4 - ايدىڭ 21 - كۇنى يارءمالى قىستاعىنداعى گۇل - ءشوپ ءوسىرۋشى مۇسا ءماتتۇرسۇن (وڭدا) بارقىت ءشوپ مايساسىن ساتىپ الىپ جاتقان قىستاق تۇرعىنىنا ەگۋ تەحنيكاسىن تۇسىندىرۋدە. شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى مۇقتار ءاپري سىزعان
【بەتاشار】
بيىل جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋ نىساناسى جۇزەگە اساتىن جىل، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جالپى بەتتىك جەڭىسىنە جەتۋدىڭ اياقتالاتىن جىلى. كەزەكتە شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىندا قامال الىپ قيىندىقتاردى جەڭۋدىڭ قۇدىرەتتى كۇشى ۇيىستىرىلىپ، ەڭ سوڭعى 10 كەدەيلىك قامالىنا جالپى شايقاس باستالدى.
جۋىقتا گازەتىمىز 4 جالپىلىق اقپارات قۇرالى بولىمشە اترەتىن 10 كەدەي اۋدانعا جىبەرىپ، اۋىل - قىستاقتاردى، اۋلالاردى ارالاپ، اتىز باستارىنا بارىپ، جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى تاسىلىمەن ءبىرىنشى شەپتەگى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ دۋماندى كورىنىسىن ءار قىرىنان حابارلادى. بۇگىننەن باستاپ، گازەتىمىز ”كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شەشۋشى شايقاسىنىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋ . ءبىرىنشى شەپتە تەكسەرۋ - زەرتتەۋ“ ايدارىن اشىپ، بولىمشە اترەتتىڭ ءبىرىنشى شەپكە بارىپ، كورىپ بايقاپ، كادەگە جاراتقان جاندى دا جالىندى اڭگىمەلەرىن جاريالاپ، ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسىنىڭ باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شەشۋشى شايقاسىنىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋ اڭگىمە ماجىلىسىندەگى ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن باتىل دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، تەز قارمانىپ، ۋاقىت ۇتاتىن تەبىنمەن كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ نىسانالارىن، مىندەتتەرىن جوعارى ساپامەن ورىنداۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتكەن جاندى امالياتىن جان - جاقتىلى ايگىلەيدى.
شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى تىلشىلەرى ليۋ ي، جوۋ پىڭ، ليۋ يميڭ، نيە نيڭ
ءشول دالانىڭ شەتىندەگى شاعىن قىستاق جىلدار بويى جالعاسقان قاراپايىم تۇرمىستا شىت جاڭا كۇش - قۋات توپتاپ، كۇرەسكەرلەردىڭ ارمانعا قانات قاققان شۇعىلاسىن شاشتى.
4 - ايدىڭ ورتاسىندا ءتىلشى كەريا اۋدانى ويتوعىراق اۋىلى يارءمالى قىستاعىنا بارعاندا قىستاقتاعى شىت جاڭا وزگەرىستەر مەن مۇندالاپ تۇردى. قىستاق كادرلارى مەن قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى مۇشەلەرىنىڭ ءۇستى - باسى باتپاق - باتپاق، وعان قوسا الىستان ازىناپ قۇمدى بوران سوعىپ تۇر، بۇلءتىلشى بىلتىر بارعان ءشول دالانىڭ شەتىندە مىزعىماي تۇرعان باياعى سول شاعىن قىستاق ىسپەتتى. ايتسە دە قىستاقتاعى رەتتى جولداردى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ شىت جاڭا اۋلالارىن جانە ادامداردىڭ ۇمىتكەر، العا ۇمتىلعان تۇرمىس كۇيلەرىن كورگەندە، بۇل تاعى كەدەيلىكتىڭ تەرەڭ شىرماۋىنان ءالى دە قۇتىلماعان الگى قىستاق ەمەس سياقتانادى.
2019 - جىلى 4 - ايدا گازەتىمىز بولىمشە اترەت جىبەرىپ، يارءمالى قىستاعىنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدى ىلگەرىلەتۋ جاعىنداعى امالياتىنا تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزگەن بولاتىن. قىسقا عانا ءبىر جىلدا يارءمالى قىستاعىندا تالاي - تالاي وزگەرىستەر جارىققا شىقتى.
وسى قىستاقتىڭ ءبىرىنشى شۋجيى كوۋ شيانمين ايتقانداي، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ مەن اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ ءونىمدى ءتۇيىلىسۋىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتۋ بارىسىندا قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىسى اناعۇرلىم ۇمىتكە تولىپ، كەدەي بۇقارانىڭ كىرىستەرىن ارتتىرۋداعى ىشكى قوزعاۋشى كۇشى بارعان سايىن نىعايا ءتۇستى.
