تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

ىندەت توسقاۋىل شايقاسىنا ”جۇڭگو جاۋاپناماسىن“ تاپسىردى

− دۇنيە جۇزىلىك ىندەتكە قول ۇستاسا قارسى اتتانىپ، جۇڭگو جاۋاپكەرشىلىگىن ايگىلەدى (1)

حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى

  جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى بۇكىل جەر شارىندا ورشۋدە، جۇڭگو ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدە كەلەلى ستراتەگيالىق تابىسقا قول جەتكىزدى.

  بۇل ءبىر رەتكى سيرەك كەزدەسەتىن دۇنيە جۇزىلىك داعدارىس ءارى بۇكىل ادامزات ءدوپ كەلگەن ورتاق سىن - سايىس. حالىقارالىق قوعامعا ىندەت جاعدايىن ەڭ ەرتە حابارلاندىرعان، ىندەتكە ەڭ ەرتە قارسى اتتانعان مەملەكەت رەتىندە، جۇڭگو جالپى حالىقتى اتتانىسقا كەلتىرىپ، بۇكىل ەل بولىپ شايقاسقا اتتانىپ، جاپالى كۇرەس جۇرگىزۋ ارقىلى زور بوداۋ بەرىپ، دۇنيە جۇزىندەگى ەل ءىشى ىندەت جاعدايىن ەڭ الدىمەن تىزگىندەگەن ەلدەردىڭ ءبىرى بولىپ، دۇنيە ءجۇزى ءۇشىن ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ وڭىرلىك قورعانىس شەبىن ساقتاۋمەن بىرگە، بۇكىل دۇنيە ءجۇزىنىڭ ىندەتكە قارسى اتتانۋىنا دا قۇندى تاجىريبەلەر توپتادى.

  باسىنان وتكەرمەگەندەر قيىندىقتى بىلمەيدى. بۇگىندە ءتىپتى دە كوپ ادام جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋستىڭ ”اككىلىگىن“ تانىپ جەتتى ءارى ىندەتتىڭ ادامزات قوعامىنا اكەلگەن زور قاتەرىن تىكەلەي سەزىندى. الايدا 3 ايدىڭ الدىندا ىندەتتىڭ وسىنشاما سۇراپىل ەكپىنمەن بۇكىل دۇنيە جۇزىندە ويران سالارىن بالكىم ەشكىم دە مەجەلەي الماعان شىعار. توسىن شابۋىلدىڭ ەكپىنى كۇشتى بولادى، جۇڭگونىڭ شايقاسقا قارسى اتتانعان حاۋىپ - قاتەرى مەن قيىندىق دەڭگەيى مەجەدەن الدەقايدا اسىپ ءتۇستى: ءالى تولىق تانىپ جەتپەگەن ۆيرۋستان قالاي ساقتانۋ - تىزگىندەۋ كەرەك؟ كوكتەمگى تاسىمالدىڭ ۇلكەن تولقىنىندا ۆيرۋستىڭ تارالۋىن قالاي ءۇزۋ كەرەك؟ سانى مول ناۋقاستاردىڭ قابىلداۋعا تيىستىلەرىن مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا قابىلداۋعا، ەمدەۋگە تيىستىلەرىن مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا ەمدەۋگە قالاي كەپىلدىك ەتۋ كەرەك؟ ءونىمدى ەمدەۋ شاراسى مەن ءدارى - دارمەكتەردى قالاي تۇراقتاندىرۋ كەرەك... كوپتەگەن بەلگىسىز جاعداي توتەپ بەرۋدى سىنعا سالدى. كەيبىرەۋلەر بىلاي دەدى: جۇڭگو الدىن الا ”جابىق ەمتيحان“ تاپسىردى، ەل ىشىندە ىندەتپەن جۇعىمدالعان حالىق %0.006كە جەتپەگەن كەزدە - اق سۇراپىل كەلگەن ىندەتتى تىزگىندەدى، ادامزاتتىڭ جۇقپالى اۋرۋلارمەن كۇرەس جاساۋ تاريحىنداعى حيكىمەتتى جاراتتى. مۇنداي ”جۇڭگو جاۋاپناماسى“ وڭاي - وسپاق قولعا كەلمەگەن، جەر ءجۇزىن تەبىرەنتتى.

