شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى تىلشىلەرى
وتانشىلدىق تازالىقتان بارلىق ادام يگىلىكتەنەدى، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدە بارلىق ادامنىڭ جاۋاپكەرشىلىگى بار. بۇكىل مەملەكەتتىك 32 - رەتكى وتانشىلدىق تازالىق ايى قيمىلى ورىستەتىلگەننەن بەرى، رايونىمىزداعى ءار ۇلت بۇقاراسى جابال وزدەرىنەن باستاپ ىستەپ، وتانشىلدىق تازالىق قيمىلىنا بەلسەنە ات سالىسىپ، قولدى ءجيى جۋۋ، ماسكى تاعۋ، ۇدايى اۋا الماستىرۋ، بەتالدى تۇكىرمەۋ، قوقسىقتى بەتالدى توكپەۋ، بولەك تاماقتانۋ، ورتاق ساقپى ىستەتۋ سياقتى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ كەزىندەگى جاقسى ادەتتەردى كۇندەلىكتى ارەكەتتەرىنە اينالدىرىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ تابىستارىن بەكەمدەۋگە ءوز كۇشتەرىن قوسىپ، سالاماتتىقتىڭ ۇنەمى وزدەرىمەن سەرىك بولۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
4 - ايدىڭ 8 - كۇنى ءپىشان اۋدانى ءپىچان قالاشىعى قورعان قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ءانۋار ابدۇل ەرتە تۇرىپ، ۇيىندەگىلەرمەن بىرگە اۋلاسىن تازالاعاننان كەيىن، قوقسىقتى كوشەدەگى قوقسىق ساندىعىنا اپارىپ سالدى. ”تازالىق ورتاسى جاقساردى، تۇرۋىمىزعا دا جايلى بولدى“، - دەدى ءانۋار كۇلە سويلەپ.
وتانشىلدىق تازالىق قيمىلىنىڭ ۇزدىكسىز تەرەڭدەۋىنە ىلەسە، ءپىچان قالاشىعىنىڭ ءار دارەجەلى كادرلارىنىڭ ۇگىتتەۋىندە، جەتەكتەۋىندە اۋلانى رەتتەۋ، قوقسىقتى بەتالدى توكپەۋ، بەتالدى تۇكىرمەۋ سياقتىلار بىرتىندەپ قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ادەتىنە اينالدى. تۇرپان قالاسىنىڭ ءارقايسى اۋىل - قىستاقتارىندا اعاش ەگۋ، گۇل ءوسىرۋ، اۋلانى كورىكتەندىرۋ سياقتى كورىنىستەر بارلىق جەردەن كەزدەسەتىن بولىپ، اسپان ءتىپتى دە اشىق، سۋ ءتىپتى دە تۇنىق، جەر ءتىپتى دە جاسىل، ءۇي ءتىپتى دە كوركەم بولۋ كوپشىلىكتىڭ ورتاق نىساناسىنا اينالدى.
4 - ايدىڭ 9 - كۇنى كەشتە باعىمشىلىق اۋماعىنداعى ءبىر كۇندىك قاربالاستىقتان سوڭ، ماناس اۋدانى تاسىرقاي قازاق اۋىلى داساۋتان قىستاعىنىڭ مالشىسى دوستالى تۇرسىن ۇستىندەگى شاڭ - توزاڭدى قاعىپ، سونان كەيىن جۋىنىپ، كيىم اۋىستىرىپ، تاماقتاندى.
”بۇرىن تىم ءمان بەرىپ كەتپەيتىنمىن، ۇنەمى ’تىم كىرپيازدانىپ كەتپەگەندە عانا، تاماقتان اۋىرمايتىن بولاسىڭ‘ دەپ ويلايتىنمىن، قازىر باسقاشا“. قازىر ءۇي ءىشىمىز جاڭادان سالىنعان بەيقۇت ۇيگە كوشىپ كىرىپ، قۇبىر سۋىن ءىشىپ، ەلەكتر سۋ جىلىتقىش جانە سۋمەن شايىلاتىن دارەت شەلەگىن پايدالانىپ، تۇرمىس ساپامىز بارىنشا جاقساردى، جەكەلىك تازالىق تانىمىمىز دا بارعان سايىن كۇشەيدى. قىستاق كادرلارى دا ۇنەمى قىستاقتا ۇگىت جۇرگىزىپ، قىستاق تۇرعىندارىن تاماشا تازالىق ادەتىن قالىپتاستىرۋعا جەتەكتەيدى. قازىر ”قولدى ءجيى جۋۋ، ۇدايى اۋا الماستىرۋ، ماسكى تاعۋ“ بالالاردىڭ تاقپاعىنا اينالدى، - دەدى دوستالى.
ماناس اۋدانىنداعى ءار دارەجەلى ورىندار دا بۇقاراعا ىندەتتەن ساقتانۋ، ۇيلەسىمدى ازىقتانۋ، عىلمي دەنە شىنىقتىرۋ، ىندەتتىڭ الدىن الۋ سياقتى بىلىمدەردى ءتۇرلى ارنالارمەن ۇگىتتەپ، بۇقارانىڭ الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ تانىمىن اناعۇرلىم جوعارىلاتتى.
