شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى ما ينيڭ 4 - ايدىڭ 8 - كۇنى شاياردان حابارلايدى. 4 - ايدىڭ 8 - كۇنى تۇستە تارىم ويپاتىنىڭ قويناۋىنداعى مانشىن 1 - قۇدىعىنىڭ سىناق الاڭىندا مۇناي - گاز اتىلىپ شىعىپ، بۇرىككىش قۇبىر جولىنىڭ اۋىزىنان وت جالىنى لاپىلدادى. سول كۇنى مانشىن 1 - قۇدىعىنا 10 ميلليمەترلىك ءوندىرۋ شۇمەگى قولدانىلعان، كۇنىنە 624 تەكشەمەتر شيكى مۇناي، 371 مىڭ تەكشەمەتر تابيعى گاز وندىرەدى، بۇل تارىم مۇناي الابىنىڭ ويپاتتىڭ قويناۋىنداعى اسا تەرەڭ قاباتتا مۇناي - گاز بارلاۋدا ەلەۋلى ناتيجەگە قول جەتكىزىپ، مۇناي - گاز ستراتەگياسىنىڭ جاڭا ورىن باسار اۋماعىن اشىپ، مۇناي - گاز بايلىق مولشەرىن جاڭادان 228 ميلليون توننا ارتتىرعاندىعىن بىلدىرەدى.
مانشىن 1 - قۇدىعى شايار اۋدانىندا، تارىم مۇناي الابىنىڭ تارىم وزەنىنىڭ وڭتۇستىك جاعالاۋىنداعى بارلاۋ جاڭا اۋماعىنا ورنالاسقان ءبىر ماڭىزدى بارلاۋ قۇدىعى، ورنى سولتۇستىك تارىم، ورتا تارىم سىندى ەكى ۇلكەن اۋماقتىڭ اراسىندا، نىسانا قاباتى بۇگىنگە دەيىن 440 ميلليون جىل تاريحقا يە بايىرعى تەڭىز توركىندىك كومىر قىشقىل تۇزى تاۋ جىنىستى جەر قاباتى، جەر بەتىنەن 8000 مەترگە جۋىق تەرەڭ، جاپسار مەن ۇڭگىردى نەگىز ەتەتىندىكتەن بارلاپ اشۋ ءبىر قىدىرۋ الەمدىك قيىن ماسەلەگە ءدوپ كەلتىرگەن بولاتىن. تارىم مۇناي الابى كومىر قىشقىل تۇزى تاۋ جىنىسىن بارلاپ اشۋدا عىلمي - زەرتتەۋدەن قامال الۋدى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، گەولوگيا نازاريالىق تانىمىندا جاڭالىق اشىپ، اسا تەرەڭ، وپىرىلما قاباتتىق تىزگىندەۋ، جاپسار - ۇڭگىر سيپاتتى كومىر قىشقىل تۇزى قور قاباتىن مەجەلەۋ ادىسىندەگى تەحنيكالىق قيىنشىلىقتى جەڭىپ، جۇيەلى دە كەمەلدى اسا تەرەڭ قاباتتىق كومىر قىشقىل تۇزى تاۋ جىنىسى اياقتالما قۇدىعى تەحنيكا تىزبەگىن قالىپتاستىرىپ، وسى قۇدىقتى ءساتتى قازىپ، تاماشا مۇناي - گاز قاباتىن تابۋعا ماڭىزدى نازاريالىق جانە تەحنيكالىق تىرەك ازىرلەدى.
ۇعىسۋعا قاراعاندا، تارىم ويپاتىنداعى كومىر قىشقىل تۇز تاۋ جىنىسىنىڭ مۇناي - گاز قورى مول، شامامەن ويپاتتاعى مۇناي - گاز بايلىعى جالپى مولشەرىنىڭ ％38ىن ۇستايدى، الايدا ۇزاق ۋاقىت بويى ”مۇناي بولسا دا الاپ بولماۋ، جوعارى ءونىم مولشەرى بولسا دا ورنىقتى بولماۋ“ سەبەبىنەن جوعارى ءونىمدى اشۋ شەكتەمەگە ۇشىراپ كەلگەن بولاتىن. سوڭعى جىلدارى، تارىم مۇناي الابى كومىر قىشقىل تۇزى تاۋ جىنىسىنىڭ مۇناي قويماسىن بارلاپ اشۋداعى قيىن تۇيىنگە مەڭزەس، عىلمي زەرتتەۋدەن قامال الۋدى كۇشەيتىپ، جوعارى دالدىكتى ءۇش ولشەمدى جەر سىلكىنىسى ماتەريالىن تىرەك ەتىپ، مۇناي - گازدىڭ قوردالانۋ زاڭدىلىعىن انىقتاپ، گەولوگيالىق نازاريا تانىمىن ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، كومىر قىشقىل تۇز تاۋ جىنىسى مۇناي - گاز قويماسىنىڭ ورنالاسۋىن ەگجەي - تەگجەيلى باعالاۋعا نەگىز قالادى. قازىر تارىم مۇناي الابى كومىر قىشقىل تۇزى تاۋ جىنىسى تارىمنىڭ سولتۇستىك، ورتا ەكى ءىرى بارلاپ اشۋ نەگىزگى شايقاس مايدانىن قالىپتاستىردى، قاراقاتۇڭ، لۇنگۋ، تاجۇڭ 1 - ءنومىر قاتارلى 7 كومىر قىشقىل تۇزى تاۋ جىنىسى جوعارى ءونىمدى بولىكتەرىن اشىپ، مۇناي - گاز ءونىم مولشەرىن 2019 - جىلى 3 ميلليون 750 مىڭ تونناعا جەتكىزدى، بۇل تارىمنىڭ سولتۇستىك، ورتا وڭىرلەرىندەگى مۇناي - گاز ءونىم مولشەرىنىڭ ％50ىن ۇستايدى.
بيىل تارىم مۇناي الابى مۇناي - گازدى بارلاپ اشۋ شايقاسىن ۇزدىكسىز جۇرگىزىپ، بارلاۋ جاعىندا كۇشار جاڭا رايونى، تارىمنىڭ باتىس وڭتۇستىك تاۋ بوكتەرى، تەكشەلى ويىس ءوڭىر تەرەڭ قاباتتى كومىر قىشقىل تۇزى تاۋ جىنىسى سىندى 3 ءىرى الاپقا نەگىزگى شايقاس اشىپ، ستراتەگيالىق سەپتەمە ءوڭىردى جەدەل قاراستىردى، اشۋ جاعىندا كۇشار تابيعي گازى، تارىمنىڭ سولتۇستىك، ورتا وڭدەلمەگەن مۇناي ەكى ءىرى بازاسىن شوعىرلى قۇرىپ، كۇشار 30 ميلليارد تەكشەمەترلىك ءىرى گاز اۋماعىن، تەكشەلى ويىس ءوڭىر 10 ميلليون توننالىق ءىرى مۇناي - گاز اۋماعىن قۇردى.
جوسپارعا نەگىزدەلگەندە، 2020 - جىلى تارىم مۇناي الابى 30 ميلليون توننالىق ءىرى مۇناي - گاز الابىن سالادى، ”14 - بەسجىلدىق“ مەزگىلىندە مۇناي - گازدىڭ ءونىم مولشەرىن 35 ميلليون توننادان الدىن الا اسىرىپ، 2030 - جىلدان بۇرىن مۇناي - گاز ءونىم مولشەرىن 40 ميلليون توننادان استامعا جەتكىزەدى ەكەن.
