تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ماڭىزدى حابارلار

قىس ىزعارى قايتىپ، شىعىستان كوكتەم سامالى ەستى

− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جىجياڭدا ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەن جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋگە تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋىنەن ەستەلىك

(1)

ءبىرىنشى ۇلكەن پورتتىڭ مىعىم كۇشى

  3 - ايدىڭ 29 - كۇنى تۇستەن كەيىن، نيڭبو جوۋشان پورتىنداعى چۋانشان پورت اۋماعىنىڭ كەمەجايىندا كوكتەم جاڭبىرى سىركىرەپ تۇردى.

  باس شۋجي شي جينپيڭ قول شاتىر ۇستاپ، اينالاسىنا كوز جىبەرۋدە، الىستان جوۋشان توپ ارالى بۋالدىرلانىپ كوزگە شالىنادى.

  كوز الداعى شالقار سۋ الابىنان ءبىر جىلدا 42 مىڭ رەت ءىرى تۇرپاتتى ساۋدالىق تاسىمال كەمەسى كىرىپ - شىعادى، اتى زاتىنا ساي ”التىن سۋ جولى“.

  اكىمشىلىك كەڭسە عيماراتىنىڭ 12 - قاباتىنداعى اشىق تۇعىردا باس شۋجي جاڭبىرلاتىپ پورت اۋماعىنىڭ جالپى كورىنىسىنە كوز سالدى، رەتتى جۇك قوراپتارى تۇتاسا ءتىزىلىپ، ءىرى كراندار قاتارلاسا بوي سوزىپ تۇر، شەت - شەگىنە كوز جەتپەيدى، جۇمىس ورنى قاۋىرت قاربالاس بولسا دا اسا ءتارتىپتى. ”مىنا ايبىندى كورىنىستى قاراڭىزدارشى“، - دەدى باس شۋجي كوڭىلدەنە.

  نيڭبو جوۋشانگاڭ توبىنىڭ باس جوراسى ماۋ جيانحۇڭ باس شۋجيگە مالىمەت بەردى: ”بىلتىر ءبىزدىڭ نيڭبونىڭ جوۋشان پورت ءبىر ميلليارد 120 ميلليون توننا زات قابىلداپ، جونەلتىپ، ءۇرتىس 11 جىل دۇنيە ءجۇزى بويىنشا ءبىرىنشى ورىندا تۇردى، 27 ميلليون 535 مىڭ ولشەمدى جۇك قوراپ قابىلداپ، جونەلتىپ، الەمدىك پورتتاردىڭ ءۇشىنشى ورنىنا شىقتى“. ”بۇل، راسىندا، كەرەمەت ناتيجە!“، - دەدى باس شۋجي.

  نيڭبو جوۋشان پورتىن ءبىر تۇلعالاندىرۋدى شي جينپيڭ جىجياڭدا قىزمەت ىستەگەن كەزىندە جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، دانەكەر بولىپ ”توعىستىرعان“. 2006 - جىلى 12 - ايدا پورتتىڭ جۇك قوراپتى قابىلداۋ - جونەلتۋ مولشەرى 7 ميلليون ولشەمدى جۇك قوراپتان اسقان كەزدە، ول ءوزى سول جەرگە بارىپ 7 ميلليونىنشى جۇك قوراپتى كرانمەن كوتەرۋ تۇيمەشىگىن باسقان بولاتىن.

  10 نەشە جىل ءوتتى، نيڭبو جوۋشان پورتى قارىشتاپ دامىدى، بۇكىل ەل بويىنشا وڭىرلىك پورتتاردى ءبىر تۇلعالاندىرۋ رەفورماسىنىڭ ”جىجياڭ ۇلگىسىن“ تۇلعالاندىرىپ، باس شۋجيدىڭ سول جىلدارداعى كورەگەندىگىنىڭ كۋاسى بولدى.

  وسى جولى جىجياڭدا باس شۋجيدىڭ ءتۇيىندى تەكسەرگەن ءبىر تاقىرىبى جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋگە تاباندى بولۋ استىندا جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋدى ىلگەرىلەتۋ.

  پورت − ەكونوميكا دامۋىنىڭ بارومەترى. قىرۋار زاتتىڭ كىرىپ - شىعۋى، حالىقارالىق بايلانىستىڭ جان - جاقتىلىعى دا ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ ماڭىزدى قورعانىس شەبى.

