شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى حان چينيان
قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىسىندا بيىلعى كوكتەم ەرتە كەلگەندەي بولدى. كۇن شۋاعى توگىلگەن جىلىجايدا جاسىل وسكىن قاۋلاپ، قىزىل جەمىس ماۋەلەپ، كوشىرىپ قونىستاندىرۋ تۇيىندەرىندە تۇرمىس دۋمانعا بولەنىپ، زاۆود ۇيلەرىندە قاربالاس جۇمىس بولىپ جاتتى... ەڭبەكشىل شارۋالار قوس قولدارىمەن كەدەيلىكتەن ارىلىپ بايۋدىڭ جاۋابىن جازۋدا.
قالتقىداعى جۇپار ساڭىراۋقۇلاق بايۋعا تايانىش بولدى
3 - ايدىڭ 17 - كۇنى اقتاۋ اۋدانى بارىن اۋىلى قورعان قىستاعى شينشينرۇڭ ەگىنشى - مالشىلار كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ جۇپار ساڭىراۋقۇلاق قالتقىسىندا ياسىن ءسىلام جۇپار ساڭىراۋقۇلاق باپتاۋدا. بيىل جىل باسىندا ول 800 يۋان پايدا بولىسىنە يە بولدى. ”تەحنيكتەردىڭ جەتەكشىلىگىنىڭ ارقاسىندا، جۇپار ساڭىراۋقۇلاق جاقسى ءوستى. جۇپار ساڭىراۋقۇلاق جاقسى وسسە، ساتۋ كىرىسى بولۋمەن بىرگە، جىل سوڭىندا پايدا ءبولىسى دە بولادى“، - دەدى ياسىن جۇپار ساڭىراۋقۇلاق جىپىرلاي وسكەن ساڭىراۋقۇلاق تاياقشاسىنا قاراي تۇرىپ.
قورعان قىستاعىندا ادام كوپ، جەر از، قىستاق تۇرعىندارى بورمي، ءبيداي سياقتى ءداستۇرلى ەگىس داقىلدارىن نەگىز ەتەتىندىكتەن، كىرىستى ارتتىرۋ ارناسى ءبىر سىدىرعى بولاتىن. قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىستىق بازاردى باقىلاۋ - باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ قورعان قىستاعىندا تۇرعان ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ قىزمەت اترەتى مەن قىستاق ”ەكى كوميتەتى“ جۇپار ساڭىراۋقۇلاق ەگىنشىلىگىن زور كۇشپەن دامىتىپ، ”جۇپار ساڭىراۋقۇلاق قالاشىعىن“ تۇلعالادى.
2019 - جىلى قورعان قىستاعى سالعان 6000 شارشى مەترلىك جۇپار ساڭىراۋقۇلاق باقشاسى مەن 2300 شارشى مەترلىك جۇپار ساڭىراۋقۇلاق سورتىن جەتىلدىرۋ بازاسى، 1 - مەرزىمدىك 4 جۇپار ساڭىراۋقۇلاق ءوسىرۋ قالتقىسىندا 20 مىڭ ءتۇپ جۇپار ساڭىراۋقۇلاقتى سىناق رەتىندە ءوسىردى. قىستاق شينشينرۇڭ ەگىنشى - مالشى كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇرىپ، جۇپار ساڭىراۋقۇلاق ەگىنشىلىگىندە ءوندىرۋدى، باپتاۋدى، ساتۋدى ءبىر تۇتاس جۇرگىزىپ، 1 - مەرزىمدە 40 كەدەي وتباسىن ەگىنشىلىككە قاتىناسۋعا باۋرادى. قىسقا عانا بىرنەشە ايدا 9 توننا جۇپار ساڭىراۋقۇلاق جينالىپ، 110 مىڭ يۋان تازا كىرىس كىرگىزدى، كەدەي وتباستارىنىڭ ورتاشا كىرىسى 2000 يۋاننان استام ارتتى.
