تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ۇلتتىڭ گۇلدەنۋى جولىندا ەرجۇرەك قۇرباندار شەجىرەسى

تان دۇڭ: ادالدىقتى قارلى شىڭنىڭ زاڭعارىنا ءوز ومىرىمەن جازدى

تان دۇڭنىڭ قارلى بوراندا تاۋ جولىندا مىندەت وتەپ تۇرعان ماتەريال سۋرەتى. شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ چىڭدۋدان بەرگەن حابارى (ءتىلشى ۋ شياۋيىڭ). ”اكە، مەن، ءسوز جوق، جاقسى ءومىر ءسۇرىپ، شەشەمە جاقسى قارايمىن، اتا - اجەمە وپالى بولىپ، ءسىز سياقتى ءومىردى قىزۋ سۇيەتىن ادام بولامىن“. 11 جىلدىڭ الدىنداعى قىستا چىڭدۋ قالاسىنىڭ دا - ي اۋدانى شيليڭ قارلى تاۋىنىڭ ەتەگىندەگى جينتۋپو قابىرىندا تان لينليڭ اكەسى تان دۇڭنىڭ قۇلىپتاسىنىڭ الدىندا تۇرىپ وسىلاي سەرت ەتتى.

  تان دۇڭ، ەر، 1963 - جىلى دۇنيەگە كەلگەن، 1986 - جىلى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولعان. كوزى تىرىسىندە سىچۋان ولكەسى چىڭدۋ قالاسى دا - ي اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى قاتىناس ساقشى ۇلكەن اترەتى شيليڭ كەزەكشىلىك گرۋپپاسىنىڭ باستىعى بولعان.

  1999 - جىلى تان دۇڭ اسكەري كيىمىن شەشىپ، ساقشى كيىمىن كيىپ، قاراپايىم حالىق ساقشىسى بولدى. ول حالىقتىڭ قوعام حاۋىپسىزدىگى ىستەرىنە ادال بولىپ، نەگىزگى ساتىعا تامىر تارتىپ، تەڭىز دەڭگەيىنەن 3000 مەتر بيىك، شارت - جاعدايى جاپالى، ءۇستىرت، ايازدى وڭىردە ۇزاق جىل شايقاس جۇرگىزدى. 2004 - جىلى تان دۇڭ ورىن اۋىستىرىپ شيليڭ كەزەكشىلىك گرۋپپاسىنا كەلدى. شيليڭ كەزەكشىلىك گرۋپپاسىنا 60 نەشە كيلومەتر ءيىر - قيىر تاۋ جولى، 10 نەشە كيلومەتر اۋىل - قىستاق جولى قارايدى، بۇل جەردىڭ كەلىمدى - كەتىمدى ادامى كوپ، جول جاعدايى كۇردەلى، ول قاي - قاشان دا اسكەري بولىمدەگى تاماشا ءداستۇر مەن ستيلدى ساۋلەلەندىرىپ، قىزمەت ورنىن ءسۇيىپ، كاسىبىن ارداقتاپ، قۇلشىنا قىزمەت ەتتى.

  2008 - جىلى 12 - ايدىڭ 29 - كۇنى كەشتە تان دۇڭ ساقشىعا مالىمدەۋ بويىنشا مىندەت اتقارۋعا شىعىپ، سۋعا ءتۇسىپ كەتكەن ادامنىڭ ءومىرى اجال اۋزىندا تۇرعان قاتەرلى ساتتە، سۇيەكتەن وتەتىن مۇزداي سۋىق وزەن سۋىنا سەكىرىپ ءتۇسىپ، 10 نەشە مينۋت جان اياماي قۇلشىنىپ سۋعا ءتۇسىپ كەتكەن ادامدى قۇتقارىپ شىقتى. ەكىنشى كۇنى ول اۋىر تۇماۋعا شالدىقتى، جۇمىستا ادام وتە از بولعاندىقتان ءارى جاڭا جىلعا تاياپ قالعاندىقتان، كەزەكشىلىك مىندەت قاربالاس، اۋىر بولدى دا، ول دەمالۋعا رۇقسات سۇراعان جوق. 2009 - جىلى 1 - ايدىڭ 5 - كۇنى كەشتە تان دۇڭ قىزمەت ورنىندا تالىپ جىعىلىپ، قۇتقارۋ ءونىم بەرمەي، باقىتقا قارسى كوز جۇمدى.

  ازا ءبىلدىرۋ جينالىسى وتكەن كۇنى نەشە ءجۇز بۇقارا وزدىكتەرىنەن حالىقتىڭ وسىناۋ جاقسى ساقشىسىنا ازا بىلدىرۋگە كەلدى. قوعام حاۋىپسىزدىگى شەبىندەگى باسشى جولداستار كەلدى، اسكەردەگى كەزىندەگى جاۋىنگەر سەرىكتەرى كەلدى، اتا مەكەنى سۇينيداعى ساباقتاستارى مەن اۋىلداستارى كەلدى، ول قارجىلاي جاردەم بەرگەن بۇقارا كەلدى، ول اجال اۋزىنان الىپ قالعان، كولىك اپاتىنان جارالانعان ادامدار كەلدى، ەرەجەنى بۇزعانى ءۇشىن ول جازالاعان شوفەرلەر دە كەلدى...