  ”قازىر ىندەت قالاي تەكسەرىلەدى؟“، ”كەمەدە تەكسەرىلە مە؟“، ”كەمە قىزمەتكەرلەرىنىڭ جاعاعا شىعۋىنا بولا ما؟“ باس شۋجي توتەنشە ەگجەي - تەگجەيلى سۇرادى.

  پورت جاۋاپتىلارى بىلاي دەپ تانىستىردى: قازىر پورت ىندەتتىڭ شەكارا سىرتىنان كىرۋىنەن قاتاڭ ساقتانىپ، كەمە حاۋىپ - قاتەرى دەڭگەيىن باسقارۋ - تىزگىندەۋ، كەمە باستاۋ جۇمىسى مەن كەمەدە جۇمىس ىستەۋدە ساقتانۋ، وزىندە بار كەمەلەر مەن قىزمەتكەرلەردى باسقارۋ سياقتى شارالاردى كۇشەيتتى، ءبىزدىڭ جاقتىڭ كەمە باستاۋ جانە تەكسەرۋ، كارانتيندەۋ قىزمەتكەرلەرى تۇگەلدەي قورعانۋ كيىمىن كيەدى، سىرت جاقتىڭ كەمە قىزمەتكەرلەرى تۇگەلدەي كەمەدەن تۇسىرىلمەي، تەڭىزدەگى قورعانىس شەبى بەكەمدەلدى، قازىر پورت ارقىلى كىرگەن كۇماندى نەمەسە دياگنوزى تۇراقتاندىرىلعان ناۋقاستار بايقالمادى. ”3 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن 26 - كۇنىنە دەيىن زات قابىلداۋ - جونەلتۋ مولشەرى بىلتىرعى سايكەس تۇستاعىنىڭ %95ى بولدى، جۇك قورابى بىلتىر سايكەس تۇستاعىنىڭ %99ى بولدى“.

  ”سىزدەر ءارى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى يگەرۋمەن بىرگە، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋدى يگەرگەندىكتەرىڭىزدەن پورتتىڭ قالىپتى جۇمىسىنىڭ قالپىنا كەلۋى وتە جاقسى بولىپتى. قازىرگى جاعدايدان قاراعاندا، ءارقايسى جاقتىڭ ساندى مالىمەتتەرىنىڭ 2 - توقساندا ءبىرشاما جوعارى كولەمدە قايتا جوعارىلاۋدى ساقتاۋىنا تاعىدا شارت - جاعداي بار ەكەن. سىزدەرگە سەنەمىن!“، - دەدى باس شۋجي جىگەرلەندىرىپ.

  قازىرگى ىندەت جاعدايىنا قالاي قارايسىزدار؟ ەكونوميكالىق جاعداي قالاي داميدى؟ پورتتىڭ اكىمشىلىك كەڭسە عيماراتىنىڭ ءبىرىنشى قاباتىنداعى زالىندا باس شۋجي جۇمىسشى - قىزمەتشىلەردىڭ ۋاكىلدەرىمەن بەتپە - بەت اڭگىمەلەسىپ، ولاردان حال سۇرادى.

  ”كوپشىلىك تۇگەلدەي ماسكى تاققانىمەن، وسىندا تۇرا الۋىمىز، وسىنداي اڭگىمەلەسە الۋىمىز ءبىزدىڭ ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋىمىزدە ءبىر بەلسەندى جاقسارعان جاعداي بولعاندىعىن تۇسىندىرەدى، قالىپتى ىستەردى بىرتىندەپ بىتىرۋگە بولاتىن بولدى. قازىر بۇكىل ەلدەگى باسىم كوپ ساندى وڭىرلەر تۇگەلدەي حاۋپى تومەن وڭىرلەر بولدى، الايدا ءالى دە بارلىق ءىستىڭ ءساتى تۇسكەن كەز ەمەس، تاعى دا ابايلاۋ، توزىمدىلىك ساقتاۋ كەرەك“.