جۇپار ساڭىراۋقۇلاقتى سىناق رەتىندە وسىرگەن كەدەي وتباستارىنىڭ ناقتى پايداعا كەنەلگەنىن كورگەن قىستاق تۇرعىندارى جابال قىزمەت اترەتىنە كەلىپ، سەلبەستىك كووپەراتيۆىنە مۇشە بولۋدى تالاپ ەتتى، قازىر 238 قىستاق تۇرعىنى كووپەراتيۆكە مۇشە بولدى.
بۇل كۇندەرى ”باستاماشى كاسىپورىندار + ۇلگى كورسەتۋ بازاسى + سان مىڭداعان وتباستارى“ دامۋ ۇلگىسىنە ىلەسە، ءتىپتى دە كوپ كەدەي وتباستارى كەدەيلىك قالپاعىن الىپ تاستادى.
قونىسىن جاڭالاۋدان كەلگەن تاماشا تۇرمىس
”ۇيدە قازىر كومىر جاعىپ جىلىنبايمىز، ەلەكتردەن، سۋدان پايدالانۋ وتە قولايلى، قولىمىزعا اقشا ءتۇسىپ جاڭا تەلەۆيزور، كىر جۋعىش ساتىپ الدىق. تاۋ قويناۋىنداعى جاپالى تۇرمىسقا قوش ايتتىق“، - دەدى 3 - ايدىڭ 18 - كۇنى اقتاۋ اۋدانى سىلۋجيايۋان باسقا جەرگە كوشىرىپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ بويىنشا كوشىرىپ ورنالاستىرۋ تۇيىنىندە بارىن اۋىلى حانتەرەك قىستاعىنداعى كەدەي وتباسى سىدىقجان جۇماك تىلشىگە ورنالاستىرۋ تۇيىنىنە كوشىپ كەلگەننەن باستاپ، وتباسىنداعىلار شىت جاڭا تۇرمىس باستاعاندىعىن، قازىر سىلۋجيايۋان باسقا جەرگە كوشىرىپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ بويىنشا كوشىرىپ ورنالاستىرۋ تۇيىنىنە 5 اۋدان - قالاشىق پەن مال شارۋاشىلىق الاڭىنان 1400دەن استام تۇرعىن كوشىپ كەلگەندىگىن ايتتى.
”بۇرىن وسىدان 200 كيلومەتر شالعايداعى تاۋدا مال باعىپ تۇرمىس كەشىرەتىنبىز، تاۋدىڭ جولى كۇدىر، ەلەكتر دە ورنىقتى ەمەس، اۋىرىپ قالۋدان قاتتى قورقاتىنبىز“، - دەدى سىدىقجان، ورنالاستىرۋ شاعىن اۋماعىنا سۋ، ەلەكتر، پار جەتكىزىلدى، شيپاحانا، بالاباقشا، قيمىل ورتالىعى سياقتىلار دا سالىنعان، تۇرمىسىمىز بۇرىنعىدان الدەقايدا جاقسى.
كوشىپ كەلگەننەن كەيىن، سىدىقجان شاعىن اۋماقتا حالىققا قولايلى قىزمەت وتەۋ ەرەن بازارىن اشتى ءارى كومپيۋتەر بىلىمدەرىن وزدىگىنەن ۇيرەنىپ، دۇكەندە ەلەكتر اقىسىن وكىلەتتى جيناۋ توراپ ءتۇيىنىن قۇرىپ، ايلىق كىرىسىن 3000 يۋاننان اسىردى.
مال شارۋاشىلىق رايونىنان قالا رايونىنا كوشكەنگە، تاۋداعى مالشىدان شاعىن اۋماق تۇرعىنى بولعانعا دەيىن، كوشىپ كەلگەن كەدەي وتباستارى پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ كوڭىل ءبولىپ، سۇيەمەلدەۋىندە ”كوشىپ شىعا الۋ، ورنىقتى تۇرا الۋ، بايي الۋدى“ شىن مانىندە جۇزەگە اسىردى.