  ”قار قىمتاپ، مۇز قۇرسانىپ جاتسىن مەيلى، ىستىق جۇرەك جىلىتار جۇمىر جەردى“. ”اسكەر بولدىڭ، ساقشى دا، القاۋ ايتتى دۇيىم كوپ، وپالى ۇل، ءاز اكە، اياۋلى جار ءوزىڭ بوپ“... قاز - قاتار گۇل شەڭبەرى، قاتار - قاتار ازا سوزدەرى جۇرتتىڭ قايعىلى ازاسىن ارقالاپ، قاھارماننىڭ حيكاياسىنان سىر شەرتىپ تۇردى. شوفەر جۋ لين 2008 - جىلى 12 - ايدىڭ 29 - كۇنىن ۇمىتپاق ەمەس، سول كۇنى ول جەڭىل اۆتوكولىگىن جۇرگىزىپ كەلە جاتىپ كوپىردەن وزەن قايراڭىنا قۇلاپ، تاس قاراڭعى تۇندە ابايسىزدا جابىق توعانداعى تاستاي سۋىق سۋعا ءتۇسىپ كەتەدى. ”ونى ولىمگە جىبەرمەۋىمىز كەرەك!“ قىسقى جاڭبىر سەبەزگىلەپ جاۋىپ تۇر، تان دۇڭ شاپانىن شەشىپ، قۇتقارۋ ارقانىن بەلىنە بايلاي سالىپ، اعىنى قاتتى مۇزداي سۋىق سۋعا سەكىرىپ ءتۇسىپ، جان اياماي جاعالاسىپ ءجۇرىپ قاتىپ سىرەسىپ قالعان جۋ ليندى قۇتقارىپ شىقتى.

  دا - ي اۋدانىنداعى قىستاق تۇرعىنى ۋ زىشۋ ونى ۇمىتپاق ەمەس، 2005 - جىلى 3 - ايدىڭ 20 - كۇنى موتوتسيكلىمەن كورىنىس اۋماعىنىڭ جولىندا كەتىپ بارا جاتىپ ءبىر جۇك اۆتوموبيلىنە سوعىلىپ، ومىرىنە حاۋىپ تونەدى. تان دۇڭ دەرەۋ وقيعا ورنىنا جەتىپ، اۋزىن توسەپ، ونىڭ اۋزىنداعى قاندى، ونى - مۇنى نارسەلەردى تازالايدى، سونداي - اق وعان جۇرەك - وكپە قىزمەتىن قالپىنا كەلتىرۋ امالىن جاساپ، شيپاگەردىڭ ونى ولىمنەن قۇتقارىپ قالۋى ءۇشىن ۋاقىت ۇتادى.

  تان دۇڭ قۇربان بولعاننان كەيىن، وعان قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگى ”مەملەكەتتىك قوعام حاۋىپسىزدىگى جۇيەسىندەگى 1 - دارەجەلى قاھارمان ۇلگى“ اتاعىن بەردى، سىچۋان ولكەلىك پارتكوم ”تاڭداۋلى پارتيا مۇشەسى“ اتاعىن تولىقتاپ بەردى، چىڭدۋ قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى بۇكىل قالاداعى قوعام حاۋىپسىزدىگى ورگاندارىنا تان دۇڭنان ۇيرەنىپ، ”جاپپاي ارالاۋ“ حالىقتى ءسۇيۋ اماليات قيمىلىن ىشكەرىلەي ورىستەتۋ تۋرالى ۇندەۋ جاريالادى.

  تان لينليڭ داشۋەدەن وقۋ تاۋىسقان سوڭ، اكەسىنىڭ جولىن تاڭداپ، قارا كوك ءتۇستى ساقشى كيىمىن كيدى. ”اكەم قۇربان بولعان سوڭ، مەن وسىناۋ جاي ءارى اسقاق كاسىپتىڭ ءمانىن بىرتىندەپ ءتۇسىنىپ جەتتىم − قاتەرلى ساتتە كەۋدە كەرىپ العا شىعۋ، ءولىم - ءومىر تايتالاسىندا قاتەردەن تايماۋ. وسى جولدا ادالدىق جانە ىستىق قان ارقىلى حالىق بۇقاراسىنىڭ تىنىش تىرشىلىگىنە، شات - شادىمان تۇرمىسىنا، قوعامنىڭ جاراسىمدىلىعىنا، ورنىقتىلىعىنا قول جەتكىزۋ كەرەك، مەن اكەمنىڭ ورىنداي الماعان ىستەرىن جالعاستىرامىن، بۇل جول مەنىڭ ءومىر بويى تابان اۋدارماۋىما تاتيدى“، - دەيدى تان لينليڭ.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.