شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى تىلشىلەرى لي چۇنشيا، فۋ شياڭلۇڭ
كوكتەم لەبى ەسىپ، گۇلدەر شەشەكتەدى، سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەيتىن تاماشا كەز كەلدى. تاياۋدا وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ اۋىر كەدەي اۋداندارىنداعى كەدەي وتباسىلارىنان كەلگەن ەڭبەككۇشتەر سولتۇستىك شينجياڭ، شىعىس شينجياڭ سياقتى جەرلەرگە بارىپ، باسقا سالاعا ويىسىپ جۇمىستانىپ، جاڭا تۇرمىس باستادى. ولار جۇمىستانعان جەرلەردە قالاي تۇرمىس كەشىرىپ جاتىر؟ ءتىلشى وسى جونىندە تىلشىلىك ىستەدى.
”ءوزىمدى اناعۇرلىم سومداي تۇسەمىن“
ساعات 7دەن 30 مينۋت وتكەندە ورنىنان تۇردى، ساعات 8دە جۇگىردى، ساعات 8دەن 30 مينۋت وتكەندە تاڭعى اسىن ءىشتى...... وسى بىرنەشە كۇندە الىمجان قادىردىڭ تۇرمىسى جەدەل جۇيەگە ءتۇستى، ونىڭ ءوز ءسوزى بويىنشا ايتقاندا، ”ۋاقىتقا قۇرمەت ەتۋدى ۇعىندى، ءتارتىپ تانىمى اناعۇرلىم كۇشەيدى“.
الىمجان 25 جاستا، ياركەن اۋدانى الامات قالاشىعى تاعارشوستەڭ قىستاعىنان كەلگەن، 3 - ايدىڭ 16 - كۇنى ۇرىمجىدەگى ءبىر كاسىپورىنعا كەلىپ جۇمىستاندى. كاسىپورىن تاماق، جاتىن ورنىن كۇنى بۇرىن ورنالاستىرىپ قويىپتى، ول 2 سەرىگىمەن ءبىر بولمەدە تۇرادى، تاپ - تازا ەدەن، جاپ - جاڭا كورپە - جاستىق، تاعى اۋا رەتتەگىش تە ورناتىلىپتى. ”مەيمانحانانىڭ بولمەلەرىنە ۇقسايدى، مەن العاشقى كۇنى اكە - شەشەممەن بەينەجازبادا سويلەستىم، ولارعا جاتاعىمدى كورسەتتىم“، - دەدى الىمجان.
كاسىپورىنعا كەلگەن ۋاقىتى ۇزاق بولماسا دا الىمجان وزىندە زور وزگەرىس بولعاندىعىن ايتتى: ۇيدەگى كەزىمدە ساعات 9دان اسقانعا دەيىن ۇيىقتايتىنمىن، قازىر ۋاقىتىندا ورنىمنان تۇرامىن؛ بۇرىن جەكەلىك تازالىققا كوڭىل بولمەۋشى ەدىم، ءتىس شوتكىلەۋدى ۇنەمى ۇمىتىپ قالاتىنمىن، قازىر ءار كۇنى شوتكىلەيمىن، تاعى كورپەمدى رەتتى جينايمىن، جاتاقتاستارىممەن كەزەكتەسىپ تازالىق ىستەيمىن. ”ءوزىمدى شوگەل، تازا بولعانداي سەزىنىپ وتىرمىن“، - دەدى الىمجان ءبىراز ىڭعايسىزدىق تانىتىپ.
الىمجان تىلشىگە ونىمەن بىرگە كەلىپ باسقا سالاعا ويىسىپ جۇمىستانعانداردىڭ كەيبىرىنىڭ باسقالارمەن ىرىقتىلىقپەن امانداساتىندىعىن، كەيبىرىنىڭ پۋتۇڭحۋا دەڭگەيى جوعارىلاعاندىعىن، كوپشىلىكتىڭ تاعى ءوزارا كومەكتەسەتىندىگىن، ءبىر سەرىگى اياعى اۋىرىپ، ءجۇرىپ - تۇرۋدان قينالعاندا، ولاردىڭ كەزەكپەن جاتاققا تاماق اكەلىپ بەرگەندىگىن ايتتى.