  ”جۇڭگو جاۋاپناماسى“ جاپالى دا ەرەن قۇلشىنىستى ەستەلىككە العان. باس شۋجي شي جينپيڭ ىندەتتى ءبىر رەتكى زور سىناۋعا بالادى، ءوزى تىكە قولباسشىلىق ەتتى، ءوزى تىكە ورنالاستىرۋ جاسادى، ەگىنشىلىك كالەندارى بويىنشا جاڭا جىلدىڭ العاشقى كۇنى ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى كوميتەتى ءماجىلىسىن باسقارىپ اشىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋگە، اسىرەسە، ناۋقاستاردى ەمدەۋ قىزمەتىنە قايتالاي زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، قايتالاي ورنالاستىرۋ جاساپ، قايتالاي اتتانىسقا كەلتىردى. ال، وسىدان 2 كۇن ىلگەرى، ۋحان ۋحاننان شىعاتىن جولداردى بەكىتىپ، ”قالانى جابۋ“ شاراسىن قولداندى؛ وسىدان ءبىر كۇن ىلگەرى، ازاتتىق ارميانىڭ 3 ەمدەۋ اترەتى ۋحانعا اتتانىپ، شۇعىل كومەك كورسەتتى. ەرتە بايقاۋ، ەرتە مالىمدەۋ، ەرتە اۋاشالاۋ، ەرتە ەمدەۋ، ناۋقاستاردى شوعىرلاندىرۋ، مامانداردى شوعىرلاندىرۋ، بايلىقتى شوعىرلاندىرۋ، شوعىرلى قۇتقارۋ - ەمدەۋ جۇرگىزۋ... بۇكىل ەلدىڭ جەر - جەرىنەن 42 مىڭ ەمدەۋ قىزمەتكەرى ۋحانعا سۋىت اتتاندى، حوشىنشان شيپاحاناسى، لەيشىنشان شيپاحاناسى 10 كۇندە ىسكە قوسىلدى. دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ بايانداماسىندا بىلاي دەپ اتاپ كورسەتىلدى: بۇرىن بولماعان ۆيرۋس الدىندا جۇڭگو تاريحتاعى ەڭ باتىل، ەڭ يكەمدى، ەڭ بەلسەندى ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شاراسىن قولداندى؛ امەريكانىڭ «عىلىم» جۋرنالىندا جاريالانعان زەرتتەۋ بايانداماسىندا كورسەتىلۋىنشە، جۇڭگونىڭ ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شاراسى ىندەتتىڭ تارالۋ جولىن ءساتتى تالقانداپ، نەشە 100 مىڭ ادامدى جۇعىمدالۋدان ساقتاعان.

  ”جۇڭگو جاۋاپناماسى“ ميلليونداعان حالىقتىڭ قاجىرلىلىعىنا، قايسارلىلىعىنا كۋا بولدى. ”ازاپ تارتىپ جاتقان وزگە ەلدەرمەن ۇقساس، جۇڭگو دا وسى رەتكى جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنىڭ زيانىنا ۇشىراۋشى“. سينگاپۋر «بۇعاز ۋاقىت گازەتىنىڭ» شولۋ ماقالاسىندا وسىلاي دەلىندى. وسى رەتكى بۇرىن بولماعان اۋىر ىندەتتە ءبىزدىڭ كوپتەگەن باۋىرلاستارىمىز ۆيرۋسپەن جۇعىمدالىپ، باقىتقا قارسى قايتىس بولدى، كوپتەگەن قىزمەتكەرلەر ءبىرىنشى شەپتە ەرلىكپەن قۇربان بولدى؛ ىندەتتىڭ ءورشۋ تەبىنىن اۋىزدىقتاۋ ءۇشىن، ءبىزدىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق تۇرمىسىمىز ”شۇعىل تورمۋز باستى“، ادامزات تاريحىندا بۇرىن بولماعان كۇيدە 10 ميلليون حالقى بار قالانى قۇرساۋلادى ءارى بۇكىل ەل كولەمىندە ەلەۋلى توسىن الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۋاقيعاسىنىڭ 1 - دارەجەلى اتتانىسقا كەلۋ دابىلىن ىسكە قوستى. سەربيا اقپارات قۇرالدارى مۇقابانىڭ ۇلكەن تاقىرىبىنا ”بۇكىل دۇنيە ءجۇزى ۋحان حالقىنا ءبىر اۋىز العىس ايتۋعا قارىزدار“ دەپ جازدى؛ بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى گۋتەررەس: جۇڭگو حالقى ”قالىپتى تۇرمىستارىنان كەشكەن بوداۋىمەن بۇكىل ادامزاتقا ۇلەس قوستى“ دەپ اتاپ كورسەتتى.