  باس شۋجي توتەنشە سەرگەك ويدا بولدى: ”قازىر اناعۇرلىم اۋىر ماسەلە حالىقارادا تۋىلدى. ەل ىشىندە ىندەتتەن ساقتانۋ − الدىڭعى جارتى مايدان، حالىقارادا ىندەتتەن ساقتانۋ − سوڭعى جارتى مايدان. ىندەت جاعدايىندا، ءارقانداي ءبىر ەكونوميكالىق تۇلعا، ءبىر مەملەكەت تۇگەلدەي ءوزىنىڭ عانا قامىن ويلاۋىنا بولمايدى، ەل ىشىندە جەڭىسكە جەتكەنمەن، حالىقارالىق ىندەت جاعدايى دا بىزگە ىقپال جاساۋى مۇمكىن، سوندىقتان حالىقارالىق ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ سەلبەستىگىنە بەلسەنە ات سالىسۋىمىز كەرەك، ەرتە باستان قامدانىپ، ساقتانۋ، توتەپ بەرۋ دايىندىق جوباسىن ويداعىداي جاساۋىمىز كەرەك.

  مەملەكەتتىڭ ەكونوميكالىق كارتاسىندا نيڭبونىڭ جوۋشان پورتى وڭتۇستىك - سولتۇستىك پەن شىعىس - باتىس سۋ جولدارىنىڭ توعىسۋ تۇيىنىندە تۇر، ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ، چاڭجياڭ ەكونوميكالىق بەلدەۋىن دامىتۋ، چاڭجياڭ اتىراۋىن ءبىر تۇلعالاندىرىپ دامىتۋ سياقتىلار وسىندا توپتالدى، ورنى ايرىقشا ماڭىزدى.

  ”كوپشىلىكتىڭ وسىندا قىزمەت ىستەۋىنىڭ ءمانى قايدا؟“ رۋحى تاسقىنداعان پورت جۇمىسشى - قىزمەتشىلەرىنە قاراپ، باس شۋجي ولاردى ماداقتادى: ”پورت − ەكونوميكانىڭ دامۋىنا تىرەك بولاتىن نەگىزدىك، توراپتىق قۇرىلعى، سىزدەر ەرەكشە مىعىم ەكپىندى كۇشتەرسىزدەر“.

  ”چاڭجياڭ اتىراۋىن ءبىر تۇلعالاندىرىپ دامىتۋ، گۋاڭدۇڭ - شياڭگاڭ - اۋمىن ۇلكەن شىعاناق رايونىن قۇرۋ، بەيجيڭ - تيانجين - حىبەيدى سايكەستى دامىتۋ سياقتىلاردىڭ ءبارى ەلىمىز دامۋىنىڭ ماڭىزدى قوزعالتقىشى، ءبىر - بىرلەگەن قوزعالتقىشتار تۇگەل جىلدام اينالسا، جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ءۇرتىس اقاۋسىز دامۋىنىڭ ەكپىنى بوگەۋ بەرمەيدى“.

  ءبىر جۇمىس ورنىنان ءبىر پورتقا دەيىن، ءبىر وڭىردەن تۇتاس مەملەكەتكە نازار سالعان، ماعىناسى تەرەڭ، ادامدى جىگەرلەندىرەتىن سوزدەر كوپشىلىككە قاراپايىم قىزمەتتىڭ كەزەكتەگى جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋ كەلەلى جاعدايىنداعى شەشۋشى رولىن ءتۇسىندىردى.

  ”نيڭبو جوۋشان پورتىنداعى بارلىق قىزمەتكەرلەردىڭ ىستەرىنىڭ ىلگەرى بولۋىن تىلەيمىن! سىزدەردىڭ ءتۇرلى قيىنشىلىقتاردى جەڭگەننەن كەيىن، باياعىداي ۇزدىك ناتيجەگە قول جەتكىزىپ، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا بىرەگەي بەلدى پورت قۇرىپ، وتان جانە حالىق ءۇشىن تىڭ ۇلەس قوسۋلارىڭىزدى ءۇمىت ەتەمىن“. ءسوز اياقتاسىمەن - اق دۋ قول شاپالاق ءۇنى كوتەرىلدى.

(2)

ماشينالاردىڭ گۇرىلدەگەن داۋىسىن ەستىدى

  نيڭبو جوۋشان پورتىن كورىپ بولعاننان كەيىن، باس شۋجي اۆتوكولىكپەن نيڭبو بەيلۇن داچي وزىق اۆتوكولىك زاپچاس قالىپتارى باقشا رايونىنا بارىپ، جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىن ىشكەرىلەي ارالادى.

