− ۋحاننىڭ ”ىندەتپەن“ شايقاسۋى جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ايبىندى ۇلى كۇشىن توپتادى
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى
شالقار تەڭىز تولقىن اتىپ، وزەن - داريا جوڭكىلدى.
ۋحان قالاسى 4 - ايدىڭ 8 - كۇنىنەن باستاپ ۋحاننان، حۋبەيدان سىرتقا شىعۋ جولدارىن باسقارۋ - تىزگىندەۋ شاراسىن كۇشىنەن قالدىرادى. حۋبەيدىڭ بايتاق دالاسى بۇرىنعى كەلبەتىنە بىرتىندەپ قايتا ورالۋدا. ءار ەلدىڭ اقپارات قۇرالدارى باسا نازار اۋدارىپ، جەڭىسكە بەت العان ۋحان بۇكىل دۇنيە جۇزىنە ءۇمىت شۇعىلاسىن الا كەلدى دەپ قارادى.
جۇڭگو جوباسىنا ەرەكشە نازار اۋدارىلدى، جۇڭگو كۇش - قۋاتى جۇرت جۇرەگىن شابىتقا بولەدى.
وسى رەتكى جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاننان بەرى ەلىمىزدە تۋىلعان تارالۋ جىلدامدىعى ەڭ تەز، جۇعىمدالۋ كولەمى ەڭ كەڭ، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قيىندىعى ەڭ زور ءبىر رەتكى ەلەۋلى توسىن تۋىلعان الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ وقيعاسى بولدى.
ءومىر تايشان تاۋىنان دا قادىرلى. باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: حالىق بۇقاراسىنىڭ ءومىرىنىڭ حاۋىپسىزدىگى مەن دەنساۋلىعىن ءبىرىنشى ورىنعا قويىپ، ىندەتتىڭ ءورشۋ جاعدايىن باتىل تەجەۋ كەرەك.
جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنە قارسى اتتانۋ سىندى وسى قاتاڭ كۇرەستە ءار دارەجەلى پارتيا ۇيىمدارى مەن قالىڭ پارتيا مۇشەلەرى، كادرلار اتويلاپ الدا ءجۇرىپ، ەرلىكپەن شايقاس جاسادى، ەمدەۋ قىزمەتكەرلەرى مەن حۋبەيعا كومەككە بارعان ەمدەۋ اترەتتەرىنىڭ مۇشەلەرى اق حالاتتان ساۋىت كيىپ، قاسقايا قارسى اتتانىپ جورىققا شىقتى، حالىق ازاتتىق ارمياسىنىڭ كومانديرلارى مەن جاۋىنگەرلەرى بۇيرىقتى الىسىمەن اتتانىسقا كەلىپ، ەرلىكپەن اۋىر جۇك ارقالادى، قالىڭ الەۋمەتتىك اۋماق قىزمەتكەرلەرى، قوعام حاۋىپسىزدىگى كادر - ساقشىلارى، نەگىزگى ساتى كادرلارى، تومەنگە تۇسكەن كادرلار، ەرىكتىلەر جاپا - ماشاقاتتان تايسالماي، ءبىرىنشى شەپتە بەرىك تۇردى، قالىڭ بۇقارا ەل بىرلىگىنەن بەرىك قامال تۇرعىزىپ، جابال ات سالىستى.
بۇگىنگى تاڭدا وسى رەتكى قاتاڭ كۇرەستە شىڭدالىپ شىققان رۋح جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ رۋحاني شەجىرەسىنە تاعى ءبىر رەت بوياۋى قانىق تاراۋ قوسىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ تىنباي جالعاسىپ كەلە جاتقان ايبىندى ۇلى كۇشىن ۇزدىكسىز توپتادى.
بۇل بارشا جۇرت ءبىر نيەتپەن العا ىلگەرىلەگەن جۇڭگو رۋحى −
ەل بىرلىگىنەن بەرىك قامال تۇرعىزىپ، باسىن ءباي تىكتى
ىندەت توسىننان دولدانا كەلدى!
ىندەت − بۇيرىق، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ − جاۋاپكەرشىلىك. بۇكىل ەلدە جوعارىدان - تومەنگە دەيىن الىپ چاڭجياڭ دارياسىنىڭ وڭتۇستىگى مەن سولتۇستىگى، ءار كاسىپ، ءار سالا، ءبىر ميلليارد 400 ميلليون حالىق اتتانىسقا كەلىپ، وسى ءومىر مەن ءولىم ارپالىسقان، ءتۇتىنسىز شايقاس مايدانىنا بار كۇشىمەن اتتاندى. حۋبەي مەن ۋحان نەگىزگى شايقاس مايدانىنا اينالدى.
