تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

جاپالى دا ەرەن قۇلشىنىس وڭاي قولعا كەلمەگەن تابىس

حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى

  جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ كەزىندە، قارسى اتتانۋشىلاردىڭ بەينەسى سانسىزداعان ادامداردى اسەرلەندىردى. قازىر ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدە سول قاراپايىم ءارى ۇلى بەينەلەرگە قۇرمەت ءبىلدىرۋ تۇتاس قوعامنىڭ سالتىنا اينالدى. ادىلەت جولىندا ەشتەڭەدەن تايىنبايتىن، قارسى اتتانۋ جورىعىنا شىققان وسى شۇعىلالى ەلشىلەردىڭ، ءۇمىت ەلشىلەرىنىڭ ءون بويىنان جۇڭگو حالقىنىڭ ۆيرۋس الدىندا تايساقتامايتىن ەرلىگى ايگىلەندى، جۇڭگونىڭ ىندەتكە قارسى اتتانۋداعى قايسارلىعى، جاۋاپكەرشىلىگى بەينەلەندى.

  بۇل ىس - تۇتەك كورىنبەيتىن، الايدا قۇرباندىقتى كورۋگە بولاتىن حالىقتىق شايقاس، بۇل زەڭبىرەكتىڭ ءۇنىن تىڭداۋعا بولمايتىن، الايدا اتوي شابۋىلىن تىڭداۋعا بولاتىن قايسار توسقاۋىل شايقاس. تەڭىز بويىنان ىشكى قۇرلىققا دەيىن، جاستار مەن ورتا جاستاعىلاردان قارتتارعا، بالالارعا دەيىن، جۇڭحۋا ۇلاندارى جان - تانىمەن جۇڭگونىڭ بايتاق دالاسىندا جاڭا قۇرىش قامال تۇرعىزىپ، ىندەتپەن اسقاق ايبىندى ولىسپەي - بەرىسپەيتىن كۇرەس جاسادى، جىر ەتەرلىك ءداۋىر داستانىن جازدى. ”جاپالى دا ەرەن قۇلشىنىس ارقىلى ۋحاندى قورعاۋ شايقاسى، حۋبەيدى قورعاۋ شايقاسى شەشۋشى سيپاتتى تابىسقا قول جەتكىزدى، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ توسقاۋىل شايقاسى ەلەۋلى ستراتەگيالىق تابىسقا قول جەتكىزدى، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جانە ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ قىزمەتىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتۋ بەلسەندى ونىمدىلىككە قول جەتكىزدى“. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ پارتيا ورتالىق كوميتەتى اشقان پارتيا سىرتىنداعى قايراتكەرلەردىڭ اڭگىمە ماجىلىسىندە سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزى كۇشتى ورتاق ۇندەستىك تۋدىردى.