  اۋماعى تىم ۇلكەن ەمەس وسى باقشا رايونىنا 70 نەشە كاسىپورىن شوعىرلانعان، بۇلاردىڭ %90ى قالىپتاردى تاپتاپ، قۇياتىن جانە جوعارعى، تومەنگى جەلىدەگى سايكەس كاسىپورىندار، بۇكىل ەلىمىزدەگى قالىپتاردى تاپتاپ، قۇياتىن ەڭ مىقتى 20 كاسىپورىننىڭ 11ى وسىندا، كوپتەگەن ”جاسىرىن اعا جۇلدەگەر“ بار.

  نيڭبو جىنجى ماشينا قالىپتارى شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ءوندىرىس سەحىندا قاز - قاتار تىزىلگەن ستانوك جابدىقتارى جىلدام اينالىستا، ماشينالاردىڭ داۋىسى گۇرىلدەيدى. باس شۋجي ءوندىرىس جەلىسىنىڭ جانىنا كەلىپ، قالىپ ونىمدەرىنىڭ ءوندىرىلۋ تەحنولوگيالىق بارىسىن ۇعىسىپ، بازارداعى ساتىلۋ جاعدايىن سۇراپ، ەرەكشە ەگجەي - تەگجەيلى كوردى، ەرەكشە ناقتاپ سۇرادى.

  قاربالاس جۇمىس ىستەپ جاتقان جۇمىسشىلار باس شۋجيدىڭ كەلگەنىن كورىپ، جاپا - تارماعاي باس شۋجيگە امانداستى.

  ”دەنساۋلىقتارىڭىز جاقسىما؟“

  ”جاقسى! باس شۋجيگە راقىمەت!“ جۇمىسشىلار زور داۋىسپەن جاۋاپ بەردى.

  ”جاپا شەكتىڭىزدەر! قازىر ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋگە ۇزدىكسىز تاباندى بولۋ العى شارتىندا، جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋدى بەلسەنە ورىستەتىپ، ءوندىرىس مىندەتىنە كەپىلدىك ەتۋمەن بىرگە، دەنساۋلىققا دا كەپىلدىك ەتۋىمىز كەرەك“، - دەپ تاپسىردى باس شۋجي كوپشىلىككە.

  سەرىكتەستىكتىڭ باس ديرەكتورى جاڭ چۇنفىڭ مىنالاردى تانىستىردى: 2 - ايدىڭ 11 - كۇنى سەرىكتەستىگىمىزدىڭ جۇمىستى قالپىنا كەلتىرۋى بەكىتىلدى، 2 - ايدىڭ 17 - كۇنى قالىپتى ءوندىرىس قۋاتىنىڭ %80ىن قالپىنا كەلتىردىك، قازىر ءوندىرىس جاپپاي قالپىنا كەلدى. 115 قىزمەتكەردىڭ حۋبەيلىق 2 قىزمەتكەردەن باسقاسىنىڭ ءبارى جۇمىس ورنىنا قايتىپ، جۇمىسقا كىرىستى.

  ”ىندەتتىڭ ىقپالىنا ۇشىراعاندىقتان، ەكىنشى توقسانداعى زاكاز ءسال ازايدى. ۇكىمەت بىزگە كومەكتەسىپ، سۋ، ەلەكتر اقىسى، قىزمەتكەرلەردىڭ قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ قاراجاتى قاتارلىلاردى ازايتىپ، كەشىرىم ەتىپ، ءبىزدىڭ اۋىرتپالىعىمىزدى جەڭىلدەتتى. كەزەكتەگى قيىن وتكەلدەن وتەتىن سەنىمىمىز بار“. سەرىكتەستىكتىڭ جاۋاپتىسى باس شۋجيگە: ”الدا كاسىپورنىمىزدىڭ نىساناسى − حالىقارادا بىرەگەي قالىپ زاۆودىن قۇرىپ، جان باسىندىق ءونىم قۇنىن ءبىر ميلليون 500 مىڭ يۋانعا جەتكىزۋ“، - دەدى.

  قاربالاس جۇمىس سەحىندا كاسىپورىن جاۋاپتىسىنىڭ بەرىك سەنىمى باس شۋجيدى ايرىقشا ءسۇيىندىردى.