كاسىپ سالاسى اناعۇرلىم ساپالىلانىپ، كىرىس ءتىپتى دە جوعارىلادى
4 - ايدىڭ 21 - كۇنى تاڭ اتىسىمەن قىستاق تۇرعىنى مۇسا ءماتتۇرسۇن ءوزى باپتاپ وتىرعان مايسا جەتىلدىرۋ جىلىجايىنا كەلىپ، بارقىت ءشوپتىڭ ءوسۋ جاعدايىن بايقادى. جاپ - جاسىل گۇل مايسالارىنىڭ جەتىلۋ جاعدايى ادامدى سۇيىندىرەدى، بۇعان مۇسا ايرىقشا قۋاندى.
”بىلتىر 12 - ايدان باستاپ قازىرگە دەيىنگى كىرىسىم 4500 يۋان بولدى، تۇتاس جىلدىق كىرىسىمنىڭ 20 مىڭ يۋان بولارىندا گاپ جوق“، - دەدى مۇسا كوڭىلدەنە.
جاڭعاق ەگۋدى نەگىز ەتكەن يارءمالى قىستاعىندا بارقىت ءشوپ كەلەسى قادامدا بۇكىل قىستاقتىڭ ەگىن شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىن تيبىندە بۇرىلىس جاساپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋعا جەتەكتەۋدەگى جاڭا كاسىپ سالاسىنا اينالماق. مۇسانىڭ قىزمەتى جىلىجاي ىشىندە بۇكىل قىستاق ءۇشىن بارقىت ءشوپ مايساسىن جەتىلدىرۋ، بۇل بۇكىل قىستاقتا بارقىت ءشوپ كاسىپ سالاسىن دامىتۋدىڭ باستالۋ ءتۇيىنى بولادى.
يارءمالى قىستاعىنىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ارناۋلى كادرى ميڭ جيڭلەي بىلاي دەپ تانىستىردى: بيىل قىستاق ەگىن شارۋاشىلىعى كاسىپ قۇرىلىمىن اناعۇرلىم ساپالىلاندىرىپ، 600 نەشە مۋ جەرگە بارقىت ءشوپ ەگۋدى جوسپارلاپ وتىر ءارى جەرگىلىكتى ورىنداعى كاسىپورىن ءبىر تۇتاس ساتىپ الىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىن ارتتىرادى.
”بۇرىن مەن ەگىمشىلىك تەحنيكالارىن تولىق بىلمەيتىن ەدىم، ءبىراق قازىر بۇعان شامام قاپتال جەتەدى. بارقىت ءشوپ مايساسىن جەتىلدىرگەن كەزىمدە اۋىل ارناۋلى تۇردە تەحنيكتەردى ۇيگە كەلىپ جەتەكشىلىك ەتۋگە جىبەردى“، - دەدى مۇسا.
قازىر قىستاقتاعى 7 ۇلكەن جىلىجاي تۇگەلدەي بارقىت ءشوپ مايساسىن جەتىلدىرۋگە پايدالانىلۋدا، وسى قىستاق پەن توڭىرەكتەگى قىستاقتاردىڭ قاجەتىن قاناعاتتاندىرا الادى، وسى قىستاقتاعى تۇرعىنداردىڭ كىرىسىن جوعارىلاتۋمەن بىرگە، وسى وڭىردە بارقىت ءشوپ كاسىپ سالاسىن دامىتۋعا نەگىز قالايدى.
يارءمالى قىستاعى ەگىن شارۋاشىلىق ءوندىرىسىنىڭ تىرەكتى كاسىبى بولعان جاڭعاقتى قايتكەندە اناعۇرلىم جاقىسلاپ ەگۋ دە بىلتىرعى ءبىر جىلعى قىزمەتتىڭ ءتۇيىنى بولدى. ميڭ جيڭلەي بىلاي دەپ تانىستىردى: ءبىر جىلدان بەرى قىستاق 2800 مۋ جەردەگى جاڭعاقتىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ نىسانىن تياناقتاندىرىپ، ەگىن شارۋاشىلىعى تەحنيكتەرىن قىستاق تۇرعىندارىنىڭ شىرپۋ، بۇتاۋ، ءجيى جانە سيرەك ەگۋ سياقتى جۇمىستاردى ىستەۋىنە جەتەكشىلىك ەتۋگە ۇيىمداستىرىپ، جاڭعاق ەگۋدەگى عىلمي باپتاۋ ورەسىن جوعارىلاتىپ، بۇكىل قىستاقتىڭ جاڭعاقتان كىرەتىن مۋ باسىندىق ورتاشا كىرىسىن 150 يۋان اينالاسىندا جوعارىلاتتى.