”الدا - جالدا وقىس بولسام، سۇيەگىمدى مەديتسينالىق بورشالاپ زەرتتەۋگە بەرەمىن؛ ەگەر ميىم ولسە، بارلىق دەنە مۇشەمدى كوشىرىپ پايدالانۋعا اتايمىن“. 2 - ايدىڭ 11 - كۇنى تاڭعا جۋىق ساعات بىردە گۇيجوۋ مەديتسينا داشۋەسىنە قاراستى شيپاحانانىڭ تۋىت ءبولىمىنىڭ شيپاگەرى لي جيانۋي حۋبەيعا كومەكتەسۋ جونىندەگى شۇعىل ۇقتىرۋدى تاپسىرىپ العاننان كەيىن، وسى ءبىر ەرەكشە ”وسيەتىن“ جازدى.
بۇل كەزدە حۋبەيداعى ىندەت جاعدايى شۇعىل، دياگنوزى تۇراقتاندىرىلعانداردىڭ سانى مەن ولگەن ناۋقاستار ۇزدىكسىز جوعارىلاپ تۇرعان بولاتىن. سىچۋاننىڭ لۋجوۋىنداعى ۇيىندەگىلەرمەن قوشتاسۋعا ۇلگىرمەگەن لي جيانۋي الدىڭعى شەپكە دەرەۋ اتتاندى. ءبىر ايدان استام ۋاقىتتان كەيىن لي جيانۋي كومەككە بارعان حۋبەي ىجوۋ قالالىق لەيشان شيپاحاناسى جۇعىمدالۋ 2 - ناۋقاستار اۋماعىندا اۋەلگى 50 توسەككە تولىپ جاتقان ناۋقاستان 10نان استام عانا ناۋقاس قالدى، سوندا بارىپ ول جورىققا شىعۋدان بۇرىنعى ازىرلىگى مەن وسى ”وسيەتىن“ ۇيىندەگىلەرگە ايتتى.
”سول كەزدە شىنىمەن ويعا ءتۇرلى جاعداي ورالدى، ءبىراق ىندەت الدىندا شيپاگەر، سەسترا دەگەن جاۋىنگەر ەسەپتى. كەۋدە كەرىپ العا شىعىپ، الدىڭعى شەپكە اتتانۋ بۇلتارماس بورىشىمىز“، - دەدى لي جيانۋي.
ۇلكەن شايقاس الدىندا، بۇيرىقتى الىسىمەن اتتانىسقا كەلدى، قاھارماندار قاتەرگە قاسقايا قارسى ءجۇردى.
ءار رەت قىسىلتاياڭ ساتتە، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ بارشا جۇرت ءبىر نيەتتە بولىپ، ەل بىرلىگىنەن بەرىك قامال تۇرعىزاتىن ۇلتتىق رۋحى شەكسىز كۇش - قۋاتىن قاۋلاتادى −
جاڭا جىلعا قاراعان ءتۇن، 3 اسكەري ءبولىم ەمدەۋ اترەتى، 450 باتىر الدىڭعى مەزگىلدە ۋحانعا جەتىپ، ەڭ الدىمەن ناۋقاستاردى توبىمەن قابىلداپ، ەڭ الدىمەن اۋاشالانعان ناۋقاستار اۋماعىنا كىرىپ، ەڭ الدىمەن قاتەرلى، اۋىر ناۋقاستارعا دياگنوز قويىپ، ەمدەدى؛
بۇكىل ەلدىڭ جەر - جەرىنەن كەلگەن 42 مىڭنان استام ەمدەۋ قىزمەتكەرى شيپاگەرلىك كەرەك - جاراعىن الىپ حۋبەيعا كەلىپ، اق حالاتتارىن ساۋىت ەتە وتىرىپ شايقاس جۇرگىزدى. حۋبەيداعى 500 مىڭنان استام ەمدەۋ قىزمەتكەرلەرىمەن قول ۇستاسىپ، قۇتقارۋ - ەمدەۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىندە ۋاقىتپەن جارىسىپ، اۋرۋمەن بەلدەستى؛
63 مىڭ قوعام حاۋىپسىزدىگى حالىق ساقشىسى، 56 مىڭ قوعام حاۋىپسىزدىگى كومەكشى ساقشى حۋبەي دالاسىندا شيپاحانالاردى كۇزەتىپ، ناۋقاستاردى تاسىپ، جول تۇيىلىستەرىندە مىندەت اتقارىپ، كۇندىز - ءتۇنى تىنىم الماي، وزدەرىنىڭ قىزمەت ورىندارىندا قوعام اماندىعىنىڭ ورنىقتى، ءتارتىپتى بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتتى؛
جالپى ادام سانى 100 مىڭنان اساتىن الەۋمەتتىك اۋماق قىزمەتكەرلەرى، تىركەۋگە الدىرعان ەرىكتىلەر، ورگان كادرلارى ۇيلەرىنەن شىعىپ، الەۋمەتتىك اۋماقتا قىزمەت وتەپ، ناۋقاستاردى اداقتاپ تەكسەرىپ، تازالىق ىستەپ، زارارسىزداندىرىپ، ۋحاننىڭ 3 قالاشىعىندا بۇقارالىق ساقتانۋدىڭ، بۇقارالىق تىزگىندەۋدىڭ حالىقتىق قورعانىس شەبىن بەكەمدەدى؛
...
”پارتيانىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ ءبىر رەتكى حالىقتىق شايقاسقا اينالىپ، بۇكىل ەل حالقى تۇگەلدەي تۇرلىشە فورمامەن ىندەتكە قارسى اتتانۋعا ات سالىستى“. حۋاجۇڭ پەداگوگيكالىق داشۋەسى پارتكومىنىڭ شۋجيى جاۋ ليڭيۇن بىلاي دەدى: كوپشىلىك ءبىر نيەتپەن ىنتىماقتاسىپ، ىندەتكە تىزە قوسا قارسى اتتانىپ، جۇڭحۋا پەرزەنتتەرىنىڭ بارشا جۇرت ءبىر نيەتكە كەلەتىن، ەل بىرلىگىنەن بەرىك قامال تۇرعىزاتىن قۋاتتى ۇيىسۋ كۇشى مەن جاۋىنگەرلىك قۋاتىن ايگىلەدى.
قۇتىرىنعان ىندەتتىڭ قاتىگەزدىگى الدىندا، ماڭگىلىك قوشتاسۋدىڭ قاسىرەتىن ءوز باستارىنان كەشسە دە، ”ىندەتپەن“ شايقاسقان باتىرلار سوندا دا ادىلەت جولىندا العان بەتتەن قايتپاي، اتويلاپ شەپ بۇزدى. ولاردىڭ ءولىمدى ەلەڭ قۇرلى كورمەي، ەرلىكپەن شايقاسۋى ءدال جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ قايىسپاس قايسارلىق كورسەتەتىن، قاجىرلىلىقپەن كۇرەس جاسايتىن رۋحىنىڭ ناعىز بەينەسى.
ەڭكەيە العا كەلىپ، تىنىس جولىن اشادى، كۇشتى كەۋدە قۋىسى اۋا اعىنى جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋستى الىپ اتىلىپ شىعادى؛ يەكتى كەرىپ، كومەكەي ايناسىن جۇگىرتىپ، ءومىردى قۇتقاراتىن تىنىس جولى تۇتىگىن سالىپ، تىنىس الدىرۋ جابدىعىنا قوسادى، ناۋقاستىڭ قانداعى وتتەگىسىنىڭ قانىقتىق دارەجەسى جوعارىلاي باستايدى.
وسىنداي ءومىر مەن ءولىم ارپالىسى ۋحان تۇڭجي شيپاحاناسى گۋاڭگۋ شيپاحانا اۋماعى تىنىس جولىنا تۇتىك سالۋ بولىمشە اترەتى جونىنەن قالىپتى قىزمەت كۇيىنە اينالدى.
”جاپا تارتتىم دەۋگە مۇرسا جوق، قورقۋعا دا ۋاقىت جوق. ويتكەنى ناركوزداۋشى شيپاگەرگە بەرىلەتىن وراي تەك ءبىر رەت قانا“، - دەدى گۋاڭگۋ شيپاحانا اۋماعى تۇتىك سالۋ بولىمشە اترەتىنىڭ باستىعى گاۋ فىڭ.
ءتۇتىنسىز شايقاس مايدانىندا ءومىر مەن ءولىم سىناعىنا ءاردايىم ءدوپ كەلەدى.
2 ساعات ىشىندە اۋرۋ تەكسەرۋ ءبولىمىن قىزۋ امبولاتورياسى مەن قالدىرىپ بايقاۋ ناۋقاس ۇيلەرىنە اينالدىردى؛ 3 كۇن ىشىندە بۇكىل شيپاحاناداعى اۋەلگى 499 باسقا اۋرۋعا شالدىققان ناۋقاستاردى باسقا جەرگە اۋىستىرۋ قىزمەتىن ورىنداپ، 300 اۋاشالاۋ توسەگى تۇتاس تۇلعا بويىنشا وزگەرتىلدى... تالاي - تالاي ناۋقاستىڭ ءومىرى قۇتقارىلدى، ال ۋحان قالالىق ۋچاڭ شيپاحاناسىنىڭ باستىعى ليۋ جىميڭنىڭ ءومىرى 51 جاس بەلەسىندە ماڭگى توقتادى.
ۆيرۋسپەن جۇعىمدالىپ، شيپاحانا باستىعىنان ناۋقاسقا اينالسا دا، ول ءوز جاۋاپكەرشىلىگىنەن اينىماي، ءاردايىم ”ناۋقاستار قابىلداندى ما؟ شيپاحانانىڭ جۇعىمدالۋدان ساقتانۋ - تىزگىندەۋى تىڭعىلىقتى بولدى ما؟“ دەگەندەردى قاداعالاۋمەن بولدى.
وسى قايىسپاس قايسار كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسى ءومىرىنىڭ اقتىق ساتىنە دەيىن ۆيرۋسپەن شايقاستى.
