−”التىنى قامتاماسىز ەتۋ“ جەلىلەس شولۋىنداعى بازار تۇلعالارىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندە
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى يۇي چيۇڭيۋان، ليۋ حۇڭشيا، شىن چىڭ
توسىننان كەلگەن جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىنا بۇرىن بولماعان سوققى اكەلدى. پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق اينالىمى بىرتىندەپ قالىپقا ءتۇسىپ، ءوندىرىس، تۇرمىس ءتارتىبى جەدەل قالپىنا كەلدى.
جۋىقتا اشىلعان ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ ءماجىلىسى بازار تۇلعالارىن قامتاماسىز ەتۋدى باسا دارىپتەپ، ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردىڭ قيىن وتكەلدەن وتۋىنە كۇش سالا كومەكتەسىپ، ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ جانە دامۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋدى تالاپ ەتتى.
ساياساتتىڭ ”كەشەندى شارالارىن“ جۇرگىزىپ، بازار تۇلعالارىنىڭ قىسىمىن جەڭىلدەتتى
”ءسىزدىڭ 5175 ءنومىرلى ەسەپشوتىڭىزعا 4 - ايدىڭ 17 - كۇنى ساعات 14: 18تە 20 مىڭ 194 يۋان كىردى...“ دەگەن قول تەلەفون كەلتە حاتىن قابىلداعان كەزدە، جىجياڭ ولكەسى سىشي قالاسى شۋايلين تازالىق جابدىقتارى شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى پان ديچۋان ارنايى تەلەفون شالىپ سۇراستىرعاندا، توساتتان كىرگەن بۇل اقشانىڭ اسىلىندە جۇمىس ورىندارىن ورنىقتىرۋعا بەرىلگەن جاردەماقى ەكەنىن ءبىلدى. ول: ”ءدال وسىنداي قيىن - قىستاۋ كەزدە قولدان كەلگەنشە تيىنداپ ۇنەمدەگەن دۇرىس، ۇكىمەت مۇمكىندىگىنشە بىزگە كومەكتەسىپ جاتىر، قاتتى اسەرلەندىم“، - دەدى.
”ىندەت تۋىلعاننان بەرى، مەملەكەت ىلگەرىندى - كەيىندى 5 توپتا 23 ءتۇرلى سالىق پەن اقىدان تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتىن شىعاردى“، - دەدى مەملەكەتتىك سالىق باس مەكەمەسى سالىق تولەۋگە قىزمەت وتەۋ مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى، 1 - دارەجەلى شارلاۋشى حان گورۇڭ 4 - ايدىڭ 22 - كۇنى مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ بىرلەسىپ ساقتانۋ، بىرلەسىپ تىزگىندەۋ مەحانيزمىنىڭ اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىندە.
ءاربىر ساياساتتىڭ جاريالانۋى بازار تۇلعالارىنا ناقپا - ناق تيىمدىلىكتەر اكەلدى. ەڭ جاڭا ساندى مالىمەتتە كورسەتىلۋىنشە، بيىل 1 - ، 2 - ايلاردا بۇكىل ەل بويىنشا ازايتىلعان سالىق پەن تومەندەتىلگەن اقى جيىنى 402 ميلليارد 700 ميلليون يۋان حالىق اقشاسىنا جەتكەن، مۇنىڭ ىشىندە ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جانە ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋعا قولداۋ كورسەتۋگە قاتىستى 2020 - جىلى جاڭادان شىعارىلعان سالىق پەن اقىدان تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتى بويىنشا تىڭنان ازايتىلعان سالىق پەن تومەندەتىلگەن اقى 158 ميلليارد 900 ميلليون يۋان، 2019 - جىلى اناعۇرلىم كەڭ كولەمدە سالىقتى ازايتۋ، اقىنى تومەندەتۋ ساياساتىنىڭ بيىل ۇزدىكسىز اتقارىلۋىنان ازايتىلعان سالىق پەن تومەندەتىلگەن اقى 243 ميلليارد 800 ميلليون يۋان بولعان.
فينانستىڭ ومىرشەڭ اعىنى ناقتى ەكونوميكاعا، اسىرەسە، ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىندارعا قاراي ۇزدىكسىز قۇيىلا ءتۇستى. بيىل جىل باسىنان بەرى، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋگە، جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋگە قولداۋ كورسەتۋ ماقساتىندا، فينانس تاراۋلارى اماناتقا قايتارىلاتىن زاپاس اقشا مولشەرىن 3 مارتە تومەندەتۋ، قايتالاي قارىز بەرۋ، قايتالاي ديسكونتتاۋ ارقىلى فينانس قۇرىلىمدارىنا 3 تريلليون 550 ميلليارد يۋاندىق وزىندىك قۇنى تومەن قارجى ۇسىنىپ، اناعۇرلىم كوپ شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ قارجى قۇراۋعا قول جەتكىزۋىنە قولداۋ كورسەتتى.