  اتتانىپ اۆتوكولىككە شىعاردا، باس شۋجي ادەيى ايالداپ، ارتىنا بۇرىلىپ جۇمىسشىلارعا: ”كاسىپورىندارىڭىزدىڭ جاعدايىن كورگەننەن كەيىن، مەن ەرەكشە قۋاندىم. جۇڭگونىڭ حالىقتىق كاسىپورىندارىندا، ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىندارىندا ومىرشەڭدىك، تەبىن، رۋح بار، بۇل سىزدەردىڭ كاسىپورىندارىڭىزدا دا ايگىلەنىپتى. وسىنشاما ۇلكەن ىندەت تۋىلعاندا، ءبىزدىڭ ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىندارىمىز قيىندىققا قارسى اتتانىپ، تىنباي تالپىنىپ دامىدى. بولاشاق نۇرلى، سىزدەردىڭ بارلىق ىستەرىڭىزگە ساتتىلىك تىلەيمىن!“، - دەدى.

(3)

بىرگە وتىرىپ بۇكپەسىز اڭگىمەلەستى

  نيڭبو بەيلۇن داچي وزىق اۆتوكولىك زاپچاس قالىپتارى باقشا رايونىن باسقارۋ - قىزمەت وتەۋ ورتالىعىندا باس شۋجي شي جينپيڭ باقشا رايونىن باسقارۋشى قىزمەتكەرلەرى، ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردىڭ جاۋاپتىلارى جانە سىرت جەرلەردەن جىجياڭعا قايتىپ كەلگەن جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەر ۋاكىلدەرى قاتارلىلاردىڭ قاستارىندا وتىرىپ، بۇكپەسىز اڭگىمەلەسىپ، ولاردىڭ پىكىرى مەن ۇسىنىستارىن مۇقيات تىڭدادى.

  ولاردىڭ اراسىندا سەرىكتەستىكتىڭ باس ديرەكتورلارى، كاسىپ قوعامدارىنىڭ ۋاكىلدەرى، سونداي - اق سەحتاردىڭ مەڭگەرۋشىلەرى، كادرلار ءىسى ءبولىمىنىڭ ديرەكتورلارى، نىسانداردىڭ ينجەنەرلەرى بار.

  ”وسى جولى مەن قىزمەت تەكسەرۋ - زەرتتەۋدە سىزدەردىڭ پىكىرلەرىڭىزدى ەستيىن دەپ كەلدىم. قازىرگى جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋ جاعدايىندا، سىزدەر نەمەنەگە باسا نازار اۋداراسىزدار؟ قايسى ماسەلەلەردى شەشۋ قاجەت؟“، - دەدى باس شۋجي، اۋەلى، نەگىزگى ويىن اڭعارتىپ.

  ءبىر قالىپ جاساۋ سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى باس شۋجيگە سەرىكتەستىكتىڭ سىرتقى ساۋدا سالىستىرماسى ءبىرشاما جوعارى ەكەندىگىن، قازىر شەتەلدەردە ىندەتتىڭ ءورشۋى بازاردى السىرەتۋى مۇمكىن، تۇتاس قامداۋ تىزبەگىنىڭ ىقپالعا ۇشىراۋى ىقتيمال ەكەندىگىن، وزدەرىنىڭ مەملەكەتتىڭ كەيبىر ءوسىمدى تومەندەتۋ، سالىقتى كەشىرىم ەتۋ ساياساتتارىن شىعاراتىن - شىعارمايتىندىعىنا توتەنشە نازار اۋدارىپ وتىرعاندىقتارىن ايتتى.

  ءبىر اۆتوكولىك ەلەكترون سەرىكتەستىگىنىڭ ”80 - جىلدان كەيىن تۋىلعان“ باسالقاسى 3 - ايدىڭ باسىندا تومەنگى جەلىدەگى تاپسىرىستىڭ ىقپالىنا ۇشىراعاندىقتان، سەرىكتەستىكتىڭ ءوندىرىس قۋاتى شەكتەمەگە ۇشىراعاندىعىن، قازىر تاپسىرىس جىلدام قالپىنا كەلۋدە ەكەندىگىن ايتتى. ”مەملەكەتىمىزدە وسىنشاما ۇلكەن تۇتىنۋ بازارى تۇرعاندا، اۆتوكولىك ءوندىرىسى تاعى دا ءبىر جاڭا كەزەكتى جىلدام دامۋ مەزگىلىن كۇتىپ الارى حاق، قيىنشىلىق كەزدەر تەز ارادا ءوتىپ كەتەدى“.

