تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ۇلتتىڭ گۇلدەنۋى جولىندا ەرجۇرەك قۇرباندار شەجىرەسى

سۇڭ بينشي: قىزىل قانىمەن ەسكەرتكىش ورناتتى

سۇڭ بينشيدىڭ سۋرەتى (ماتەريال سۋرەت).  شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ حاربيننان بەرگەن حابارى (ءتىلشى لياڭ شۋبين). حالىق بۇقاراسىنىڭ ءومىرىنىڭ، مال - مۇلكىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋ ءۇشىن، حاربين قالالىق نانگاڭ قوعام حاۋىپسىزدىگى بولىمشە مەكەمەسى حىشيڭ جولى ساقشى بولىمشەسىنىڭ حالىق ساقشىسى سۇڭ بينشي پىشاق ۇستاعان بۇزاقىمەن سايىسىپ اۋىر جارالانىپ، باقىتقا قارسى، قۇربان بولدى. الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ وسى قاراپايىم حالىق ساقشىسى شەشۋشى ساتتە كەۋدە كەرە العا شىعىپ، قىزىل قانىمەن حالىق ساقشىسىنىڭ ەسكەرتكىشىن ورناتتى.

  سۇڭ بينشي 1968 - جىلى 1 - ايدا دۇنيەگە كەلگەن، 1987 - جىلى 10 - ايدا قوعام حاۋىپسىزدىگى قىزمەتىنە قاتىناسقان.

  2008 - جىلى 10 - ايدىڭ 18 - كۇنى ساعات 20دان 26 مينۋت وتكەندە، حىشيڭ جولى ساقشى بولىمشەسى حاربين قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى 110نىڭ بۇيرىعىن قابىلدايدى: ۋىنشيڭ كوشەسى 57 - جول الەۋمەتتىك اۆتوكولىكتىڭ سوڭعى بەكەتىنىڭ ماڭىندا بىرەۋدى تاياققا جىعىپ كەتتى. كەزەكشى بولىپ وتىرعان حالىق ساقشىسى سۇڭ بينشي، جاڭ جىڭچيۋ دەرەۋ اتتانادى.

  ناق مايدانعا جەتكەن سوڭ، دەلو مالىمدەۋشى جاڭ xپەن ايەلى اراققا بوككەن 3 ادامنىڭ سەبەپسىز جاڭجال شىعارىپ، جاڭ xتى ۇرىپ جارالاعاندىعىن، ولاردىڭ اراسىنداعى ەكەۋى حالىق ساقشىسى كەلەردەن بۇرىن قاشىپ كەتكەندىگىن ايتادى. زاقىمدالۋشىنىڭ كورسەتۋى بويىنشا سۇڭ بينشي مەن جاڭ جىڭچيۋ قاشۋعا ۇلگىرمەگەن گاۋ دۇڭدى توسىپ الادى.

  گاۋ دۇڭ قاشۋعا شىعار جول قالماعانىن كورىپ، كەنەت ۇشكىر پىشاق الىپ شىعىپ حالىق ساقشىسىنا قاراي سىلتەيدى. سۇستى پىشاق جارق ەتە تۇسكەن كەزدە، سۇڭ بينشي جاڭ جىڭچيۋدى ويلانباستان دەنەسىمەن توسىپ قالادى، سول قاس قاعىم ساتتە كەۋدەسىنەن قىزىل قان سورعالايدى. بۇزاقىمەن سايىسۋ بارىسىندا جاڭ جىڭچيۋعا دا پىشاق ءتيىپ جارالانادى.

  ماڭايداعى بۇقارانىڭ اماندىعىن ويلاستىرعان حالىق ساقشىسى قىلمىس كۇماندىسىنا وق شىعارمايدى. سۇڭ بينشي كەۋدەسىنەن اققان قانعا قاراماي، گاۋ دۇڭنىڭ اياعىنان مىقتاپ قۇشاقتاپ الادى، جاڭ جىڭچيۋ بەلىندەگى جاراقاتىنىڭ اشتى ازابىنا شىداپ بۇزاقىنى جىعىپ، ەكەۋى بار كۇش - قايراتىن جيناپ ونى بويسۇندىرادى.

  كومەككە كەلگەن حالىق ساقشىلارى جەتكەن كەزدە، سۇڭ بينشي اۋىر جارالانىپ، ەسىنەن تانىپ، قانعا بويالا قۇلاپ تۇسسە دە قوس قولىمەن قىلمىس كۇماندىسىنىڭ اياعىنان مىقتاپ ۇستاپ جاتادى.

  11 - ايدىڭ 3 - كۇنى جاراقاتى اۋىر بولعاندىقتان، اجالمەن قايسارلىقپەن 16 كۇندىز - ءتۇن ايقاسقان سۇڭ بينشي، باقىتقا قارسى، قۇربان بولادى.

  سۇڭ بينشي قۇربان بولعاننان كەيىن، سان مىڭداعان بۇقارا وزدىكتەرىنەن ساقشى بولىمشەسىنە بارىپ ازا بىلدىرەدى. حيلۇڭجياڭ ولكەلىك حالىق ۇكىمەتى ونى توڭكەرىستىك قۇربان دەپ بەكىتەدى، ادام كۇشى بايلىعى جانە قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ مينيسترلىگى، قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگى وعان ”مەملەكەتتىك قوعام حاۋىپسىزدىگى جۇيەسىندەگى 1 - دارەجەلى قاھارمان ۇلگى“ داڭق اتاعىن تولىقتاپ بەرەدى.