ءبىر ءۇمىتتى ۇلت قاھارمانسىز بولمايدى، ءبىر بولاشاعى بار مەملەكەت اتويشىسىز بولمايدى.
وسى رەتكى ىندەتكە قارسى اتتانۋ شايقاسىندا قالىڭ ”90 - جىلداردىڭ تۇلەكتەرى“، ”2000 - جىلداردىڭ تۇلەكتەرى“ وزدەرىنىڭ ارەكەتتەرى ارقىلى جۇڭگو جاستارىنىڭ باتىلدىعىن جانە جاۋاپكەرشىلىگىن دالەلدەدى. تەك حۋبەيعا كومەككە بارعان ەمدەۋ اترەتىنىڭ وزىندە ۇشتەن بىرىنە جۋىعى ”90 - جىلداردىڭ تۇلەكتەرى“ بولدى.
جۇڭگو كۇش - قۋاتى تىنباي جالعاستى. جۇڭگو ءۇمىتى اسقاق ايبىنمەن ايگىلەندى!
بۇل سان - ساناقسىز جاپا - ماشاقاتتى باستان كەشىرىپ بەكەمدەلە تۇسكەن جۇڭگو قاسيەتى −
قايىسپاس قايسارلىق كورسەتىپ، قيىندىقتى بىلەك بىرىكتىرە جەڭۋ
31 ولكە، اۆتونوميالى رايون، قالانىڭ بارلىعىندا ىندەت تۋىلدى، 80 مىڭنان استام ادام ۆيرۋسپەن جۇعىمدالدى، ولگەن ادامنىڭ سانى جيىنى 3000نان استى... بۇل بۇرىن بولماعان ەلەۋلى ىندەت.
اۋىر قىسىم، وراسان زور سىناق.
اۋرۋحاناعا جاتقان ءبىر ايدان استام ۋاقىتتان بەرى، 42 جاستاعى ناۋقاس ليۋ مىرزا وكپە يقۋاتى اۋىر زاقىمدالۋ، كوكىرەك قۋىسىنا اۋا جينالۋ سياقتى تالايلاعان ءومىر مەن ءولىم سىناعىن باستان كەشتى. تۇڭجي شيپاحاناسى شۇعىل ەمدەۋ جانە سالماقتى اۋرۋلار مەديتسينا ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى لي شۋشىڭنىڭ ۇجىمىنداعىلار ەشقاشان باز كەشپەي، ناۋقاسىنا قاراي ەمدەپ، قايسارلىقپەن كۇرەس جۇرگىزدى.
3 - ايدىڭ 10 - كۇنى تۇستەن بۇرىن ساعات 11دە ليۋ مىرزا ECMOدان ءساتتى شىقتى؛ ءبىر ساعات وتكەننەن كەيىن، تىنىستاعىشتى دا ءساتتى الىپ تاستادى. 3 - ايدىڭ 11 - كۇنى تىنىستاعىشتى الىپ تاستاعاننان كەيىنگى 24 ساعاتتىق قاتاڭ سىناقتان ءساتتى وتكەن ونىڭ قاتەرلى جاعدايدان امان قالعاندىعى جاريالاندى.
بولماشى ءۇمىت جىلتى بايقالسا بولعانى استە باز كەشپەيمىز. بۇل شيپاگەرلەردىڭ ناۋقاستارعا بەرگەن ۋادەسى، ونان دا ماڭىزدىسى، مەملەكەتتىڭ حالىققا بەرگەن ۋادەسى!
چيڭحاي قىزىل كرەست قوعامىنان ۋحانعا بارعان قۇتقارۋ - تاسىمالداۋ اترەتىنىڭ باستىعى ۋاڭ حايتاۋ كەزىندە ۋىنچۋان مەن يۇيشۋداعى جەر سىلكىنىسى، فيليپپيندەگى تەڭىز شايقالىسى، كۋباداعى قۇيىن سياقتى اپاتتاردان قۇتقارۋعا قاتىناسقان. تالاي شايقاستى باستان كەشكەن ول ءبىر رەتكى قۇتقارۋ - تاسىمالداۋ بارىسىندا ءبىر ايەل ناۋقاستىڭ تىنىسى تارىلىپ، دەنەسى قۇرىسىپ، قايتەرىن بىلمەي داعدارعان جايتى چيڭحاي - شيزاڭ ۇستىرتىنەن كەلگەن وسى جىگىتتىڭ كوزىنە ەرىكسىزدەن جاس الدىردى.
”سونشاما كوپ ناۋقاسقا كومەك قاجەت، سونشاما كوپ وتباسى سارىلا كۇتۋدە، ءسوز جوق، مىعىم قايراتقا كەلىپ، تاۋەكەلگە بەل بۋۋ كەرەك!“، ۇيلەسۋ مەزگىلىن وتكىزگەننەن كەيىن، ۋاڭ حايتاۋ مەن اترەت مۇشەلەرى كوز جاستارىن تيىپ، سالماقتى ناۋقاستاردى شوعىرلى قابىلداۋ - ەمدەۋ شيپاحاناسىنان تاپجىلماي، جيىنى 2000نان استام ناۋقاستى تاسىدى.
جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس سىندى ادامزات ءالى تولىق تانىپ جەتە قويماعان وسى شىت جاڭا سىن - سايىس الدىندا، ءبىر ۇلەس تاباندىلىق كوبەيسە، ءبىر ۇلەس ءۇمىت ارتادى، ءبىر ۇلەس قورعاۋ كوبەيسە، ءبىر ۇلەس شۇعىلا كوبەيەدى.
تاعى بىرنەشە ايدان كەيىن، لي دىشىڭ 60 جاسقا تولىپ، زەينەتكە شىعۋعا ءتيىستى ەدى. الايدا توسىن كەلگەن ىندەت ونىڭ تۇرمىس تىنىشتىعىن بۇزدى.
تالاي جىل قىزمەت ىستەگەن ساقا حالىق ساقشىسى بولعان لي دىشىڭ بايىرعى، كونە الەۋمەتتىك اۋماقتاردىڭ ىندەتكە قارسى اتتانۋداعى قيىندىعىن ابدەن بىلەتىن. سول ورىندارداعى بۇقارانى قورعاۋ ءۇشىن، سامايىن قىراۋ شالعان ول ىرىقتىلىقپەن ”تاسىمالشى“ بولىپ، جەكە اۆتوكولىگىمەن زاتتىق ماتەريالداردى تاسىدى، دياگنوزى تۇراقتانعان 14 ناۋقاستى شيپاحاناعا جەتكىزدى، 30 نەشە كۇماندى ناۋقاستى اۋاشالاۋ تۇيىنىندە اۋاشالانۋعا جەتكىزەدى...
”وسىنشاما جانتالاسۋدىڭ قاجەتى بار ما؟“ دەپ لي دىشىڭعا ءناسيحات ايتقاندار دا بولدى. ”مەن 20 جىل ساقشى بولدىم، وسىنداي شەشۋشى ساتتە قالايشا تىنىعا الامىن؟ تاباندىلىق كورسەتسەك عانا ەڭ سوڭعى جەڭىسكە جەتۋگە بولادى!“
قايىسپاس قايسارلىق كورسەتىپ، قيىنشىلىقتى بىلەك بىرىكتىرە جەڭىپ، بارشا جۇرت ءبىر نيەتپەن قامال الىپ، قيىندىقتى جەڭەتىن ايبىندى ۇلى كۇش توپتادى.
قاھارمان قالا ۋحاندا سان مىڭداعان قاراپايىم قالا حالقى جالپى تۇلعانى تانىپ، كەلەلى جاعدايمەن ساناسىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قاجەتىنە سانالى تۇردە بويسۇنىپ، قۇرباندىق بەرۋ مەن ۇلەس قوسۋ، تاباندىلىق كورسەتۋ مەن قۇلشىنىس جاساۋ ارقىلى كوكتەم لەبى ەسىپ، گۇل شەشەكتەيتىن سول ءبىر كۇندى كۇتتى.
2 - ايدىڭ 29 - كۇنى تاڭ سارىدە ەرىكتى ۋاڭ جىن جول بويى ءوزىنىڭ جەڭىل اۆتوكولىگىنىڭ قوس شىراعىن جىلتىلداتىپ، ۋحان قالالىق انا - بالالار دەنساۋلىعىن ساقتاۋ شيپاحاناسىن بەتكە الىپ زىمىرادى.
كولىكتىڭ ارتقى ورىندىعىندا تولعاتىپ شاراناسى جارىلعان ايەل جانە ونىڭ وتباسىنداعىلار وتىرعان ەدى.
ەرەكشە مەزگىلدە ۋاڭ جىن باسقا دا 5 ەرىكتىمەن بىرگە ”W ۇلكەن ۋحان شۇعىل قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ اترەتىن“ ۇيىمداستىرىپ، 24 ساعات ساقاداي ساي تۇرىپ بۇيرىق كۇتتى، شيپاحاناعا باراتىن قاتىناس كولىكتەرى جوق، اي - كۇنى تولعان جۇكتى ايەلدەردى ءوز ەرىكتەرىمەن جەتكىزىپ، تالاي - تالاي ”تىڭ تىرشىلىكتىڭ قامقورشىسىنا“ اينالدى.
الەۋمەتتىك اۋماق قىزمەتكەرلەرى شاعىن اۋماقتىڭ قالىپتى تۇرمىس اينالىمىن قورعادى، ەرىكتىلەر ءتۇن بويى زاتتىق ماتەريالداردى تاسىدى، ورتا تازالىعى جۇمىسشىلارى كوشەلەردى ۋاقىت، ءتۇيىن بويىنشا تازالادى، حالىق ساقشىلارى كۇن - ءتۇن دەمەي شارلاۋ جۇرگىزدى...
