەي ەڭبەككۇشتەردى جۇمىستانۋعا باۋراپ، كىرىستى ارتتىرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلۋعا جەتەكتەدى.
2 - ايدىڭ 24 - كۇنى قاشقار قالاسى شينجياڭ كاچۇن استىق - ماي شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ سەحىندا ماشينالار گۇرىلدەپ ءجۇرىپ جاتتى. جۇمىستى قالپىنا كەلتىرگەننەن بەرى، كاچۇن استىق - ماي سەرىكتەستىگى ءار كۇنى 260 توننا ۇن مانەرلەپ، نەگىزىنەن قاشقار قالاسى مەن توڭىرەگىندەگى وڭىرلەردى قامدادى. وڭتۇستىك شينجياڭداعى 4 ايماق - وبلىس ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋمەن بىرگە، ءبىر توپ كاسىپورىن ىركەس - تىركەس بار كۇشىمەن ءوندىرىس جۇرگىزىپ، ىندەتتەن ساقتانۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىن جانە بۇقارانى تۇرمىستىق ماتەريالدارمەن قامداۋدى قامتاماسىز ەتتى.
(تىلشىلەر ءپاريزات ابدۇل، جاڭ جىلي، حان چينيان جازعان)