  ءوز باسىنان كەشىرگەندەر جاپالى دا ەرەن دەگەن ءتورت ءارىپتىڭ سالماعىن اناعۇرلىم سەزىنەدى. كوكتەم مەرەكەسى ءاسىلى تۋىس - تۋعاندارعا، دوس - جاراندارعا قىدىراتىن، ساياحاتتايتىن، سىرتقا شىعاتىن تاماشا مەرەكە بولاتىن، كوكتەم مەرەكەسىنىڭ ءمانىن جۇڭگولىقتاردان ارمان تۇسىنەتىندەر كەمدە كەم، الايدا ادامدار ماسكانى تارتىڭدار دەگەن زامان تارتتى، ۇيلەرىڭنەن شىقپاڭدار دەگەن زامان ۇيلەرىندە وتىردى. 1 - ايدىڭ 23 - كۇنىنەن 4 - ايدىڭ 8 - كۇنىنە دەيىنگى 76 تاۋلىك ۋحان حالقى ءتۇرلى ەرەكشە قيىنشىلىقتاردى جەڭىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ كۇرەسىنە قايسارلىقپەن ات سالىستى. بۇلشىق ەت سەمۋ ناۋقاسى بار ۋحان قالالىق جينيىنتان شيپاحاناسىنىڭ باستىعى جاڭ ديڭيۇي: ”مەن، ءسوزسىز، اناعۇرلىم شاپشاڭ قيمىلداۋىم كەرەك، سوندا عانا ۆيرۋستان ءتىپتى دە كوپ ناۋقاستاردى قۇتقارىپ قالا الامىن“ دەدى. ”95 - جىلدىڭ تۇلەگى“، سەسترا لي حۇي ەشتەڭەنى ەلەڭ قۇرلى كورمەي: ”الدا - جالدا كوز جۇمار بولسام، سۇيەگىمدى ۆيرۋستان قامال الۋ زەرتتەۋىنە ارنايمىن“ دەدى. ”قۇرىش شۋجي“ ۋاڭ چيۇڭ ءبىر بولات قۇرساۋ قويىلىپ، ءۇش بولات شەگە قاعىلعان وڭ اياعىن سۇيرەتىپ وتباسى سايىن ءبىر - بىرلەپ تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، ءبىر كۇنگى قىزمەتىن اياقتاتقاندا تىزەسىنەن تولارساعىنا دەيىن كۇپ بولىپ ءىسپ كەتكەن - دى. حاۋىپ - قاتەر، قيىنشىلىق الدىندا، پارتيالى كادرلار اتويلاپ الدا ءجۇردى، اق حالاتتى پەرىشتەلەر تاۋلىك بويى ەرلىكپەن كۇرەس جۇرگىزدى، ازاتتىق ارميا كوماندير - جاۋىنگەرلەرى ماڭىزدى جاۋاپكەرشىلىكتى باتىل ارقالادى، الەۋمەتتىك اۋماق قىزمەتكەرلەرى ءبىرىنشى شەپتەن تاپجىلمادى، قوعام حاۋىپسىزدىگى كادر - ساقشىلارى قىزمەت ورىندارىن باتىل ساقتادى، ورتا تازالىق جۇمىسشىلارى حاۋىپ - قاتەردەن تايساقتامادى، تاسىمال قىزمەتكەرلەرى كۇندىز - ءتۇنى تىنىم المادى، سىرتتان تاماق جەتكىزۋشىلەر ارى - بەرى شاپقىلادى، ەرىكتىلەر ءوز شاماسىنىڭ جەتىسىنشە قۇلشىندى... قاعىس قالۋشى ادام بولمادى، بارلىق ادام كۇشىن سارقا جۇمساپ، ۇلەس قوسۋعا تالپىندى، كەيبىرەۋى اۋەلى وسى جولدا قىمباتتى ءومىرىن ارنادى. ءبىزدىڭ 4600 باۋىرلاستىڭ باقىتقا قارسى قازا بولعاندىعىن، ءبىر توپ ەمدەۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ، كادرلاردىڭ، جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردىڭ، الەۋمەتتىك اۋماق قىزمەتكەرلەرىنىڭ قىزمەت ۇستىندە قۇربان بولعاندىعىن ماڭگى ۇمىتۋىمىزعا بولمايدى. دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ جۇڭگودا تۇراتىن ۋاكىلى ۋحانداعى ورتا مەكتەپ وقۋشىلارىنا قايتارعان جاۋاپ حاتىندا بىلاي دەپ جازدى: ىندەت ”بىزگە جۇڭگولىقتاردىڭ اناعۇرلىم كوپ قىرىن تانىتتى، بۇل سىزدەردىڭ قايسار، مەيىرلى جانە ادامدارعا كومەكتەسۋگە پەيىل رۋحتارىڭىزدى قامتيدى“. ”راقىمەت سىزدەرگە، ءاربىر قاراپايىم جۇڭگولىقتار“، مىنە بۇل الەم حالقىنىڭ جۇرەك جاردى ءۇنى ەدى.