ويلاماعان جەردەن جارىققا شىققان قاھارمانداردىڭ بارلىعى شىنىن قۋعاندا كوكىرەك كەرە العا شىققان قاراپايىم ادامدار ەدى.
”كوپشىلىك ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ كەلەلى جاعدايىنىڭ قاجەتىنە سانالى تۇردە بويسۇنىپ، جالپى تۇلعانى تانىدى، كەلەلى جاعدايمەن ساناستى. ءبىر - بىرىمىزگە قارايلاسىپ، جۇمىس بولسا كومەكتەسۋگە ءتيىستىمىز“، - دەدى ءار كۇنى الەۋمەتتىك اۋماق تۇرعىندارىنا ءدارى - دارمەك ساتىپ الىپ بەرىپ، يىعىنا ءدارى سومكەسىن اسىپ جۇرەتىن الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ توركوزدەندىرۋ قىزمەتكەرى فىڭ فىڭ تەبىرەنە.
”وسىنداي تەبىن بولعاندا كوپتەگەن ىستەردى شەشۋگە بولادى“. اكادەميك جۇڭ نانشان: ”ۋحان ەجەلدەن وتە قاھارمان قالا بولاتىن“، - دەدى.
ۋحاندا قىزمەت ىستەيتىن پاكيستاندىق باعدارلاما قىزمەتكەرى حارۇڭ نومان ىندەتكە قارسى اتتانۋ كەزىندە حۋبەي ولكەلىك قايىرىمدىلىق باس قوعامىنىڭ ەرىكتىسى بولدى. ول: ”ءارقانداي ادام وسى ارادا جۇڭگو حالقىنىڭ ىنتىماقتاسقان وراسان زور كۇش - قۋاتىن سەزىنە الادى“، - دەدى.
ۋحان داشۋەسى پارتكومىنىڭ ورىنباسار شۋجيى شىن جۋاڭحاي قاتتى تەبىرەندى، تاڭداۋلى جۇڭحۋا ۇلتى رۋحى ۇلتىمىز مادەنيەتىنىڭ كلاسسيك كىتاپتارىنا جازىلىپ، ۇلتىمىزدىڭ تاريح اعىسىنا قۇيىلۋمەن بىرگە، قازىردە جاندى ءومىر ءسۇرىپ، قازىرگى زاماندا دا شۇعىلا شاشۋدا. ”بۇل ءبىزدىڭ ۇلت رۋحى گەنىن جالعاستىرۋىمىزدىڭ ماڭىزدى ءتاسىلى ءارى ۇلى جۇڭحۋا ۇلتى رۋحىنىڭ ۋاقىت وتكەن سايىن جاڭارۋىن، ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسۋىن ىلگەرىلەتۋدە“.
بۇل نەعۇرلىم جاپا - ماشاقاتتى بولعان سايىن سولعۇرلىم العا باساتىن جۇڭگو كۇش - قۋاتى −
باتىلدىقپەن كۇرەس جاساۋ، باتىلدىقپەن جەڭىسكە جەتۋ
جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋ، ءبىرىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ ساتىندە تۋىلعان وسى ەلەۋلى توسىن الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۋاقيعاسى جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ەرىك - جىگەرىن، قاسيەتىن جانە كۇرەسكەرلىك رۋحىن سىننان وتكىزەتىن ەلەۋلى سىناق بولدى.
جاڭا جىلعا قاراعان ءتۇنى تاڭعى ساعات 4 شاماسى ازاتتىق ارميانىڭ جۇقپالى اۋرۋدان ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مامانى ماۋ چيڭگە تەلەفوندا: ”مىندەت كەلدى، دەرەۋ اتتانۋ كەرەك، سىزشە كىمنىڭ بارعانى ءجون“، - دەگەن حابار كەلەدى.
ماۋ چيڭ: ”مەن پارتيا مۇشەسىمىن، ءسوزسىز، مەن بارامىن!“، - دەدى باتىل تۇردە.
شەشۋشى ساتتە اتويلاپ العا شىقتى، قيىن ساتتە باسىن ءباي تىكتى، ناعىز كوممۋنيست دەگەن مىنە وسى.
كۇرەس رۋحى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ قانىنا سىڭگەن. مەملەكەت ىشكى بىلىقپالىق پەن سىرتتىڭ شاپقىنشىلىعىنا ۇشىراعان، ۇلت باسىنا قاتەر تونگەن جاعدايدا دۇنيەگە كەلگەن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا كۇرەس تاڭباسى اۋ باستا - اق ايقىن باسىلدى، بارلىق كەشىرمەلەرىندە كۇرەس بارىسىندا ءومىر سۇرۋگە تالپىندى، دامۋعا قول جەتكىزدى، جەڭىسكە قول جەتكىزدى.
