− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ سانشيدە قىزمەت تەكسەرگەن كەزدەگى ماڭىزدى ءسوزى جاسىل دامۋدىڭ جاڭا بەتالىسىن كورسەتتى
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى
”تاۋ، سۋ، ورمان، اتىز، كول، جايلىمدى ءبىر تۇلعالاندىرىپ قورعاۋعا جانە قالپىنا كەلتىرۋگە تاباندى بولىپ، الاپتىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن قورعاۋدى كۇشەيتۋ مەن ەنەرگيا توڭكەرىسىن ىلگەرىلەتۋدى، جاسىل ءوندىرىس، تۇرمىس ءتاسىلىن جولعا قويۋدى، ەكونوميكانىڭ تيبىن جاڭالاپ دامىتۋدى جەبەۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، تاۋدى جونگە سالۋدى، سۋدى جونگە سالۋدى، اۋانى جونگە سالۋدى، قالانى جونگە سالۋدى ءبىر تۇلعالى ىلگەرىلەتۋگە تاباندى بولۋ كەرەك“
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ تاياۋدا سانشيدە قىزمەت تەكسەرگەن كەزدەگى ماڭىزدى ءسوزى جەر - جەردەگى كادرلار مەن بۇقارا اراسىندا كۇشتى اڭىس قوزعادى. كوپشىلىك: باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن مۇقيات ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − باعالى بايلىق ۇستانىمىن مىقتاپ ورناتىپ، تاۋدى، سۋدى، ورماندى، اتىزدى، كولدى، جايلىمدى جۇيەلى تۇردە جونگە سالۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ ءىرى ءىسىن ويداعىداي ىستەيتىندىكتەرىن ءبىلدىردى.
5 - ايدىڭ 12 - كۇنى تۇستە تاييۋان قالاسىنىڭ تۇرعىنى گو شياۋجۋان فىنحى وزەنىنىڭ تاييۋان قالا رايونىنداعى جينياڭ كوپىرى بولىگىنىڭ ماڭىندا دەنە شىنىقتىرىپ جۇرگەن ەدى. قىزمەت تەكسەرۋگە كەلگەن باس شۋجي شي جينپيڭدى كورگەن ول ماڭايىنداعى جۇرتشىلىقپەن بىرگە قاۋمالاي كەلدى. باس شۋجي شي جينپيڭ اتاپ كورسەتكەن ”فىنحى وزەنىن جونگە سالۋ سانشيدىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن قورعاۋعا جانە ەكونوميكاسىن دامىتۋعا سايىپ قانا قالماستان، تاييۋاننىڭ، ءتىپتى، سانشيدىڭ تاريحي مادەنيەتىن جالعاستىرۋعا دا سايادى“ دەگەن ءسوزى گو شياۋجۋاندى ەرەكشە اسەرلەندىردى.
”فىنحى وزەنى ميلليونداعان سانشيلىكتەردى ءنار بەرىپ ءوسىردى، ’انا وزەندى‘ جاقسى قورعاپ، كەيىنگى ۇرپاقتاردىڭ دا وسى جەردىڭ كوركەم كورىنىسىن كورۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ ءبىزدىڭ جاۋاپكەرشىلىگىمىز“، - دەدى گو شياۋجۋان.
تاييۋان قالالىق 5 - ورتا مەكتەپتىڭ وقىتۋشىسى جاۋ شۇي قول تەلەفوندا باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ سانشيگە قىزمەت تەكسەرۋگە كەلگەنى تۋرالى حابارعا قاداعالاي نازار اۋداردى. جاۋ شۇي: ”وسى جەردە تۋىپ، وسى جەردە ەسەيگەن تاييۋاندىق رەتىندە، سوڭعى جىلدارداعى تاييۋاننىڭ ەكولوگيالىق ورتاسى مەن قالاداعى وزگەرىستەرىن شىنايى سەزىندىم. باس شۋجي شي جينپيڭ العا قويعان جاڭا تالاپ بويىنشا، تاييۋان اناعۇرلىم باۋراۋ قۋاتىنا يە بولادى. ءبىراق بۇل ءبىر تاڭدا ورىندالا سالمايدى، ۇزدىكسىز كۇش سالىپ، ۇزاق ۋاقىت ەڭبەك ەتۋگە تۋرا كەلەدى!“، - دەدى.
