شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى چاۋ جين 4 - ايدىڭ 14 - كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. اۆتونوميالى رايوندىق دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق كوميتەتىنەن ۇعىسۋىمىزشا، 32 - رەتكى وتانشىلدىق تازالىق ايىندا رايونىمىز ءتۇيىندى ورىنداردى تازالاۋ، رەتتەۋ - وڭاۋ، تىشقاندى، بۇرگەنى ءبىر تۇتاس جويۋ، سالاماتتىق بىلىمدەرىن جالپىلاستىرۋ سياقتى ءۇش ۇلكەن ارەكەتتى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋگە كۇش ۇستەيدى ەكەن.
”وتانشىلدىق تازالىق قيمىلى − ەلىمىزدىڭ ەلەۋلى جۇقپالى اۋرۋلاردان ساقتانۋداعى، تىزگىندەۋدەگى ءداستۇرلى اسىلى، بيىل رايونىمىزدىڭ جەر - جەرى وتانشىلدىق تازالىق ايىنىڭ ’ىندەتتەن ساقتانۋدا مەن بارمىن، وتانشىلدىق تازالىقتا بىرگەمىز‘ نەگىزگى تاقىرىبىمەن بىرلەستىرىپ، نازاردى ءتۇيىندى ورىندارعا شوعىرلاندىرىپ، ءالسىز بۋىندارعا نازار اۋداردى، قيمىل مازمۇنىندا ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋگە قىزمەت وتەۋدى اناعۇرلىم كورنەكتىلەندىردى“. اۆتونوميالى رايوندىق دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق كوميتەتىنىڭ دامۋدى جوسپارلاۋ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ باسقارماسىنىڭ ورىنباسار باستىعى حۋاڭ ۋپيڭ تانىستىرىپ بىلاي دەدى: بيىل رايونىمىزدىڭ وتانشىلدىق تازالىق ايى قيمىلى نەگىزگى ءتۇيىندى كاسىپورىن، ءىسورىندارى، الەۋمەتتىك اۋماق، اۋىل - قىستاق، بازار، ايالداما، وتباسى سياقتى ءتۇرلى ءوندىرىس، تۇرمىس ورىندارى مەن الەۋمەتتىك قاتىناس قۇرالدارىنىڭ ورتاسىن رەتتەۋ - وڭاۋعا شوعىرلاندىرىپ، عىلمي ادىستەردەن پايدالانىپ، كۇندەلىكتى زارارسىزداندىرۋ قىزمەتىن ورىستەتەدى. اۋىل - قىستاق وڭىرلەرى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋمەن بىرلەستىرىپ، قىستاقتاردى تازالاۋ ارەكەتىن شوعىرلى ورىستەتىپ، بۇرىش - بۇرىشتاردى، قالتارىستاردى كورنەكتى تۇردە تازالاپ، ”لاستىقتى تازالاۋدان“ ”بىلىقپالىقتى وڭاۋعا“ كەڭەيتىپ، قىستاقتاردىڭ بەت - بەينەسى تازا بولۋدان ءۇي ءىشىنىڭ، اۋلانىڭ، قىستاق ماڭايىنىڭ تازا بولۋىنا كەڭەيتەدى.
تالاپ بويىنشا، جەر - جەر ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ بارىسىندا بايقالعان ورتا تازالىعى ماسەلەسىنە، اسىرەسە، كونە شاعىن رايوندار، قالا ورتاسىنداعى قىستاقتار، قالا مەن اۋىلدىڭ تۇيىلىسكەن جەرى، اۋىل شارۋاشىلىق جانە قوسىمشا كاسىپ ونىمدەرى بازارى، شاعىن اس - سۋ دۇكەندەرى، شاعىن شەبەرحانالار، جىلجىمالى جايما سياقتى ورتا تازالىعىن باسقارۋدىڭ ءالسىز بۋىندارى مەن كەيبىر ۇزاق ۋاقىت ساقتالىپ كەلگەن ”كونە، ءىرى، قيىن“ ماسەلەلەرگە قاراتا، ءوز ءوڭىرىنىڭ تازا قالا - قالاشىق قۇرۋ، سالاماتتى قالا، سالاماتتى قىستاق - قالاشىق قۇرىلىسى، وركەنيەتتى قالا، وركەنيەتتى قىستاق - قالاشىق قۇرۋ، سونداي - اق كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ سياقتى قىزمەتتەرىمەن بىرلەستىرىپ، ماسەلەلەر تىزىمدىگىن سالالاپ، دەر كەزىندە رەتتەۋ - تۇزەتۋدى تياناقتاندىرۋ كەرەك.