جۇڭحۋا ۇلتى تاريحتا تالاي - تالاي قيىندىقتاردى باستان وتكىزدى، الايدا وعان ەشقاشان دا مويىعان ەمەس، قايتا ساتسىزدىككە ۇشىراعان سايىن ەرلىك كورسەتىپ، جاپا - ماشاقات بارىسىندا تولىسا ءتۇستى، جاپا - ماشاقات بارىسىندا قايراتتانا العا ۇمتىلدى.
ىندەت الدىندا، باتىلدىق ەتە الۋ - الماۋ كۇرەس رۋحىن سىنايتىن سىن؛ جەڭىسكە جەتە الۋ - الماۋ كۇرەس قابىلەتىن سىنايتىن سىن.
3 - ايدىڭ 10 - كۇنى تۇستەن كەيىن ۋحان حۇڭشان دەنە تاربيە سارايىنىڭ سىرتىندا ەمدەۋ قىزمەتكەرلەرى تۋ بۇلعاپ، ”قايراتتان ۋحان! قايراتتان حۋبەي! قايراتتان جۇڭگو!“ دەپ ءور داۋىسپەن ۇراندادى.
سول كۇنى ەڭ سوڭعى توپتاعى 49 ناۋقاس حۇڭشان دەنە تاربيە سارايىنان وزگەرتىلىپ سالىنعان ۋچاڭ فاڭساڭ شيپاحاناسىمەن رەسمي قوشتاستى. سونىمەن ۋحانداعى 16 فاڭساڭ شيپاحاناسى تۇگەلدەي تىنىقتى.
وسىدان ءبىر ايدان استام ۋاقىتتان بۇرىنعى جاعدايدى ەسكە العاندا، سان - ساناقسىز، كۇن سايىن ارتقان، ەمدەۋ بايلىعى كوتەرىمدىلىگى شەگىنەن اسىپ تۇسكەن دياگنوزى تۇراقتاندىرىلعان ناۋقاس جاعدايى الدىندا، بۇكىل ەل حالقى: ۋحان وسىنشاما كولەمدى ”جىلجىمالى جۇقپالى اۋرۋ قاينارىنا“ قالاي توتەپ بەرەدى؟ ”قابىلداۋعا تيىستىلەردى تۇگەل قابىلداۋ، ەمدەۋگە تيىستىلەردى تۇگەل ەمدەۋ جۇمىسىن قالاي ورىندايدى“ دەگەننەن الاڭداعان ەدى.
فاڭساڭ شيپاحاناسىن قۇرۋ، فاڭساڭ شيپاحاناسىنان جاقسى پايدالانۋ شەشۋشى شاراعا اينالدى. قىسقا عانا 10 نەشە كۇننىڭ ىشىندە ۋحانداعى 3 قالاشىقتان 16 ”ءومىر فاڭساڭى“ بوي كوتەرىپ، قابىلداۋ، ەمدەۋ قۋاتىن زور دارەجەدە ارتتىرىپ، ءومىردىڭ ءۇمىت ۇشقىنىن بايقاتتى.
ىسكە قوسىلعان ءبىر ايدان استام ۋاقىتتان بەرى، فاڭساڭ شيپاحاناسى 13 مىڭنان استام توسەك ورىن دايىنداپ، 12 مىڭنان استام جەڭىل ناۋقاستاردى قابىلداپ، ەمدەپ، ”ناۋقاس توسەك كۇتەتىن“ جاعدايدان ”توسەك ناۋقاس كۇتەتىن“ جاعدايعا قاراي وزگەرۋدى جۇزەگە اسىرىپ، ۋحاننىڭ ىرىقسىز جاعدايىن تۇبەگەيلى وزگەرتتى.
− ۋحاننان، حۋبەيدان شىعاتىن جولدى بەكىتىپ، اۋرۋدىڭ تارالۋ جولىن ءونىمدى ءۇزدى؛
− حوشىنشان شيپاحاناسى، لەيشىنشان شيپاحاناسى، فاڭساڭ شيپاحاناسى جانە قىرۋار اۋاشالاۋ ورىندارى جەدەل سالىنىپ، ناۋقاستاردى قابىلداۋ، ەمدەۋ قيىن بولۋ ماسەلەسىن شەشتى؛
− بۇكىل ەلىمىزدەگى سايلاۋىت كۇشتەر ۇيىستىرىلىپ، ۋحاندى قورعاۋ شايقاسىندا، حۋبەيدى قورعاۋ شايقاسىندا باتىل جەڭىسكە جەتتى...
تالىقپاي تالپىنۋ، تىنباي كۇرەس جۇرگىزۋ ارقىلى ۋحاندى نەگىزگى شايقاس مايدانى ەتكەن بۇكىل ەلىمىز كولەمىندە ىندەتتىڭ تارالۋى نەگىزىنەن توسىلدى.