  ”قيىنشىلىق پەن حاۋىپ - قاتەرگە جولىققان ساتتە، ول ۇنەمى اتويلاپ الدا جۇرەتىن، قىزمەتتە ءتىپتى الدا جۇرۋگە تالاسىپ، الدىمەن ىستەيتىن“. حىشيڭ جولى ساقشى بولىمشەسىنىڭ حالىق ساقشىسى لي حۇڭچي ءوزى تانيتىن سۇڭ بينشيدى وسىلاي سۋرەتتەدى.

  2006 - جىلى قىستا ساقشى بولىمشەسىنە قاراستى اۋماقتا ادام ءولتىرۋ دەلوسى تۋىلادى، قىلمىس كۇماندىسى جەندەتتىك قارۋدى بايجياباۋداعى يەن جەرگە لاقتىرىپ كەتەدى. سول كۇنى قار جاۋىپ، اۋا تەمپەراتۋراسى نولدەن تومەن 20 سەلتسي گرادۋسقا تۇسكەن ەدى. جەندەتتىك قارۋدى تابۋ ءۇشىن، سۇڭ بينشي جول شىراقتىڭ بولماشى جارىعىنان پايدالانىپ، قارلى دالادا سيپالاپ ءجۇرىپ ىزدەيدى. بىرنەشە ساعات وتكەن سوڭ، ول جەندەتتىك قارۋدى اقىرى تابادى، قوس قولى توڭعاننان يكەمگە كەلمەي، پىشاقتىڭ سابىن دا ۇستاي الماي قالادى.

  ”مەن باسقالاردىڭ قالاي ەكەنىن بىلمەيمىن، حالىق ساقشىسى بولعان ەكەنمىن، حالىق ساقشىسىنىڭ بەينەسىن كورسەتۋىم كەرەك. كەيبىرەۋلەر مەنى جاقسى دەپ ماقتامايتىن شىعار، الايدا ەشكىم مەنى ياناتتامايتىنىنا سەنەمىن“. سۇڭ بينشي ۇنەمى وسىلاي دەيتىن.

  سۇڭ بينشيدىڭ وتباسى تۇرمىسى دا ونشا جاقسى ەمەس ەدى، ول قۇربان بولعانعا دەيىن شەشەسىمەن بىرگە تۇراتىن، ءوزىنىڭ ءۇيى جوق بولاتىن.

  ونىڭ ”بايۋ“ ورايى جوق ەمەس ەدى. سۇڭ بينشي باسقاراتىن اۋماق حاربين پەداگوگيكا داشۋەسىنە قاراستى باستاۋىش مەكتەپ رايونى بولاتىن، كوپتەگەن اتا - انالار بالالارىنىڭ وقۋى ءۇشىن امالداپ نوپوستارىن وسى جەرگە اكەلۋدى ويلايتىن. الايدا سۇڭ بينشي ەجەلدەن پرينسيپتى ساۋداعا سالمايتىن.

  الايدا ساياسات شارتىنا ۇيلەسەتىن بۇقاراعا ول بەلسەندىلىكپەن كومەكتەسەتىن. ەڭ تومەنگى تۇرمىسى قامتاماسىز ەتىلەتىن وتباسى گىڭ اتاي مەن جۇبايى باس قۇراعاندارىنا ون نەشە جىل بولسا دا ايەلىنىڭ نوپوس ماسەلەسى شەشىلمەي كەلگەن ەدى. سۇڭ بينشي بەلسەندىلىكپەن كومەكتەسىپ ءبىتىرىپ، قوندىرعان نوپوستى قارتتىڭ ۇيىنە جەتكىزىپ بەرەدى. قارت العىس ايتىپ كوڭىلىن بىلدىرگىسى كەلگەندە، ول سىپايىلىقپەن باس تارتادى. ”ساياساتقا ۇيلەسەتىن ىستەردى ول بەلسەندىلىكپەن بىتىرەتىن، ەجەلدەن ’بوپسالاۋ، الۋ، قىمقىرۋ، سۇراۋ‘ جاعدايى بولعان ەمەس“، - دەيدى قىزمەتتەستەرى.

  سۇڭ بينشي قۇربان بولعاننان قازىرگە دەيىن، ءار جىلعى چيڭميڭدە جاۋىنگەر سەرىكتەرى ونىڭ قابىر باسىنا بارىپ قايتادى. ”ول سول جىلدارى ۇنەمى مەن سياقتى جاڭادان كەلگەن حالىق ساقشىسىنا كاسىپتىك جاقتان جول كورسەتىپ، بىزگە قالاي دەلو ءبىتىرۋدى، بۇقارامەن قالاي جاناسۋدى ۇيرەتەتىن، وسىنشاما كوپ جىل وتسە دە مەنىڭ ەسىمدە ءالى انىق ساقتاۋلى“، - دەدى حىشيڭ جولى ساقشى بولىمشەسىنىڭ حالىق ساقشىسى ۋاڭ تيە.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.