”وقىتۋشىلار بىزگە وتە كوڭىل بولەدى، جەتەكشى كادر بىزبەن ءبىر عيماراتتا تۇرادى، كەز كەلگەن ۋاقىتتا تاۋىپ الۋعا بولادى“. الىمجان كاسىپورىنعا كەلگەن كۇننىڭ ەرتەسى ءوزىنىڭ تۇماۋراتىپ قالعاندىعىن، جەتەكشى كادر جاعدايدان حاباردار بولعاننان كەيىن، وعان دەرەۋ ءدارى - دارمەك اكەلىپ بەرگەندىگىن ايتتى. ”ىشتەي قاتتى اسەرلەندىم“، - دەدى ول.
الىمجان بولاشاق تۇرمىسىنا ۇمىتپەن قارايدى: ”مەن ورايدى قاستەرلەپ، جاقسىراق ءبىلىم، شەبەرلىك ۇيرەنىپ، ءوزىمدى اناعۇرلىم سومداپ، ورنىقتى قىزمەتكە جانە كىرىسكە قول جەتكىزەمىن“.
”ءبىز جاڭا ۇيدە تۇرامىز“
3 - ايدىڭ 25 - كۇنى تۇستە ءۇرىمجى قالاسى سولتۇستىك قالا ماڭىنداعى ءبىر قالامشا جەتىلدىرۋ الاڭىندا 30 جاستاعى ءمابۇديحان قادىر لاڭمان سوزىپ جاتتى. قازان قاقپاعىن الىپ، لاڭماندى قايناپ تۇرعان سۋعا سالدى، ول كۇلىمسىرەي تىلشىگە: ”بۇل ءبىزدىڭ جاڭا ءۇيىمىز، مەن وتە جاقسى كورەمىن“، - دەدى.
ءمابۇديحان كۇيەۋى احمەتنياز تۇرسىنمەن قالامشا جەتىلدىرۋ الاڭىنىڭ 2 جاتىن بولمەسى، ءبىر قوناق بولمەسى بار ۇيىندە تۇرادى. ولار ياركەن اۋدانى شارباق اۋىلى نوقەت قىستاعىنان كەلگەن، 3 - ايدىڭ 16 - كۇنى كەدەي ەڭبەككۇشتەردى باسقا سالاعا ويىستىرىپ جۇمىستاندىرۋ ارناۋلى پويەزىنە وتىرىپ ۇرىمجىگە كەلگەننەن كەيىن، قالامشا جەتىلدىرۋ الاڭىنا جۇمىسقا ورنالاستىرىلدى.
ءمابۇديحاننىڭ جاڭا ءۇيى تازا، رەتتى ەكەن، تەرەزە تەكشەسىنە قويىلعان لۇيلو مەن جىلانقياق گۇلدەرى وتە جاقسى ءوسىپتى، قىپ - قىزىل ۇزاق ءومىر گۇلى كوكتەمنىڭ جايماشۋاق كۇن ساۋلەسىندە جاندى دا جالىندى تىرشىلىك تىنىسىن اڭعارتادى. قوناق ۇيدەگى اينەك ۇستەلشە جارقىراتىپ ءسۇرتىلىپتى، ەلەكتر قازان، تەلەۆيزور سياقتىلاردىڭ ءبارى تولىق ەكەن. تاياۋدا ءمابۇديحان سياقتى ەرلى - زايىپتىلاردان 80 نەشە ادام قالامشا جەتىلدىرۋ الاڭىنا بارىپ جۇمىس ىستەدى، ولاردىڭ بارلىعى ”جاڭا ۇيگە“ كىردى.
ءمابۇديحان تىلشىگە: ”ىدىس - اياق، تەگەنە، كۇرىش، ۇن، ماي سياقتىلاردىڭ بارلىعىن دايىنداپ بەردى، 2 − 3 كۇندە ءبىر رەت كوكونىس تاراتادى. قاراڭىز، مىنا دورباداعى كوكونىستى كەشە عانا تاراتقان، بالدىركوك، مايلى بايساي، بۇرىش، كارتوپ سياقتىلاردىڭ بارلىعى بار“، - دەدى قۋانا.
قالامشا جەتىلدىرۋ الاڭىنىڭ اعاش تۇرلەرىن قالاي اجىراتۋ، قالاي بۇتاۋ سياقتى باۋلۋ جۇمىستارىنىڭ بارلىعى اتىز باسىندا جۇرىلەدى. ءمابۇديحان اعاش ەگۋدە دە وسىنداي بىلىمدەردىڭ بولاتىندىعىن تۇڭعىش رەت ءبىلىپ، ۇستازداردان ۇيرەنىپ، تەلىنگەن جانە تەلىنبەگەن الما اعاشتارىن قالاي اجىراتۋدى ءبىلىپ الىپتى.