  ”جۇڭگو جاۋاپناماسى“ تاعدىرلاستىق جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋدى ايگىلەدى. ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ بارىسىندا جۇڭگو حالىقارالىق سەلبەستىككە باستان - اياق باسا ءمان بەردى ءارى ونى بەلسەنە ىلگەرىلەتتى. جۇڭگو 2019 - جىلى 12 - ايدىڭ 31 - كۇنىنەن باستاپ - اق دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنا ىندەت ينفورماتسياسىن حابارلادى، بۇل دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنىڭ ”حالىقارا نازار اۋدارعان تۇتقيىل الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۋاقيعاسى“ بولعاندىعىن جاريالاعان ۋاقىتىنان ءبىر اي بۇرىن بولدى. ايگىلى مەديتسينا جۋرنالى «ليۋيەداۋدىڭ» باس رەداكتورى باتىستاعى ءىشىنارا ادامداردىڭ ورىنسىز جازعىرۋىنا مەڭزەس، ”جۇڭگونىڭ تاراتقان ينفورماتسياسى ەرەكشە ايقىن، الايدا ءبىز تۇتاس 2 - ايدى زايا جىبەردىك“ دەپ ايقىن اتاپ كورسەتتى. بۇكىل جەر شارى ىندەتكە قارسى اتتانعان ەڭ شۇعىل كەزدە جۇڭگونىڭ ەمدەۋ ماماندار گرۋپپاسى شەتەلگە ۇشىپ بارىپ، شايقاس جاسادى، جۇڭگونىڭ مەديتسينالىق زاتتىق ماتەريالدارى بۇكىل جەر شارىنىڭ جەر - جەرىنە جەتكىزىلدى، جۇڭگونىڭ دياگنوز قويۋ - ەمدەۋ جوباسى ديناميكالى جاڭالانىپ، ءار ەل ورتاق پايدالاندى...

  ۆيرۋستا مەملەكەت شەكاراسى بولمايدى، ىندەت ناسىلگە قارامايدى. بىزگە ابدەن بەلگىلى، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ جەر شارىلىق توسقاۋىل شايقاسىندا ءبىر ەل ىندەتتى ءونىمدى تىزگىندەي الماسا، بۇل شايقاس اياقتامايدى. وسى رەتكى شايقاس بارىسىندا جۇڭگو تالاسسىز شىندىقپەن بورىشتى ارقالايتىن ءىرى ەلدىك جاۋاپكەرشىلىگىن تولىق ايگىلەدى، حالىقارالىق قوعام الدىندا دەسە دەگەندەي بوداۋ بەردى جانە ۇلەس قوستى؛ وسى رەتكى شايقاس بارىسىندا جۇڭگو اشىق ۇستاۋ، سەلبەستىك جاساسۋداي ءىس جۇزىندىك ارەكەتى ارقىلى دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەلمەن بۇكىل جەر شارىنىڭ الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ حاۋىپسىزدىگىن بىرگە قورعادى.

  الەمنىڭ تۇرلىشە جەرلەرىندە تۇرمىس كەشىرگەنىمىزبەن ءبىر جەر شارىندا ءومىر ءسۇرىپ وتىرمىز؛ سىزبەنەن ساپارلاس ەشكىم جوق دەمەڭىز، ءبىز سىزبەنەن بەينەت پەن زەينەتتى بىرگە كەشەمىز. امەريكا كۋىن قور قوعامىنىڭ ءتوراعاسى روبەرت لاۆرانس كۋىن ”جۇڭگو جاۋاپناماسىن“ ەرەكشە القاعان كەزدەگى باعاسى حالىقاراداعى اڭعارلى قايراتكەرلەردىڭ جۇرەك ۇنىنە ۋاكىلدىك ەتتى، ول بىلاي دەدى: ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسى ۇستانىمى كورەگەندىككە باي، ءمانى تەرەڭ، ءار ەل ىندەتكە قارسى اتتانعان قازىرگى كەزدە، ”دۇنيە جۇزىنە شۇعىل قاجەتتى جاڭا ويلاۋ ءتاسىلىن ازىرلەپ، زور ءۇمىت سيلادى“. وسى ءۇمىت جۇڭگو حالقىنىڭ قاجىماي - تالماي جازعان ىندەتكە قارسى اتتانۋ جاۋاپناماسىنان كەلگەن ءارى دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەلدىڭ قيىندىقتى بىلەك بىرىكتىرە ەڭسەرۋى نۇرلاندىرعان جەڭىس شۋاعىنان كەلگەن!

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.