  ءدال ماركس اتاپ كورسەتكەندەي، ەگەر كۇرەس ەرەكشە ءساتتى تابىسقا جەتۋ شارت - جاعدايىندا جۇرگىزىلگەن بولسا، وندا دۇنيە ءجۇزى تاريحىن جاراتۋ شىنىمەن وتە جەڭىل بولار ەدى. بەلگىسىز ۆيرۋس ادامزاتقا تۇتقيىل تاپ بەرگەندە، جۇڭگو حالقى جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ، جۇرت تىلەگىنەن بەرىك قامال تۇرعىزىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ توسقاۋىل شايقاسىن جۇرگىزدى، ءارى سونىمەن بىرگە بۇل ءبىزدىڭ ءاربىر العا باسۋىمىزدىڭ ەرەكشە مۇشكىل بولاتىندىعىنان، ءدوپ كەلگەن قيىنشىلىق پەن ماسەلەلەردىڭ ويلاعانىمىزدان دا كوپ بولاتىندىعىنان دەرەك بەرەدى. الايدا قيىندىق بولسا قايسارلىق ايگىلەنەدى؛ شىن نيەتپەن ىستەگەن ءىس بارىنەن باعالى بولادى. جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس سىندى ادامزاتتىڭ وسى اككى ”قاس جاۋى“ الدىندا، تارالۋ جىلدامدىعى وتە تەز، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قيىندىعى ەرەكشە زور اۋىر ىندەت الدىندا، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، بۇكىل ەلدەگى، جوعارىدان تومەنگە دەيىنگى ءارقايسى شەپ بۇيرىقتى ەستىسىمەن اتتانىسقا كەلىپ، قيىندىققا قارسى اتتانىپ، ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ، اركىم ءوز جاۋاپكەرشىلىگىن ادا ەتىپ، بۇكىل ەل حالقى قيىندىقتى بىلەك بىرىكتىرە جەڭىپ، ءبىر - بىرىنە قارايلاسىپ، قايسارلىق كورسەتىپ، قالتقىسىز ۇلەس قوسىپ، ءبىر ايدان استام ۋاقىت جۇمساپ ىندەتتىڭ ءورشۋ بەتالىسىن العاشقى قادامدا اۋىزدىقتادى، 2 اي ۋاقىت اينالاسىندا جەرگىلىكتى ورىننىڭ ءار كۇنى جاڭادان ارتقان ناۋقاستارىن بىرلىك ورىن ىشىندە تىزگىندەدى، 3 اي ۋاقىت اينالاسىندا ۋحاندى قورعاۋ شايقاسىنىڭ، حۋبەيدى قورعاۋ شايقاسىنىڭ شەشۋشى سيپاتتى تابىسىنا قول جەتكىزدى. باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”ءبىز سياقتى وسىنداي ءبىر ميلليارد 400 ميلليون حالقى بار ءىرى ەل جونىنەن العاندا، مۇنداي ناتيجە وڭاي - وسپاق قولعا كەلگەن جوق!“ بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى گۋتەررەس: ”جۇڭگو جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋستىڭ تارالۋىن اۋىزدىقتاۋ بارىسىندا ’كەرەمەت‘ قۇلشىنىس جاسادى“ دەپ القادى.

  بۇكىل الەمدەگى 23 ەكونوميكالىق تۇلعانىڭ 12 مىڭ 500 ادامىنا جۇرگىزىلگەن ينتەرنەت جەلىسىندەگى تەكسەرۋىندە كورسەتىلۋىنشە، جۇڭگو حالقىنىڭ ۇكىمەتتىڭ ىندەتكە قارسى اتتانۋىنا بولعان ريزاشىلدىق دەڭگەيى ەڭ جوعارى بولعان، جۇڭگوداعى تەكسەرۋدى قابىلداعان %85 ادام جۇڭگو ىندەتتەن كەيىن اناعۇرلىم قۇدىرەتتەنە تۇسەدى دەپ قاراعان. ىندەتكە قارسى اتتانعان جاپالى دا ەرەن بۇل كۇرەس بىزگە مىناداي وي سالدى: پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعى، جۇڭگوشا سوتسياليزم ءتۇزىمىنىڭ كورنەكتى ابزالدىلىعى، كۇشتى جۇمىلدىرۋ قابىلەتى مەن قۇدىرەتتى جالپىلىق ناقتى قۋات تۇرعاندا، بۇكىل پارتيانىڭ، بۇكىل ارميانىڭ، بۇكىل ەلدەگى ءار ۇلت حالقىنىڭ ىنتىماقتاسا كۇرەس جاساۋى تۇرعاندا ءبىز، ءسوزسىز، العا باسۋ جولىمىزداعى بارلىق قيىندىقتاردى، كەدەرگىلەردى جەڭىپ، جەڭىستەن جاڭا جەڭىستەرگە ۇزدىكسىز جەتە الامىز.

  مەملەكەتتىك ەكى ءماجىلىس اشىلۋ قارساڭىندا تۇر، بيىلعى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ نىسانالارىن، مىندەتتەرىن جوبالاۋ، ورنالاستىرۋ ماڭىزدى بورىشىن ارقالاپ وتىر. ءبىز شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە اناعۇرلىم تىعىز ىنتىماقتاسىپ، زەيىن - زەردەنى، كۇش - قۋاتتى ۇيىستىرىپ، قامال الىپ، قيىندىقتاردى جەڭىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شەشۋشى شايقاسىنىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە جەتۋ نىسانالارىن، مىندەتتەرىن ورىنداۋعا، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋىمىز كەرەك!

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 5 - ايدىڭ 17 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.