”كەلەسى باسقىشتا بارقىت ءشوپتى جاڭعاق اتىزىنا كىرىستىرىپ ەگۋدى سىناق ەتىپ، جاڭعاققا ءبيدايدى كىرىستىرىپ ەگۋدىڭ ورنىن باستىرامىز، بۇل جاڭعاق اتىزىنىڭ ءونىم قۇنىن اناعۇرلىم جوعارىلاتادى. مولشەرلەگەندە، ءبىر مۋ بارقىت شوپتەن 1500 يۋان اينالاسىندا كىرىس كىرگىزۋگە بولادى ەكەن“، - دەدى ميڭ جيڭلەي.
جۇمىستانۋ كولەمى اناعۇرلىم كەڭەيىپ، سەنىمدەرى اناعۇرلىم تاسقىندادى
يارءمالى قىستاعىنىڭ باقىتى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىنىڭ ارتۋىندا ايگىلەنىپ قانا قالماستان، كەيبىر قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جۇمىستانۋ ارقىلى ارمانداعان تۇرمىسقا قول جەتكىزگەندىگىنەن دە ايگىلەندى.
بيىل 33 جاستاعى قىستاق تۇرعىنى بۇسارحان ءماتتۇرسىن قىستاق بۇقارالىق قىزمەت پۋنكتىنىڭ ارناۋلى كادرى ەتىپ ۇسىنىس ەتىلدى، ول قىستاق كادرلارىنىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قىزمەتىن ورىستەتۋىنە كومەكتەسەدى.
”قىستاقتىڭ ءبىر قىزمەتكەرى بولىپ، اۋىلداستارعا كومەكتەسىپ كوبىرەك جۇمىس ىستەۋ مەنىڭ تالاي جىلدان بەرگى ارمانىم ەدى“. بۇسارحان بىلاي دەدى: قازىر ءار ايدا تۇراقتى كىرىسىم بار، قىزمەت ارەدىگىندە كومپيۋتەردى ىستەتۋ تەحنيكاسىن ۇيرەنەمىن، كۇندەرىم ەرەكشە ماعىنالى.
وتباسى شارت - جاعدايىنىڭ شەكتەمەسىنە ۇشىراعاندىقتان تولىق ورتا مەكتەپتەن وقۋ تاۋىسقاننان كەيىن، بۇسارحان داشۋە وقۋ ورايىنان كەشىپ، سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەپ اقشا تابادى. جاسى كىشكەنە، ونىڭ ۇستىنە كاسىپتىك شەبەرلىگى جەتەرسىز بولعاندىقتان، ويداعىداي قىزمەت تابا الماي كەلگەن ەدى. ۇيلەنىپ بالالى بولعاننان كەيىن، بۇسارحان امالسىزدان بار زەيىن - زەردەسىن بالاسىن باعۋعا شوعىرلاندىردى دا، ۇيىندەگىلەر تەك كۇيەۋىنىڭ تاپقان اقشاسىنا سۇيەنىپ قالت - قۇلت ەتىپ كۇن كەشىردى. قىستاق كادرلارى جاعدايدى ۇعىسقاننان كەيىن، تاربيەلەۋ جانە باعالاۋ ارقىلى ونى قازىرگى جۇمىس ورنىنا قابىلداپ، ونىڭ ءۇيىنىڭ ءىس جۇزىندىك قيىنشىلىعىن شەشتى.
”قازىر تۇراقتى قىزمەتىم بار، ونىڭ ۇستىنە ۋاقىت شىعارىپ بالاما دا قارايلاسا الامىن، كۇيەۋىم دە سىرتتا الاڭسىز جۇمىس ىستەيتىن بولدى“، - دەدى بۇسارحان.
وتكەن ءبىر جىلدا يارءمالى قىستاعى جۇمىستانۋدى جەبەۋدى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىندا جەڭىسكە جەتۋدىڭ پارمەندى تۇتقاسى ەتىپ، بۇكىل قىستاقتاعى تۇرعىنداردىڭ جۇمىستانۋ جاعدايىن جان - جاقتى تەكسەردى ءارى يكەمدى باقىلاۋ - تەكسەرۋ مەحانيزمىن ورناتتى، جۇمىستانعانداردىڭ سوڭىنا ءتۇسىپ جۇمىستانۋ جاعدايىن ۇعىستى. قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى توڭىرەكتەگى ادام ىستەتۋشى ورىندارمەن ىرىقتىلىقپەن بايلانىس جاساپ، قىستاق تۇرعىندارىنا جاڭا قىزمەت ورنىن ىزدەستىرىپ، تاۋىپ، بۇسارحان سياقتى قىزمەت ىستەۋ ويى بار بولعانىمەن، جۇمىستانۋ ورايى جەتەرسىز قىستاق تۇرعىندارىن تۇيىندەر ارا دالمە - ءدال كومەكتەسىپ، سۇيەمەلدەپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جۇمىستانۋ كولەمىن كەڭەيتتى.