ءمابۇديحاننىڭ كۇيەۋى احىمەت نياز تراكتور جۇرگىزە الاتىندىقتان، تراكتورمەن جەر جىرتۋ بانىنە ءبولىنىپتى، بىرنەشە كۇننەن بەرى رەمونتتاۋ تەحنيكاسىن ۇيرەنىپ جاتىر ەكەن. ”تەحنيكا ۇيرەنگەن سوڭ، ۇيگە قايتىپ رەمونتحانا اشامىن“، - دەدى احمەت نياز.
ءمابۇديحاننىڭ ءۇيىنىڭ قارسى الدىندا ءامينا احات پەن كۇيەۋى تۇرادى، ولار دا ياركەننەن كەلگەن، ەكى ءۇي قازىر جاقسى كورشىلەر. ءامينا مەن كۇيەۋىنىڭ قالامشا جەتىلدىرۋ الاڭىندا ىستەگەنىنە ءبىر جىلدان اسىپتى، ول ءمابۇديحانعا وسى ءبىر جىلدا كۇندەلىكتى تۇتىنۋعا جۇمسالعان اقشانىڭ سىرتىندا 20 مىڭ يۋاننىڭ ۇستىندە اقشا اماناتقا قويعاندىعىن ايتىپتى. ونىڭ ءسوزى مابۇديحاننىڭ بولاشاققا دەگەن سەنىمىن ارتتىردى. ”كۇيەۋىم ەكەۋىمىز دە جاقسى ىستەپ، كوپ اقشا تاۋىپ، كەدەيلىكتەن ارىلىپ قانا قويماي، اماناتقا اقشا دا قويامىز“، - دەدى ول.
”مەن تەحنيكانى جاقسى ۇيرەنەمىن“
3 - ايدىڭ 23 - كۇنى ءۇرىمجى ەكونوميكالىق - تەحنيكالىق اشۋ رايونىنداعى (توۋتۇنحى رايونى) ءبىر كاسىپورىننىڭ ءوندىرىس سەحىندا مامەتالي ماحمۇت ۇستازىنىڭ جەتەكشىلىگىندە بۋدا - بۋدا اق قاعازدى باسپا ماشيناسىنىڭ جانىنا تاسىپ اپاردى، ونان سوڭ تالاپ بويىنشا باسپا ماشيناسىنىڭ سايكەستى ورنىنا قويدى.
مامەتالي گۇما اۋدانى موكويلا اۋىلىنىڭ توۋەنمالى قىستاعىنىڭ تۇرعىنى، 3 - ايدىڭ 14 - كۇنى ول ۇرىمجىدەگى وسى كاسىپورىنعا جۇمىسقا كەلدى. ”قايدا جاتامىز، نە ىستەيمىز دەپ جول بويى الاڭداعان ەدىك، وسى جەرگە كەلگەن سوڭ بارىپ زاۆودتىڭ جاتاقتى ورنالاستىرىپ قويعاندىعىن، كورپە - جاستىق، كىرلىك، جۋىنۋ بۇيىمدارىنىڭ تولىق دايىندالعاندىعىن، ىدىس - اياقتىڭ دا جاڭادان ساتىپ الىنعاندىعىن كوردىك“، - دەدى مامەتالي. وسىلاردى كورگەن ول جىلىلىقتى سەزىنىپتى، قول تەلەفونىمەن سۋرەتكە ءتۇسىرىپ ءۇي ىشىندەگىلەرگە جولداپتى.
مامەتاليدىڭ ايتۋىنشا، زاۆودقا جاڭا كەلگەن وسى توپتاعى جۇمىسشىلارعا سەرىكتەستىك ىندەتتەن ساقتانۋ بىلىمدەرىن، تۇرمىستىق ساۋاتتاردى، كۇندەلىكتى باسقارۋدى ۇيرەتۋدەن سىرت، ءبىر ساقا قىزمەتكەر 3 جاڭا قىزمەتكەردى جەتەكتەۋ فورماسىمەن تەحنيكاعا باۋليدى ەكەن، ساقا قىزمەتكەرلەر ولاردى جابدىقتاردى قالاي ىستەتۋدى قولما - قول ۇيرەتەدى ەكەن. قازىر ول جاي تەحنيكالاردى يگەرىپ الىپتى.
مامەتالي ءوزىنىڭ وسى قىزمەتتى ۇناتاتىندىعىن، تەحنيكانى جاقسى ۇيرەنىپ، قوس قولىنا سۇيەنىپ كەدەيلىكتەن ارىلىپ اۋقاتتانۋعا بەلىن بەكەم بۋعاندىعىن ايتتى.