4 - ايدىڭ 10 - كۇنى ساعات 13تە ءۇرىمجى قالاسى دوستىق سولتۇستىك جولىنداعى شييۇي لاۋحۇيمين اس - سۋ دۇكەنىنە قوناقتار لىق تولدى. اس - سۋ باس باقىلاۋشىسى ما يۇڭ ورتاق ساقپى، ورتاق قاسىقتى قويىپ، قاريدارلارعا: ”ءوزىڭىزدىڭ جانە وتباسىڭىزداعىلاردىڭ سالاماتتىعى ءۇشىن ورتاق ساقپى، ورتاق قاسىقتى پايدالانىڭىز“، - دەپ جىلى ەسكەرتتى.
زالدىڭ كورنەكتى ورنىنا ”ورتاق ساقپى، ورتاق قاسىق“ پايدالانىپ تاماقتانۋ بەلگىسى جاپسىرىلعاننىڭ سىرتىندا، ەلەكتروندىق ەكران، تاماق ۇستەلى ەسكەرتپە تاقتاسى، ەلەكتروندىق قۋىرماش بۇيىرۋ جۇيەسى سياقتى تاسىلدەرمەن تۇتىنۋشىلارعا ەسكەرتىپ، ءجون سىلتەدى، بۇل اس - سۋ دۇكەنى تاعى قىزمەت وتەۋشىلەردى كوپ رەت تاربيەلەپ، ورتاق ساقپى، ورتاق قاسىقتى قويۋ، پايدالانۋ، سونداي - اق بولەك تاماقتانۋ ۇلگىسى، قىزمەت وتەۋ ءتارتىبى، قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگى سياقتىلار جونىندە ەگجەي - تەگجەيلى بەلگىلەمە جاسادى.
”اس − ادامنىڭ ارقاۋى، ازىقتانۋدا حاۋىپسىزدىكتى الدىمەن ويلاستىرۋ كەرەك. ’ورتاق ساقپى، ورتاق قاسىق‘ پايدالانۋ اۋرەشىلىك اكەلگەنىمەن، ءبىراق كوپتەگەن تۇتىنۋشىلار ىرىقتىلىقپەن قابىلدادى، ءبىز دە وسىنداي اقاۋسىز جاڭا سالتتى ۇزدىكسىز دارىپتەيمىز“، - دەدى ما يۇڭ.
”قاريدارلار كەلگەندە، ءسوز جوق، ماسكى تاعۋى، دەنە تەمپەراتۋراسىن ولشەتۋى، تازالىق ۇيىندە قول جۋۋ سۇيىقتىعى مەن دەزينفەكسيا بۇيىمدارى دايىندالۋى كەرەك...“ 4 - ايدىڭ 10 - كۇنى تاڭەرتەڭ ونسۋ اۋدانىنىڭ جينچياۋ ەرەن بازارى تيجارات باستاۋدىڭ الدىندا، ەرەن بازاردىڭ جاۋاپتىسى حۋ داچىڭ قىزمەتكەرلەرگە تاپتەشتەي تاپسىرىپ جاتتى. مۇنداي تالاپتاردى ول ءار كۇنى تاڭەرتەڭگى جيىندا، كەزەكشىلىك اۋىسۋدا، قورىتىندى جيىنىندا قايتا - قايتا دارىپتەپ وتىرادى، ەرەن بازارداعى ءاربىر قىزمەتكەر تاماشا تازالىق داعدىسىن ورىنداۋشىلار ءارى ۇگىتشىلەر، باقىلاۋشىلار.
ونسۋ اۋداندىق دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق كوميتەتى پارتكومىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، مەڭگەرۋشى موللااۋىت ۋايىت بىلاي دەدى: ”ونسۋ اۋدانىندا الەۋمەتتىك ورىندار كوپ، كەلىپ - كەتەتىن ادامدار مول، تازالىق، ىندەتتەن ساقتانۋ بىلىمدەرىن ۇگىتتەۋ توتەنشە ماڭىزدى. وتانشىلدىق تازالىق ايى قيمىلىن ورىستەتۋمەن بىرلەستىرىپ، ءبىز قالىڭ بۇقاراعا ناشار ادەتتەردى الاستاۋ، اۋرۋدىڭ الدىن الۋ دارىپتەمەسىن جاريالادىق. سونىمەن بىرگە، اۋىل - قىستاقتىڭ قونىس ورتاسىن رەتتەۋ - وڭاۋمەن ۇشتاستىرىپ، ەگىنشى - مالشىلاردى تاماشا تازالىق داعدىسىن قالىپتاستىرۋعا جەتەكتەدىك“.
(ءتىلشى جاۋ چۇنحۋا، جازۋعا قاتىناسقان تىلشىلەر يۇي شي، جاڭ جىلي، گى يوۋجۇن، جاڭ رۇيلين، ەرىكتى ءتىلشى جاڭ يفاڭ)
