شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى جيا چيلۇڭ
جوڭكي اققان داريا كۇنى بۇگىنگە دەيىن ونىڭ ءىس - ىزدەرىن جىرعا قوسۋدا −
بۇرىنعى شىنياڭ اسكەري رايونى بەلگىلى شەكارا قورعانىس تۋانىنىڭ ۋاقىتشا پايجاڭى تاي جۇڭلي سۋعا ءتۇسىپ كەتكەن بۇقارانى قۇتقارۋ ءۇشىن سۋعا سەكىرىپ، 23 جاستاعى ءومىرىن ماڭگىلىك سوندا قالدىردى.
2009 - جىلى 8 - ايدىڭ 9 - كۇنى تۇستەن كەيىن، تاي جۇڭلي بىرنەشە جاۋىنگەر سەرىگىمەن بىرگە داريانى بويلاپ شارلاۋ جۇرگىزىپ جۇرگەندە، كەنەت سۋعا ادام ءتۇسىپ كەتتى، قۇتقارىڭدار دەگەن داۋىستى ەستيدى. ول ءىس تۋىلعان جەرگە دەرەۋ جەتىپ بارىپ، دارياعا سەكىرىپ تۇسەدى. قايتا - قايتا ارىپتالاسۋدان كەيىن، ول بۇكىل كۇش - قۋاتىن سارقا جۇمساپ، جاس جىگىتتى سۋ بەتىنە الىپ شىعادى.
سودان سوڭ، سۋعا تۇسكەن جاس جاڭ ۋىنلي قۇتقارىلىپ قالدى دا، تاي جۇڭليدى سۋ اعىزىپ كەتە بارادى.
قۇرباننىڭ ءىس - ىزدەرىن رەتتەپ وتىرعاندا، اسكەرگە قاتىناسقانىنا نەبارى 3 جىل بولعان تاي جۇڭليدىڭ بۇرىن كوپ رەت ادام قۇتقارعان ەرلىك ىستەرى بولعانىن بايقادىق −
2006 - جىلى 10 - ايدا تاي جۇڭلي ۇزاق جولدى كولىككە وتىرىپ ليان - دۇيگە قايتادى. توساتتان ءبىر جولاۋشىنىڭ ميىنا قان قۇيىلادى، تاي جۇڭلي دەرەۋ ونى شيپاحاناعا جەتكىزىپ، قالتاسىندا بار 500 يۋان اقشاسىن شيپاحاناعا كەپىلدىك اقشا ورنىنا بەرەدى، وعان قوسا بالنيتساعا جاتۋ قاعازىنىڭ ”ناۋقاسپەن قاتىناسى“ دەگەن جەرىنە ول بايىپپەن ”جاقىنى“ دەپ جازىپ قويادى.
2007 - جىلى 4 - ايدا قىستاق تۇرعىنى ۋاڭ چۇنشۇيدىڭ ۇيىنە ءورت كەتەدى. كەزەكشىلىك مىندەتىن اتقارىپ جۇرگەن تاي جۇڭلي ۇيگە اتىلىپ كىرىپ، ۋاڭ چۇنشۇيدىڭ توسەك تارتىپ ناۋقاستانىپ جاتقان جۇبايىن ارقالاپ الىپ شىعادى، ونان سوڭ شەلەكتى الا سالىپ ۇستىنە سۋ شاشىپ جىبەرىپ، ءۇي توبەسىنە ورمەلەپ شىعىپ ءورتتى سوندىرەدى. ءورت ءسوندى، ال تاي جۇڭليدىڭ بەتى، اياعى، بىلەگى كۇيىپ قولدىراپ قالادى.
2007 - جىلى 8 - ايدا 4 جاستاعى جياڭ پىڭ ەسىمدى ۇل بالا تايىپ دارياعا ءتۇسىپ كەتەدى. تاي جۇڭلي ءدال سول كەزدە شارلاۋدان كەلە جاتقان، دەرەۋ دارياعا سەكىرىپ ءتۇسىپ، بالانى قۇتقارىپ جاعاعا الىپ شىعادى...
تاي جۇڭلي موڭعۇل ۇلتى وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ءداستۇرلى اسىل ءمورالى ونى ادال، وپالى، باۋىرمال قىپ ءوسىردى. وقىپ جۇرگەن كەزىندە، ول ىلگەرىندى - كەيىندى ”قىزىل گالستۋك جاستۇلەك زناگى“، ”ۇيرەنۋ مەدالى“، ”قورشاعان ورتانى قورعاۋ مەدالى“، ”ءوز كۇشىنە سۇيەنۋ مەدالى“، ”ەڭبەك مەدالى“، ”ءوزىن قورعاۋ مەدالى“ سياقتى سيلىقتارعا يە بولعان. اسكەري كازارماعا كىرگەننەن كەيىن، ول پارتيانىڭ جاسامپاز نازارياسىمەن العا باسۋ بەتالىسىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، تۋان كولەمىندە 10 ءتۇرلى جاتتىعۋ ءادىسى جەتىستىگىن جالپىلاستىرىپ، 14 ۇزدىك اسكەر باۋلىپ، ”مىلتىق - زەڭبىرەكتە بىردەي مايتالمان باننەن“ ەكەۋىن باۋلىپ شىعادى.
باتىر ومىردەن ءوتتى، ءبىراق ونىڭ رۋحى ماڭگى وشپەيدى.
قاھارمان ومىردەن وتكەن سوڭ، بالالار اق بالاۋىز شام جاعىپ، داريا جاعاسىنا ”جۇرەك“ ءپىشىنىن سالدى. قوعامنىڭ ءار سالاسى ۇسىنعان گۇل شەڭبەر نەشە ءجۇز مەتر جەرگە دەيىن تۇتاسىپ، ادامدار جاڭبىردا ”ءومىردىڭ ەسكەرتكىشى، ماڭگىلىك تەبىرەنىس“، ”قاھارمان جاۋىنگەر تاي جۇڭلي، حالىقتىڭ جاقسى ۇلى، باقىل بول“ دەگەن سياقتى جازۋلار جازىلعان كەرمە تۋ كوتەرىپ، قاھارماندى اقتىق ساپارىنا اتتاندىرىپ سالۋعا كەلدى.
بۇگىنگە دەيىن، ءار جولعى چيڭميڭ كۇنىندە، توپتىق ازا ءبىلدىرۋ كۇنىندە، قاھارمان قۇربان بولعان جەردەگى قالىڭ ارميا مەن حالىق جانە ونىڭ اۋىلىنداعى ءار ۇلت حالىق بۇقاراسى تۇگەل ۇقساماعان تاسىلدەر ارقىلى وسى قاھارماندى ساعىنا ەسكە الادى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ حاربيننەن بەرگەن حابارى)