ورنىقتى جۇمىستاندىرۋ كەدەيلىكتەن ارىلۋعا جول اشتى
3 - ايدىڭ 18 - كۇنى ءتىلشى اقتاۋ اۋدانى سىلۋجيايۋان باسقا جەرگە كوشىرىپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ بويىنشا ورنالاستىرۋ تۇيىنىنە باردى، بىلتىر 9 - ايدا سالىنىپ جۇمىس باستاعان شينجياڭ جۇڭيىنتۇڭ ەلەكترون عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ زاۆود ۇيىندە جۇمىسشىلار جۇمىس جەلىسىندە قول تەلەفوننىڭ تىڭداعىشىن قۇراستىرىپ جاتىپتى.
اقتاۋ اۋدانى شارلۇڭ اۋىلى قايىز قىستاعىنان وسى اراعا كوشىپ كەلگەن بوپەتاي مۇراننىڭ ۇيىندە 5 ادام بار، كۇيەۋى اۋرۋ سەبەبىنەن ەڭبەك قابىلەتىنەن ايرىلعاندىقتان، وتباسىنداعىلاردىڭ بارلىق قامى ءبىر ءوزىنىڭ ارقاسىندا ەدى. قازىر ولار جاڭا عيماراتقا كىردى، بوپەتاي كاسىپ باقشاسىندا جۇمىسقا تۇردى.
”زاۆودتى ەسىك الدىندا اشۋدىڭ“ ابزالدىلىعىن ساۋلەلەندىرۋ ءۇشىن، شينجياڭ جۇڭيىنتۇڭ ەلەكترون عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگى 5 ميلليون يۋان قارجى سالىپ، توڭىرەكتەگى 130دان استام ەگىنشى - مالشىنىڭ جۇمىستانۋ ماسەلەسىن شەشتى. زاۆود باستىعى شيە سۇڭدى بىلاي دەدى: ”سەرىكتەستىك تاعى دا جاڭا تەحنيكا جانە جاڭا جابدىق ەنگىزىپ، قول تەلەفون تىڭداعىشى، بلۋتزدى تىڭداعىش سياقتى ەلەكتروندىق ونىمدەردى ءوندىرىپ، 1000نان استام ادامنىڭ جۇمىستانۋىن جەبەيدى“.
اۋىل - قىستاقتارداعى ارتىق ەڭبەككۇشتەردىڭ بەتالىسى بولۋىنا، جۇمىستىڭ ۇددەسىنەن شىعا الۋىنا، جاقسى ىستەۋىنە، تۇراقتى ىستەۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ ءۇشىن، اقتاۋ اۋدانى جاڭا شارالاردى ۇزدىكسىز جولعا قويىپ، ەڭبەككۇش شىعارۋ مەن كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدى جاندى ۇشتاستىرىپ، ”پارتيا قۇرىلىسى + كاسىپورىن + ەڭبەككۇش شىعارۋ اترەتى“، ”پارتيا ياچەيكاسى + كاسىپ قوعامى + كەدەي وتباسى“ سياقتى جۇمستاندىرۋ ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ءتاسىلى جاعىندا ىزدەنىس جاساپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە جەتۋگە قۋاتتى قوزعاۋشى كۇش ۇستەدى.
ەڭبەك قۋاتى بار كەدەيلەردىڭ بارلىعىنىڭ جۇمىستانۋىنا، كۇن سايىن كىرىس بولۋىنا، كەدەيلىكتەن ارىلۋدا قامتاماسىزدىق بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ ءۇشىن، قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىسىنداعى ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەر ىشكى وڭىرلەردەگى كاسىپورىندارمەن كەلىسىم جاساسىپ، سەلبەستىك ورناتىپ، جۇمىستانۋعا قىزمەت وتەۋ پۋنكتتەرىن قۇرىپ، ەڭبەككۇش شىعارۋداعى جاسىل ارنانى ۇدايىلاندىرۋدى، زاڭدىلىققا يە ەتۋدى جۇزەگە اسىردى. تەك 2019 - جىلدىڭ وزىندە، اقتاۋ اۋدانى اۋىل - قىستاقتارداعى ارتىق ەڭبەككۇشتەردەن 46 مىڭ 800 ادام - رەت باسقا كاسىپكە ويىستىرىپ جۇمىستاندىردى.
