شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى تىلشىلەرى چاۋ جين، سۋ لۋپيڭ، يۇي مىڭران 3 - ايدىڭ 14 - كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. تۇتاس رايونداعى مەكتەپتەر تاياۋدا وقۋ باستايدى، مەكتەپ اۋلاسىندا ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ حاۋىپسىزدىك شەبىن قالاي بەكەمدەۋ كەرەك؟ 3 - ايدىڭ 12 - كۇنى اۆتونوميالى رايوندىق ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ ورتالىعىنىڭ مامانى مىنانى ەسكەرتتى: بىرلەسىپ ساقتانۋ، بىرلەسىپ تىزگىندەۋ فورماسىن قولدانىپ مەكتەپ، وقىتۋشى - وقۋشىلار جانە اتا - انالار اراسىندا تىعىز بايلانىس ءتۇزىمىن ورناتىپ، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قىزمەتىن شىنايى، جان - جاقتىلى ىستەۋ كەرەك.
اۆتونوميالى رايوندىق ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ ورتالىعى ەپيدەميولوگيا اعا شيپاگەرى ني ميڭجيان ەسكەرتىپ بىلاي دەدى: ءارقايسى مەكتەپتەر ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ دايىندىق جوباسىن الدىن الا جاساۋى، ارناۋلى كلاس قۇرىپ، ارناۋلى ادام جاۋاپتاندىرۋى، ءتۇرلى ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىن جاپپاي، ەگجەي - تەگجەيلى تياناقتاندىرۋى، نولدىك مالىمەت جانە كۇندەلىك مالىمەت ءتۇزىمىن ورناتىپ، سالاماتتىقتى ءبىر - بىرلەپ تەكسەرۋ سياقتى قىزمەتتەردى ويداعىداي ىستەۋى كەرەك.
ني ميڭجيان بىلاي دەدى: ءارقايسى مەكتەپتەر وقىتۋشى - قىزمەتكەرلەردىڭ جانە وقۋشىلاردىڭ كانيكۋل كەزىندەگى سىرتقا شىعۋ احۋالىن ەگجەي - تەگجەيلى تىزىمدەپ، ءبىر - بىرلەپ تەكسەرۋى كەرەك؛ وقىتۋشى - قىزمەتكەرلەرگە جانە وقۋشىلارعا ءار كۇنى تاڭەرتەڭ جانە تۇستە تۇگەلدەي سالاماتتىق باقىلاۋ جانە ولشەۋ جۇرگىزۋى كەرەك؛ قاتىستى زارارسىزداندىرۋ، جويۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ كەرەك؛ مەكتەپتەگى بارلىق ۇيرەنۋ، قىزمەت ورىندارىندا ءار كۇنى بەلگىلەنگەن ۋاقىتتا تەرەزە اشىپ اۋا الماستىرۋ، ءبىر كۇندە 3 رەتتەن كەم بولماۋى، سونداي - اق ءار رەتتە 30 مينۋتتان كەم بولماۋى كەرەك؛ وقىتۋشى - وقۋشىلار امال بار ماسكى تاعىپ ساباق وقىتۋى جانە ساباق تىڭداۋى كەرەك.
”شارت - جاعدايى بار مەكتەپتەردىڭ وقىتۋدى توپقا ءبولىپ قالپىنا كەلتىرۋىن نەمەسە كلاستاردى ىقشامداۋ فورماسىنان پايدالانىپ ساباق باستاۋىن ۇسىنىس ەتەمىن. قوقىر - قوقسىقتاردى تۇرگە ايىرىپ ءبىر جاقتى ەتىپ، قوقىر - قوقسىق ساندىعىن دا قاتىستى بەلگىلەمەلەرگە ساي زارارسىزداندىرىپ ءبىر جاقتى ەتۋ كەرەك؛ اسحانادا قاۋىرت كەزگە شوعىرلاندىرماي تاماقتانۋ فورماسىن قولدانۋ، وقۋشىلار ىدىس - اياقتارىن وزدەرى الا ءجۇرۋ، بولەك تاماقتانۋ ءتۇزىمىن قولدانىپ، ءبىر ادامدا ءبىر ىدىس - اياق بولۋ، ءبىر تاماقتان سوڭ ءبىر رەت زارارسىزداندىرۋ كەرەك؛ سونىمەن بىرگە، قولدىڭ تازالىعىنا، ءسوز جوق، ءمان بەرۋ كەرەك“. ني ميڭجيان مىنانى ۇسىنىس ەتتى: مەكتەپ وقىتۋشى - قىزمەتكەرلەردىڭ جانە وقۋشىلاردىڭ اۋرۋ سەبەبىنەن جوقتاماعا قاتىناسپاۋ جانە ساباق قالدىرۋ احۋالىنا باسا نازار اۋدارۋى كەرەك. وقىتۋدى قالپىنا كەلتىرۋ مەزگىلىندە ەگەر بىرەۋلەردە قىزۋ، قۇرعاق جوتەلۋ، ءالى قۇرۋ، تاماعى اۋىرۋ نەمەسە ءىشى اۋىرۋ، ءىشى ءوتۋ سياقتى ناۋقاس بەلگىلەرى بايقالسا، دەر كەزىندە اۋاشالاپ باقىلاۋ كەرەك، سونداي - اق دەر كەزىندە قاتىستى تاراۋلارعا مالىمدەپ، قاجەتكە قاراي باسقا جەرگە اپارىپ ەمدەتۋ كەرەك.
ني ميڭجيان ەسكەرتىپ بىلاي دەدى: كوكتەم ماۋسىمى تارالعىش تۇماۋدىڭ جانە ماۋسىم سيپاتىندىق تۇماۋدىڭ ءجيى تۋىلاتىن مەزگىلى، وقىتۋشى - قىزمەتكەرلەر جانە وقۋشىلار دەر كەزىندە كيىمدەرىن قالىڭ نەمەسە جۇقالاپ كيىپ وتىرۋى، جىلى جۇرۋگە ءمان بەرۋى كەرەك. اۋا رايى جىلىندى، سىرتقا شىققاندا ماسكى تاعۋدى استە ۇمىتپاۋ، توپتاسپاۋ، ۇيلىقپاۋ، سويلەسكەندە ارالىق ساقتاۋ كەرەك.