حۋنان يياڭ يۋانجياڭ قالاسىنىڭ باستىعى ياڭ جىيۇڭ سوڭعى كۇندەرى تىنىم العان جوق. دۇڭتيڭحۋدىڭ كىندىگىنە ورنالاسقان يۋانجياڭ قالاسى بالىق اۋلاۋعا تيىم سالۋدى وراي ەتىپ، بالىقشىلاردىڭ ەرەكشە شاعىن قالاشىعى مەن ەرەكشە قىستاق قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋدە؛ سونىمەن قاتار تابيعاتتىڭ ەنشىسىنەن تولىق پايدالانىپ حۋجوۋ سازدىق باقشاسى، قۇستاردى سۋرەتكە ءتۇسىرۋ، تاماشالاۋ تۇعىرى سياقتى وڭتۇستىك دۇڭتيڭحۋ سازدىق ەكولوگيالىق ساياحات ءوڭىرىن قالىپتاستىرۋدا.
”باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ الاپتىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن قورعاۋدى كۇشەيتۋ مەن ەنەرگيا توڭكەرىسىن ىلگەرىلەتۋدى، جاسىل ءوندىرىس، تۇرمىس ءتاسىلىن جولعا قويۋدى، ەكونوميكانىڭ تيبىن جاڭالاپ دامىتۋدى جەبەۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋ كەرەك دەپ اتاپ كورسەتكەن ءسوزى بىزگە ۇلكەن شابىت بەردى“. ياڭ جىيۇڭ مىنالاردى ءبىلدىردى: جاڭا دامۋ ۇستانىمىن، ءسوز جوق، امالياتتا ايگىلەپ، جاراتىلىستىق ەكولوگيانى قورعاۋدى جانە قورعاۋ العى شارتىندا ويداعىداي پايدالانۋدى قۇلشىنا جەبەپ، ەكونوميكانىڭ تيبىنىڭ وزگەرۋىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك.
جاپ - جاسىل بامبۇك ورمانى تەڭىزدەي تولقيدى. 5 - اي، جىجياڭ انجي اۋدانى يۇيسۇن قىستاعىندا جازدىڭ باسى. 39 جاستاعى قىستاق تۇرعىنى حۋ بين ءۇيىنىڭ شاعىن اۋلاسىندا قىزىل تاناۋ قاربالاس بولىپ ءجۇر، ”1 - مامىر“ دەمالىسىنان بەرى، ونىڭ قوناقجايى ءار كۇنى دەرلىكتەي قوناققا لىق تولدى.
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ سانشيدە قىزمەت تەكسەرگەن كەزدەگى ماڭىزدى ءسوزىن ەستىگەن حۋ بين 2000 - جىلدىڭ الدى - ارتىندا قىستاقتا تاۋ قازىپ كەن اشۋ سەبەبىنەن جەردىڭ ويراندالعانىن، كەيىن ۇكىمەتتىڭ جەتەكشىلىگىندە كەن جابىلىپ، ەكولوگيالىق ورتانىڭ بىرتىندەپ قالپىنا كەلىپ، اناعۇرلىم كوپ ساياحاتشىنى باۋراعانىن ەرىكسىز ەسىنە الدى. حۋ بين: ” ’تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ‘ ىرگەمىزدەگى ’باعالى بايلىققا‘ اينالدى. جاسىل دامۋ جولى دۇرىس، ءبىز، ءسوز جوق، تاباندى بولامىز“ دەدى تەبىرەنە.
انحۇي حىفي قالالىق چاۋحۋ كولىن وراعان ەكولوگيالىق ۇلگى كورسەتۋ رايونى قۇرىلىسى باسشىلىق گرۋپپاسى كەڭسەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى گاۋ بينيوۋگە باس شۋجي العا قويعان ”تاۋ، سۋ، ورمان، اتىز، كول، جايلىمدى ءبىر تۇلعالاندىرىپ قورعاۋعا جانە قالپىنا كەلتىرۋگە تاباندى بولۋ كەرەك“ دەگەن ءسوز تەرەڭ اسەر قالدىردى.
گاۋ بينيوۋ بىلاي دەدى: ”تاۋ، سۋ، ورمان، اتىز، كول، جايلىم ءبىر - بىرىنە سۇيەنىپ ءومىر سۇرەتىن، بولىنبەس ءبىر تۇتاس تۇلعا. كولدى جونگە سالۋ ءۇشىن الدىمەن وزەندى جونگە سالۋ، وزەندى جونگە سالۋ ءۇشىن الدىمەن لاستانۋدى جونگە سالۋ، لاستانۋدى جونگە سالۋ ءۇشىن الدىمەن قايناردى جونگە سالۋ كەرەك. ءبىز ەكولوگيالىق ورتانى قالپىنا كەلتىرۋ مەن قورعاۋ سىندى جۇيەلى ويعا تاباندى بولىپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن چاۋحۋ كولىن جونگە سالۋدىڭ جالپى بارىسىنا ءسىڭىرىپ، كەلەسى قادامدا جونگە سالۋ مەحانيزمىن جاڭالاۋ مەن دارەجەسىن ءوسىرۋدىڭ ماڭىزدى پرينسيبى ەتەمىز“.