بيىل رايونىمىز وتانشىلدىق تازالىق ايى قيمىلىن مەملەكەتتىك تازا قالا - قالاشىق قۇرۋ، سالاماتتى شينجياڭ ساپارى، اۋىل - قىستاقتاردىڭ قونىس ورتاسىن رەتتەۋ - وڭاۋ قىزمەتتەرىمەن بىرلەستىرىپ، قيمىل مازمۇنىن ۇزدىكسىز بايىتىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ سالاماتتىق، تابىس سەزىمىن كۇشەيتەدى. حۋاڭ ۋپيڭ تانىستىرىپ بىلاي دەدى: جەر - جەر ورتا تازالىعىن جونگە سالۋدى نەگىز، ءدارى - دارمەكپەن زارارسىزداندىرۋ - جويۋدى قوسىمشا ەتكەن اۋرۋ جۇقتىرعىش ورگانيزمدەردەن ساقتانۋ جانە ونى جويۋ قىزمەتىن ۇيىمدى ورىستەتۋدە. قالتارىستاردى تازالاپ، ىركىندى سۋلاردى ارىلتۋمەن بىرگە، تاعى تىشقاندى، تاراقاندى، ماسانى، شىبىندى جويۋ ارەكەتتەرىن ورىستەتۋ كەرەك. وڭتۇستىك شينجياڭداعى 4 ايماق - وبلىس اۋىل - قىستاقتاردا بۇرگەدەن ساقتانۋ، جويۋ تەبىنىن اناعۇرلىم كۇشەيتىپ، ۋاقىتتى، ءادىستى، ورنالاستىرۋدى بىرلىككە كەلتىرىپ، تۇتاس تۇلعالىق جاقتان بۇرگەنى جويۋ ارناۋلى ارەكەتىن ىلگەرىلەتتى. سونىمەن بىرگە، اۋىل - قىستاق دارەتحانالارىن وزگەرتۋدى ۇزدىكسىز مىقتى يگەرىپ، اۋىل - قىستاق تازالىعىن، دارەتحانالارىن وزگەرتۋدى ولشەمدەندىرۋدى، جۇيەلىلەندىرۋدى، تۇزىمدەندىرۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاقتاعى بۇقارانىڭ دارەتحاناعا كىرۋى قيىن بولۋ، دارەتحاناعا كىرە الماۋى سياقتى ماسەلەلەردى شىنايى شەشۋ كەرەك.
كەزەكتە تيانشاننىڭ وڭتۇستىگى مەن سولتۇستىگى جۇقپالى اۋرۋدان ساقتانۋ - تىزگىندەۋ بىلىمدەرى، جەكەلىك ساقتانۋ - قورعانۋ باعدارناماسى سياقتىلاردى كەڭ كولەمدە ۇگىتتەپ، ءار ۇلت بۇقاراسىن تاماشا ادەت قالىپتاستىرۋعا جەتەلەپ، مادەنيەتسىز، تازالىققا ءمان بەرمەيتىن ناشار ادەتتەردى جويىپ، بۇقارانى مادەنيەتتى، سالاماتتى، زالالسىز، ورتانى قورعايتىن تۇرمىس ءتاسىلىن ورناتۋعا جەتەكتەۋدە.