جۇڭگو حالىق بانكەسى اقشا ساياساتى مەكەمەسىنىڭ باستىعى سۇن گوفىڭ بىلاي دەدى: 300 ميلليارد يۋاندىق ارنايى تۇردە قايتالاي بەرىلگەن قارىزدىڭ جارتىسىنان استامى ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىندارعا بەرىلدى، 500 ميلليارد يۋاندىق قايتالاي قارىز بەرۋ، قايتالاي ديسكونتتاۋ ساياساتى 500 مىڭنان استام كاسىپورىنعا قولداۋ كورسەتەدى، ال جاڭادان ارتقان ءبىر تريلليون يۋاندىق قايتالاي قارىز بەرۋ، قايتالاي ديسكونتتاۋ ساياساتى 2 ميلليوننان استام كاسىپورىنعا قولداۋ كورسەتەدى دەپ مەجەلەنۋدە.
ساندى مالىمەتتەر مىنانى كورسەتتى: وڭىرلەردىڭ، تاراۋلاردىڭ ءبىرسىپىرا ساياسات - شارالار شىعارۋىنا مەڭزەس، بۇكىل ەلدەگى جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋ جەدەل ىلگەرىلەگەن. كولەمنەن جوعارى ونەركاسىپ كاسىپورىندارىنىڭ ورتاشا جۇمىس باستاۋ مولشەرى ％99كە، قىزمەتكەرلەردىڭ جۇمىس ورىندارىنا ورالۋ مولشەرى ％94كە جەتكەن. حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ جۇمىستى قالپىنا كەلتىرۋ مولشەرى ％91.39كە، ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردىڭ جۇمىستى قالپىنا كەلتىرۋ مولشەرى ％84كە جەتكەن.
ىشكى قۋاتتى نىعايتىپ، داۋىل - تولقىنعا توتەپ بەرۋ قابىلەتىن كۇشەيتتى
بەيجيڭنىڭ ۋاڭفۋجيڭىندەگى اشىلعانىنا 11 جىلدان اسقان ”فۋحۇي سىيۋان“ قاتىقسىز تاماق اسحاناسى 4 - ايدىڭ 20 - كۇنى قايتا ساۋدا جۇرگىزە باستادى.
”اسحانامىز 2 ايدان ارتىق جابىلىپ، كىرىس بولماي، وتە ۇلكەن سالماق ءتۇستى“، - دەدى باس ديرەكتور تۇڭ فىڭيىڭ − ءبىر ءتاۋىرى مەملەكەت قوعامدىق قامسىزداندىرۋ اقىسىن ازايتۋ، كەشىرۋ سياقتى قولداۋ شارالارىن شىعارىپ، سەرىكتەستىگىمىزدىڭ ”شەپكە شيراقى بەينەمەن اتتانۋىنا“ مۇمكىندىك جاسادى.
ورتا، شاعىن كاسىپورىندار سانىنىڭ ۇلەسى ۇلكەن، ول ءجۇز ميلليونداعان ادامدى جۇمىستانۋعا جەتەكتەپ وتىر، ءبىراق حاۋىپ - قاتەرگە توتەپ بەرۋ قابىلەتى ءبىرشاما ءالسىز. بۇل دەگەنىمىز بازار تۇلعالارىن قامتاماسىز ەتۋدە، ءسوز جوق، ورتا، شاعىن كاسىپورىندار سىندى تىزگىندى مىقتاپ ۇستاپ، ءتۇرلى ساياساتتاردى جەدەل تياناقتاندىرىپ، سالىقتى ازايتۋدى، اقىنى تومەندەتۋدى ىلگەرىلەتىپ، قارجى قۇراۋدىڭ وزىندىك قۇنى مەن ءۇي جالداۋ اقىلارىن تومەندەتىپ، ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردىڭ قيىن وتكەلدەن وتۋىنە كۇش سالا كومەكتەسىپ جانە ولاردى سۇيەمەلدەپ، ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ جانە دامۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋ كەرەكتىگىن مەڭزەيدى.