  ءبىر قالىپ جاساۋ كاسىپ قوعامىنىڭ باستىعى: ۇكىمەتتىڭ كوڭىل ءبولۋى مەن كومەگىندە، كاسىپورىننىڭ ىشكى جاعىنداعى كومەسكى كۇشتەردى اشۋ، تەحنيكالىق جاڭالاۋ جۇرگىزۋ، ءوندىرىس ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ ارقىلى ىندەتتەن كەيىن كاسىپ سالاسىندا تىڭ دامۋدى جۇزەگە اسىراتىندىعىمىزعا سەنەمىز، - دەدى.

  ... ...

  ”جىجياڭ − ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردى نەگىزگى تۇلعا ەتكەن ەكونوميكالىق تۇلعا، مەن جىجياڭعا كەلىپ قىزمەت تەكسەرىپ - زەرتتەگەندە، ءدال وسى ماسەلەنى ماڭىزدى مازمۇن ەتىپ وتىرمىن“، - دەدى باس شۋجي وسى جولعى ساپارىنىڭ العاشقى ويىن ءتۇسىندىرىپ.

  ”ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردىڭ ەلىمىز كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىنداعى ستراتەگيالىق ورنى ماڭىزدى. مەن جىجياڭدا قىزمەت ىستەگەنمىن، بۇل ءتۇيىندى ابدەن بىلەمىن. جالپىلىق مەنشىكتەگى شارۋاشىلىق پەن جالپىلىق مەنشىككە جاتپايتىن شارۋاشىلىقتى بىرگە دامىتىپ، جۇڭگوشا ەرەكشەلىككە يە ەكونوميكالىق دامۋ جولىمەن جۇردىك، ءبىز بۇعان تاباندى بولامىز، وزگەرتپەيمىز، بۇعان تيتتەي دە ءشۇبالانۋعا جانە بۇدان اۋىتقۋعا بولمايدى“.

  ىندەتتىڭ ەكونوميكالىق دامۋعا سوققىسى مەن ىقپالىنا تالداۋ جاساي كەلىپ، باس شۋجي باسا دارىپتەپ بىلاي دەدى:

  ”قازىر قيىنشىلىق تۋىلدى، قاتەر ءتوندى، ۇقساماعان توپتار، ۇقساماعان كاسىپ سالاسى، كاسىپورىندار تۇگەلدەي بەلگىلى ىقپالعا ۇشىرايدى. ەل ءىشى بازارىندا ءبىز قولدان كەلگەننىڭ ءبارىن ىستەۋىمىز كەرەك، ءبىراق حالىقارالىق بازار وبيەكتيۆتىك جاقتان ءبارىبىر ىقپالعا ۇشىرايدى. ءبىز زياندى ەڭ تومەنگى شەككە ءتۇسىرۋىمىز كەرەك“.

  تەك تولىق دايىندىق جاساعاندا عانا، جاقسى ناتيجەنى قولعا كەلتىرۋگە بولادى. كوپشىلىك ورتاعا قويعان ماسەلەلەر مەن ۇمىتتەر جونىندە باس شۋجي ايقىن جاۋاپ قايتاردى:

  ”ءىس جۇزىندە، پارتيا ورتالىق كوميتەتى قاتىستى ساياساتتاردى زەرتتەگەن كەزدە ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردى، حالىقتىق كاسىپورىنداردى ويلاستىردى. ءبىز ءبىرسىپىرا ساياساتتىق كەشەندى شارالاردى شىعاردىق، جاعدايدىڭ وزگەرىسىنە ىلەسە تاعى دا دەر كەزىندە رەتتەۋ جۇرگىزىپ، ءتىپتى دە كوپ باعىتتامالى شارالاردى شىعارىپ، كاسىپورىنداردىڭ قيىن وتكەلدەن وتۋىنە كومەكتەسەمىز، ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردىڭ تۇبەگەيلى ىقپالعا ۇشىراۋىنا، قۋاتىنان ايرىلۋىنا جول بەرمەيمىز ءارى تەز ارادا تاماشا كۇيگە ورالۋىنا جانە تىڭ دامۋعا جەتۋىنە جاعداي جاسايمىز“.