3 - ايدىڭ 17 - كۇنىنەن باستاپ، حۋبەيعا كومەككە بارعان ەمدەۋ اترەتتەرى ارت - ارتىنان تارتىپپەن قايتا باستادى. ”اق حالاتتى پەرىشتەلەرگە راقىمەت“، ”جولدارىڭ بولسىن قاھارماندار“... بالكوندا، تەرەزەدە، جولدىڭ ەكى جاعالاۋىندا، اۋەجايدا، بەكەتتەردە ۋحان مەن حۋبەي حالقى قاسقايا قارسى اتتانعان باتىرلارعا ءار ءتۇرلى تاسىلمەن قۇرمەت ءبىلدىردى، العىس ۇندەرى قالا - قالالاردىڭ كەڭىستىگىندە ۇزاق ۋاقىت قالىقتادى.
”جۇڭگو حالقى ەل بىرلىگىنەن بەرىك قامال تۇرعىزىپ، ءبىر نيەتپەن سەلبەسسە، جەڭبەيتىن قيىنشىلىعى، اسىپ وتپەيتىن اسۋى بولماق ەمەس!“، - دەدى ورتالىق جەتەكشىلىك ەتۋ گرۋپپاسى ەمدەۋ - قۇتقارۋ گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق كوميتەتى ەمدەۋ ىستەرىن باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ ارناۋلى باقىلاۋشىسى جياۋ ياحۇي.
ءبىر جاق قيىنشىلىققا تاپ بولسا، تۇس - تۇستان كومەكتەسۋ − جۇڭگو ءتۇزىمىنىڭ، جۇڭگو كۇشىنىڭ جاندى بەينەسى. شەتەلدەگى قايراتكەرلەر دە وسىلاي دەپ جوعارى باعا بەردى.
”جۇڭگو ءتۇزىمىنىڭ ابزالدىلىعى ىندەتكە ءونىمدى توتەپ بەرۋدەگى ماڭىزدى سەبەپ“، - دەدى انگليا كامبرەديچ داشۋەسىنىڭ جوعارى دارەجەلى زەرتتەۋشىسى، جۇڭگو ماسەلەسى مامانى مارتين جاك − ”بۇل ءتۇزىمنىڭ ستراتەگيالىق سيپاتىن، جالپى جاعداي سيپاتىن، كورەگەندىك سيپاتىن جانە بۇكىل ەل بايلىعىن جۇمىلدىرۋ قابىلەتىن باسقا ءارقانداي تۇزىممەن سالىستىرۋعا كەلمەيدى“.
”وسى جولعى الەمدىك سيپات العان اپات ءاربىر ساياسي ءتۇزىلىستىڭ بۇقارانىڭ ءومىرى جانە ءومىر ساپاسى ماسەلەسىندەگى تۇرعىسىن اشىق كورسەتتى. قانداي ءتۇزىلىس حالىقتىڭ ءومىرىن ونان ارى قادىرلەيدى؟“ سيريا زۇڭتۇڭىنىڭ ساياسات جانە اقپارات اقىلشىسى بۋساينا سيابان: ”جۇڭگونىڭ ساياسي جانە قوعامدىق ءتۇزىلىسىنىڭ وسى رەتكى الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە گۋمانيتارلىق داعدارىستا كۇش - قۋاتتى ەڭ ساۋلەلەندىرە الاتىندىعى، حالىقتىڭ ءومىرىن ەڭ قادىرلەيتىندىگى، شىعىندى ەڭ ءونىمدى جەڭىلدەتە الاتىندىعى، قوعامعا باسشىلىق ەتۋ قۋاتىنا ەڭ يە ەكەندىگى، داعدارىسقا ەڭ ۇيلەسىمدى توتەپ بەرە الاتىندىعى دالەلدەندى“، - دەدى.
”وسى جولعى ىندەتكە قارسى اتتانۋ شايقاسىندا جۇڭگوشا سوتسياليزم ءتۇزىمىنىڭ ابزالدىلىعى جاندى ايگىلەندى، پارتيامىزدىڭ قۋاتتى ساياسي ابزالدىلىعى، ۇيىمداستىرۋ، جۇمىلدىرۋ قابىلەتى، دايەكتىلەندىرۋ، اتقارۋ قابىلەتى تولىق بەينەلەندى“، - دەدى حۋاجۇڭ عىلىم - تەحنيكا داشۋەسى مەملەكەتتى جونگە سالۋدى زەرتتەۋ اكادەمياسىنىڭ باستىعى وۋ ياڭكاڭ − ۇلتتىڭ گۇلدەنۋ ساپارىنىڭ بىردەن داڭعىل بولۋى مۇمكىن ەمەس، الايدا ”ءتورت سەنىمدى“ بەكەمدەپ، كۇرەس رۋحىن ساۋلەلەندىرەتىن بولساق، ءبىز تالاي - تالاي تىڭ اسۋلار مەن قىسپاقتاردان، ءسوز جوق، سۇرىنبەي وتە الامىز.
(تىلشىلەر ليۋ گاڭ، جوۋ جيالۋ، لين حۇي، ۋاڭ حايياڭ، لي جينفىڭ، لي ۋي)
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 4 - ايدىڭ 6 - كۇنى ۋحاننان بەرگەن حابارى)