قيىن وتكەلدەن بىرگە وتۋدە قالىڭ بازار تۇلعالارى سۋبيەكتيۆ ىرىقتىلىقتى ساۋلەلەندىرىپ، ساياساتتاردان ۇتىمدى پايدالانىپ، بازاردىڭ وزگەرىسىنە ۇيلەسىپ، ىشكى قۋاتتى نىعايتىپ، داۋىل - تولقىنعا توتەپ بەرۋ قابىلەتىن كۇشەيتتى. سونىمەن بىرگە، جەر - جەر دە جاڭالىق اشۋ جولىندا ىزدەنىس جاساپ، كاسىپورىنداردىڭ دامۋىنا قوزعاۋشى كۇش ۇستەدى.
شىنجىن قالاسى جۋىقتا شارا شىعارىپ، شارۋاشىلىق قۇرۋعا ارنالعان كەپىلدىك قارىزعا ۇيلەسەتىن وبيەكتىلەر كولەمىن شىنجىندا شارۋاشىلىق قۇرعان بارلىق ادامعا كەڭەيتتى. سونىمەن بىرگە، ءتۇيىندى تۇردە سۇيەمەلدەنەتىن وبيەكتىلەردىڭ كەرى كەپىلدىك بەرۋىن كۇشىنەن قالدىرىپ، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ شارۋاشىلىق قۇرۋعا ارنالعان كەپىلدىك قارىز ءوتىنىش ەتۋ شارتتارىن تومەندەتىپ، سول جىلى جاڭادان قابىلداعان قىزمەتشى سانى كاسىپورىننىڭ بۇرىن بار قىزمەتشىلەر سانىنىڭ بەلگىلى ءبىر ۇلەسىنە جەتسە ەڭ جوعارى بولعاندا 5 ميلليون يۋاندىق قارىزعا ءوتىنىش بەرۋىنە بولاتىن ەتتى. جەكە تۇلعالاردىڭ شارۋاشىلىق قۇرۋىنا ارنالعان كەپىل قارىز نورماسى دا 300 مىڭ يۋاننان 600 مىڭ يۋانعا ءوسىرىلدى.
سىرتقى ەكونوميكا - ساۋدا كاسىپورىندارىنىڭ ىندەتتىڭ ىقپالىنا بەلسەنە توتەپ بەرۋىنە دەم بەرۋ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىنە، قامداۋ تىزبەگىنە كورسەتىلەتىن فينانستىق قولداۋلاردى كۇشەيتۋ ءۇشىن، شاڭحاي قالاسى جۋىقتا ”سەنىمدىلىك قامسىزداندىرۋى + بانكە + كەپىلدىك“ قارجى قۇراۋ جوباسىن جاسادى، سونىمەن بىرگە، ەكسپورتتىق سەنىمدىلىك قامسىزداندىرۋى مەن ساياساتتىق قارجى قۇراۋ كەپىل قارجىسىنىڭ سەنىمدىلىكتى ارتتىرۋ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، بانكەلەردىڭ امانات قارىز بەرۋ سەرپىنىن جەبەپ، سىرتقى ساۋدا كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ جوعارعى - تومەنگى تىزبەگىندەگى ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋىنە دەم بەردى.
ورتانى ساپالىلاندىرىپ، ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردىڭ دامۋ شارت - جاعدايىن جاقسارتتى
شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋ − بازار تۇلعالارىن قامتاماسىز ەتۋدەگى قاجەتتى بۋىنداردىڭ ءبىرى.
قازىر ەلىمىز ”تومەنگە بەرۋ، باسقارۋ، قىزمەت وتەۋ“ رەفورماسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، بازارلانعان، زاڭمەن جونگە سالىناتىن، حالىقارالانعان شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن كۇش سالا قالىپتاستىرىپ، ”سۇراساڭ ءسوز جوق جاۋاپ بەرەتىن، جۇمىسىڭ بولماسا مازالامايتىن“ اۋقىم قالىپتاستىرۋعا قۇلشىنۋدا.
قازىنا مينيسترلىگى حابارلاندىرۋ شىعارىپ مىنالاردى ايقىندادى: اينالىم جاعىندا ۋاقىتتىق قيىنشىلىققا ۇشىراعان شاعىن، ۇساق كاسىپورىندار مەن جەكە تۇلعالاردىڭ شارۋاشىلىق قۇرۋ كەپىلدىك قارىزىنىڭ مەرزىمىن ۇيلەسىمدى ۇزارتۋعا بولادى. فينانس قۇرىلىمدارى جاڭادان تاراتاتىن شارۋاشىلىق قۇرۋ كەپىلدىك قارىزىنىڭ ءوسىم مولشەرى لايىقتى تومەندەتىلۋى ءتيىس. قارىز ءبىتىرۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ ءۇشىن، ەلەكتروندىق تاسىلمەن قاراۋ - بەكىتۋ جولعا قويىلىپ، جالپى بارىستى ينتەرنەت جەلىسىندە ءبىتىرۋ بىرتىندەپ اتقارىلادى.