  ”كوپشىلىك سىزدەر دە ويداعىداي يدەيالىق دايىندىق جاساپ، كاسىپورىنشىلار رۋحىن ساۋلەلەندىرۋلەرىڭىز، قيىندىققا قارسى ۇمتىلىپ، قيىنشىلىقتى جەڭۋدەن قامال الىپ، پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ قولداپ - قۋاتتاۋىندا قيىندىقتى بىلەك بىرىكتىرە جەڭىپ، ۋاقىتتىق قيىندىقتى ەڭسەرۋلەرىڭىز كەرەك“. جىلى ءسوز كوپشىلىكتىڭ قايراتىن تاسىتىپ، كۇرەس جىگەرىن جانىدى.

(4)

قاتەر مەن وراي ديالەكتيكاسى

  ”وسى رەت ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەن جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋدى تەكسەرۋ - زەرتتەۋ كەزىندە جىجياڭنىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس ءتارتىبى جەدەل قالپىنا كەلگەندىگىن، ءىشىنارالارىندا قالىپتى گۇلدەنۋ جاعدايى جارىققا شىققاندىعىن، كادر مەن بۇقارانىڭ بەت - بەينەسىنىڭ، كوڭىل كۇيىنىڭ ءبىرشاما جاقسى ەكەندىگىن كورىپ ايرىقشا قۋاندىم“.

  4 - ايدىڭ 1 - كۇنى جىجياڭ ولكەلىك پارتكوم مەن ولكەلىك ۇكىمەتتىڭ قىزمەت مالىمەتىن تىڭداعان كەزدە، باس شۋجي شي جينپيڭ وسى جولعى ساپارىنان سەزىنگەندەرىن اڭگىمەلەدى.

  ”قاتەر مەن وراي قاشاندا بىرگە تۋىپ، قاتار ءومىر سۇرەدى، قاتەردى جەڭسەڭ ورايعا اينالادى“.

  باس شۋجي جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋ بارىسىندا قاتەردى ورايعا اينالدىرۋ كەرەكتىگىن ارنايى ءسوز ەتتى: شەكارا سىرتىنداعى ىندەتتىڭ تەز كەڭەيىپ تارالۋىنا ىلەسە، حالىقارالىق ەكونوميكا - ساۋدا قيمىلى اۋىر ىقپالعا ۇشىراپ، ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق دامۋى جاڭا سىن - سايىسقا ءدوپ كەلدى، سونىمەن بىرگە، ەلىمىزدىڭ عىلىم - تەحنيكانى جەدەل دامىتۋىنا، كاسىپ سالاسىن ساپالىلاندىرىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى ىلگەرىلەتۋىنە دە تىڭ وراي الا كەلدى.

  قانداي تىڭ ورايلار بار؟ تاعى قانداي قوزعالىس ەنەرگياسىن جەتىلدىرۋگە بولادى؟

  باس شۋجي 5G جەلىسى، ساندى مالىمەت ورتالىعى سياقتى جاڭا تيپتى نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن تىلگە تيەك ەتىپ، سيفرلى ەكونوميكا، ءومىر سالاماتتىعى، جاڭا ماتەريالدار سياقتى ستراتەگيالىق سيپاتتى جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالاسى، بولاشاقتاعى كاسىپ سالاسى قاتارلىلاردى تىلگە تيەك ەتىپ، جاڭا ارتۋ ءتۇيىنىن كۇش سالا ۇلعايتىپ، دامۋدىڭ جاڭا قوزعالىس ەنەرگياسىن قالىپتاستىرۋدى ايتتى.

  ول وبرازدى تۇردە بىلاي دەدى: ”جىجياڭ ’ەسكىنى جاڭعىرتىپ، تۇگەلدەي جاڭالاۋعا، مويىماس رۋح پەن قايسار جىگەرگە‘ تاباندى بولىپ، جاڭا، كونە قوزعالىس ەنەرگياسىنىڭ اۋىسۋىن جەدەلدەتىپ، جوعارى ساپادا دامۋدىڭ ۇستەمە قارقىنىن جاراتۋ كەرەك“.

  بىرنەشە كۇننەن بەرى جىجياڭ دالاسىندا كوكتەم جاڭبىرى سەبەزگىلەپ تۇردى، دەسە دە قىس ىزعارى قايتىپ، شىعىستان كوكتەم سامالى ەسىپ، بار تىرشىلىك ويانىپ، بار الاپ جاڭارىپ، جاندى دا جالىندى كۇشتەر تەبىندەپ كەلەدى.

  ( شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 4 - ايدىڭ 1 - كۇنى حاڭجوۋدان بەرگەن حابارى، شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى ياڭ ۋيحان، جۋ جيچاي)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.