حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى
ەل ءىشى - سىرتىنىڭ ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جانە ەكونوميكا جاعدايىندا جاڭا كەلەلى وزگەرىس تۋىلۋدا، دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ، ساۋداسىنىڭ ارتۋى اۋىر سوققىعا ۇشىرادى، ەلىمىز ەكونوميكاسىنىڭ دامۋى، اسىرەسە، كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ قالپىنا كەلۋى جاڭا سىن - سايىسقا ءدوپ كەلدى.
3 - ايدىڭ 27 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ ءماجىلىسىن باسقارىپ اشىپ، ەل ءىشى - سىرتىنىڭ ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جانە ەكونوميكالىق اينالىم جاعدايىنا تالداۋ جاساپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جانە ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ قىزمەتىن اناعۇرلىم ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتۋدى اقىلداسىپ ورنالاستىردى. ءماجىلىس مىنالاردى باسا دارىپتەدى: ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ۇدايىلاندىرۋ شارت - جاعدايىندا ءوندىرىس، تۇرمىس ءتارتىبىن جىلدام قالپىنا كەلتىرىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جانە ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ قىزمەتىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، ىندەت تۋدىرعان شىعىندى ەڭ تومەنگى شەككە تۇسىرۋگە كۇش سالىپ، تۇتاس جىلداعى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ نىسانالارىن، مىندەتتەرىن قۇلشىنا ورىنداپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ شەشۋشى شايقاسىن جۇرگىزۋ نىسانالارىن، مىندەتتەرىن جۇزەگە اسىرۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.
جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنىڭ ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىنا، قوعامىنا ءبىرشاما زور سوققى تۋدىرۋىنان ساقتانۋعا بولمايدى، قازىر الەمدە ىندەتتىڭ جىلدام تارالۋى، ءورشۋى دۇنيە ءجۇزىنىڭ ەكونوميكاسىنا، ساۋداسىنا اۋىر سوققى اكەلدى، ەل ءىشى - سىرتىنىڭ فاكتورلارى قاباتتاسىپ، بيىلعى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدىڭ قيىندىعى كورنەكتى ارتتى. وڭىرلەر، تاراۋلار يدەيا مەن ارەكەتتى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەشىمدەرىمەن، ورنالاستىرۋلارىمەن باتىل بىرلىككە كەلتىرىپ، سەنىمدى بەكەمدەپ، قيىنشىلىققا قارسى اتتانىپ، ىرىقتىلىقپەن ىسكەرلىك كورسەتىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن بۇلجىماي دايەكتىلەندىرىپ، قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى تەرەڭدەتىپ، ءۇش ءىرى قامال الۋ شايقاسىن باتىل ويداعىداي جۇرگىزىپ، ”التىنى ورنىقتىرۋ“ قىزمەتىن جاپپاي جاقسى ىستەپ، ماكرولىق ساياساتتىڭ تەڭگەرۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ىشكى سۇرانىستى ءونىمدى كەڭەيتۋ ارقىلى ەكونوميكانىڭ تومەندەۋ قىسىمىن تەڭگەرىپ، تۇتاس جىلداعى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ نىسانالارىن، مىندەتتەرىن مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا قۇلشىنا ورىنداۋ كەرەك.
شەكارا ىشىندە ىندەت جاعدايى باسەڭدەگەننەن كەيىن، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى جانە جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋدى قالاي ويداعىداي ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋ − ەڭ ۇلكەن سىن - سايىس بولىپ وتىر. ءارى تۇرلىشە وڭىرلەرگە ”ءبىر شىبىقپەن ايداۋ“ ءادىسىن قولدانىپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق ءتارتىپتىڭ قالپىنا كەلۋىنە كەدەرگىلىك جاساۋعا بولمايدى ءارى ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ۇيلەسىمسىز بوساڭسىتىپ، قول جەتكەن ناتيجەلەردى سەلگە كەتىرۋگە بولمايدى. پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ وڭىرگە، دارەجەگە ءبولىپ، پارىقتى ساقتانۋ - تىزگىندەۋ تاكتيكاسىن اتقارىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ۇدايىلاندىرۋ شارت - جاعدايىندا ءوندىرىس، تۇرمىس ءتارتىبىن جىلدام قالپىنا كەلتىرۋدى العا قويۋى مىنە وسىنداي جاعدايلارعا باعىتتالعان. مۇنداعى ءسوز ءتۇيىنى −”ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ۇدايىلاندىرۋ“. شەكارا ىشىندە ىندەتتىڭ ”قايتا باس كوتەرۋ“ حاۋپى ءالى بار، شەكارا سىرتىنداعى ىندەتتىڭ جىلدام كەڭەيىپ، ورشۋىنە بايلانىستى سىرتتان كىرۋ قىسىمى ۇزدىكسىز ارتۋدا، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ۇدايىلاندىرعاندا عانا جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋگە حاۋىپسىز، ورنىقتى العى شارت ازىرلەۋگە بولادى.
ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ۇدايىلاندىرۋدا ەل ءىشى - سىرتىنداعى ىندەتتىڭ جاڭا جاعدايىنا قاراي، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ تاكتيكاسىن جانە توتەپ بەرۋ شاراسىن دەر كەزىندە كەمەلدەندىرىپ، ءتۇيىندى سىرتتان كىرۋدەن ساقتانۋعا، ىشتە قايتا لانۋدان ساقتانۋعا قويىپ، ەلىمىزدىڭ ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جاعدايىنىڭ ءۇرتىس جاقسارۋ اۋقىمىن ساقتاۋ كەرەك. ىشتە قايتا لانۋدان ساقتانۋدا دەر كەزىندە بايقاۋدىڭ، جىلدام ءبىر جاقتى ەتۋدىڭ، دالمە - ءدال باسقارۋ - مەڭگەرۋدىڭ، ءونىمدى قۇتقارۋ - ەمدەۋدىڭ ۇدايىلانعان ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەحانيزمىن ورناتىپ، اقاۋسىزداندىرىپ، ەرتە بايقاۋ، ەرتە مالىمدەۋ، ەرتە اۋاشالاۋ، ەرتە ەمدەۋ تالابىن قاتاڭ تياناقتاندىرۋ كەرەك. سىرتتان كىرۋدەن ساقتانۋدا شەكارا وتكەلدەرىندە دەنساۋلىق ساقتاۋ بويىنشا كارانتيندەۋدى كۇشەيتىپ، شەكارادان كىرۋ ءتارتىبىن جاقسارتىپ، شەكارادان كىرگەن ادامداردى شوعىرلى اۋاشالاۋ تالابىن تياناقتاندىرىپ، جىلدام دالمە - ءدال پارىقتاپ جانە حاۋىپ - قاتەر قاينارىن، حاۋىپ - قاتەر ءتۇيىنىن باسقارىپ - مەڭگەرىپ، قاتاڭ قورعانىس شەبىن مىقتاپ ورناتۋ كەرەك.
ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى تىڭعىلىقتى ىستەۋگە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ العى شارتىندا ءوندىرىس، تۇرمىس ءتارتىبىن تەز قالپىنا كەلتىرىپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ ءتۇرلى قىزمەتتەرىن ويداعىداي ىستەۋ كەرەك. ماكرولىق ساياساتتى رەتتەۋ جانە اتقارۋ تەبىنىن ارتتىرۋ كەرەك، بەلسەندى قازىنا ساياساتى اناعۇرلىم بەلسەندى، ۇتىمدى بولۋ، ورنىقتى اقشا ساياساتى اناعۇرلىم يكەمدى، لايىقتى بولۋ كەرەك، اينالىمنىڭ ۇيلەسىمدى، جەتكىلىكتى بولۋىن ساقتاپ، ءتۇرلى سالىقتى ازايتۋ، اقىنى تومەندەتۋ ساياساتتارىن ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋگە، جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋگە جانە ناقتى ەكونوميكانىڭ دامۋىنا دالمە - ءدال فينانستىق قىزمەت وتەۋ كەرەك. جەرگىلىكتى ورىندار مەن كاسىپورىندار اڭىس ەتكەن قيىن ماسەلەلەردى، بوگەتتىك ماسەلەلەردى جىلدام اداقتاپ، وعان تالداۋ جاساپ، دەر كەزىندە ىشكەرىلەي شەشىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋگە، ءوندىرىس قۋاتىنا جەتۋگە سايكەسۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ەكونوميكالىق دامۋدا ەل ءىشى بازارىن اناعۇرلىم تياناق ەتىپ، ەل ءىشى بازارى قاجەتىنىڭ اشىلۋىن تەزدەتىپ، تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋىن كەڭەيتىپ، الەۋمەتتىك تۇتىنۋدى ۇيلەسىمدى ارتتىرىپ، ناقتى ساۋدا دۇكەندەرىنىڭ تۇتىنۋىن ىسكە قوسۋ، جەلىدەگى جاڭاشا تۇتىنۋ ورلەۋىن باسەڭدەتپەۋ، جۇمىستى، بازاردى قالپىنا كەلتىرۋدى، تۇرمىستىق قىزمەت وتەۋ كاسىبىنىڭ قالىپتى تيجاراتىن ءتارتىپتى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. اسىرەسە، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ مىندەتىن باتىل ورىنداپ، ىندەتتىڭ ىقپالىن قۇلشىنا جەڭىپ، قىزمەتتەردىڭ تياناقتانۋىنا شىنداپ كىرىسىپ مىقتاپ يگەرىپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شەشۋشى شايقاسىن جۇرگىزۋ نىسانالارىن، مىندەتتەرىن دەر كەزىندە جۇزەگە اسىرۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.
كەزەكتە جەر - جەر جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋدە ”جىلدامدىق تيەكتى“ باسىپ، دامۋدىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن ۇزدىكسىز جارىققا شىعاردى. ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ۇدايىلاندىرۋ شارت - جاعدايىندا ءوندىرىس، تۇرمىس ءتارتىبىن جەدەل قالپىنا كەلتىرىپ، قيىندىقتاردان باتىلدىقپەن قامال الاتىن، حاۋىپ - قاتەردى جەڭۋدى شەبەرلىكپەن ورايعا اينالدىراتىن بولساق، ءبىز، ءسوز جوق، بارلىق قيىنشىلىقتاردى، سىن - سايىستاردى جەڭىپ، ەشقاشان بوگەلمەي العا ىلگەرىلەي الامىز.
(«حالىق گازەتىنىڭ» 3 - ايدىڭ 30 - كۇنگى سانىندا باسىلعان)