5 - ايدا اۆتوكولىكپەن ىشكى موڭعۇلدىڭ كوكحوت قالاسى توكتاحۋ اۋدانىنداعى حۋاڭحى وزەنى جاعاسىن اينالساڭىز، جاپ - جاسىل جەلەك جامىلعانىن كورەسىز.
2018 - جىلدان باستاپ، توكتاحۋ اۋدانى حۋاڭحى وزەنى جاعالاۋى ەكولوگيالىق ءدالىز قۇرىلىسى ينجەنەرياسىن اتقاردى. 2 جىل قۇرىلىس جۇرگىزۋدىڭ ناتيجەسىندە، حۋاڭحى وزەنىنىڭ جاعاسىندا 87 مىڭ مۋ جەرگە ورمان ءوسىرىلىپ، سۋ مەن توپىراقتىڭ زايا بولۋى ازايىپ، ءوڭىردىڭ ەكولوگيالىق ورتاسى جاقسارىپ قانا قالماستان، جەمىس ورمانىن ءوسىرۋ ارقىلى كەدەي وتباسىلارى مەن ادەتتەگى شارۋا وتباسىلارىنىڭ كىرىستى ارتتىرۋىنا باستاماشىلدىق ەتىپ، ەكولوگيالىق ونىمدىلىك پەن ەكونوميكالىق ونىمدىلىك جاعىندا بىردەي تابىسقا كەنەلدى.
”باس شۋجي شي جينپيڭ ’حۋاڭحى وزەنى الابىنىڭ ەكولوگياسىن قورعاۋدىڭ جانە جوعارى ساپالى دامۋدىڭ مەملەكەت ستراتەگياسىن تىڭعىلىقتى اتقارۋ‘ كەرەكتىگىن العا قويدى، ءبىز بار كۇشپەن ىلگەرىلەتۋدەمىز“. توكتاحۋ اۋدانىنىڭ اكىمى لي چۇنيان بىلاي دەدى: حۋاڭحى وزەنى جاعالاۋى ەكولوگيالىق ءدالىز قۇرىلىسى ينجەنەرياسى 2022 - جىلعا دەيىن جالعاسادى. سول كەزدە حۋاڭحى وزەنىنىڭ توكتاحۋداعى 37.5 كيلومەترلىك بولىگىنىڭ ەكى جاعاسىنىڭ قورشاعان ورتاسى، ءسوز جوق، قازىرگىدەن الدەقايدا جاقسى بولادى.
ۋانجياجاي سۋ ىستەرى جارناسى تىزگىندەلگەن توپ شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ القا باستىعى چىن ىردۇڭ مىنانى ءبىلدىردى: باس شۋجي شي جينپيڭ ”يوۋيۇي رۋحىن“ساۋلەلەندىرۋدى العا قويىپ، سانشيدىڭ عانا ەمەس، تۇتاس جۇڭگونىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنا ماڭىزدى بويسۇنۋ ولشەمىن ازىرلەدى. ”يوۋيۇي رۋحى بۇكىل ىنتا - پەيىلمەن حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەۋدى، قيىندىقتان تايسالماي، قاجىرلىلىقپەن كۇرەسۋدى، ۇزاق ۋاقىت ەڭبەك ەتۋدى، بولاشاققا پايدا جەتكىزۋدى ايگىلەيدى. ەكولوگيالىق ورتانى قالپىنا كەلتىرۋ مەن قورعاۋ ۇرپاقتان - ۇرپاققا توقتاۋسىز قۇلشىنىس جاساپ، بىرگە قۇرۋدى قاجەت ەتەدى.
(قالام تەربەۋشى ءتىلشى: جياڭ لين؛ جازۋعا قاتىناسقان تىلشىلەر: ۋاڭ فيفي، ما شياۋيۋان، چىڭ شىحۋا، شى ۋييان، ۋاڭ جيڭ، ۋي يجۇن)
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 5 - ايدىڭ 13 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