قازىر يارءمالى قىستاعىندا 625 تۇرعىن جۇمىس ىستەپ جۇمىستانىپ، ەڭبەك قۋاتى بار كەدەي حالىقتى جۇمىستاندىرۋدى جاپپاي قامتۋدى جۇزەگە اسىرىپ، بۇسارحان سياقتى ءبىر توپ قىستاق تۇرعىنى جۇمىستانۋ ارقىلى كىرىستەرى ارتىپ، تاماشا تۇرمىسقا تالپىناتىن سەنىم مەن قوزعاۋشى كۇشتەرى ءتىپتى دە نىعايدى.
قورشاعان ورتا اناعۇرلىم كوركەيىپ، تۇرمىس اناعۇرلىم جاقساردى
قىستاق تۇرعىنى ءماتتۇردى نۇردىڭ ۇيىنە بارعانىمىزدا، بۇرىنعى قوقسىپ جاتاتىن اۋلاسى تۇرمىس اۋماعى، باعىمشىلىق اۋماعى، ەگىمشىلىك اۋماعى سىندى 3 اۋماققا رەتتى ءبولىنىپتى، جاسىل وسىمدىكتەر كورىك قوسقان اۋلا ەرەكشە جانعا جايلى ەكەن. ءۇي ىشىندە كرەسلو، كيىم ىشكاپ سياقتى ءۇي جيھازدارى ۇيلەسىمدى ورنالاستىرىلىپتى، ءۇيدىڭ اشەكەيلەنۋى تىم ساۋلەتتى، ادەمى بولماعانىمەن، ادامعا تازا، رەتتى، جايلى كورىنەدى.
ءماتتۇردى بىلاي دەدى: وسى جىلدارى ۇيگە ىركەس - تىركەس توڭازىتقىش، تەلەۆيزور، كىرجۋعىش سياقتى ءۇي ەلەكتر جابدىقتارىن ساتىپ الدىق، قازىر سۋ جىلىتقىش تا ورناتتىق، سۋمەن شايىلاتىن دارەتحانا بار، قازىرگى تۇرمىسىمىز قالاداعىلارمەن ەشقانداي پارقى جوق.
ءار كۇنى اتىزدان ەڭبەك ىستەپ قايتقان ءماتتۇردى الدىمەن قولىن جۋىپ، كيىم - كەشەگىن اۋىستىرىپ، تازا ءجۇرۋدى ادەتىنە اينالدىردى. ونىڭ وزگەرىسى ماڭايىنداعى قىستاق تۇرعىندارىنا دا ىقپال جاسادى، وسى زامانعى تۇرمىس ءتاسىلى يارءمالى قىستاعىندا سالتقا اينالدى.
”ۇلىم بۇرىنعىعا قاراعاندا كوپ كەلەتىن بولدى!“ دەپ قالجىڭداعان ءماتتۇردى بىلاي دەدى: بالام داشۋەدەن وقۋ تاۋىسقاننان كەيىن، قالادا قىزمەتكە ورنالاستى، ”ول ۇيگە قايتىپ كەلگەن سايىن، اۋىلىمىز تاعى وزگەرىپتى، قىستاق بارعان سايىن تازارىپ، قورشاعان ورتا بارعان سايىن كورىكتەنىپتى“ دەيدى.
قازىر ءماتتۇردى مەن ايەلى اۋلاسىنا كوكونىس ەكتى، كەپتەر باقتى، ءار جىلى كەپتەر باعۋدان 6000 يۋان پايدا تابادى، ەسىك الدىنداعى ماگازيندى دە جاڭالادى، جىلدىق كىرىسى 50 مىڭ يۋان، ءبىر ءۇيلى جان سۇيىسپەنشىلىككە تولى اۋلادا باقىتتىڭ بال ءدامىن تاتتى.
ميڭ جيڭلەي بىلاي دەدى: ءبىر جىلدان بەرى يارءمالى قسىتاعىندا 373 وتباسىنداعى تۇرعىن اۋلاسىن جاڭالاپ، ”ءۇش اۋماققا ءبولۋدى جۇزەگە اسىردى“، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ％85 ىنىڭ ۇيىندە تازا دارەتحانا بار، قىستاق كادرلارى قىستاق تۇرعىندارىن باستاپ قوقىر - قوقسىقتى، توعاندى تازالادى، يارءمالى قىستاعى اۋقاتتانۋمەن بىرگە، بارعان سايىن جانعا جايلى بولىپ بارادى.
مىنە بۇل قازىرگى يارءمالى قىستاعى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ باقىتتى تۇرمىسى شالقىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ وزگەشە كۇشى تاسقىندادى.