ساندى مالىمەتتەردە كورسەتىلۋىنشە، 2019 - جىلى بۇكىل ەلدە ”بانكە مەن سالىق تاراۋلارىنىڭ ءوزارا ىقپالداستىعى“ بويىنشا بەرىلگەن قارىز سانى الدىڭعى 4 جىلداعىنىڭ جالپى قوسىندىسىنان اسقان. بيىل 1 - توقساندا ”بانكە مەن سالىق تاراۋلارىنىڭ ءوزارا ىقپالداستىعى“ بويىنشا 750 مىڭ رەت قارىز بەرىلىپ، 2019 - جىلداعىنىڭ جارتىسىنان اسىپ، قارىز سوماسى 181 ميلليارد 630 ميلليون يۋانعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％22.3 ارتقان.
مەملەكەتتىك سالىق باس مەكەمەسى مەن بانكە جانە قامسىزداندىرۋ ءىسىن باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتى جۋىقتا بىرلەسىپ حابارلاندىرۋ باسىپ تاراتىپ مىنانى تالاپ ەتتى، ”بانكە مەن سالىق تاراۋلارىنىڭ ءوزارا ىقپالداستىعى“ بويىنشا تيىمدىلىك جاسالاتىن كاسىپورىنداردىڭ كولەمىن سالىق تولەۋ سەنىمدىلىگىنىڭ M دارەجەسىنە دەيىن كەڭەيتۋدى تياناقتاندىرۋ نەگىزىندە، حۋبەي سياقتى ىندەتتىڭ ىقپالى اۋىر بولعان وڭىرلەرگە قاراتا، بانكە كاسىبىمەن شۇعىلداناتىن فينانس تاراۋلارى ءوزىنىڭ حاۋىپ - قاتەردى مەڭگەرۋ تالابىمەن بىرلەستىرىپ، سالىق تولەۋ سەنىمدىلىگىنىڭ C دارەجەسىندەگى كاسىپورىندارعا دەيىن بىرتىندەپ كەڭەيتۋىنە بولادى. سونىمەن بىرگە، ”بانكە مەن سالىق تاراۋلارىنىڭ ءوزارا ىقپالداستىعى“ بويىنشا تيىمدىلىك جاساۋدىڭ كولەمى كاسىپورىنداردان ءارقايسى ولكەلىك سالىق ورگاندارىنىڭ سالىق تولەۋ سەنىمدىلىگىن باعالاۋ سىناق تۇيىنىنە كىرگەن جەكە ساۋدا - ونەركاسىپشىلەرگە دەيىن كەڭەيتىلەدى.
شەتەل قارجىلاندىرعان كاسىپورىندارعا قاراتا، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتىنىڭ اقپارات مالىمدەمەشىسى يۋان دا بىلاي دەدى: شەتەل قارجىلاندىرعان نىساندار مەن كاسىپورىنداردىڭ جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋى ونان ارى ىلگەرىلەتىلىپ، كاسىپورىندارعا كومەك بەرۋ ساياساتتارى ەل ءىشى كاسىپورىندارى مەن شەتەل قارجىلاندىرعان كاسىپورىندارعا بىردەي قولدانىلادى؛ 2020 - جىلعى نۇسقاداعى شەتەل قارجىلارىنىڭ كىرۋىنە رۇقسات بەرۋدىڭ ۇنامسىز ءتىزىمى جاريالانىپ، شەتەل قارجىسىنىڭ كىرۋىنە رۇقسات ونان ارى كەڭەيتىلەدى.
يۋان دا تاعى مىنالاردى ءبىلدىردى: ەلىمىز 2020 - جىلعى نۇسقاداعى شەتەل ساۋداگەرلەرىن قارجى قوسۋعا ىنتالاندىراتىن كاسىپتەر ءتىزىمىن جاريالايدى، ىنتالاندىراتىن تۇرلەردى كوبەيتپەسە، ازايتپايدى؛ ەلەۋلى شەتەل قارجىسى نىساندارىنىڭ تياناقتانۋىن ۇزدىكسىز تۇردە ويداعىداي يگەرەدى؛ شەتەل ساۋداگەرلەرى قارجى قوسۋ زاڭىن جانە ونى اتقارۋ ەرەجەسىن جالپى بەتتىك تياناقتاندىرادى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 4 - ايدىڭ 22 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
